Naar inhoud springen

Vlag van België

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Vlag van België
? Vlag van België
Vexillologisch symbool voor een in gebruik zijnde vlag? Vlag van België
Details
Gebruik Vexillologisch symbool voor een civiele vlag en dienstvlag te land? Nationale vlag te land
Verhouding 13:15
Aangenomen 23 januari 1831
Ontwerp Verticale driekleur
Ontwerper Edouard Ducpétiaux en Lucien Jottrand
Kleuren Zwart
Geel
Rood
Jurisdictie België
Overige vlaggen
Wapenschild van België
Wapenschild van België
Portaal  Portaalicoon   Vlaggen en wapens
De vlag op het Koninklijk Paleis van Brussel.

De Vlag van België, is de nationale vlag van het Koninkrijk België. Deze vlag werd officieel aangenomen als vlag door het Nationaal congres in januari 1831. De vlag werd gebaseerd op een van de oude wapen van het Hertogdom Brabant. De Belgische vlag heeft als kleuren zwart-geel-rood met als verhouding 13:15.

Ontwerp en specificaties

[bewerken | brontekst bewerken]

In de officiële protocollaire gids van België staat dat de nationale vlag 2,6 m hoog is voor elke 3 m breed, waardoor de verhouding 13:15 is. Elk van de strepen is een derde van de breedte van de vlag. De kleuren zwart-geel-rood komen van het oude wapen van het Hertogdom Brabant.

Kleuren Zwart Geel Rood
Pantone Zwart Geel 115 Rood 32
CMYK 0-0-0-100 0-6-87-0 0-86-63-0
RGB[1] 0-0-0 253-218-36 239-51-64
Hexadecimaal #000000 #FDDA24 #EF3340

Vlaginstructie

[bewerken | brontekst bewerken]

De Belgische vlag mag steeds gehesen worden door particulieren, maar aan overheidsgebouwen, officiële gebouwen, monumenten en overheidsbedrijven moet ze op bepaalde dagen verplicht buiten opgehangen worden.[2]

In het leger gelden er nog striktere instructies.

Verplichting voor de vlag uithangen

[bewerken | brontekst bewerken]

De Belgische vlag moet verplicht worden uitgehangen bij verschillende officiële en feestelijke gelegenheden van België. De belangrijkste dag is 21 juli, de Nationale Feestdag van België, op deze dag wordt de Belgische vlag aan alle openbare gebouwen verplicht uitgehangen, veel burgers hangen de vlag ook thuis uit. Daarnaast moet de vlag ook verplicht gehesen worden op andere dagen[3], zoals:

Datum Info
20 januari Geboorte van de koningin van de Belgen (H.M. Mathilde)
17 februari (halfstok) Overlijden van koning Albert I, en leden koningshuis
7 april Herdenking van gesneuvelde Belgische soldaten
15 april Geboorte van de koning van de Belgen (Z.M. Filip)
1 mei Dag van de Arbeid
5 mei Dag van de Raad van Europa
8 mei V-dag - einde Tweede Wereldoorlog
9 mei Europadag - uitgebreid, samen met de vlag van Europa
6 juni Geboorte van de zesde koning van de Belgen (Z.M Albert II)
2 juli Huwelijksverjaardag van het oud-vorstenpaar (HH MM Albert II en Paola)
21/22/23 juli Nationale Feestdag - Troonsbestijging van koning Leopold I
11 september Geboorte van de zesde koningin van de Belgen (H.M. Paola)
24 oktober Dag van de Verenigde Naties, opgericht in 1945
11 november Wapenstilstand - einde Eerste Wereldoorlog
15 november Koningsdag
4 december Huwelijksverjaardag van het vorstenpaar (HH MM Koning Filip en koningin Mathilde)

Aangezien België een federale staat is, nemen de vlag van België en de vlaggen van de gemeenschappen of gewesten in principe dezelfde rang in. Toch heeft de nationale vlag voorrang op alle andere wanneer vlaggen worden gehesen en gestreken of wanneer ze in een processie worden gedragen.[4]

De rangorde is:

  1. De nationale vlag van België.
  2. De vlag van de gemeenschap of het gewest België.
  3. De Europese vlag.
  4. De vlaggen van de provincies van België, in alfabetische volgorde in de lokale taal, indien er meer dan één wordt gevoerd.
  5. De vlag van de gemeente.

