Wapen van België
| Wapen van België | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
Groot wapen
| ||||
| Versies | ||||
 Middelwapen  Klein wapen | ||||
| Details | ||||
| Wapendrager | Filip van België | |||
| Ingevoerd | 17 maart 1837 | |||
| Helmteken | Koninklijke kroon | |||
| Schild | Een schild van sabel (zwart) met daarop een klimmende leeuw in goud, getongd en geklauwd in keel (rood). | |||
| Schildhouders | Twee aanziende leeuwen die elk een Belgische nationale vlag vasthouden. | |||
| Wapenspreuk | Eendracht maakt macht (fr) L'union fait la force (de) Einigkeit macht stark | |||
| Ordes | Leopoldsorde | |||
| ||||
Het wapen van België is het officiële wapenschild van het Koninkrijk België. Het wapen is gebaseerd op het historische wapen van het Hertogdom Brabant. Het wapen werd aangenomen in 1831 na de Belgische revolutie.
Ontwerp
[bewerken | brontekst bewerken]De beschrijving van het wapen (met heraldische kleuren):
Groot wapen
[bewerken | brontekst bewerken]Centraal, een leeuw van goud, genageld en getongd van keel op een veld van sabel. De schildhouders bestaan uit twee aanziende leeuwen die elk het schild en een speer vasthouden met de vlag van België. Onderaan het schild hangt de Orde van Leopold en de nationale leuze: "L'union fait la Force - Eendracht maakt macht - Einigkeit magt Stark". Rond het schild zijn de wapenbanieren van de 9 Belgische provincies geplaatst die in 1837 België vormden, waarmee hun bijdrage aan het land wordt erkend. Het wapen is bedekt door een hermelijnen mantel, uitgevoerd in rood en opgeknoopt met gele touwen; die moet de monarchie voorstellen. Het wapen is gekroond met de koningskroon van België.
Middelwapen
[bewerken | brontekst bewerken]Centraal, een leeuw van goud, genageld en getongd van keel op een veld van sabel. De schildhouders bestaan uit twee aanziende leeuwen die elk het schild en een speer vasthouden met de vlag van België. Onderaan het schild hangt de Orde van Leopold en de nationale leuze: "L'union fait la Force - Eendracht maakt macht - Einigkeit magt Stark". Het wapen is bedekt door een hermelijnen mantel, uitgevoerd in rood en opgeknoopt met gele touwen; die moet de monarchie voorstellen. Het wapen is gekroond met de koningskroon van België.
Klein wapen
[bewerken | brontekst bewerken]Centraal, een leeuw van goud, genageld en getongd van keel op een veld van sabel. Twee scepters van goud geplaatst in saltir, aan de rechterhand, aan de hand van gerechtigheid, en aan de sinistere, aan de leeuw van het schild. Onderaan het schild hangt de Leopoldsorde en de nationale leuze: "L'union fait la Force" Het wapen is gekroond met de koningskroon van België.
De Belgische wapens hebben centraal de Leo Belgicus of de Brabantse leeuw,, het wapen en de vlag van België werden beide geïnspireerd door die van de Verenigde Belgische Staten, deze symboliseerde de eerste strijd voor Belgische onafhankelijkheid. De leeuw werd genomen van het Hertogdom Brabant, de Leo Belgicus, de kleuren zwart-geel-rood leiden dan ook af van deze leeuw, net zoals bij de Verenigde Belgische Staten.
Geschiedenis van het Belgische wapen
[bewerken | brontekst bewerken]
_-_KB79K21_-_folio_007v.jpg)
Hertogdom Brabant
[bewerken | brontekst bewerken]De keuze voor de leeuw als heraldisch symbool voor Brabant (en de Lage Landen) heeft diepe historische en symbolische wortels. De leeuw werd in de middeleeuwen een van de populairste wapendieren in de heraldiek, voornamelijk omdat hij stond voor kracht, moed en koninklijke waardigheid. Als ‘koning der dieren’ was de leeuw het ideale symbool voor vorsten en ridders die hun macht en dapperheid wilden tonen.
