Gebruiker:TheGoodEndedHappily/Medische experimenten in de Tweede Wereldoorlog

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Amerikaanse soldaat en Franse verzetsman bij autopsietafel in Natzweiler-Struthof (1944)

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden medische experimenten uitgevoerd door Duitse nazi-artsen op kampgevangenen in concentratiekampen. Deze waren gericht op het het uittesten van medicijnen en nieuwe operatieve methodes, experimenten ten behoeve van de Duitse krijgsmacht, experimenten gericht op bevolkingsbeperking en -uitbreiding, en pseudowetenschappelijk onderzoek dat de superioriteit van het Arische ras moest bevestigen.[1][2]

Uit een onderzoek van de Conference on Jewish Material Claims Against Germany kwam naar voren dat er 359 verschillende experimenten werden uitgevoerd in meer dan dertig kampen en getto's. In 2022 hadden zij 28.655 slachtoffers geregistreerd in hun database.[3][4] Na de Tweede Wereldoorlog werden de artsen die de experimenten hadden uitgevoerd berecht tijdens het artsenproces in Neurenberg.

Achtergrond[bewerken | brontekst bewerken]

Aktion T4

Vanaf 1942 nam het aantal experimenten dat uitgevoerd werd met hoog tempo toe.[5]

Soorten experimenten[bewerken | brontekst bewerken]

Een gevangene in een speciale kamer verliest het bewustzijn als reactie op de veranderende luchtdruk tijdens experimenten op grote hoogte. Ten behoeve van de Luftwaffe werden omstandigheden gecreëerd die vergelijkbaar waren met die op 15.000 meter hoogte in een poging vast te stellen of Duitse piloten op die hoogte zouden kunnen overleven. (Concentratiekamp Dachau, 1942)

Tijdens de processen van Neurenberg werden de medische experimenten opgedeeld in de volgende categorieën:

Bloedstollingsexperimenten[bewerken | brontekst bewerken]

Bloedstollingsexperimenten werden onder meer uitgevoerd door dokter Bruno Weber in Blok 10 in Auschwitz. Hij bestudeerde verschillende bloedgroepen en de stolling van bloed door proefpersonen te injecteren met bloed van andere proefpersonen. Het bloed werd vaak afgenomen uit de halsslagader waarna de proefpersoon stierf aan bloedverlies.[6]

Sigmund Rascher deed onderzoek naar Polygal ten behoeve van de Duitse krijgsmacht. Deze stof werd gemaakt van bieten- en appelpectine en bevorderde de bloedstolling. Hij voorspelde dat het preventieve gebruik van Polygaltabletten het bloeden zou verminderen bij schotwonden. Proefpersonen kregen een Polygaltablet toegediend en werden vervolgens door de nek of borst geschoten, of hun ledematen werden geamputeerd zonder verdoving. Rascher publiceerde een artikel over zijn ervaringen met het gebruik van Polygal, zonder in detail te treden over de aard van de proeven op mensen, en richtte een bedrijf op om de substantie te produceren.

Bot-, spier- en zenuwtransplantatie-experimenten[bewerken | brontekst bewerken]

In concentratiekamp Ravensbrück werden vanaf augustus 1942 tot en met augustus 1943 medische experimenten uitgevoerd op kampgevangenen door SS professor Karl Gebhardt. Er werden onder meer amputaties en bottransplantaties uitgevoerd. Voor deze experimenten werd een groep van vierenzeventig jonge, hoofdzakelijk Poolse, vrouwen uitgekozen. Velen van hen overleefden de experimenten niet. Personen die de experimenten wel overleefden, waren blijvend verminkt.[7][8] Van deze groep overleefden 63 vrouwen de experimenten. Vier van hen traden op als getuige tijdens het artsenproces in Neurenberg.[8]

Naast amputaties en transplantaties kregen proefpersonen ook bacteriën ingespoten in het beenmerg om de effectiviteit van nieuwe medicijnen te testen.[7]

De tweeling Miriam en Eva Mozes die onderworpen waren aan de tweelingexperimenten van Josef Mengele in Auschwitz.

Experimenten op tweelingen[bewerken | brontekst bewerken]

In 1943 en 1944 voerde Josef Mengele tweelingexperimenten uit in Auschwitz. Hierbij kon één tweeling dienen als proefpersoon en de andere als controle. Als de ene tweeling overleed, werd de ander omgebracht om beide lichamen te kunnen ontleden en vergelijken. De onderzoeken op tweelingen moesten tevens inzicht geven over hoe er meer tweelingen geproduceerd konden worden om het Arisch ras uit te breiden.[9]

De experimenten op tweelingen omvatten het amputeren van gezonde ledematen, het opzettelijk besmetten met ziekten zoals tyfus, bloedtransfusies van de ene tweeling naar de andere, en het aan elkaar naaien van tweelingen om een Siamese tweeling te creëren.[9] Ook injecteerde hij adrenaline in de ogen van kinderen in de poging hun oogkleur te veranderen en deed hij onderzoek naar heterochromie.[10]

Van de 1500 tweelingparen die aan deze experimenten werden onderworpen, overleefden er 200 personen.[11]

Experimenten met extreme kou en bevriezing[bewerken | brontekst bewerken]

Luchtdrukexperimenten[bewerken | brontekst bewerken]

Zeewaterexperimenten[bewerken | brontekst bewerken]

Carl Clauberg (links) en Horst Schumann (midden) in Blok 10 in Auschwitz.

