Aalten (dorp)
| ||||||||||||||||||||||||||||||
Aalten (ⓘ) is een dorp en de grootste plaats van de gelijknamige gemeente in het oosten van de Nederlandse provincie Gelderland, die ligt tegen de Duitse grens. Op 1 januari 2009 telde het dorp Aalten in totaal 12.900 inwoners.
Ligging
Aalten is gesitueerd in het oostelijke deel van Nederland in de provincie Gelderland en bevindt zich ten oosten in het deel van de streek die de Achterhoek genoemd wordt. Aalten ligt ongeveer in het midden van de noord-zuidlijn Lichtenvoorde - Bocholt (D) en in het midden van de west-oostlijn Varsseveld - Winterswijk.
Historie
Op de heuvels van Aalten moet in de 6e eeuw al een nederzetting hebben gelegen, getuige de vondsten van een grafveld uit deze tijd aan de Damstraat. De oorsprong van het dorp Aalten ligt ergens in de tweede helft van de 8e eeuw, toen Karel de Grote de Saksische stammen in de regio onderwierp. Uit deze tijd stammen de archeologische opgravingen die zijn verricht op de Hoven, waar grondsporen van huizen zijn aangetroffen. De onderzochte woning had duidelijk geen functie als boerderij, waaruit geconcludeerd wordt dat Aalten in deze tijd al een dorp was waar handwerkslieden woonden[1]. Iedere gemeenschap in de veroverde gebieden moest een 'hoofdhof' leveren voor de stichting van een kerk. Waarschijnlijk is toen de eerste kerk van Aalten gesticht op gronden die behoorden bij de voormalige Ahof, nu beter bekend als De Pol. De parochie Aladon of Alethnin, die toen tot stand is gekomen en voor het eerst vermeld werd in 1152, omvatte aanvankelijk ook Bredevoort en Dinxperlo. In de 10e en 12e eeuw maakte de parochie Aalten deel uit van het Graafschap Lohn. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog heeft het dorp veel te lijden gehad van de belegeringen van onder andere Bredevoort en Groenlo door langstrekkende legers, die ook wel hun kamp opsloegen in het dorp. Bestuurlijk viel Aalten tot de Franse tijd onder de Heerlijkheid Bredevoort en werd in 1811 een zelfstandige gemeente.
Bezienswaardigheden
Oude Helenakerk
In het centrum van het dorp bevindt zich de Oude Helenakerk, die vroeger tot het Bisdom Munster behoorde. Ze dateert uit de 15e en 16e eeuw. De toren dateert uit de 11e of 12e eeuw. Het torenuurwerk werd in 1871 gemaakt door de Aaltense klokkenmaker J.W. Heinen, zijn zoon bracht daarin in 1906 belangrijke verbeteringen aan.
Beschermd dorpsgezicht
De markt en omgeving is al vanaf 1966 beschermd dorpsgezicht. Hier bevinden zich ook de Aaltense musea.
Musea
- Boerderijmuseum de Neeth
- Markt 12 (verzetsmuseum)
- Museum Frerikshuus (streekmuseum)
- De Freriksschure (agrarisch museum).
Economie en werk
Het bedrijfsleven kent grote verschillen in verhouding, van zware industrie tot dienstverlenende instellingen. Het bedrijventerrein van het dorp Aalten concentreert zich in het zuidwesten van de gemeente, dichtbij de grensovergang van Bocholt, oftewel het voorportaal van de Duitse deelstaat Noord-Rijnland-Westfalen, waar het Ruhrgebied is gelegen. De bruto oppervlakte van de bedrijventerreinen is ongeveer 152 hectare. Netto is dit ongeveer 128 hectare. Er zijn woon- en werkkavels door de gemeente ontwikkeld. Deze zijn bedoeld voor lichte bedrijvigheid.
Bereikbaarheid
In Aalten bevindt zich sinds 1885 een spoorwegstation. Het station is gelegen aan de spoorlijn Winterswijk - Zevenaar. De treindienst Arnhem - Zevenaar - Doetinchem - Aalten - Winterswijk wordt sinds 1999 geëxploiteerd door Syntus.
Rijksmonumenten
Zie de lijst van rijksmonumenten in Aalten.
Verenigingen
De gemeente Aalten heeft talloze verenigingen. Hier volgen enkele verenigingen uit de plaats Aalten zelf:
|
|
Trivia
- Een inwoner van Aalten wordt een Aaltenaar genoemd. [2]
- Vanaf 1910 tot en met 1953 had Aalten aansluiting op de Tramlijn Lichtenvoorde - Bocholt (D)
Bekende Aaltenaren
- Job Jan Altena, verslaggever Radio 2
- Loek Beernink, actrice/zangeres uit kinderserie "Het Huis Anubis"
- Robert Gesink, wielrenner bij de Rabobankploeg (woonachtig)
- Diet Gerritsen, actrice/zangeres uit Twentse soapserie "Van Jonge Leu en Oale Groond"
- Jelmer Gussinklo, dj bij Radio 3
- Willem ter Horst, bassist Normaal
- Ton Kotter, dirigent en componist
- Wim Mateman, politicus (CDA)
- Armin Moeschler, Duitse radiopresentator en toneelacteur
- Gerard Tebroke, atleet
- Jan Wilm Tolkamp, gitarist Normaal
- Andries Ulderink, trainer Go Ahead Eagles
- Hans Vultink, meervoudig wereldkampioen biljart
- Jurgen Wevers, keeper RKC Waalwijk
- Angus Young, gitarist van de rockband AC/DC
- Nout Wellink, president van De Nederlandsche Bank
- Hendrickje Stoffels, partner van Rembrandt van Rijn
Externe links
Bronnen, noten en/of referenties
|