Als er een staatshoofd op bezoek is, mag de vlag van dat land op de tweede plaats komen.

Vexillologisch symbool voor een civiele vlag en handelsvlag? Civiele vlag van België

De civiele vlag van België is dezelfde als de nationale vlag van België sinds, maar heeft de verhouding 2:3 in plaats van de verhouding als de Nationale vlag 13:15.

Een verticale driekleur in zwart, geel een rood

De civiele vlag is de vlag die gebruikt wordt door de Belgische burgers in tegenstelling tot de nationale vlag die door het land wordt gebruikt. Deze worden meestal uitgehangen door Belgische burgers of gebruikt op (plezier of privé) boten van Belgen (word meestal aan de achterkant van de boot gehangen).[5]

Vexillologisch symbool voor een dienstvlag ter zee? Staatsvlag van België

De Belgische staatsvlag (of overheidsvlag) is bijna hetzelfde als de Belgische civiele vlag maar heeft in het midden een leeuw met de Belgische kroon, die de overheid symboliseert. De vlag werd aangenomen in 1950 en was de voormalige marinevlag tot haar opheffing in 1940 door het uitbreken van Tweede Wereldoorlog.

De Belgische Natie kiest als kleuren rood, geel en zwart, en als rijkswapen de Belgische Leeuw met de kernspreuk Eendracht Maakt Macht.

De Belgische staatsvlag (of overheidsvlag) is de vlag die gebruikt wordt door Belgische overheidsdiensten en diplomatieke diensten en is het officiële symbool van de Belgische staat.[6]

Andere gebruikte vlaggen door België

[bewerken | brontekst bewerken]

Hertogdom Brabant

[bewerken | brontekst bewerken]
Wapen van het Hertogdom Brabant

De kleuren zwart-geel-rood van de Belgische vlag komen van het wapen van het Hertogdom Brabant, de kleuren komen van het wapenschild van het hertogdom; Zwart van het schild, Geel van de Brabantse leeuw en Rood van de leeuw zijn klauwen, de kleuren hebben elk een symbolische betekenis; Zwart stond voor kracht, standvastigheid en wijsheid, Geel stond voor edelheid, moed en rijkdom en Rood stond voor strijdlust en moed in de verdediging van het land. Het wapen verscheen voor het eerst in de 12e eeuw en werd ingevoerd door Godfried met de Baard.

Brabantse omwenteling

[bewerken | brontekst bewerken]

De kleuren zwart-geel-rood in een driekleur vlag kwamen voor het eerst voor tijdens de Brabantse omwenteling (1789-1790), waar het Belgische volk in opstand tegen de Oostenrijkse overmacht in de Zuidelijke Nederlanden en verklaarde onafhankelijkheid als de Verenigde Belgische staten, voor 1 jaar. Deze omwenteling werd vooral geleid door het Hertogdom Brabant, het toen machtigste vorstendom binnen de Zuidelijke Nederlanden, Brabant was niet het enige vorstendom binnen de Zuidelijke Nederlanden, Vlaanderen, Henegouwen, Namen, Mechelen, Limburg, Luxemburg en nog aantal kleinere gebieden kwamen ook in opstand tegen de Oostenrijkse overmacht. Omdat Brabant centraal stond als de drijvende kracht achter de Brabantse omwenteling was het symbool achter de Verenigde Belgische Staten ook de Brabantse leeuw (Leo Belgicus). Het wapen toonde de Brabantse leeuw met een zwaard en een schild met de spreuk "Libertas" (Vrijheid in het Latijn), en waar ook de vlag afgeleid werd van de kleuren van het wapen van het Hertogdom Brabant, zwart, geel en rood. De vlag van de Verenigde Belgische Staten was een horizontale driekleur met rood (boven), zwart en geel. Deze voerden uiteindelijk inspiratie voor de Belgische vlag 50 jaar later.