In de Lage Landen werd de leeuw een belangrijk heraldisch embleem voor verschillende vorstendommen. Bij het graafschap Vlaanderen (862-1795), een zwarte leeuw op een geel schild, werd ingevoerd door Filips van de Elzas (1168 - 1191), graaf van Vlaanderen. Ook andere vorstendommen, zoals Henegouwen, Namen, Limburg en Luxemburg, voerden een leeuw in hun wapenschild.
De eerste hertog van Brabant die een leeuw als heraldisch symbool gevoerd schijnt te hebben was Godfried met de Baard. Godfried, toen al graaf van Leuven, kreeg het gebied in 1106 in leen en voerde de leeuw in zijn vaandel. Hendrik I ging later in de twaalfde eeuw deze leeuw in zijn wapen voeren. Of de leeuw en het schild toen al dezelfde kleuren hadden is niet bekend. De eerste twee bronnen die daar ongeveer gelijktijdig over spreken stammen uit het midden van de dertiende eeuw en geven beide een leeuw van goud op een veld van sabel. Sindsdien is het wapen niet meer veranderd.
80 jarige oorlog
[bewerken | brontekst bewerken]Tijdens de Nederlandse Opstand adopteerden de provincies die in opstand kwamen tegen het bewind van koning Filips II in 1578 een gemeenschappelijk zegel met de Leo Belgicus, die een kroon droeg en een zwaard en een bundel pijlen vasthield. De kroon stond voor soevereiniteit, het z
waard voor de oorlog tegen Spanje en de pijlen voor de eendracht en eenheid onder de opstandige provincies. Aanvankelijk had de leeuw van de (Nederlandse) Republiek der Zeven Verenigde Provinciën de Brabantse kleuren (Goud, zwart en rood). Pas toen het grootste deel van Brabant in de jaren 1580 door Spanje werd heroverd en Holland de Republiek ging domineren, werden de kleuren van de Brabantse leeuw (Zwart, goud en rood) de definitieve tinten van het wapen van de Verenigde Provinciën.
Brabantse omwenteling
[bewerken | brontekst bewerken]Bij de Brabantse omwenteling in 1790 kwam het Belgische volk in opstand tegen de Oostenrijkse overmacht in de Zuidelijke Nederlanden en verklaarde onafhankelijkheid als de Verenigde Belgische staten, voor 1 jaar. Deze omwenteling werd vooral geleid door het Hertogdom Brabant, het toen machtigste vorstendom binnen de Zuidelijke Nederlanden, Brabant was niet het enige vorstendom binnen de Zuidelijke Nederlanden, Vlaanderen, Henegouwen, Namen, Mechelen, Limburg, Luxemburg en nog aantal kleinere gebieden kwamen ook in opstand tegen de Oostenrijkse overmacht. Omdat Brabant centraal stond als de drijvende kracht achter de Brabantse omwenteling was het symbool achter de Verenigde Belgische Staten ook de Brabantse leeuw (Leo Belgicus). Het wapen toonde de Brabantse leeuw met een zwaard en een schild met de spreuk "Libertas" (Vrijheid in het Latijn).
De Brabantse omwenteling leverde ook het motto "Eendracht maakt macht" op. De Verenigde Staten van België van 1790 gebruikten de Latijnse versie In Unione Salus. Hun motto werd vervolgens overgenomen en in 1831 door het Koninkrijk België in het Frans vertaald (L'union fait la Force). Pas in 1958 werd beslist dat de officiële Nederlandse vertaling Eendracht maakt macht moest luiden.
.png)
Koninkrijk België
[bewerken | brontekst bewerken]Omdat Brabant in de late middeleeuwen in de Zuidelijke Nederlanden het voornaamste hertogdom was geweest werd de Brabantse leeuw verheven tot het wapen voor België. De hertogskroon werd daarbij uiteraard door een koningskroon vervangen. Verder werden twee leeuwen als schildhouders en de wapenspreuk toegevoegd "L'union Fait la Force". De vlag van België is op het Brabantse wapen gebaseerd, op de kleuren die in het wapen voorkomen.
