Naar inhoud springen

Temes (comitaat)

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Temes vármegye
Komitat Temesch
Historisch comitaat in Hongarije Vlag van Hongarije
Wapen van Temes vármegye Komitat Temesch
Locatie van Temes
Locatie van Temes
Coördinaten 45°45'11"NB, 21°13'43"OL
Algemeen
Oppervlakte 7.433 km²
Inwoners
(1910)
500.835
Hoofdplaats Temesvár / Temeschburg / Timișoara
Bron: Hongaars Bureau voor Statistiek
Portaal  Portaalicoon   Hongarije

Het comitaat Temes (Duits: Komitat Temesch) was een historisch comitaat in het zuiden van het koninkrijk Hongarije. Dit comitaat bestond vanaf de 12e eeuw tot 1950 in zijn historische context. Echter heeft het tijdens de Turkse bezetting in een andere vorm bestaan en pas weer rond 1779 heropgericht, weer verdwenen tussen 1849 en 1860 en bestond daarna tot 1918, toen de Banater Republiek werd uitgeroepen. Het was gelegen in de Banaat. Van dit historisch comitaat liggen het midden en noorden, tegenwoordig in Roemenië en het zuiden in Servië. De hoofdstad van het comitaat Temesvár (Temeschburg / Timișoara) was de informele regionale hoofdstad van het zuiden van het Koninkrijk Hongarije en van de Banaat. In de 16e eeuw, tijdens de bezetting van het Ottomaanse Rijk, werd het gebied Eyalet Temeşvar genoemd en tussen 1718 en 1778 was het een kroondomein van de Habsburgers, genaamd Temesbanaat. Tussen 1849 en 1860 werd het gebied, een nieuw Oostenrijks kroonland, om de Hongaren te straffen voor de Hongaarse Revolutie van 1848, genaamd Vojvodschap Servië en Temesbanaat.

Kaart van het comitaat Temes in 1890

Het comitaat grensde aan de comitaten Torontál, Arad, Krassó-Szörény en het Koninkrijk Servië. De rivieren de Béga, Bârzava (Berzava / Bersau), Caraș (Krassó), Nera (Néra) en de Temes (waaraan het comitaat haar naam dankt) stroomde door het gebied. De Mureș (Maros / Mieresch) en de Tisza (Theiß / Tisa) vormden de noordelijke grens en de Donau de zuidgrens. Het had enigszins een vlak en anderszins een heuvelachtig en vlakker landschap. Het gebied was enerzijds moerassig en ongezond, anderzijds erg vruchtbaar. In het gebied waren eveneens veel molens te vinden, om haar relatieve vlakte.

Stoeldistrict Hoofdplaats
Buziasfürdő Buziasfürdő, tegenwoordig Buziaș / Bad Busiasch
Csák Csák, het huidige Ciacova / Tschakowa
Detta Detta, het huidige Deta
Fehértemplom Fehértemplom, het huidige Bela Crkva / Weißkirchen im Banat
Kevevára Kevevára, het huidige Kovin / Temeschkubin
Központ („Zentrum“) Temesvár / Temeschburg / Timișoara
Lippa Lippa, het huidige Lipova / Lippa
Temesrékas Temesrékas, het huidige Recaș / Temesrékas / Rekasch
Újarad Újarad, het huidige Aradul Nou / Neu-Arad
Versec Versec, het huidige Vršac / Werschetz
Vinga Vinga / Winga
Stadsdistrict
Temesvár Temesvár / Timișoara / Temeschburg
Versec Versec, het huidige Vršac / Werschetz
Fehértemplom het huidige Bela Crkva / Weißkirchen im Banat

Alle districten liggen tegenwoordig Roemenië in het noorden en midden van het historische comitaat op het deelgebieden Versec / Vršac / Werschetz, Fehértemplom / Bela Crkva / Weißkirchen im Banat, Kevevára / Kovin / Temeschkubin na, deze plaatsen maken tegenwoordig deel uit van het Servische Vojvodina / Délvidék