Heteroseksualiteit

· ·

Seksuele en genderdiversiteit

Heteroseksualiteit is een seksualiteit die wordt gekenmerkt door een exclusieve voorkeur voor personen van de andere sekse. Enerzijds verwijst de term naar seksuele handelingen en/of verlangens tussen mensen van verschillend geslacht, anderzijds naar een seksuele identiteit, geaardheid of oriëntatie gekenmerkt door een romantisch of seksueel verlangen naar mensen van de andere sekse.

Heteroseksualiteit is een samenstelling van het Griekse woord heteros, dat "ander (van twee)" betekent, en het uit het Latijn afgeleide seksualiteit. De term is pas begin 20e eeuw ontstaan, toen de benaming homoseksueel al enkele decennia bestond.

Heteroseksuele gedragingen zijn verantwoordelijk voor de reproductie van de meeste dieren, inclusief mensen. Wanneer men seksualiteit beschouwt als iets wat enkel de voortplanting tot doel heeft, is heteroseksualiteit dus in feite een pleonasme, aangezien parthenogenese (voortplanting zonder bevruchting) bij de mens niet voorkomt.

Heteroseksualiteit is veruit de meest voorkomende seksuele voorkeur of oriëntatie. In de meeste culturen wordt het dan ook beschouwd als de norm, terwijl andere vormen van seksualiteit als abnormaal, afwijkend en taboe gelden. Niet-heteroseksueel gedrag wordt door velen afgekeurd op morele of religieuze gronden en in sommige landen en deelstaten ook strafrechtelijk vervolgd.

Volgens radicale groeperingen zoals Les Panthères Roses is heteroseksualiteit een politiek systeem dat niet alleen één bepaalde vorm van seksualiteit als norm verheft, maar ook één bepaalde visie op de geslachten. Deze visie verdedigt het bestaan van (slechts) twee geslachten met elk specifieke en duidelijk afgebakende identiteitskenmerken en gedragingen, alsook een specifieke machtsverhouding tussen beide. In feministische en queer literatuur noemt men dit systeem vaak heteronormativiteit.

In de verdediging van heteroseksualiteit als enige normale seksualiteit baseert men zich soms op het vermeende onnatuurlijke karakter van homoseksualiteit. Bij andere dieren dan de mens is heteroseksualiteit nochtans evenmin de enige bestaande vorm van seksualiteit. Tot nu toe is reeds bij 470 diersoorten homoseksueel gedrag vastgesteld.

Ontstaan van heteroseksualiteit

Een heteroseksueel paar

Er bestaan allerlei theorieën over het ontstaan van heteroseksualiteit. Is heteroseksualiteit aangeboren of tijdens de jeugd verworven? Is heteroseksuele geaardheid iets van de laatste paar eeuwen, of is zij er altijd al geweest? Hebben alle heteroseksuelen iets gemeenschappelijks, afgezien van hun seksuele aanleg? Is het ontstaan van een heteroseksuele aanleg bij mannen vergelijkbaar met het ontstaan van een heteroseksuele geaardheid bij vrouwen? Over deze en verwante vraagstukken werd en wordt veel gediscussieerd. Er is nog geen verklaring op tafel gekomen die aanspraak kan maken op algemene geldigheid.

Een van de biologische theorieën is de volgende. De ontwikkeling van zenuwcellen en dendrieten in de amygdala en delen van de hypothalamus zijn per sekse verschillend. Dit komt doordat deze hersendelen zich tijdens de ontwikkeling van de foetus bij de aanwezigheid van testosteron anders ontwikkelen dan bij de afwezigheid ervan.

Het betreft overigens niet de gehele hypothalamus of amygdala, maar slechts bepaalde kernen ervan. Deze kernen noemt men seksueel-dimorfe kernen, waarvan de vorm verschilt tussen mannen en vrouwen. Zo is in de hypothalamus de area praeoptica medialis bij mannen over het algemeen groter dan bij vrouwen. In de amygdala is de corticomediale kern ook groter bij mannen. Deze kern is verbonden met de area praeoptica medialis van de hypothalamus.

Het lijkt erop dat dit verschil in ontwikkeling zorgt voor de geslachtsgerelateerde verschillen in het denken, seksuele oriëntatie, agressie en cognitieve functies. Men vermoedt dat heteroseksualiteit ontstaat doordat tijdens de embryonale ontwikkeling geen testosteron vrijkomt maar bij de foetale ontwikkeling wel.