De Twigen

Poel in De Twigen

Hoger gedeelte van het gebied

De Twigen is een bijna 20 hectare groot natuurgebied gelegen ten noordwesten van Joure. Het ligt ingeklemd tussen de oude rijksweg en de in de tweede helft van de twintigste eeuw aangelegde snelweg A7 naar Sneek. De gemeente Skarsterlân kocht het aan in 1995. Sinds het jaar 2000 is Stichting Natuurgebied De Twigen beheerder.

Ligging

Voordat de A7 werd aangelegd sloten de ruigten van De Twigen naast de oude rijksweg (Tramwei) aan op de weilanden van boeren die aan een zijweg van de Tramwei in het gehucht Woudfennen woonden. Vanwege de aanleg van de A7 werd het gebied De Twigen eigendom van de Dienst Domeinen. Enkele boerderijen aan het eerste stuk van de zijweg bleven bestaan, maar de weg loopt nu dood tegen de A7.

Het noordwestelijke deel van De Twigen heeft een open verbinding met de Langweerderwielen, daardoor is het een belangrijke schakel in de ecologische verbindingszone tussen het Friese merengebied, de historische windsingel Omkromte, natuurterrein De Famberhorst en Park Heremastate.

Natuurwaarden

De Twigen is een gevarieerd natuurgebied met diverse biotopen waardoor verschillende soorten vogels, vleermuizen, kikkers, padden, vlinders en libellen zich er thuis voelen. De aanwezige bomen en (besdragende) struwelen zijn veelal inheems wat bijdraagt aan de natuurwaarde van het gebied. Er zijn in veel verschillende planten en mossen te vinden, waaronder soorten de op de rode lijst staan.

De Twigen niet vrij toegankelijk. Dat komt de rust in het gebied ten goede en maakt dat de verschillende leefgemeenschappen zich ongestoord kunnen ontwikkelen. Op verzoek worden aan groepen rondleidingen gegeven.

Onderstaande foto’s geven een beeld van landschap en natuur van De Twigen

• 
  Ruig struweel.
• 
  Nestelgelegenheid voor de bedreigde oeverzwaluw.
• 
  De grootste poel in De Twigen.

Oeverzwaluwenwand

Eind 1997 is in het gebied een oeverzwaluwenwand aangelegd door een werkgroep van de vogelwacht. Oeverzwaluwen nestelen graag in steile zandwanden in de buurt van water. De nieuwe wand in De Twigen was direct een succes, in 1998 er al 25 broedparen. In 2001 waren er 80 nesten. Oeverzwaluwen graven zelf de nestpijpen van ruim een meter diep in de wand. Vrijwilligers vullen in februari alle nesten met zand omdat vogels ieder voorjaar zelf een nest willen graven. In 2009, 2010 en 2011 zijn de broedende zwaluwen verstoord door steenmarters. De kolonie werd in die jaren verlaten zonder dat er jongen konden worden grootgebracht. Na het plaatsen van schrikdraad bovenlangs de wand konden er in 2012 weer 36 broedgevallen worden waargenomen.

Enkele voorkomende plantensoorten

Brede wespenorchis (Epipactis helleborine), Gevlekte orchis (Dactylorhiza maculata subsp. maculata), Tongvaren (Asplenium scolopendrium), Waterviolier (Hottonia palustris), Moerasaardbei (Potentilla palustris), Wederik (Lysimachia), Leverkruid (Eupatorium).

Paddenstoelen

Het aantal paddenstoelsoorten dat sinds 2000 in De twigen is gedetermineerd bedraagt ruim 200. Bijna uitsluitend saprofieten. Vier soorten vertegenwoordigen de groep van mycorrhizasymbionten en elf behoren tot de parasieten.

• 
  Krulhaarkelkzwam
  (Sarcoscypha austriaca)
• 
  Bleke moeraszwavelkop
  (Psilocybe elongata)
• 
  Peervormige stuifzwam
  (Lycoperdon pyriforme)

Iepen

Tussen afslag Joure West en De Twigen is een braakliggend terrein aangewezen als iepenarboretum. De eerste iepen zijn op de Nationale Boomfeestdag van 2011 geplant. Het arboretum zal kunnen fungeren als ecologische verbindingszone met park Heremastate.