Koninkrijk België

[bewerken | brontekst bewerken]
Mevrouw Marie Abts vervaardigt de eerste Belgische vlag, 26 augustus 1830

Bij de Belgische Revolutie in 1830, 50 jaar na de Brabantse omwenteling, dook de driekleur zwart-geel-rood opnieuw op. Belgische revolutionairen gebruikten de kleuren als symbool en verwijzing naar de Brabantse omwenteling. De revolutionaire gebruikten de kleuren echter wel in een andere volgorde, de meest voorkomende versie was de ook horizontale driekleur, maar van rood (boven, geel en zwart). Deze werd dan ook de onofficiële vlag van België tot de officiële aangesteld werd in 1831.

Bij het uitbreken van de Belgische Revolutie werd aanvankelijk de Franse driekleur gebruikt als symbool van verzet. Maar omdat de opstand een eigen karakter moest hebben, zocht men naar een eigen vlag. Op initiatief van Lucien Jottrand, advocaat en redacteur van de Brusselse krant Courrier des Pays-Bas, werd gekozen voor de kleuren van het wapenschild van het oude hertogdom Brabant: zwart, geel en rood. Bovendien waren dit ook de kleuren van de Brabantse Omwenteling geweest toen de staat zich losrukte van Oostenrijk (1789-1790). Edouard Ducpétiaux, eveneens advocaat en redacteur, bracht het idee tot uiting en liet op 26 augustus 1830 de eerste Belgische vlag aaneennaaien door Marie Abts-Ermens in een stoffenzaak op de hoek van de Grasmarkt en de Heuvelstraat (in dit pand is vandaag de dag een broodjeszaak). Vervolgens trok hij naar het stadhuis waar hij de Franse vlag door de Belgische driekleur verving. Opmerkelijk is dat de eerste vlag horizontale banden had, terwijl de huidige vlag verticale banden heeft.[7]

Na de Belgische Revolutie, op 23 januari 1831, nam het Nationaal Congres de driekleur op in de Grondwet, maar bepaalde de richting en de volgorde van de kleurstroken niet. In artikel 193 van de Grondwet staat slechts: "De Belgische Natie kiest als kleuren rood, geel en zwart, en als rijkswapen de Belgische Leeuw met de kernspreuk Eendracht Maakt Macht." Vandaar dat gedurende enkele jaren zowel het horizontale als het verticale model naast elkaar gebruikt werden. Uiteindelijk koos België in de praktijk voor het verticale model. Conform heraldische traditie werd de donkerste kleur het dichtst bij de vlaggenstok geplaatst. De huidige kleurdracht is uitgegroeid tot een grondwettelijke gewoonte. De ongebruikelijke afmetingen (13:15) zijn van onbekende oorsprong.[8]

Historische vlaggen

[bewerken | brontekst bewerken]
Vlag van het Hertogdom Brabant

Hertogdom Brabant

[bewerken | brontekst bewerken]

De vlag van het Hertogdom Brabant is de inspiratie voor de Belgische vlag, de kleuren zwart-geel-rood stammen direct af van de vlag en het wapen van het Hertogdom Brabant, Zwart van het schild, Geel van de Brabantse leeuw en Rood van de leeuw zijn klauwen.

In zwart een leeuw van goud, genageld en getongd van keel

De vlag is niet echt een Belgische vlag. Maar eerder een regionale vlag binnen de vroegere Belgische gebieden, maar zorgt wel voor de kleuren van de vlag van België.[9]

Vlag van de Verenigde Belgische Staten

Verenigde Belgische Staten

[bewerken | brontekst bewerken]

De vlag van de Verenigde Belgische Staten is een horizontale driekleur, geen verticale driekleur zoals de Belgische vlag maar heeft wel dezelfde kleuren; zwart, geel en rood maar in een andere volgorde. De vlag, net zoals de Belgische vlag neemt haar kleuren van de vlag van het Hertogdom Brabant en zal later de inspiratie vormen voor de Belgische driekleur.

