Smalle Ee
Plaats in Nederland 
| |||
|---|---|---|---|
  | |||
| Situering | |||
| Provincie |  Friesland
| ||
| Gemeente |  Smallingerland
| ||
| Coördinaten | 53° 6′ NB, 6° 1′ OL | ||
| Algemeen | |||
| Oppervlakte | 3,03[1] km² | ||
| - land | 2,64[1] km² | ||
| - water | 0,38[1] km² | ||
| Inwoners (2023-01-01) |
45[1] (15 inw./km²) | ||
| Woningvoorraad | 20 woningen[1] | ||
| Overig | |||
| Woonplaatscode | 3288 | ||
| Detailkaart | |||
| |||
| Locatie in de gemeente | |||
| |||
Smalle Ee (Fries: Smelle Ie) is een dorp in de gemeente Smallingerland, in de Nederlandse provincie Friesland.
Het ligt ten noordwesten van Drachten en ten westen van De Wilgen. Langs het noorden van het dorpsgebied lopen de Smalle Eesterzanding, Monnike Ee en de Wijde Ee. In 2023 telde het dorp 45 inwoners.
Smalle Ee is daarmee het kleinste dorp van de gemeente, maar vroeger was het de hoofdplaats en naamgever van de grietenij en de latere gemeente Smallingerland. Wegens de kleinte wordt het ook wel een buurtschap genoemd. Samen met De Wilgen en Buitenstverlaat heeft het sinds 1945 een dorpsbelangenvereniging.
Geschiedenis
De plaats is ontstaan nadat er een tijdlang een klooster was gevestigd. Deze klooster van de benedictijner kloosterstichting is meer dan waarschijnlijk voor 1250 gesticht langs het water waarna de plaatsnaam uiteindelijk werd genoemd. Het was in eerste instantie een dubbelklooster, waar zowel nonnen als monniken zaten. Als het in 1392 werd genoemd was het alleen nog een klooster van Benedictijner nonnen, waarvan de abt "Hera fan Smelne" werd genoemd (ook: Smalenne).
Het is die periode dat het dorp groeide en zelfs de hoofdplaats werd van de grietenij. Nadat in 1580 de Reformatie in Friesland was doorgevoerd, werd het klooster op last van de Staten van Friesland opgeheven en slonk het dorp ook langzaam. Het werd zo meer een buurtschap van Boornbergum, het viel ook een tijdlang binnen het dorpsgebied daarvan. In 1955 kreeg het weer de dorpsstatus.
Van het klooster en aanverwante gebouwen is in het landschap nauwelijks terug te vinden. Alleen bij via opgraving is men achter de precieze locatie gekomen. Zo herinnerren Kleasterkampen, Mûntseleane (Monnikenlaan) en de Monnike Ee nog aan het feit dat er klooster heeft gestaan.
In het begin van de 21ste eeuw is het dorpsgebied van Smalle Ee wat ingekort, een westelijk deel is overgaan naar het dorp De Veenhoop, eerder was een stukje land overgegaan naar De Wilgen nadat er een jachthaven werd aangelegd. Het dorp zelf heeft in de inham bij de dorpskern een kleine haven, deze is vooral bedoeld voor de bewoners zelf.
- G. van Berkel & K. Samplonius (2018), Nederlandse plaatsnamen verklaard
- Friese plaatsnamen: alle steden, dorpen en gehuchten
- Frieslandwonderland.nl (Stichting Fryslâns Ferline); NoordBoek - Peter Karstkarel
· 
· 