Edmund Kretschmer

Edmund Kretschmer
	Edmund Kretschmer ; gefotografeerd door Fritz Luckhardt (1843–1894); uit de Portrettenverzameling Friedrich Nicolas Manskopf
Volledige naam	Carl Franz Edmund Kretschmer
Geboren	31 augustus 1830
Overleden	13 september 1908
Land	Duitsland
Stijl	romantiek
Nevenberoep	dirigent, organist
Instrument	orgel, piano
Leraren	Ernst Julius Otto, Johann Gottlob Schneider
Belangrijkste werken	Die Folkunger, Heinrich der Löwe, Sieg im Gesang - Dichtung in sechs Scenen, Dramatisches Tongedicht in g mineur, Musikalische Dorfgeschichten, Festgesang
	(en) MusicBrainz-profiel;
Portaal	Muziek

Carl Franz Edmund Kretschmer (Ostritz, 31 augustus 1830 – Dresden, 13 september 1908) was een Duitse componist, dirigent en organist.

Levensloop[bewerken | brontekst bewerken]

Kretschmer kreeg zijn eerste muziekles van zijn vader. Hij studeerde pedagogiek aan het lerarenseminaar in Dresden. Tegelijkertijd studeerde hij in Dresden bij Ernst Julius Otto (compositie) en bij Johann Gottlob Schneider (orgel).^[1] Hij heeft zich ook als autodidact verder zelf opgeleid. Aanvankelijk werkte hij als leraar aan een rooms-katholieke school in Dresden, voordat hij in 1854 tweede organist aan de rooms-katholieke hofkerk werd. In 1863 werd hij hoforganist en instructeur van het instituut van de kapelknappen en in 1880 ook koorleider aan de hofkerk.^[1] Verder was hij dirigent van verschillende zangverenigingen.^[1]

Het eerste grote succes als componist en dirigent vierde hij tijdens het eerste Duitse zangersbondfeest in 1865 in Dresden met het werk Die Geisterschlacht voor mannenkoor en orkest.^[1] Hij schreef werken voor vele genres zoals voor orkest, harmonieorkest, voor het muziektheater (4 opera's) en vier missen.

Hij werd ereburger van zijn geboortestad Ostritz, waar een straat naar hem is vernoemd.

Composities[bewerken | brontekst bewerken]

Werken voor orkest[bewerken | brontekst bewerken]

1874 Eriksgang und Krönungsmarsch uit de opera "Die Folkunger", voor orkest
ca.1875 Dem Kaiser Fest-Marsch, voor orkest, op. 39
1877 Balletmuziek uit de opera "Heinrich der Löwe", voor groot orkest
1878 Voorspel (ouverture) tot de opera "Heinrich der Löwe", voor groot orkest
1880 Ouverture tot de opera "Der Flüchtling", voor orkest
1880 Melodie, concertstuk voor orkest, op. 28
1881 Huldigungs-Marsch, voor orkest, op. 31
1882 Dramatisches Tongedicht in g mineur, symfonisch gedicht voor groot orkest, op. 32
1894 Fabrice-Marsch, plechtige mars voor groot orkest, op. 44
1896 Hochzeitsmusik, suite in 3 delen, op. 54
1. Festzug
2. Brautgruß
3. Reigen
Abendruhe, voor strijkorkest
Ländlicher Tanz, Liebe und trübe Gedanken, op. 62
Musikalische Dorfgeschichten, zes karakterstukken voor kamerorkest, op. 26
1. Morgengruss
2. Rosmarin am Wege
3. Auf der Wiese
4. Am Weiher
5. Buntes Treiben
6. Abendruhe

Werken voor harmonieorkest[bewerken | brontekst bewerken]

1876 Krönungsmarsch uit de opera "Die Folkunger", voor harmonieorkest - proefschrift uit 1876 van Daniel M.H. Bolten
1880 Festgesang, voor mannenkoor en harmonieorkest, op. 27 - tekst: Julius Pabst
Vorspel tot de opera "Die Folkunger" - bewerkt door Otto Zurmühle

Missen en andere kerkmuziek[bewerken | brontekst bewerken]

1870 Missa a capella, op. 15
1875 Ave Maria, voor zangstem en piano (of harmonium, of orgel), op. 20
1877 Messe vocale nr. 3, voor sopraan, alt, tenor, bas en orgel
1877 Twee motetten, voor achtstemmig gemengd koor, op. 17
1. Laudate Dominum
2. Oster-Motette
1886 Vier Motetten, voor gemengd koor, op. 35
1. Benedictus es Domine: "Sei, o Herr, gebenedeit"
2. Lacrymosa: "Thränenreich der Tag wird werden"
3. Jubilate Deo: "Preiset seinen Namen"
4. Ave maris stella: "Sei gegrüsst, des Meeres Strom"
1896 Requiem a 8 voci in c mineur, voor 2 sopranen, 2 alt, 2 tenoren en 2 bassen, op. 50
Missa, voor sopraan, alt, tenor en bas, op. 22
Missa, op. 23
Quatuor antiphonae Beatae Maria Virginis ad 4 et 5 voces, op. 33

