Kenzaburo Oë
 Kenzaburō Ōe[1]大江 健三郎, Ōe Kenzaburō' | ||
|---|---|---|
| 31 januari 1935 – 3 maart 2023 | ||
| ||
Kenzaburo Oë in het Japans Kultuurinstituut in Keulen (4 november 2008)
| ||
| Geboorteland | Japan | |
| Geboorteplaats | Uchiko, Ehime | |
| Nationaliteit | Japanse | |
| Nobelprijs | Literatuur | |
| Jaar | 1994 | |
| Reden | "Wie met poëtische kracht een fantasiewereld, waar leven en mythen condenseren om een verontrustend beeld van de huidige complexe menselijke situatie te vormen." | |
| Voorganger(s) | Toni Morrison | |
| Opvolger(s) | Seamus Heaney | |
Kenzaburo Oë,[1] (Japans: 大江 健三郎, Ōe Kenzaburō) (Uchiko, Ehime, 31 januari 1935 – Tokio, 3 maart 2023) was een Japanse schrijver die in 1994 de Nobelprijs voor Literatuur ontving met de motivering: "... die met poëtische kracht een fantasiewereld schept waarin leven en mythe verdicht worden tot een schokkend beeld van de huidige menselijke situatie".
Leven en werk
[bewerken | brontekst bewerken]Kenzaburo Oë werd geboren in het dorp Ose (大瀬村,Ōse-mura), opgegaan in Uchiko, op het eiland Shikoku in Japan. Hij was een van zeven kinderen. Zijn vader overleed toen hij negen jaar oud was. Toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak ging dit gepaard met militaristische scholing en de Japanse nederlaag bracht een enorme verandering. Plotsklaps werd democratie gedoceerd en dit beïnvloedde Oë zeer. Hij ging op 18-jarige leeftijd Franse literatuur studeren aan de universiteit van Tokio, waar hij afstudeerde met een scriptie over Jean-Paul Sartre.
Tijdens zijn studie begon hij, beïnvloed door Franse en Amerikaanse literatuur, te schrijven met een eerste publicatie in 1957. Zijn eerste werk beschrijft de verwoestende invloed van oorlog op het rurale leven en de schaduw die de Amerikaanse bezetting werpt op het leven van jongeren in de stad. In zijn werk komen verder politieke, sociale en filosofische thema's voor zoals nucleaire wapens, existentialisme en sociaal non-conformisme.
Oë trouwde in februari 1960 en had drie kinderen. In 1963 werd zijn autistische zoon met een muzikale gave, Hikari Oë, geboren en dit vormde een ommekeer in Oë's leven en werk. Zijn meest bekende roman "Het eigen lot" uit 1964 handelt over de langzame acceptatie van zijn gehandicapte zoon. Dit is een thema dat ook in zijn latere werk voorkomt.
Kenzaburo Oë was buitengewoon hoogleraar aan de Vrije Universiteit Berlijn. Hij maakte vele buitenlandse reizen en ontmoette Mao Zedong in China in 1960. In Frankrijk ontmoette hij Jean-Paul Sartre. Hij was actief in de vredesbeweging en de ecologische beweging.
Hij stierf in 2023 op 88-jarige leeftijd.[2][3]
Bibliografie
[bewerken | brontekst bewerken]Zijn belangrijkste werken zijn in onderstaande lijst opgenomen.
