Museum de Fundatie

Museum de Fundatie
Locatie	Heino en Zwolle
Personen
Directeur	Rob Zuidema (a.i.)
Huisvesting
Gebouwd	Heino: 14e eeuw Zwolle: 1838-1841
Aantal bezoekers	90.085 (2021) 118.042 (2020) 257.839 (2019) 266.655 (2018) 243.631 (2017) 283.544 (2016) 311.164 (2015)
Website
Portaal    Kunst & Cultuur

Museum de Fundatie

Marte Rölings Grote Gouden Vette Vredesduif op de dakrand van de Zwolse museumlocatie

Uitbreiding van 2013 op het dak in Zwolle

Kasteel het Nijenhuis

Beeldentuin

Museum de Fundatie is een Nederlands museum voor beeldende kunst met twee locaties in Overijssel: aan de Blijmarkt in Zwolle en in Kasteel het Nijenhuis in Heino. De collectie dateert van de late middeleeuwen tot heden en is grotendeels gebaseerd op de particuliere kunstverzameling van Dirk Hannema (1895-1984), een voormalig directeur van Museum Boijmans Van Beuningen.

Museum de Fundatie is onderdeel van de Stichting Hannema-de Stuers Fundatie. In 2015 behaalde het museum het recordaantal bezoekers van 311.164, verdeeld over beide locaties. Directeur was van 2007 tot 2022 Ralph Keuning.

Locaties

Het museum heeft zijn collectie verdeeld over twee locaties:

Museum de Fundatie te Zwolle

Dit voormalige Paleis van Justitie werd tussen 1838 en 1841 gebouwd in neoclassicistische stijl, naar ontwerp van de Haagse architect Eduard Louis de Coninck. In de jaren 1980 werd het door architect Arne Mastenbroek grondig verbouwd om te dienen als huisvesting van de Afdeling Informatieverwerking van de Rijksplanologische Dienst. Na een tweede verbouwing door Mastenbroek bood het van 1994 tot 2001 onderdak aan het Museum voor Naïeve en Outsiderkunst De Stadshof.

In 2004–2005 werd het verbouwd door architect Gunnar Daan om plaats te bieden aan Museum de Fundatie. Directeur was toen Agnes Grondman, die in 2006 vertrok; na een interimperiode trad Ralph Keuning in 2007 aan. In 2012–2013 werd het museum uitgebreid met een expositieruimte op het dak van het bestaande gebouw. Deze ovaal bolvormige toevoeging is een ontwerp van Bierman Henket architecten. Eind mei 2013 werd het museum heropend door prinses Beatrix.

Kasteel het Nijenhuis te Heino

De in de 14e eeuw ontstane havezate het Nijenhuis is gesitueerd in de nabijheid van het dorp Heino op het grondgebied van de gemeente Olst-Wijhe. Het is eigendom van de provincie Overijssel en werd van 1958 tot zijn dood in 1984 bewoond door Dirk Hannema. Deze kunstverzamelaar was onder meer directeur van Museum Boijmans Van Beuningen in Rotterdam.

In 1964 schonk Hannema zijn omvangrijke, eclectisch samengestelde privécollectie, die hij in het kasteel had ondergebracht, aan de Stichting Hannema-de Stuers Fundatie en daarmee op termijn aan Museum de Fundatie. In 1967-1971 stelde hij een beschrijvende catalogus samen. In 2004 is het Nijenhuis, na een door Gunnar Daan geleide restauratie, opengesteld voor het publiek. In het kasteel bevindt zich een deel van de collectie-Hannema en er worden wisselende tentoonstellingen gehouden.

De beeldentuin rond de havezate is een van de grotere van Nederland. In de tuin zijn ruim 100 beelden uit de periode vanaf de late 18de eeuw te zien, afkomstig uit de collecties van Museum de Fundatie, de provincie Overijssel en het Museum Beelden aan Zee te Scheveningen, waarvan ongeveer 40 sculpturen in bruikleen werden verkregen.

Toekomstplan

Museum de Fundatie werkt in samenwerking met andere culturele instellingen een plan uit voor een derde museumlocatie De Rode Loods in de Spoorzone te Zwolle.

Collectie

De collectie bestaat uit werken van onder anderen:

Karel Appel Kenneth Armitage David Bade Gian Lorenzo Bernini Frode Bolhuis Antonio Canova Marc Chagall Paul Citroen Tom Claassen Corneille Jan Cremer Otto Dix Theo van Doesburg Jan Fabre Alphons Freijmuth Vincent van Gogh

George Grosz John Heartfield Auguste Herbin Charles Howard Hodges Isaac Israëls Gooitzen de Jong Willem Kalf Jan Lievens Lucebert Franz Marc Paula Modersohn-Becker Piet Mondriaan Adolphe Monticelli Pjotr Müller Caspar Netscher Joyce Overheul

Charlotte van Pallandt Neo Rauch Auguste Rodin Marte Röling Elisabet Stienstra Werner Stötzer Bernardo Strozzi Charley Toorop Jan Toorop Cornelis Troost William Turner Edgard Tytgat Jan Weissenbruch Ronald A. Westerhuis Carel Willink Ossip Zadkine

Onder het vijftienjarig bewind van directeur Keuning werd de collectie in de 21ste eeuw uitgebreid met werk van onder anderen Jan Fabre, Marc Chagall, Neo Rauch, John Heartfield, Karel Appel en een reeks werken van Jan Cremer, waaronder La Guerre Japonaise.

Van twee werken kon in de 21e eeuw de maker worden geïdentificeerd. In 2010 presenteerde Museum de Fundatie het ooit door Hannema 'ontdekte' schilderij De molen 'Le blute-fin' als een echte Vincent van Gogh, na onderzoek door het Van Gogh Museum. In 2014 werd in samenwerking met het Rijksmuseum Amsterdam een vanitasstilleven uit de Hannema-collectie van de Fundatie toch toegeschreven aan Jan Lievens, nadat de toeschrijving in 1997 als "niet houdbaar" was gekenschetst.

Galerij

• 

  Vanitasstilleven (1627), Jan Lievens

• 

  Christus en de Samaritaanse vrouw bij de bron (1635), Bernardo Strozzi

• 

  Zelfportret met pijp (ca. 1908), Theo van Doesburg

• 

  Sneeuweffect te Watermael (1913), Edgard Tytgat

• 

  Vrouw in profiel, voor 'Zonnebloemen' van Van Gogh (1918), Isaac Israëls.

• 

  De molen 'Le blute-fin' (1886), Vincent van Gogh

• 

  Le Canigou (1913), Auguste Herbin

• 

  Sundial (Zonnewijzer) (1929), Ossip Zadkine

• 

  Zonder Titel (1991), Pjotr Müller

• 

  Rawsomel (2011), Ronald A. Westerhuis

Literatuur

• Agnes Grondman (samenst.), Favorieten van Museum de Fundatie, Waanders Uitgevers: Zwolle / Museum de Fundatie: Heino en Zwolle, 2005 ISBN 978-90-400-8990-9)

Bronnen, noten en/of referenties

Mediabestanden

Zie de categorie Museum de Fundatie van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.