Muziektheater[bewerken | brontekst bewerken]

Opera's[bewerken | brontekst bewerken]

Voltooid in	titel	aktes	première	libretto
1873-1874	Die Folkunger^[2]	5 bedrijven	21 maart 1874, Dresden, hofopera	Salomon Hermann Mosenthal
1877	Heinrich der Löwe^[3]	4 bedrijven	8 december 1877, Leipzig	van de componist
1870-1880	Der Flüchtling	3 bedrijven	1881, Ulm	Anna Löhn en de componist
1886-1887	Schön Rotraut^[4]	4 bedrijven	5 november 1887, Dresden	Johanna Baltz

Vocale muziek[bewerken | brontekst bewerken]

Cantates[bewerken | brontekst bewerken]

Sieg im Gesang - Dichtung in sechs Scenen, cantate - tekst: van de componist

Werken voor koor[bewerken | brontekst bewerken]

1865 Die Geisterschlacht, voor mannenkoor en orkest, op. 4 - tekst: Hermann Waldow - verplicht werk tijdens het eerste Duitse zangersbondfeest in 1865 in Dresden
1871 4 Hymnen, voor gemengd koor, op. 18
1880 Festgesang, voor mannenkoor en harmonieorkest, op. 27 - tekst: Julius Pabst
1886 Treue Wacht, voor mannenkoor - tekst: Franz Alfred Muth (1839-1890)
1888 Vier Männerchöre, voor mannenkoor, op. 38
1. Die drei Kameraden - tekst: R. Baumbach
2. Liebestodt - tekst: van de componist
3. Keine Sorg' um den Weg - tekst: K. Groth
4. Trinklied - tekst: R. Baumbach
1895 Neues Leben, hymne voor Pinksteren voor mannenkoor - tekst: Franz Noelle
1895 Fünf Chöre, voor mannenkoor, op. 45
1. Rot‑Grün‑Gold
2. Am Rhein
3. Die graue Schänke
4. In der Lenznacht
5. Die Sterne
Die Pilgerfahrt nach dem gelobten Lande, voor solisten, mannenkoor en orkest, op. 12 - tekst: Hermann Waldow

Liederen[bewerken | brontekst bewerken]

1856 Drei Lieder, voor zangstem en piano, op. 1
1. Was kümmerts mich
2. Dein Auge
3. Der Diebstahl - tekst: Robert Reinick
1857 Drei Lieder, voor zangstem en piano, op. 2
1. Winterabend - tekst: Heinrich Heine
2. Ich möcht' auf's Herz die Hand dir legen
3. Du siehst mich an und kennst mich nicht - tekst: August Heinrich Hoffmann von Fallersleben
1862 Frühlingslied, voor zangstem en piano, op. 3 - tekst: van de componist
1865 Orpheus in der Kinderstube - 50 Scherz- und Gelegenheitslieder, voor zangstem(men) en piano
1870 Nachts am See, lied voor een lage zangstem en piano, op. 14
1870 Lebens-Frühling - 8 Kinderlieder, voor zangstem(men) en piano - tekst: Pauline Schanz
1875 Vier Lieder, voor zangstem en piano, op. 19
1. Ich fahr allein im leichten Kahne
2. Am Bache
3. Lied der Nacht - tekst: August Heinrich Hoffmann von Fallersleben
4. Jedes Blümlein, dass ich finde
1876 Liebe im Kleinen, voor zangstem en piano, op. 24 - tekst: Friedrich Rückert
1877 Drei Gesänge, voor zangstem en piano, op. 25
1. Nachtgesang - tekst: Emanuel Geibel
2. Draussen im Wald, in grüner Welt
3. Ruhe
1880 Du bist wie eine stille Sternennacht, voor zangstem en piano, op. 8 - tekst: Franz Kugler
1885 Fünf Lieder, voor zangstem en piano, op. 34
1. Veilchenlied - tekst: Johanna Baltz
2. Die schönen Augen der Frühlingsnacht - tekst: Heinrich Heine
3. Lied aus Sevilla - tekst: Günther Walling
4. Mainacht - tekst: Julius Karl Reinhold Sturm
5. Schlummerlied
1890 Der Himmel hat eine Thräne geweint, voor zangstem en piano, op. 10 - tekst: Friedrich Rückert
1890 Gebt mir vom Becher nur den Schaum, voor zangstem en piano, op. 11 - tekst: Emanuel Geibel
Zwei Lieder, voor zangstem en piano, op. 7
1. Wenn ich dir in die Augen seh - tekst: Heinrich Heine
2. -

Kamermuziek[bewerken | brontekst bewerken]

1888 Sextet, voor dwarsfluit, 2 violen, altviool, cello en contrabas, op. 40
1. Allegro moderato
2. Larghetto
3. Vivace e cherzando
4. Allegro assai

Werken voor orgel[bewerken | brontekst bewerken]

1892 Zwölf fugirte Präludien, op. 43

Werken voor piano[bewerken | brontekst bewerken]

