Europese Parlementsverkiezingen 2024
| Europese Parlementsverkiezingen 2024 | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
.jpg)
| |||||||
| Datum | 6–9 juni 2024[1] | ||||||
| Land |  Europese Unie
| ||||||
| Te verdelen zetels | 720 | ||||||
| Opvolging verkiezingen | |||||||
| |||||||
| |||||||
In 2024 vinden er Europese Parlementsverkiezingen plaats in de Europese Unie, waarbij de circa 370 miljoen kiesgerechtigde burgers van de 27 lidstaten samen een volksvertegenwoordiging kiezen. Het is de tiende keer dat het Europees Parlement rechtstreeks wordt gekozen en het is de eerste verkiezing sinds het Verenigd Koninkrijk de Unie heeft verlaten. De verkiezingen vinden plaats in de periode van 6 tot en met 9 juni 2024.[1] Aftrap voor de centrale campagne vond plaats op 29 april met de indrukwekkende film "Use your Vote".[2]
Het Europees Parlement heeft samen met de Europese Raad de wetgevings- en begrotingstaak in de Unie. Het oefent namens de burgers de politieke controle uit op de uitvoerende organen.[3] De regels voor de verkiezingen zijn vastgelegd in de Europese verkiezingsakte van 1976, iedere lidstaat heeft binnen deze regels bepaald hoe de verkiezingen op nationaal niveau worden georganiseerd.[4][5]
Verkiezingsdata[bewerken | brontekst bewerken]
De periode waarin verkiezingen voor het Europese Parlement plaatsvinden, wordt bepaald door de Europese Raad, de vergadering van regeringsleiders, op basis van artikels 10 en 11 van de Europese verkiezingsakte. Die bepalen dat verkiezingen plaatsvinden in een periode van donderdag tot de eerstvolgende zondag, zodat elke lidstaat de Europese parlementsverkiezing kan organiseren op zijn traditionele verkiezingsdag, zij het bijvoorbeeld een zondag of feestdag zoals in België of Duitsland, zij het een donderdag zoals in Nederland. Artikel 11 bepaalt dat de verkiezingen plaatsvinden in dezelfde periode als de eerste verkiezingen, die gehouden werden op van 7 tot en met 10 juni 1979. Indien het onmogelijk zou blijken verkiezingen te organiseren in die periode, kan de Europese Raad – unaniem en ten laatste één jaar voor het einde van de huidige zittingsperiode – beslissen om de verkiezingen te vervroegen of verlaten. Dat is eerder gebeurd in 1984, 1989, 2014 en 2019.[6] In mei 2023 bevestigde de Europese Raad dat de verkiezingen gehouden worden in de voorziene periode: van 6 tot en met 9 juni 2024.[1]
Aantal zetels per land[bewerken | brontekst bewerken]
Als een gevolg van het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de EU (Brexit), werden 27 zetels van de Britse afvaardiging in januari 2020 herverdeeld over de overgebleven landen. De resterende 46 zetels werden afgeschaft, waardoor het totaal daalde van 751 naar 705. Op basis van een rapport in februari 2023, geamendeerd in juni 2023, werd een voorstel gedaan om het aantal parlementsleden opnieuw op te trekken om rekening te houden met bevolkingsaanwas en de degressieve proportionaliteit te bewaren. Het voorstel om het aantal zetels te verhogen naar 720 werd op 13 september door het Europees Parlement en op 22 september door de Europese Raad goedgekeurd.[7]
| Lidstaat | 2020–2024 | 2024–2029 |
|---|---|---|
.svg){kind=small} België
|
21 |  22
|
 Bulgarije
|
17 |  17
|
 Cyprus
|
6 | 6
|
 Denemarken
|
14 | 15
|
 Duitsland
|
96 | 96
|
 Estland
|
7 | 7
|
 Finland
|
14 | 15
|
 Frankrijk
|
79 | 81
|
 Griekenland
|
21 | 21
|
 Hongarije
|
21 | 21
|
 Ierland
|
13 | 14
|
 Italië
|
76 | 76
|
 Kroatië
|
12 | 12
|
 Letland
|
8 | 9
|
 Litouwen
|
11 | 11
|
 Luxemburg
|
6 | 6
|
 Malta
|
6 | 6
|
 Nederland
|
29 | 31
|
 Oostenrijk
|
19 | 20
|
 Polen
|
52 | 53
|
 Portugal
|
21 | 21
|
 Roemenië
|
33 | 33
|
 Slovenië
|
8 | 9
|
 Slowakije
|
14 | 15
|
 Spanje
|
59 | 61
|
 Tsjechië
|
21 | 21
|
 Zweden
|
21 | 21
|
| Totaal | 705 | 720 |
Kandidaten[bewerken | brontekst bewerken]
Lijsttrekkers ("Spitzenkandidaten")[bewerken | brontekst bewerken]
Na de verkiezingen van 2019 werd geen van de door de Europese partijen gekozen lijsttrekkers, ofwel Spitzenkandidaten, tot voorzitter van de Europese Commissie gekozen.[8][9] Mede daardoor kwam het in 2014 nieuw ontwikkelde systeem van Spitzenkandidaten die Europawijd campagne tegen elkaar voeren, ter discussie te staan.[10][11][12] Desondanks hebben de meeste partijen voor deze verkiezingen opnieuw een Spitzenkandidat voorgedragen. De Europese partijen ALDE en EDP en de nationale Franse partij Renaissance voeren gezamenlijk campagne onder het motto naam 'Renew Europe Now' en hebben alle drie een eigen Spitzenkandidat voorgedragen.[13]
Per lidstaat[bewerken | brontekst bewerken]
België[bewerken | brontekst bewerken]
Zie Europese Parlementsverkiezingen 2024 in België voor het hoofdartikel over dit onderwerp.In België zullen de verkiezingen gehouden worden op 9 juni. Zij worden gelijktijdig gehouden met de federale en regionale verkiezingen aldaar.
