Liguster-verbond

Ligusterverbond
	Ligusterverbond met wilde liguster
Syntaxonomische indeling
Klasse:	Rhamno-Prunetea (Klasse van de doornstruwelen)
Orde:	Prunetalia spinosae
Verbond
	Berberidion vulgaris; Br.-Bl., 1950
	Afbeeldingen op Wikimedia Commons

Het ligusterverbond (Berberidion vulgaris) is een verbond van de klasse van de doornstruwelen (Rhamno-Prunetea), een groep van plantengemeenschappen die voorkomen op droge, warme en kalkrijke standplaatsen en die gekenmerkt worden door (al dan niet) doornige struiken, zoals duindoorn, wilde liguster, zuurbes en egelantier.

Het verbond telt in België en Nederland vijf onderliggende associaties.

Naamgeving, etymologie en codering

Frans: Communautés nord-atlantiques, subatlantiques, médioeuropéennes et supraméditerranéennes, calcicoles, xérophiles à méso-xérophiles
Duits: Wärmeliebender Berberitzengebüsche
Engels: Thermophilous scrub on sunny, stony slopes
Syntaxoncode (Nederland): 37Ac

De naam Berberidion vulgaris is afgeleid van de wetenschappelijke namen van een kensoort van dit verbond, de zuurbes (Berberis vulgaris).

Ecologie

Het ligusterverbond omvat plantengemeenschappen van warme en droge standplaatsen op humeuze, voornamelijk kalkhoudende bodems.

In Vlaanderen en Nederland zijn deze gemeenschappen vooral te vinden in de duingordel, in Zuid-Limburg en in de Voerstreek.

Structuur

Struwelen van het ligusterverbond worden gekenmerkt door een open tot dichte, van 1 tot meer dan 10 m hoge struiklaag, met talrijke soorten al dan niet doornige, thermofiele en droogteminnende struiken

In de struiken zijn dikwijls lianen te vinden, zoals de bosrank en de heggenrank. Ook zijn de dichte struwelen ideaal voor epifytische mossen en korstmossen.

De kruidlaag kan eveneens zeer soortenrijk zijn en kan ook planten van kalkgraslanden bevatten, zoals orchideeën.

Onderverdeling

Het verbond van sleedoorn en meidoorn heeft in België en Nederland vijf vertegenwoordigers, die gedeeltelijk met elkaar in een successie-relatie staan en soms moeilijk kunnen onderscheiden worden:

Associatie: Associatie van duindoorn en vlier (Hippophao-Sambucetum)
Associatie: Associatie van duindoorn en liguster (Hippophao-Ligustretum)
- Sub-associatie: Hippophao-Ligustretum typicum
- Sub-associatie: Hippophao-Ligustretum eupatorietosum
Associatie: Associatie van wegedoorn en eenstijlige meidoorn (Rhamno-Crataegetum)
Associatie: Associatie van rozen en liguster (Pruno spinosae-Ligustretum)
Associatie: Associatie van hazelaar en purperorchis (Orchio-Cornetum)

Soortensamenstelling

Dit verbond heeft voor België en Nederland een verschillende kensoorten in de struiklaag, waarvan de meest voorkomende de wilde liguster, duindoorn, zuurbes en egelantier. In de kruidlaag is de asperge een af en toe voorkomende kensoort voor Nederland.

Het kan onderscheiden worden van de zusterverbonden, het verbond van bramen en sleedoorn en het verbond van sleedoorn en meidoorn, door de aanwezigheid van het ruig viooltje en het donderkruid.

Kensoort	Diff.soort	Presentie	Nederlandse naam	Wetenschappelijke naam	Opmerking
Boomlaag
			-
Struiklaag
kV		20>90%	Wilde liguster	Ligustrum vulgare
kV		0>80%	Duindoorn	Hippophae rhamnoides
kV		0>70%	Zuurbes	Berberis vulgaris
kV		0>50%	Viltroos	Rosa tomentosa
kV		0>40%	Egelantier	Rosa rubiginosa
kV		0>20%	Kraagroos	Rosa agrestis
kV			Kleinbloemige roos	Rosa micrantha
kV			Rode kamperfoelie	Lonicera xylosteum
kV			Wollige sneeuwbal	Viburnum lantana
kV			Kruisbes	Ribes uva-crispi
kV			Gele kornoelje	Cornus mas
kV			Wilde dwergmispel	Cotoneaster integerrimus	niet in België en Nederland
kV			Europees krentenboompje	Amelanchier ovalis	niet in België en Nederland
Kruidlaag
kV		0>20%	Asperge	Asparagus officinalis
	dV		Ruig viooltje	Viola hirta	t.o.v. andere verbonden
	dV		Donderkruid	Inula conyzae	t.o.v. andere verbonden
Moslaag
			-

Zie ook

Vegetatiekunde van A tot Z

Bronnen, noten en/of referenties

Schaminée, J., K. Sýkora, N. Smits & M. Horsthuis, 2010: Veldgids Plantengemeenschappen van Nederland. KNNV Uitgeverij, Zeist. ISBN 978 90 5011 309 0
Sýkora, K., 2008: Field Guide Dutch Plant Communities. Species composition and ecology
J.Bardat et al.: Prodrome des végétations de France. Synsystème de la france au niveau sous-alliance (fr)
V.Vandenbussche, F.T’Jollyn, M.Leten & M.Hoffmann, 2002: Systematiek van natuurtypen voor Vlaanderen: 11. Kustduinen. Verslag van het Instituut voor Natuurbehoud 2002.