Naar inhoud springen

Tramlijn Nijmegen - Venlo

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Tramlijn Nijmegen - Venlo
Tramlijn Nijmegen - Venlo op de kaart
Totale lengte63,5 km
Spoorwijdtemeterspoor 1000 mm
Aangelegd doorMaas-Buurtspoorweg
Geopend31 mei 1913
Gesloten17 september 1944
Huidige statusopgebroken
Geëlektrificeerdnee
Aantal sporen1
Traject
vSTR- lijn van Arnhem
evÜSTr stamlijn Nijmegen opgebroken
dSTRvSHI2gl-uexv-STRd tramlijn van Neerbosch
tramlijn van Wamel opg.
dDSTvBHFuexdKHSTauexdHSTd Nijmegen
v-SHI2g+rdSTRuexdSTRuexdABZgl+ld tramlijn naar Beek opg.
tramlijn van Molenstraat opg.
vÜSTuexvSTR
vSTRr-STRuexdSTRuexdLSTR lijn naar Tilburg
KBSTaqdABZgruexvÜWBd opstelterrein
dedABZgluexmhdKRZauexmhdKRZa lijn naar Kleef buiten gebruik
ddSTRluxmhdKRZeuxmhdKRZe lijn naar Venlo
uexdLSTRuexdHST Viaduct St Anna
uexdKHSTeuexdSTR St Anna
uexv-HST Malden
uexv-HST Heumen
duexdSTR+GRZq grens Gelderland - Limburg
duxmdKRZu lijn Venlo - Nijmegen
uexv-HST Mook
uexv-HST De Plasmolen
uexv-HST Ottersum
duexdWBRÜCKE Niers
uexv-HST Gennep
duexmdKRZ lijn Boxtel - Wesel opgebroken
uexv-HST Heijen
uexv-HST Afferden
uexv-HST Bergen
uexv-HST Aijen
uexv-HST Well
uexv-HST Wellerlooi
uexdABZgluexdKBSTeq De Hamert grintontginning
uexv-HST De Hamert
uexv-HST Missiehuis St Paul
uexv-HST Veer naar Broekhuizen
uexv-HST Arcen
uexv-HST Veer naar Lottum
uexv-HST Lomm
uexv-HST Hasselt-Velden
uexv-HST Velden
duexdABZg+r tramlijn van Helden
tramlijn van Steyl opgebroken
SPLa+ruexv-STR lijn van Eindhoven Centraal
lijn van Nijmegen
dSTRxvSTR-STR+luexmdKRZ DB 2003 van Büderich opgebroken
dSTRxvÜSTluexdSTR
dDSTvBHFuexdKHSTe Venlo
dSTRvÜSTrd
v-SHI2g+rvSTR-
vÜSTl DB 2510 naar Viersen
vSTR- lijn naar Maastricht

De Tramlijn Nijmegen - Venlo was een tramlijn van Nijmegen via Gennep naar Venlo langs de oostelijke oever van de Maas.

Locomotief van de tram Maas-Buurtspoorlijn op weg naar Velden.

Sinds de aanleg in 1883 van de spoorlijn NijmegenVenlo (Maaslijn) op de westelijke Maasoever wilde men aan de oostkant een goede verbinding tussen Nijmegen en Venlo hebben. De lijn werd geopend op 31 mei 1913 door de Maas-Buurtspoorweg voor zowel reiziger als goederenvervoer. De tramlijn werd in de westelijke berm van de rijksweg aangelegd. In Gennep, naast het hoofdkantoor van de NBDS, werd de directie gevestigd. Op enkele tientallen meters van het kantoor kruiste de tramlijn met de spoorlijn Boxtel - Wesel.

Het aantal passagiers van de stoomtram groeide in de eerste jaren, maar de Eerste Wereldoorlog zorgde voor een moeilijke tijd. Autobussen kwamen in deze jaren in opmars en het personenvervoer per tram nam sterk af. Ook de concurrentie met het goederenvervoer door de opkomst van de vrachtauto was groot. Doordat er een wildgroei van busondernemingen was, greep de overheid in 1939 in.

Door de opkomst van een nieuwe generatie dieselmotoren kreeg de tram midden jaren dertig als motortram weer bestaansrecht, maar een groot tekort aan dieselolie maakte in de jaren 1940-1945 hieraan een einde. De stoomtram werd weer ingezet, maar het materieel was versleten en duur in gebruik. De dieseltrams werden voorzien van houtgas-generatoren en konden zo weer worden gebruikt. Hoewel de passagiers in toenemende mate gebruik maakten van de tram, zorgde de slechte staat van het materieel voor grote vertragingen.

In het laatste jaar van de oorlog, na de luchtlandingen bij Nijmegen op 17 september 1944, werd de tramlijn door oorlogshandelingen ernstig vernield. Die dag reden ook de laatste trams.

In 1946 werd besloten het trambedrijf niet te hervatten en werd het spoor opgebroken. De stoomlocs werden gesloopt. De motortrams, de laatst overgebleven postbagagewagen (de rest werd motorlocomotief) en de oorspronkelijke MBS-rijtuigen werden verkocht aan de Rotterdamsche Tramweg Maatschappij, waar een deel van dit materieel tot 1966 dienstdeed.

De volledige vloot goederenmaterieel en een grote hoeveelheid rails werden verkocht aan de Zeeuwsch-Vlaamsche Tramweg-Maatschappij.

Verloop van de tramlijn

[bewerken | brontekst bewerken]
Hoofdtraject van de MBS.

De tramlijn begon ongeveer tegenover de zuidelijke vleugel van het station in Nijmegen. Daarna liep de tramlijn evenwijdig aan de spoorlijn Nijmegen – Venlo richting zuiden (over de Diemerbroekstraat en Dr. Jan Berendsstraat) onder het viaduct met de Graafseweg door. Ter hoogte van de Jan van Galenstraat boog de tramlijn naar rechts af, stak de St. Annastraat over en ging toen over een viaduct (net ten zuiden van het wegviaduct) over de spoorlijn Nijmegen-Venlo/Kleve).

Vanaf hier verliep de lijn over de Rijksweg en ging via onder andere de dorpen Mook, Gennep, Heijen, Afferden, Heukelom en Arcen naar Venlo.

Vlak voor Mook verliep de tramlijn onder een viaduct met de spoorlijn Nijmegen - Venlo. Er waren twee grotere bruggen. Vlak voor Gennep was een brug over de Niers en bij De Hamert een brug over het Gelderns-Nierskanaal.

Bij de nadering van Venlo verliet de tramlijn weer de Rijksweg. Om de sterke helling van de Hakkenberg te vermijden liep zij over een lengte van 450 meter van de Rijksweg af. Daarna volgde ze de Veldenseweg, Straelseweg, toenmalige Moerdijkstraat, Goltziusstraat, toenmalige Hamburgersingel om vervolgens de inmiddels verdwenen spoorlijn naar Straelen en Wesel van de Köln-Mindener Eisenbahn-Gesellschaft te kruisen. Het eindpunt lag tegenover het station Venlo.

De totale lengte van de tramlijn bedroeg 63,5 kilometer waarvan ruim 9 kilometer in de provincie Gelderland. De spoorwijdte was 1.000 mm (meterspoor).

[bewerken | brontekst bewerken]