1870 Novelletten, vier stukken, op. 9
1875 Der Eriksgang und Krönungsmarsch uit de opera "Die Folkunger", voor piano vierhandig
1875 Der Brauttanz von Falun und Bannerweihe uit de opera "Die Folkunger"
1903 Jugendzeit, goldne Zeit!, zes lichte pianostukken, op. 64
Andante grazioso, op. 65

Bibliografie[bewerken | brontekst bewerken]

Jozef Robijns, Miep Zijlstra: Algemene muziek encyclopedie, Haarlem: De Haan, 1979-1984, ISBN 978-90-228-4930-9
Eberhard Kremtz: Edmund Kretschmer und seine Oper "Die Folkunger", in: Deutsche Oper zwischen Wagner und Strauss, hg. v. Sieghart Döring, Hans John und Helmut Loos, Chemnitz, 1998. pp. 47–54
Michael Heinemann: Was Messen auszeichnet: Edmund Kretschmers Beitrag zu einem Preisausschreiben für Kirchenmusik, in: Die Dresdner Kirchenmusik im 19. und 20. Jahrhundert, hrsg. von Matthias Herrmann, Laaber 1998, pp. 171–180 (Musik in Dresden 3), ISBN 3-89007-331-X
Wolfgang Suppan, Armin Suppan: Das Neue Lexikon des Blasmusikwesens, 4. Auflage, Freiburg-Tiengen, Blasmusikverlag Schulz GmbH, 1994, ISBN 3-923058-07-1
Paul E. Bierley, William H. Rehrig: The Heritage Encyclopedia of Band Music - Composers and Their Music, Westerville, Ohio: Integrity Press, 1991, ISBN 0-918048-08-7
Richard Batka, Willibald Nagel: Allgemeine Geschichte der Musik mit Bildern und Notenbeispielen, Band 3: "Geschichte der Musik des 19. Jahrhunderts", Stuttgart: Verlag von Carl Grüninger (Klett & Hartmann), 1925. pp. 168
Franz Gehring: Edmund Kretschmer, in: A Dictionary of Music and Musicians, 1900.
Otto Schmid: Edmund Kretschmer. Sein Leben, Schaffen und Wirken, Dresden, Hönsch & Tiesler, 1890.

Externe links[bewerken | brontekst bewerken]

(de) Siegfried Raschke: Edmund Carl Franz Kretschmer in: Sächsische Biografie. Herausgegeben vom Institut für Sächsische Geschichte und Volkskunde, bearb. von Martina Schattkowsky.
(de) Die Gartenlaube (1880) - Edmund Kretschmer. Nach einer Photographie auf Holz gezeichnet von Adolf Neumann
(de) Recensie van de opera Die Folkunger in het magazine "Die Grenzboten" Jg. 34, 1875.
(en) Partituur van Dramatisches Tongedicht, für grosses Orchester, op. 32 op de internetpagina van de Universiteit van Rochester
Bladmuziek van Edmund Kretschmer op de website van het International Music Score Library Project

Bronnen, noten en/of referenties

↑ ^a ^b ^c ^d Richard Batka, Willibald Nagel: Allgemeine Geschichte der Musik mit Bildern und Notenbeispielen, Band 3: "Geschichte der Musik des 19. Jahrhunderts", Stuttgart: Verlag von Carl Grüninger (Klett & Hartmann), 1925. pp. 168
↑ Kretschmer, Edmund / Mosenthal, Salomon Hermann von: Die Folkunger, große Oper in fünf Akten, Libretto. Den Bühnen gegenüber als Manuscript gedruckt, Leipzig, (ca. 1874). Gearchiveerd op 26 juni 2023.
↑ Kretschmer, Edmund: Heinrich der Löwe, Oper in vier Akten, Libretto, Leipzig, (ca. 1880) op de internetpagina van de "Bayerische Staatsbibliothek"
↑ Kretschmer, Edmund / Baltz, Johanna: Schön-Rotraut, romantische Oper in 4 Aufzügen, Libretto, Dresden, (1887) op de internetpagina van de "Bayerische Staatsbibliothek". Gearchiveerd op 26 juni 2023.

[batka-1] Richard Batka, Willibald Nagel: Allgemeine Geschichte der Musik mit Bildern und Notenbeispielen, Band 3: "Geschichte der Musik des 19. Jahrhunderts", Stuttgart: Verlag von Carl Grüninger (Klett & Hartmann), 1925. pp. 168

[2] Kretschmer, Edmund / Mosenthal, Salomon Hermann von: Die Folkunger, große Oper in fünf Akten, Libretto. Den Bühnen gegenüber als Manuscript gedruckt, Leipzig, (ca. 1874). Gearchiveerd op 26 juni 2023.

[3] Kretschmer, Edmund: Heinrich der Löwe, Oper in vier Akten, Libretto, Leipzig, (ca. 1880) op de internetpagina van de "Bayerische Staatsbibliothek"

[4] Kretschmer, Edmund / Baltz, Johanna: Schön-Rotraut, romantische Oper in 4 Aufzügen, Libretto, Dresden, (1887) op de internetpagina van de "Bayerische Staatsbibliothek". Gearchiveerd op 26 juni 2023.

[1]

[2]

[3]

[4]