Het Belgische wapen heeft centraal de Leo Belgicus of de Brabantse leeuw,, het wapen en de vlag van België werden beide geïnspireerd door die van de Verenigde Belgische Staten, deze symboliseerde de eerste strijd voor Belgische onafhankelijkheidDe leeuw werd genomen van het Hertogdom Brabant (Leo Belgicus), de kleuren zwart-geel-rood leiden dan ook af van deze leeuw, net zoals bij de Verenigde Belgische Staten.
Na de Belgische Revolutie, op 23 januari 1831, nam het Nationaal Congres het wapen en de vlag op in de Grondwet. In artikel 193 van de Grondwet staat: "De Belgische Natie kiest als kleuren rood, geel en zwart, en als rijkswapen de Belgische Leeuw met de kernspreuk Eendracht Maakt Macht."
Historische wapens van België en de zuidelijke Nederlanden
[bewerken | brontekst bewerken]-
Wapen van het Graafschap Vlaanderen (863–1794) -
Wapen van het Graafschap Henegouwen (900–1477) -
Wapen van Hertogdom Neder-Lotharingen (959–1190) -
Wapen Prinsbisdom Luik (980–1790) -
Wapen van het Graafschap Namen (981–1797) -
Wapen van het Hertogdom Brabant (1183–1794) -
Wapen van de Bourgondische Nederlanden (1384–1482) -
Wapen van de Spaanse Nederlanden (1556–1714) -
Wapen van de Oostenrijkse Nederlanden (1714–1797) -
Wapen van de Verenigde Belgische staten (1789–1790) -
Wapen van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden (1815–1830) -
Wapen van België (1831–nu)
_(according_to_the_Gelre_Armorial).svg)
.png)
.svg)
Wapenschild Koning der Belgen
[bewerken | brontekst bewerken]De eerste Koning der Belgen, Leopold I van België, nam het wapenschild van de staat België in zijn geheel over als vorst. Alleen werd er nog een hartschild aan toegevoegd dat hij droeg als prins van het Verenigd Koninkrijk. Dat hartschild bestond dus uit vier delen waarbij het eerste en vierde kwartier het wapen van het Verenigd Koninkrijk weergaven. In de tweede en derde kwartier stond het wapen van het Huis Wettin waartoe hij toebehoorde als prins van Saksen-Coburg-Saalfeld. Het gebruik van het Engelse wapen in zijn eigen wapenschild is uit de respect dat hij had voor zijn eerste vrouw, Charlotte of Wales, die overleden was na de bevalling van hun eerste geboren kind die het helaas zelf ook niet overleefd had.
Na het overlijden van Leopold I in 1865 werd hij opgevolgd door zijn zoon Leopold II van België. Deze behield het wapenschild van zijn vader, maar liet in de plaats het wapen van het Huis Wettin als volledig hartschild dienen als verwijzing naar de Saksische afkomst van het Huis Saksen-Coburg en Gotha die de Belgische vorsten voortbrengt. Daarbij zal het hartschild ook deels gedraaid zijn. Dit wapen werd behouden tot in 1921 na de Eerste Wereldoorlog werd aangepast door koning Albert I. Het hartschild werd daarop verwijderd nadat in Duitsland na het verlies van de oorlog verdween waarbij ook de Duitse titels die de Belgische koningen droegen. Daarbij was het ook beter om als Belgische koning afstand te doen van hun Duitse afkomst na de gruweldaden van de Duitsers in eigen land. Hiermee werd ook de naam van de dynastie aangepast dat in de plaats Saksen-Coburg en Gotha omgevormd werd naar van België. Dit zal ook het geval zijn in het Verenigd Koninkrijk. Daarmee droegen de Koningen der Belgen hetzelfde wapen als het wapen van België.
