Gebruiker:Stunteltje/Zandbak/Binnenvaart

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Binnenvaartschip op het Amsterdam-Rijnkanaal in Utrecht.
Binnenvaarttanker Jade in het Calandkanaal.

De binnenvaart is een professionele bedrijfstak in het vervoer en vormt een belangrijke schakel in de logistiek van die landen, waar zich bevaarbare waterwegen bevinden. Goederen en personen worden over het water binnen de kustlijn vervoerd met binnenschepen. Bovendien wordt met versterkte binnenschepen met vracht buitenom gevaren in estuaire vaart. Tot de binnenvaart wordt ook de Bruine vloot gerekend, die in charter passagiers vaart met historische bedrijfsvaartuigen.

Nederlandse organisaties met betrekking tot de binnenvaart vindt men voornamelijk aan het Vasteland in Rotterdam. De Nederlandse vloot is met ruim 6500 schepen de grootste vloot van de Europese binnenvaartsector [1] bestaande uit schepen voor de drogeladingvaart, tankvaart, sleep/ duwvaart en passagiersvaart. Deze vloot heeft 7.4 miljoen ton aan laadvermogen en is de modernste vloot van Europa. De Nederlandse binnenvaartsector omvat ongeveer 15.000 banen. [2] De grootste concurrent van de binnenvaart is het wegvervoer. Om de verhoudingen weer te geven: In 2002 werd 43% van alle Nederlandse binnengaatse tonkilometers door de binnenvaart vervoerd. Het wegvervoer nam 47% tonkilometers voor haar rekening en het spoorwegvervoer 4%. Het marktaandeel in het Nederlandse goederenvervoer anno 2010 is 26.5%, gerekend met het kleinste schip van 362 ton en het grootste binnenvaartschip van 16.000 ton.

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

De geschiedenis van de binnenscheepvaart in de lage landen bij de zee is even oud als die van de landen zelf. Vervoer over langere afstanden was economisch niet anders mogelijk dan per binnenschip. Ook in Nederland en België zijn voor dit doel de rivieren voor de scheepvaart beter geschikt gemaakt en zijn er veel kanalen gegraven, die de economie sterk hebben gestimuleerd. Bekende voorstanders waren Napoleon en koning Willem I, die beiden veel graafwerk in gang hebben gezet. Tot de afschaffing van de Evenredige Vrachtverdeling in 1998 werd de lading hoofdzakelijk verkregen door onderhandeling in de kroeg en later door middel van de schippersbeurs. Met de verdere ontwikkeling van de binnenvaart kwamen daarnaast ook rederijen op.

Binnenschepen[bewerken | brontekst bewerken]

Binnenschepen worden gebouwd volgens CEMT-klasse, dit is een indeling naar afmetingen van vaarwegen in West-Europa. De klasse-indeling is bepaald door de Conférence Européenne des Ministres de Transport (vandaar de term CEMT-klasse). Van oudsher worden de schepen in de binnenvaart getypeerd naar de maximale afmetingen op een bepaalde vaarweg. Spits, Kempenaar, Dortmund-Eemskanaalschip, Rijn-Hernekanaalschip.

Schippers[bewerken | brontekst bewerken]

Bioscoopjournaal uit 1948 over de opening van een internaat voor schipperskinderen in Amsterdam.

Schippers in de binnenvaart zijn varende ondernemers. Ze waren tot de 19e eeuw georganiseerd in schippersgilden. Van oudsher was de binnenvaart meestal een familiebedrijf. Varen van het schip deden man en vrouw samen, eventueel met behulp van een matroos. In de huidige tijd neemt de bedrijfstijd toe en wordt er - zeker op de Rijn - met de voortgang der technische mogelijkheden steeds meer continu gevaren. Het familiebedrijf krijgt het daardoor moeilijker.

Twee derde van het aantal binnenschippers valt in de leeftijdscategorieën 40-49 en 50-59 en alle schippers samen hebben gemiddeld meer dan 25 jaar werkervaring. Hij is voor bijna 90% van de gevallen eigenaar van het schip en anno 2004 zat hij gemiddeld 243 dagen per jaar op het water. Twee derde werkt in de vrachtvaart.

Het onderwijs aan varende kinderen is geregeld in het Besluit trekkende bevolking. De leerplicht is gelijk aan die voor kinderen aan de wal, wel is mogelijk gemaakt al eerder naar school te gaan. Van 3,5 tot omstreeks 7 jaar wordt het onderwijs verzorgd door een school voor varende kinderen, waaraan een internaat is verbonden. Ook vervolgonderwijs kan daar worden gegeven. Tot 7 jaar kan onderwijs ook aan boord worden gegeven door middel van afstandsonderwijs via internet of met behulp van speelwerkpakketten.

Het voortgezet onderwijs kan worden gevolgd aan scholen die hun opleiding op de branche hebben afgesteld. Daar kunnen de nodige binnenvaartdiploma's worden gehaald. Als daarna voldoende vaartijd wordt gemaakt kunnen langs die weg de benodigde vaarbewijzen worden gehaald.

