Skarsterlân

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken
Skarsterlân
Voormalige gemeente in Nederland Vlag van Nederland
Vlag van Skarsterlân Wapen van Skarsterlân
Details Details
Skarsterlân
Skarsterlân
Map - NL - Municipality code 0051 (2009).svg
Situering
Provincie Vlag Friesland Friesland
Coördinaten 52° 58′ NB, 5° 47′ OL
Algemeen
Oppervlakte 216,80 km²
- land 185,26 km²
- water 31,54 km²
Inwoners (1 november 2013) 27.467
Overig
Postcode 8461 - 8544
Netnummer 0513 - 0514, 0566
Belangrijke verkeersaders A6, A7, A32, E22, N354, N924, N927
Amsterdamse code 10022
Portaal  Portaalicoon   Nederland
Friesland
Skarsterlân en omgeving (2009)

     Gemeentegrenzen

     Wijkgrenzen

     Buurtgrenzen

     Autosnelweg

     Secundaire weg

     Spoorweg

  

██ Geselecteerde gemeente

██ Bebouwd gebied

██ Bos of park

██ Binnenwater, rivier of kanaal
Hoofdingang gemeentehuis van Skarsterlân (2008)
Herema State, achterzijde gemeentehuis (2008)

Skarsterlân (Geluidsfragment uitspraak (info / uitleg)) (Nederlands, tegenwoordig ongebruikelijk: Scharsterland (Geluidsfragment uitspraak (info / uitleg))) was een gemeente in de Nederlandse provincie Friesland met (per 1 november 2013, bron: CBS) 27.467 inwoners en een oppervlakte van 216,89 km². Op 1 januari 2014 ging de gemeente op in de nieuw gevormde gemeente De Friese Meren.

Plaatsen[bewerken]

De gemeente Skarsterlân telde dertig officiële kernen (dorpen). De hoofdplaats was Joure; hier stond ook het gemeentehuis. De Nederlandse namen zijn de officiële. De officiële naam voor de gemeente is echter de Friese.

Dorpen[bewerken]

Aantal inwoners per woonkern op 1 januari 2008:

Nederlandse naam Friese naam Inwoners
Joure[1] De Jouwer 13.045
Sint Nicolaasga Sint Nyk 3.324
Oudehaske Âldehaske 1.987
Sintjohannesga Sint Jânsgea 1.181
Langweer Langwar 940
Scharsterbrug Skarsterbrêge 828
Rottum Rottum 673
Rotsterhaule Rotsterhaule 644
Haskerhorne Haskerhoarne 590
Idskenhuizen Jiskenhuzen 455
Haskerdijken Haskerdiken 426
Tjerkgaast Tsjerkgaast 409
Vegelinsoord Vegelinsoard 370
Ouwsterhaule Ousterhaule 330
Terkaple Terkaple 236
Rohel Reahel 225
Broek De Broek 215
Rotstergaast Rotstergaast 215
Goingarijp Goaiïngaryp 202
Nieuwebrug Nijbrêge 148
Boornzwaag Boarnsweach 122
Akmarijp Eagmaryp 107
Doniaga Dunegea 91
Ouwster-Nijega Ousternijegea 87
Oldeouwer Alde Ouwer 85
Snikzwaag Sniksweach 71
Dijken Diken 54
Nijehaske Nijehaske 46
Legemeer Legemar 37
Teroele Teroele 27

Bron: gemeente Skarsterlân

Buurtschappen[bewerken]

Naast deze officiële kernen bevonden zich in de gemeente de volgende buurtschappen:

Ontstaan[bewerken]

Skarsterlân is na de gemeentelijke herindeling in 1984 gevormd door fusie van de gemeenten Doniawerstal en Haskerland met een deel van Utingeradeel (de dorpen Akmarijp en Terkaple) en het dorp Nieuwebrug dat eerst tot de gemeente Heerenveen behoorde.

Naam[bewerken]

In de zomer van 1979 wordt de naam Skarsterlân voor het eerst genoemd in een rapport van Gedeputeerde Staten over de ophanden zijnde gemeentelijke herindeling in Friesland[2]. De naam verwijst naar de scharren (skarren): een stuk land waar boeren gezamenlijk vee liet grazen. De scharren lagen rond Scharsterbrug in de gemeente Doniawerstal, net ten zuiden van de grens met Haskerland.