| Jaar | Japanse titel | Vertaling | Opmerkingen |
|---|---|---|---|
| 1957 | 死者の奢り Shisha no ogori |
De hoogmoedige doden | Uitg.: Meulenhoff, 1983. ISBN 90-290-2714-2 |
| 他人の足 Tanin no ashi |
Om andermans voeten | in De hoogmoedige doden, ISBN 90-290-2714-2 | |
| 飼育 Shiiku |
Een dier houden | in De hoogmoedige doden, ISBN 90-290-2714-2 | |
| 1958 | 芽むしり仔撃ち Memushiri kōchi |
De knoppen breken | Uitg.: Meulenhoff, 1994. ISBN 90-290-4477-2 |
| 人間の羊 Ningen no hitsuji |
De schapen met de blote billen | in De hoogmoedige doden, ISBN 90-290-2714-2 | |
| 不意の唖 Fui no oshi |
Zijn ze plotseling hun mond verloren | in De hoogmoedige doden, ISBN 90-290-2714-2 | |
| 1961 | セヴンティーン Sevuntīn |
in Seventeen & Homo sexualis | Uitg.: Meulenhoff, 1995. ISBN 90-290-4675-9 |
| 1964 | 個人的な体験 Kojinteki na taiken |
Het eigen lot | Uitg.: Meulenhoff, 1982. ISBN 90-290-3832-2 |
| 空の怪物アグイー Sora no kaibutsu Aguī |
Niet in het Nederlands vertaald | ||
| 1965 | ヒロシマ・ノート Hiroshima nōto |
Niet in het Nederlands vertaald | |
| 1967 | 万延元年のフットボール Man'en gan'nen no futtobōru |
Voetballen in 1860 | Uitg.: Meulenhoff, 1988. ISBN 90-290-1815-1 |
| 1969 | 我らの狂気を生き延びる道を教えよ Warera no kyōki wo ikinobiru michi wo oshieyo |
Niet in het Nederlands vertaald | |
| 1972 | みずから我が涙をぬぐいたまう日 Mizukara waga namida o nuguitamau hi |
De dag dat de keizer hoffelijk mijn tranen droogt | Uitg.: Meulenhoff, 1977. ISBN 90-290-0626-9 |
| 1976 | ピンチランナー調書 Pinchi ran'nā chōsho |
Niet in het Nederlands vertaald | |
| 1983 | 新しい人よ、眼ざめよ Atarashii hito yo, mezameyo |
Niet in het Nederlands vertaald | |
| 1986 | M/Tと森のフシギの物語 M/T to mori no fushigi no monogatari |
Niet in het Nederlands vertaald | |
| 1989 | 人生の親戚 Jinsei no shinseki |
Niet in het Nederlands vertaald | |
| 1990 | 静かな生活 Shizuka na seikatsu |
Niet in het Nederlands vertaald | |
| 1993 | 「救い主」が殴られるまで 'Sukuinushi' ga nagura reru made |
Niet in het Nederlands vertaald | |
| 1994 | 揺れ動く (ヴァシレーション) Yureugoku (Vashirēshon) |
Niet in het Nederlands vertaald | |
| 1995 | 大いなる日に Ōinaru hi ni |
Niet in het Nederlands vertaald | |
| 曖昧な日本の私 Aimai na Nihon no watashi |
Niet in het Nederlands vertaald | ||
| 恢復する家族 Kaifukusuru kazoku |
Hikari groet de dingen : kroniek van een genezend gezin | Uitg.: Bijleveld, 1998. ISBN 90-6131-107-1 | |
| 1999 | 宙返り Chūgaeri |
Niet in het Nederlands vertaald | |
| 2001 | 取り替え子 (チェンジリング) Torikae ko (Chenjiringu) |
Niet in het Nederlands vertaald | |
| 2002 | 憂い顔の童子 Ureigao no dōji |
Niet in het Nederlands vertaald | |
| 2003 | 二百年の子供 Ni hyaku nen no kodomo |
Niet in het Nederlands vertaald | |
| 2005 | さようなら、私の本よ! Sayōnara, watashi no hon yo! |
Niet in het Nederlands vertaald |
Prijzen
[bewerken | brontekst bewerken]- 1958 - Akutagawaprijs voor Shiiku (飼育)
- 1967 - Tanizakiprijs voor Manen gannen no futtoboru (万延元年のフットボール)
- 1994 - Nobelprijs voor Literatuur
Externe links
[bewerken | brontekst bewerken]- Biografie van Kenzaburo Oë op Kunstbus-site
- (en) Nobel e-Museum Biografie
- (en) Biografie en bibliografie
- ↑ a b In het Nederlands wordt de familienaam geschreven als "Oë" om aan te geven dat het twee opeenvolgende klinkers zijn (als in "poëzie") en niet de tweeklank "oe" (als in "koepel"). In landen waar de digraaf niet voorkomt wordt de familienaam als "Oe" getranslitereerd.
- ↑ (en) Nobel prize-winner Kenzaburo Oe, dead at 88, used words to preach pacifism, Reuters, 13 maart 2023. Gearchiveerd op 24 mei 2023.
- ↑ Met zijn verhalen wilde Kenzaburo Oë (1935-2023) een familietraditie voortzetten, en dat leverde hem een Nobelprijs op, de Volkskrant, 13 maart 2023. Gearchiveerd op 13 maart 2023.
· 
· 