Vrachtvaart[bewerken | brontekst bewerken]

De Amistade, anno 2010 de grootste maat binnenschip
De Aventura, een binnenvaarttanker

Het vervoer van vracht wordt gebruikelijk verdeeld in vervoer van droge lading en vervoer van vloeistoffen: vrachtschepen en tankers. De markt voor deze schepen kent vaak een varkenscyclus. Tot vóór de kredietcrisis nam het vervoer sterk toe, tegen voor de schippers gunstige marktprijzen. Door de opening van de grenzen in Oost-Europa en de groei van de economie moet er zoveel over water vervoerd worden, dat er markt was voor nieuwe binnenschepen.

In de afgelopen jaren werden zo in hoog tempo - soms meerdere schepen per week - binnenschepen aan de vloot toegevoegd. Veel schippers maakten de afweging hun oude, relatief kleine, schip (zeg onder de 1000 ton) in te ruilen voor nieuwbouw. Tijdens en na de crisis was het echter niet mogelijk de prijs van het vervoer op peil te houden en bekend is dat er regelmatig onder de kostprijs moest worden gevaren. Er is (nog) geen saneringsregeling voor de oude schepen.

Droge lading[bewerken | brontekst bewerken]

De techniek maakt het mogelijk steeds grotere eenheden te bouwen. In 1998 kwamen de 135 meter lange "Jowi" en "Amistade" in de vaart, die een capaciteit hebben van 470 TEU wanneer 5 hoog geladen[3].

Tankvaart[bewerken | brontekst bewerken]

De nieuwbouwgolf in de tankvaart wordt versterkt doordat oliemaatschappij BP niet langer toestaat dat haar producten door enkelwandige tankers worden vervoerd. Dit voorbeeld werd door veel andere maatschappijen gevolgd. Tankers worden nu dubbelwandig gebouwd.

Passagiervervoer[bewerken | brontekst bewerken]

Cruisevaart op de Rijn
De Waterbus in Rotterdam

Het cruisetoerisme met luxe passagiersschepen op de Europese binnenwateren neemt weer toe. Ook aan die vloot worden veel nieuwe eenheden toegevoegd. Het werkt bepaald niet tegen deze markt dat de grenzen naar Oost-Europa open zijn gegaan. Cruisen over de rivieren en kanalen door het binnenland is mogelijk van de Noordzee tot de Zwarte Zee over de Rijn en de Donau. In het geval van de korte toeristische diensten (enkele uren) spreekt men van rondvaart in plaats van cruise.

Passagiersvervoer in lijndiensten neemt ook steeds meer toe, omdat dit Openbaar vervoer te water vaak wordt uitgevoerd met snelle schepen als Waterbussen tussen Rotterdam, Dordrecht, Zwijndrecht, Papendrecht en Gorinchem en op het Noordzeekanaal. Watertaxi's (in Rusland en andere landen 'watertrams' genoemd) worden vaak ingezet als openbaar vervoermiddel in riviersteden en de buitenwijken daarvan.

Ontwikkelingen[bewerken | brontekst bewerken]

De ontwikkeling staat niet stil.[4] In 2008 waren er sinds 2000 volgens de IVR in West-Europa 1077 nieuwe binnenvaartschepen in de vaart gekomen:

  • 574 schepen voor droge lading
  • 286 tankers
  • 125 passagiersschepen.

Ook de techniek maakt steeds meer mogelijk. River information services zijn informatiesystemen, waarmee de informatiestromen door hele transportketen worden geautomatiseerd. Als een container in een Europese haven wordt aangevoerd en op een binnenschip overgeslagen, kunnen de gegevens van deze container met het schip meereizen, zonder dat de schipper met een bundel papieren bij elke sluis of grens naar een walkantoor moet. Onderweg weten de mensen op de verkeersposten welke lading passeert. Dat is van groot belang voor de calamiteitenbestijding.

Per 1 april 2008 werd de meldplicht voor doelgroepschepen uitgebreid. Dat wil zeggen dat nog meer schepen zich per marifoon moeten melden bij de verkeerspost, als ze het blokgebied binnenvaren. Daarmee wordt de verkeersveiligheid te water verder vergroot. Voormelding kan al elektronisch met BICS, dat de gegevens levert aan IVS90, de databank van Rijkswaterstaat. Doordat in het buitenland de systemen nog niet allemaal geschikt gemaakt zijn en de organisatie nog niet klopt, is de uitbreiding voorlopig opgeschort.[5]

In 2010 werd door middel van een subsidieregeling, mede gefinancierd door Europa, een aanzet gegeven voor de invoering van een Automatic Identification System voor alle schepen van 20 meter en langer. Met deze Inland-AIS transponders wordt beoogd de veiligheid op het water te vergroten. Schepen kunnen nu met deze apparatuur elkaars naam en afmetingen zien, hetgeen de communicatie via de marifoon eenvoudiger maakt.