Sterilisatie- en vruchtbaarheidsexperimenten[bewerken | brontekst bewerken]

In Ravensbrück werden voornamelijk zigeunervrouwen onderworpen aan experimenten op het gebied van sterilisatie.[7]

Josef Mengele infecteerde zwangere vrouwen met tyfus om te onderzoeken of hun ongeboren kinderen dan tevens met de ziekte besmet zouden worden.[9]

Sulfonamide experimenten[bewerken | brontekst bewerken]

Naast experimenten met bot- spier- en zenuwweefsel werden in concentratiekamp Ravensbrück ook experimenten gedaan met sulfonamide ten behoeve van het Duitse leger. Sulfonamide werkt gebruikt om wonden te verzorgen en infecties te voorkomen.[7]

Experimenten op homoseksuelen[bewerken | brontekst bewerken]

Overige experimenten[bewerken | brontekst bewerken]

In de kampen Sachsenhausen, Dachau, Natzweiler-Struthof, Buchenwald en Neuengamme werden experimenten uitgevoerd rond besmettelijke ziekten zoals malaria, tyfus, tuberculose, gele koorts en hepatitis. Kampgevangenen werden opzettelijk geïnfecteerd met deze ziekten om de behandeling te testen en onderzoek te doen naar immunisatie en antilichamen.[2] Josef Mengele geloofde dat joden en zigeuners minder resistent waren tegen ziekten vanwege hun ras.[9]

Naast experimenten op tweelingen voerde Josef Mengele ook onderzoeken uit op mensen met dwerggroei en mensen met lichamelijke afwijkingen. Zij werden onderworpen aan fysieke metingen, het verwijderen van gezonde tanden, bloedafnames en het behandelingen met onnodige medicijnen en röntgenstralen. Nadat de proefpersonen waren omgebracht in de gaskamer werden hun skeletten verzonden naar een onderzoekscentrum in Berlijn.[9]

Een persoon wijst littekens aan op het onderbeen van Jadwiga Dzido tijdens het artsenproces (1946). Dzido was in Ravensbrück onderworpen geweest aan experimenten met sulfonamide.

Veroordeling[bewerken | brontekst bewerken]

Zie Artsenproces voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Na de oorlog werden de artsen die de medische experimenten uitvoerden berecht tijdens het artsenproces. De afkeer van de gepleegde misbruiken leidde tot de ontwikkeling van de Neurenbergse Code voor medische ethiek.[2] De nazi-artsen in het artsenproces stelden dat militaire noodzaak hun experimenten rechtvaardigde en vergeleken hun slachtoffers met bijkomende schade als gevolg van geallieerde bombardementen.

Rechtszaken[bewerken | brontekst bewerken]

In 1999 spande Eva Mozes Kor een rechtszaak aan tegen farmaceutisch bedrijf Bayer. De vrouw werd tijdens de Tweede Wereldoorlog samen met haar tweelingzus Miriam onderworpen aan medische experimenten door Josef Mengele ten behoeve van onderzoek voor Bayer.[12] Volgens Mozes Kor moest Bayer verantwoordelijkheid nemen voor de daden, fatsoenlijk terugbetalen, spijt betuigen voor wat ze hebben gedaan en nooit meer een mens als proefkonijn gebruiken. "Dit is het slechtste voorbeeld van individueel en bedrijfsmatig kwaad", aldus Mozes Kor.[13] De partijen onderhandelden over een schikking waarbij een fonds van vijf miljard dollar werd opgericht voor de Foundation Remembrance, Responsibility and Future.[14]

Literatuur[bewerken | brontekst bewerken]

  • Cymes, M. (2016). Hippocrates in de hel: de artsen van de vernietigingskampen. Singel Uitgeverijen. ISBN 9789025301408
  • De Wold, K., & Winterstein-Prigmore, R. (2014). Blauwe ogen: de laatste overlevende van de nazi-experimenten getuigt. Lannoo Meulenhoff - Belgium. ISBN 9789401418010

Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]

Bronnen nog checken[bewerken | brontekst bewerken]

Mengele [15]

Vrouwen in Ravensbrück

Getuigenis[16]

Ravensbrück[17]

Transcript Neurenberg[18]

Experimenten[19][20]

http://individual.utoronto.ca/jarekg/Ravensbruck/Experiments.html

Zie de categorie Nazi medical experiments van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.