Een horizontale driekleur in rood, zwart en geel

De vlag stamt af van de Brabantse omwenteling, toen het Belgische volk in opstand kwam tegen de Oostenrijkse overmacht in de Zuidelijke Nederlanden, de vlag was de vlag van de Verenigde Belgische Staten van 1789 tot 1790.

Eerste Belgische vlag

Belgische opstandelingen

[bewerken | brontekst bewerken]

De eerste Belgische vlag werd gemaakt tijdens de Belgische Revolutie, eerst werd de Franse vlag gebruikt, maar men wou het toen nog gebied België niet associëren met Frankrijk dus koos men om zelf een vlag te maken, men koos voor de kleuren zwart, geel en rood, de kleuren van het wapen van Brabant.

Een horizontale driekleur in rood, geel en zwart

De vlag werd het symbool van de Belgische Revolutie en ook onofficieel de vlag van België tot men koos voor de verticale driekleur van zwart-geel-rood.[7]

Vlag van het Koninkrijk België

Koninkrijk België

[bewerken | brontekst bewerken]

De vlag van het Koninkrijk België is de nationale vlag van het land België sinds 1831 na de Belgische Revolutie, op 23 januari 1831 nam het Nationaal Congres de driekleur op in de Grondwet.

De Belgische Natie kiest als kleuren rood, geel en zwart, en als rijkswapen de Belgische Leeuw met de kernspreuk Eendracht Maakt Macht.

De kleuren van de vlag stammen af van de vlag (en het wapen) van het Hertogdom Brabant, zwart, geel en rood, Zwart van het schild, Geel van de Brabantse leeuw en Rood van de leeuw zijn klauwen.

Overige historische vlaggen van België/Zuidelijke Nederlanden

[bewerken | brontekst bewerken]

Voorgestelde vlaggen

[bewerken | brontekst bewerken]

In 2008 deed de Belgische kunstenaar Luc Swinnen een voorstel voor de Belgische vlag. Hij voegde pixels toe die de lijnen tussen de strepen doen vervagen om de verwevenheid van de Belgische culturen en talen te symboliseren.

In 2010 stelde de Nederlandse ontwerper Theun Okkerse een nieuwe Belgische vlag voor, met een geel-zwart-gele achtergrond die de Vlamingen voorstelt in combinatie met een geel-rood-geel ontwerp dat de Walen voorstelt, en waarbij hun kruising vier "pijlen" creëert die naar het midden van de vlag wijzen.

In 2011 ontwierp een Belgische cartoonist een nieuwe vlag voor België, verdeeld in vier vierkanten met de kleuren geel, rood, blauw en wit. Geel staat voor de Vlamingen, rood voor de Walen, blauw voor Brussels Hoofdstedelijk Gewest en wit voor de Duitstalige Gemeenschap van België.[10]

  1. Conversie van CMYK met een online kleurconversietool .
  2. Officiële lijst, op belgium.be. Vlaggen | Vlaanderen.be
  3. https://www.vlaanderen.be/intern/werkplek/ondersteuning/protocol/vlaggen
  4. (fr) Van den Bussche, E. (2008). Noble Belgique, ô Mère chérie - LE PROTOCOLE EN BELGIQUE (PROTOCOL IN BELGIUM)'. Editions UGA, Heule. ISBN 978-90-6768-935-9.
  5. https://www.crwflags.com/fotw/flags/be~civ.html
  6. https://www.crwflags.com/fotw/flags/be~sten.html
  7. a b https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2021/07/21/ontdek-het-verhaal-achter-de-eerste-belgische-vlag-rap-rap-aan/
  8. https://belgien.net/nl/de-belgische-vlag/
  9. https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2021/02/25/ken-jij-de-brabantse-leeuw/
  10. Belgium: Flag proposals. Flags of the World (FOTW) (26 april 2014).
Zie de categorie National flag of Belgium van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.