De vloot[bewerken | brontekst bewerken]

Binnenvaartschip

Volgens het Bureau Voorlichting Binnenvaart telt anno 2013 de Nederlandse vloot 7547 binnenschepen, met een gezamenlijke capaciteit van 8,8 miljoen ton: [6]

  • 3993 motorvrachtschepen
  • 1135 vrachtduwbakken
  • 1240 motortankschepen
  • 649 duwboten
  • 479 sleepduwboten
  • 51 tankduwbakken

en daaarbij zijn de historische vaartuigen, de binnenschepen uit de beroepsvaart die tegenwoordig recreatief worden gebruikt, nog niet meegerekend.

Het IVR registreerde begin 2008 nog de hele West-Europese binnenvaartvloot met 11.594 vrachtschepen en 1796 duw- en sleepboten.

  • In Nederland geregistreerd: 5226 vrachtschepen en 1064 duw- en sleepboten
  • In Duitsland geregistreerd: 2925 vrachtschepen en 386 duw- en sleepboten.
  • In België geregistreerd: 1795 vrachtschepen en 164 duw- en sleepboten
    • De Belgische vloot, toebehorend aan in België gevestigde ondernemers, was op eind 2009 samengesteld uit 1.119 vaartuigen bestemd voor het vervoer van droge lading, die samen 1.524.409 ton kunnen vervoeren; 216 tankschepen voor in totaal 340.697 ton en 116 duwboten met een vermogen van 50.381 kW. [7]
  • In Frankrijk geregistreerd: 1553 vrachtschepen 157 duw- en sleepboten.
    • De Voies Navigables de France (VNF) maakte bekend dat de Franse vloot in 2008 bestond uit 1372 schepen, waarvan 540 kleiner dan 400 ton (spitsen), 529 van 400 tot 1000 ton en 303 groter dan 1000 ton. [8]

Het gemiddelde draagvermogen van de West-Europese binnenvaartschepen is begin 2008 gegroeid naar 2600 ton in de droge ladingvaart en 3000 ton in de tankvaart.

De vloot in de Rijnvaart[bewerken | brontekst bewerken]

De onderstaande tabel geeft de stand van zaken per 7 februari 2006 van schepen ingeschreven in het register van binnenschepen in Europa van het IVR.

Totaal Zwitserland Frankrijk Duitsland Nederland België Luxemburg
Vracht
Soort schip Aantal Ton Aantal Ton Aantal Ton Aantal Ton Aantal Ton Aantal Ton Aantal Ton
Vrachtschip 6515 6.334.614 18 35.369 968 483.768 1067 1.190.229 3174 3.490.911 1270 1.113.671 18 20.666
Duwbak 2589 3.404.773 2 3236 488 502.201 979 816.871 882 1.598.753 238 483.712 - -
Lashbak 111 89.930 - - - - 111 89.930 - - - - - -
Lichter 368 189.433 1 2037 1 410 244 77.366 119 105.657 3 3963 - -
Tanker 1568 1.997.293 35 67.831 37 43.158 414 486.803 787 990.824 276 370.674 19 38.003
Tank duwbak 145 215.431 1 - 58 79.440 34 44.858 43 73.582 7 9.107 2 8444
Tank lichter 31 13.289 - - - - 8 2983 18 5031 5 5275 - -
Totaal 11.327 12.244.763 57 108.473 1552 1.108.977 2857 2.709.040 5023 6.264.758 1799 1.986.402 39 67.113
Duw- en/of sleepboten
Aantal kW Aantal kW Aantal kW Aantal kW Aantal kW Aantal kW Aantal kW
Duwboot 566 264.666 2 2736 146 57.848 184 45.621 157 112.994 64 31.998 13 13.469
Sleepboot 713 213.532 1 368 11 2277 114 13.352 502 117.605 84 79.632 1 298
Sleep- en duwboot 581 171.956 4 1384 - - 86 17.142 378 122.711 108 28.435 5 2284
Totaal 1860 650.154 7 4488 157 60.125 384 76.115 1037 353.310 256 140.065 19 16.051
Overige schepen
Cruiseschip 1353 44 1 727 549 25 7
Andere 2585 21 2 182 2248 127 5

Reglementen[bewerken | brontekst bewerken]

Er is een scala aan regelgeving voor de binnenvaart. Meestal gekoppeld aan de vaarweg, omdat er overal andere omstandigheden zijn, zoals de aanwezigheid van zowel zeevaart als binnenvaart, alsook de plaatselijke omstandigheden als veel of weinig stroming. De veruit belangrijkste reglementen zijn op elkaar afgestemd, zoals in Nederland het Binnenvaartpolitiereglement en voor het varen op de Rijn het Rijnvaartpolitiereglement, het ROSR en het ADN. Verder voor België het Algemeen Reglement der Scheepvaartwegen van het Koninkrijk. Zie ook de artikelen in de categorie Scheepvaartregelgeving.

Externe links[bewerken | brontekst bewerken]

[[Categorie:Binnenvaart|*]]