In 1980 dook de naam Scharsterland op door Hans Wiegel, de toenmalige minister van Binnenlandse Zaken om de gemeentenamen niet Fries te laten maken, maar Nederlands of officieel tweetalig.[3][4] Na veel discussies hierover toentertijd had men voor de herindeling besloten om de nieuwe gemeente wettelijk de naam Scharsterland te geven in de Wet tot Gemeentelijke Herindeling van Friesland. Tegelijkertijd werd ook bepaald dat de gemeente zelf zou mogen kiezen om deze naam over te nemen of te wijzigen.[5]

In maart 1984 besloot de kersverse gemeenteraad van de nieuwe gemeente Scharsterland om de oorspronkelijke Friese naam aan te nemen als de officiële naam. Per maart 1985, een jaar na het raadsbesluit, werd de officiële naam gewijzigd in Skarsterlân.

Herindeling[bewerken]

In december 2008 gaf de raad van Skarsterlân aan bij een toekomstige herindeling te kijken naar Gaasterland-Sloten en Lemsterland als partners. De werknaam van deze gemeente was 'De Friese Meren'. De gemeenteraden van Skarsterlân en de beoogde partners stemden met een fusie per 1 januari 2013. Ook Gedeputeerde Staten van Friesland stemden met deze fusie in en zonden een positief advies aan de Minister van Binnenlandse Zaken. De minister liet laten weten dat hij positief staat ten opzichte van de fusie, maar dat de inwerkingtreding van de herindelingswet gepland stond voor 1 januari 2014. In het voorjaar van 2013 is de wet waarin de fusie werd geregeld aangenomen door de Tweede en de Eerste Kamer der Staten-Generaal. Al in 2013 hebben de fusiepartners hun ambtelijke diensten laten samengaan. Deze ambtelijke fusie is gebaseerd op de Wet gemeenschappelijke regelingen. Op grond van deze wet kunnen bestuursorganen als burgemeester en wethouders alsmede de burgemeesters zelf samenwerken in en bevoegdheden overdragen aan een openbaar lichaam, in dit geval het openbaar lichaam De Friese Meren. De uitvoeringsorganisatie De Friese Meren werkte vanuit het gemeentehuis in Joure, met servicepunten in Lemmer en Balk.

Economie[bewerken]

Samen met de gemeente Heerenveen vormde Skarsterlân de kern van de economische A7-zone in Friesland. Onder meer omdat de gemeente er naar streefde haar plattelandse karakter te behouden, werd gezamenlijk met Heerenveen getracht economische groei in goede banen te leiden. Voor het gebied tussen Joure-West en Heerenveen-Oost werd een gezamenlijke toekomstvisie opgesteld waarin zaken als wonen, werken, infrastructuur, recreatie en natuur werden behandeld. Beide gemeentes zetten bijvoorbeeld een bedrijvenpark op, net ten westen van Heerenveen, op het grondgebied van Skarsterlân.

Politiek[bewerken]

Zetelverdeling gemeenteraad[bewerken]

De gemeenteraad van Skarsterlân bestond uit 21 zetels. Hieronder staan de samenstellingen van de gemeenteraad sinds 1998:

Gemeenteraadszetels
Partij 1998 2002 2006 2010
FNP 4 4 5 7
CDA 7 7 6 6
PvdA 5 5 7 4
VVD 3 3 2 3
ChristenUnie 1 1 1 1
D66 1 1 - -
Totaal 21 21 21 21

Openbaar Vervoer[bewerken]

Alle lijnen worden gereden door Arriva, behalve lijn 77 die gereden wordt door OV Regio IJsselmond.

