Proteïnogeen aminozuur

In een kippenei komen twintig van de 22 proteïnogene aminozuren voor.

Proteïnogene aminozuren zijn aminozuren die tijdens de translatie van de genetische code naar een polypeptide direct ingebouwd worden in de peptideketen.

Naast deze aminozuren zijn er ook aminozuren waarvoor geen codon bestaat, die niet-proteïnogene aminozuren worden genoemd. Sommigen hiervan spelen een rol in biologische systemen, anderen zijn alleen als laboratoriumcuriositeit bekend. Niet-proteïnogene aminozuren kunnen voorkomen in peptiden. Hierbij wordt tijdens de translatie eerst een uitgangsstof in de polypeptideketen opgenomen, waarna deze uitgangsstof in een posttranslationele modificatie omgezet wordt in het gewenste aminozuur. Het voorkomen van niet-proteïnogene aminozuren in peptides heeft vaak tot gevolg dat de organismen waarin deze peptides voorkomen giftig zijn voor hun natuurlijke vijanden.

Overzicht van aminozuren

Proteïnogene aminozuren	Niet-proteïnogene α-aminocarbonzuren			Overige aminozuren
	In polypeptiden	Biologisch belangrijk, niet in peptiden	Overige α-aminocarbonzuren
Alanine Arginine Asparagine Asparaginezuur Cysteïne Fenylalanine Glutamine Glutaminezuur Glycine Histidine Isoleucine Leucine Lysine Methionine Proline Pyrrolysine Selenocysteïne Serine Threonine Tryptofaan Tyrosine Valine	Alliine S-allylcysteïne 1-aminocyclopropaan-1-carbonzuur 2-amino-2-methylpropaanzuur Citrulline Cystathionine Cystine Dehydroalanine Glutamaat-5-semialdehyde 6N,6N-dimethyllysine Ethionine Felinine Fosfatidylserine Fosfoserine Homocysteïne Hydroxylysine Hydroxyproline Levodopa N-methyl-D-asparaginezuur 6N-methyllysine Pendetide Pentetinezuur Sarcosine Selenomethionine Theanine 6N,6N,6N-trimethyllysine	Azetidine-2-carbonzuur Citrulline Kaïnezuur Ornithine Thyroxine Tri-joodthyronine	Eflornithine EDTA Ergothioneïne	5-amino-4-oxo-pentaanzuur Antranilzuur Aspartaam Baclofen Gabapentine Gamma-aminoboterzuur Lisinopril

Zie ook

• Essentieel aminozuur