Beneluxtrein
De Beneluxtrein is de treindienst die sinds 29 september 1957 de verbinding onderhoudt tussen Amsterdam en Brussel. Deze dienst werd ingesteld na de elektrificatie van het grensbaanvak tussen Roosendaal en Essen. Het is een speciale samenwerking tussen de NS en de NMBS. Er waren oorspronkelijk plannen om ook naar Luxemburg te rijden, vandaar de naamgeving Benelux, maar tot exploitatie van deze route is het nooit gekomen.
Geschiedenis
De eerste Benelux-treindiensten werden verzorgd door het Materieel '57, een speciaal hiervoor gebouwde versie van de Nederlandse Hondekop, die geschikt waren voor zowel de Nederlandse bovenleidingspanning van 1500 Volt en de Belgische bovenleidingsspanning van 3000 Volt. Deze treinen hadden een donkerblauwe kleur, met een gele band aan de onderzijde.
Het voordeel van de keuze voor treinstellen (toen nog ongebruikelijk bij internationale treinen) en later voor trek-duwtreinen was dat er zo eenvoudig kon worden kop gemaakt in Antwerpen-Centraal, met een gewone getrokken trein zou dit veel tijd kosten.
Vanaf 1974 werden vanwege uitbreiding van de treindienst op deze lijn ook trek-duwtreinen ingezet, bestaand uit een NMBS-locomtief uit de 25.5-serie, rijtuigen Plan W en een tot stuurstandrijtuig omgebouwde Plan D. Deze trein kregen dezelfde kleurstelling.
Huidige treindienst
Sinds 1986 worden op deze lijn NS ICR-rijtuigen ingezet, getrokken of geduwd door een NMBS-locomotief reeks 11. Deze treinen hebben een speciale kleurstelling, waarin het blauw van de NS is vervangen door het NMBS-rood. Mede vanwege de revisie van het ICR materieel zijn er de laatste jaren vaak niet genoeg 'rode' rijtuigen beschikbaar, en zijn er ook enkele 'gewone' NS-rijtuigen in de trein opgenomen.
De gebruikelijke samenstelling is een locomotief, zes rijtuigen en een stuurstandrijtuig. Voor de Beneluxtrein is geen toeslag verplicht.
Deze trein onderhoudt een uurdienst tussen de volgende stations:
- Amsterdam Centraal
- Schiphol
- Den Haag Hollands Spoor
- Rotterdam Centraal
- Dordrecht
- Roosendaal
- Antwerpen-Centraal
- Antwerpen-Berchem
- Mechelen
- Brussel-Noord
- Brussel-Centraal
- Brussel-Zuid
Op station Brussel-Zuid geeft de Beneluxtrein aansluiting op de Eurostar-treinen naar Londen.
In bepaalde gevallen - bijvoorbeeld bij langdurige werkzaamheden tussen Amsterdam en Rotterdam - wordt de Beneluxtrein omgeleid of vertrekt deze vanaf een ander beginstation. Tussen Amsterdam Centraal en Roosendaal stopt de trein dan in Amsterdam Bijlmer ArenA, Utrecht Centraal en 's-Hertogenbosch of is 's-Hertogenbosch of Roosendaal het begin-/eindstation.
Wegens de bouw van de Antwerpse Noord-zuidverbinding van 1998 tot 2007, was er te Antwerpen-Centraal beperkte capaciteit, en werd dit station op werkdagen overgeslagen door de Beneluxtrein. Sinds 26 maart 2007 rijdt de Beneluxtrein via de Noord-zuidverbinding, stopt deze weer altijd in Antwerpen-Centraal, maar nu op de diepe sporen (niveau -2). Deze verkorting van de route betekent een tijdwinst van ongeveer 5 minuten.
Het station Antwerpen-Centraal wordt nog steeds soms overgeslagen richting Brussel, doordat de uitrijhelling te Berchem enkel genomen kan worden indien de loc reeks 11 over zijn vol vermogen beschikt. Door de slechte staat van de locomotieven is dit niet altijd verzekerd. In dit geval wordt er ofwel kopgemaakt in Centraal, of wordt er enkel gestopt in Berchem.
Thans (augustus 2007) stromen steeds meer ICR-rijtuigen in met een NS Hispeed-kleurstelling. De rode rijtuigen verdwijnen geleidelijk. De ombouw tot NS Hispeed-rijtuigen zorgt voor extra druk op het rijtuigenbestand van de Beneluxtrein. Mede daarom wordt af en toe de Beneluxtrein opgesplitst in twee delen: de dienst wordt dan uitgevoerd met een Belgische AM75 tussen Brussel-Zuid en Roosendaal en met een DD-IRM-treinstel tussen Roosendaal en Amsterdam Centraal. Ook kan het voorkomen dat de desbetreffende trein opgeheven wordt. Reizigers kunnen dan enkel gebruik maken van de binnenlandse intercity of de stoptrein Antwerpen-Roosendaal.
Toekomst
Als eind 2007 de HSL Zuid en HSL 4 in gebruik worden genomen, zal de Beneluxtrein in de huidige vorm waarschijnlijk verdwijnen en worden vervangen door een hogesnelheidstrein. Doordat de Beneluxtrein over de HSL gaat rijden wordt een aantal stations op de huidige route overgeslagen, waardoor deze stations de directe verbinding met Brussel, Antwerpen en Amsterdam verliezen. De Nederlandse reizigersorganisatie Rover is hier niet blij mee, ook omdat Rover verwacht dat de verbinding duurder zal worden, en heeft daarom een klacht ingediend bij de NMa [1]. Ook de NMBS onderzoekt of het niet mogelijk is de Beneluxdienst toch te blijven behouden.