Aangrenzende gemeenten[bewerken]

   Aangrenzende gemeenten   
    Boornsterhem    
 Súdwest-Fryslân  Brosen windrose nl.svg  Heerenveen 
 Gaasterland-Sloten   Lemsterland   Weststellingwerf 

Wateren[bewerken]

In de provincie Friesland zijn in veel gemeenten, waaronder de gemeente Skarsterlân, sinds 15 maart 2007 de Friese namen van de oppervlaktewateren de officiële namen.[6]

Meren en poelen[bewerken]

In de gemeente Skarsterlân bevonden zich de volgende meren en poelen:

Nederlandse naam Friese naam
Annewiel Annewiel
Bokkewiel Bokkewiel
Brandemeer Brandemar
De Brekken De Brekken
Brijpot Brijpot
Goëngarijpsterpoelen Goaiïngarypster Puollen
Gossepalen Gossepeallen
Gravepoeltje Gravepuoltsje
Groote Brekken Grutte Brekken
Haskerwijd Hasker Wiid
Heerengat Hearregat
Idskenhuistermeer Jiskenhúster Mar
Jentjemeer Jentsjemar
Koevordermeer De Kûfurd
Langstaartenpoel Langsturtepoel
Nederlandse naam Friese naam
Langweerderwielen Langwarder Wielen
Kleine Wijd Lytse Wiid
Nannewijd Nannewiid
Oudeweg Alde Wei
Oudhof Aldhôf
De Poel De Poel
Scharrewiel Skarrewiel
Slotermeer Sleattemer Mar
Sneekermeer Snitser Mar
Terkaplesterpoelen Terkaplester Puollen
Tjeukemeer Tsjûkemar
Uilesprong Ulesprong
De Wiel De Wiel
Zand- of Binnenwater Sânwetter
Zwettepoel Swettepoel

Goëngarijpsterpoelen, Groote Brekken, Koevordermeer, Langweerderwielen, Oudhof, Slotermeer, Sneekermeer en Tjeukemeer maken deel uit van de Friese meren.

Monumenten[bewerken]

In de gemeente zijn er een aantal rijksmonumenten en oorlogsmonumenten, zie:

Zie ook[bewerken]

Wikimedia Commons
Vlag van de provincie Friesland Plaatsen in de gemeente De Friese Meren Vlag van De Friese Meren

Hoofdplaats: Joure     Stad: Sloten
Dorpen en gehuchten: Akmarijp · Bakhuizen · Balk · Bantega · Boornzwaag · Broek · Delfstrahuizen · Dijken · Doniaga · Echten · Echtenerbrug · Eesterga · Elahuizen · Follega · Goingarijp · Harich · Haskerhorne · Idskenhuizen · Kolderwolde · Langweer · Legemeer · Lemmer · Mirns · Nijehaske · Nijemirdum · Oldeouwer · Oosterzee · Oudega · Oudehaske · Oudemirdum · Ouwster-Nijega · Ouwsterhaule · Rijs · Rohel · Rotstergaast · Rotsterhaule · Rottum · Ruigahuizen · Scharsterbrug · Sint Nicolaasga · Sintjohannesga · Snikzwaag · Sondel · Terhorne · Terkaple · Teroele · Tjerkgaast · Vegelinsoord · Wijckel
Buurtschappen: Ballingbuur · Bargebek · Boornzwaag over de Wielen · Brekkenpolder · Commissiepolle · Delburen · Finkeburen · Harich Westerend · Heide · Hooibergen · Nieuw Amerika · Onland · Polle · De Rijlst · Schoterzijl · Schouw · Spannenburg · Tacozijl · Vierhuis · Zevenbuurt
Friesland: Steden en dorpen      Nederland: Provincies · Gemeenten

Voormalige gemeenten in Friesland Vlag van de provincie Friesland

Aengwirden (1934) · Baarderadeel (1984) · Barradeel (1984) · Bolsward (2011) · Boornsterhem (2014) · Dokkum (1984) · Doniawerstal (1984) · Franeker (1984) · Gaasterland (1984) · Gaasterland-Sloten (2014) · Haskerland (1984) · Hemelumer Oldeferd (1984) · Hennaarderadeel (1984) · Hindeloopen (1984) · Idaarderadeel (1984) · IJlst (1984) · Lemsterland (2014) · Nijefurd (2011) · Oostdongeradeel (1984) · Rauwerderhem (1984) · Schoterland (1934) · Skarsterlân (2014) · Sloten (1984) · Sneek (2011) · Stavoren (1984) · Tjum (1816) · Utingeradeel (1984) · Westdongeradeel (1984) · Wonseradeel (2011) · Workum (1984) · Wymbritseradeel (1984) · Wymbritseradeel (2010)
Grietenij · Kwartieren van Friesland

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Skarsterlân&oldid=49919908"