Broedvogelinventarisatie

Broedparen in aanwezige nestkasten en in de oeverzwaluwenwand:

Soort	2002	2003	2004	2005	2006	2007	2008	2009	2010	2011	2012
Oeverzwaluw	0	95	73	0	110	6	123	0	3	0	36
Koolmees	12	18	17	18	19	18	20	18	23	16	15
Pimpelmees	4	8	10	10	7	9	6	8	9	8	7
Kauw	1	1	1	1	1	1	1	0	0	0	0
Torenvalk	0	0	1	1	1	2	2	0	0	0	0
Ringmus	1	3	3	2	6	6	4	3	3	3	2
Spreeuw	0	0	0	1	1	2	2	0	0	0	0
Winterkoning	0	0	0	0	0	2	2	2	2	2	3

Overige broedparen: (bepaald volgens de Sovon methode) Lees verder.

Soort	2002	2003	2004	2005	2006	2007	2008	2009	2011	2012
Boomkruiper	2	1	1	2	1	2	2	1	2	-
Boomvalk	1	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Bosrietzanger	-	-	2	1	-	-	-	1	1	-
Braamsluiper	1	-	2	1	1	1	1	1	-	-
Buizerd	1	1	1	1	1	1	1	1	2	-
Canadese Gans	-	-	-	-	1	1	1	1	3	-
Ekster	-	1	1	1	-	-	-	-	1	-
Fazant	1	1	-	1	-	-	1	-	-	-
Fitis	12	12	17	15	10	13	11	19	18	-
Grasmus	5	-	4	4	3	5	3	7	4	-
Graspieper	-	-	1	-	-	-	1	-	-	-
Grauwe vliegenvanger	1	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Groenling	1	1	-	-	-	-	-	-	-	-
Grote bonte Specht	1	1	1	1	1	1	1	1	2	-
Heggenmus	2	2	4	-	1	3	1	1	-	-
Holenduif	-	-	-	3	2	1	2	2	-	-
Houtduif	6	3	3	4	1	9	5	7	4	-
Kleine karekiet	-	-d	-	-	-	-	-	1	1	-
Kleine Plevier	-	-	1	-	-	-	-	-	-	-
Kneu	-	1	-	1	-	2	1	2	1	-
Koekoek	-	-	1	-	-	-	-	-	-	-
Krakeend	1	1	-	3	-	1	2	1	3	-
Kuifeend	1	-	1	5	4	1	4	3	2	-
Matkop	-	-	-	-	1	-	-	-	-	-
Meerkoet	6	6	11	9	8	7	7	6	6	-
Merel	7	4	6	4	2	4	5	4	5	-
Nachtegaal	-	-	-	-	-	-	-	-	1	-
Nijlgans	-	-	1	-	2	2	2	1	2	-
Putter	2	-	-	-	-	1	1	1	-	-
Ransuil	1	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Rietgors	1	-	-	-	1	1	2	3	3	-
Rietzanger	-	-	-	-	-	-	-	-	1	-
Roodborst	1	-	-	3	1	1	2	1	-	-
Scholekster	2	1	2	2	1	1	1	1	1	-
Spotvogel	1	1	2	2	1	-	1	1	2	-
Staartmees	1	1	1	1	1	-	-	-	-	-
Tjiftjaf	9	10	11	8	4	10	11	9	5	-
Tuinfluiter	7	9	4	6	6	9	1	8	5	-
Vink	5	1	3	3	4	2	3	5	4	-
Vlaamse Gaai	1	-	1	1	2	-	-	1	1	-
Waterhoen	1	1	-	2	-	1	2	1	-	-
Wilde eend	14	10	7	11	?	8	10	9	5	-
Winterkoning	13	12	14	9	11	12	16	12	7	-
Witte kwikstaart	1	1	1	1	-	-	-	-	-	-
Zanglijster	-	1	3	1	1	-	2	3	2	-
Zwarte kraai	2	1	3	2	2	2	2	3	2	-
Zwartkop	4	3	5	6	6	6	6	4	8	-
Oeverzwaluw	4	-	-	18	-	-	-	-	-	-
	.
Totaal aantal soorten	38	31	37	37	36	34	39	36	34	-
Totaal aantal broedparen*.	133	117	147	166	115	146	146	151	133	-

* Exclusief broedparen van de oeverzwaluwen in de kunstmatige wand.

Mediabestanden

Zie de categorie De Twigen van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.