In 2019 werd door koning Filip van België het wapenschild opnieuw veranderd via een koninklijk besluit. Het wapenschild van de Koninklijke Familie keert daarbij terug naar dat van Leopold II en Albert I. Een extra aanpassing is dat het wapenspreuk onder het wapen nu ook in de drie landstalen, Nederlands, Frans en Duits, worden gebruikt en niet alleen in het Frans. Daarmee wil koning Filip het signaal geven koning te zijn van alle Belgen. Met het terug invoeren van het wapenschild van het Huis Wettin wil Filip niet langer wegsteken dat zijn dynastie dus van Saksische afkomst is zeker nu er weer sterke banden zijn met Duitsland.[2] Verder krijgen ook de aftredende koning en koningin Albert II en Paolo een variant samen met kroonprinses Elisabeth, Hertogin van Brabant. Ook andere vrouwelijke leden van de Koninklijke Familie krijgen een variant van het wapenschild dat een logisch gevolg is nadat de Salische wet afgeschaft is.[3]
Wapen van de Koning der Belgen
[bewerken | brontekst bewerken]
Het wapen is het wapen van de Belgische Koning en wordt gebruikt door de Belgische monarchie.
Een leeuw van goud, genageld en getongd van keel, op een veld van sabel, dit is het historische wapen van Brabant. De schildhouders bestaan uit twee aanziende leeuwen die elk het schild en een speer vasthouden met de vlag van België.Onderaan het schild hangt de Orde van Leopold en de nationale leuze: L'union fait la Force - Eendracht maakt macht - Einigkeit magt Stark. Het wapen is bedekt door een hermelijnen mantel, uitgevoerd in paars en opgeknoopt met gele touwen; die moet de monarchie voorstellen. Het wapen is gekroond met de koningskroon van België.
Het wapen van de Koning der Belgen is bijna hetzelfde als het wapen van het Koningkrijk België, er zijn wel een paar kenmerkelijke verschillen, zoals de mantel rond het wapenschild is paars, die bij het wapen van België is rood, de Belgische leeuw draagt het wapen van het huis van Saksen-Coburg en Gotha, het Koninklijk huis van België...
Belgische leeuw
[bewerken | brontekst bewerken]
De Belgische leeuw (Leo Belgicus) is een heraldische leeuw met zijn oorsprong in de middeleeuwse heraldiek van de Zuidelijke Nederlanden. Dit symbool werd overgenomen van oudere vorstendommen die zich in het huidige België bevonden, met name het Hertogdom Brabant.
De heraldieke leeuw werd in de 12e en 13e eeuw een veelgebruikt symbool in de Lage Landen. De leeuw op het Belgische wapenschild is voornamelijk gebaseerd op de Brabantse Leeuw, het embleem van het Hertogdom Brabant. Dit wapen bestond uit een "gouden leeuw met rode klauwen en tong op een zwart schild" en werd voor het eerst gebruikt door Hendrik I van Brabant (1165-1235).
De keuze voor de leeuw als heraldisch symbool in het Hertogdom Brabant (1183 – 1795) en de Lage Landen heeft diepe historische en symbolische wortels. De leeuw werd in de middeleeuwen een van de populairste wapendieren in de heraldiek, voornamelijk omdat hij stond voor kracht, moed en koninklijke waardigheid. Als ‘koning der dieren’ was de leeuw het ideale symbool voor vorsten en ridders die hun macht en dapperheid wilden tonen.
Het Koninkrijk van België besloot zijn wapenschild en vlag te baseren op de symbolen die werden gebruikt door de kortstondige Verenigde Belgische Staten. Deze ontstonden nadat de Belgen het Oostenrijkse heerschapij over de zuidelijke Nederlanden hadden afgevochten. Het hertogdom Brabant had het voortouw genomen in de zogenaamde Brabantse Omwenteling, de opstand tegen keizer Jozef II, en domineerde daarna de Verenigde Belgische Staten. Daarom kwam de Brabantse Leeuw (Leo Belgicus) symbool te staan voor de hele federatie, en uiteindelijk ook België.
Zie ook
[bewerken | brontekst bewerken]Referenties
[bewerken | brontekst bewerken]- ↑ https://www.hubert-herald.nl/Belgie.htm
- ↑ Hoogleraar: “Nieuw wapenschild toont aan dat koning Filip wil moderniseren”. Het Laatste Nieuws (1 augustus 2019). Geraadpleegd op 14 april 2020.
- ↑ Koninklijk Besluit van 12/07/2019 houdende vaststelling van het wapen van het koninklijk huis en van zijn leden. www.etaamb.be. Geraadpleegd op 14 april 2020.
.svg){kind=small}
· 
· 
· · 