Nederland[bewerken | brontekst bewerken]
Zie Europese Parlementsverkiezingen 2024 in Nederland voor het hoofdartikel over dit onderwerp.In Nederland zullen de verkiezingen gehouden worden op 6 juni.
Duitsland[bewerken | brontekst bewerken]
In Duitsland zullen de verkiezingen gehouden worden op 9 juni en kunnen er 79 kandidaten worden gekozen. De Duitse politica en huidige voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen van de Christlich Demokratische Union (CDU) is Spitzenkandidat van de partijenfamilie EVP. De lijsttrekkers van de negen grootste partijen op nationaal niveau zijn:[27]
- CDU – Ursula von der Leyen
- CSU – Manfred Weber
- SPD – Katarina Barley
- FDP – Marie-Agnes Strack-Zimmermann
- Die Grünen – Terry Reintke
- AfD – Maximilian Krah
- Die Linke – Carola Rackete en Martin Schirdewan
- Bündnis Sahra Wagenknecht – Fabio di Masi en Thomas Geisel
- Freie Wähler – Christine Singer
De kandidaat van de AfD is in de media breed in de kritiek komen te staan vanwege vermeende ontvangsten van geld uit Rusland via de uiterst rechtse website Voice of Europe.[27][28] Daarnaast in een van zijn medewerkers op non-actief gesteld op verdenking van spionage voor China, onder andere het doorgeven van infomatie over kritische infrastructuur.[29]
Frankrijk[bewerken | brontekst bewerken]
In Frankrijk is de verkiezingsdag op 9 juni en kunnen er 81 parlementsleden worden gekozen.[30] De partij van de Franse president Emmanuel Macron, Renaissance, maakt deel uit van een coalitie van acht partijen, met onder andere de Mouvement démocrate (MoDem), Horizons, Parti radical valoisien (ALDE) en de liberale Union des démocrates et indépendants (ALDE). Het samenwerkingsverband vertegenwoordigt de meerderheid van de Franse kiezers in het nationale parlement en stelde als lijsttrekker niet een van de bekende voormannen op, maar de politiek nog tamelijk onbekende Valérie Hayer, zij is tevens Spitzenkandidat voor de EVP. Hayer geeft al vanaf jonge leeftijd actief vorm aan het burgerschap, aanvankelijk in de lokale politiek, daarna in het Europees Parlement als fractiemedewerker en sinds 2019 als gekozen Europarlementarier.[31][32] De jurist publiek recht komt uit een grote boerenfamilie die is gevestigd in het westen van Frankrijk en is na Simone Veil de tweede vrouw die het boegbeeld van de centrum-liberalen is.
Voor het Rassemblement National (RN) van Marine Le Pen treedt Jordan Bardella aan, François-Xavier Bellamy doet dat voor de traditioneel rechtse partij Les Républicans, sinds 2015 de nieuwe naam van de Union pour un mouvement populaire (UMP) van oud-president Sarkozy. De Sociaaldemocraten stellen Raphaël Glucksmann op die voorheen tot de politieke rechterflank hoorde en de groenen, de Ècologistes, Marie Tousaint.
Luxemburg[bewerken | brontekst bewerken]
In Luxemburg zullen de verkiezingen worden gehouden op 9 juni en zullen zes kandidaten worden gekozen. Bij de partijenfamilie van de Sociaaldemokraten is de Luxemburger Nicolas Schmit lijsttrekker.
Bronnen, noten en/of referenties
|
· 
· 