Nationaal Bus Museum

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
(Doorverwezen vanaf Nationaal Busmuseum)
Nationaal Bus Museum
v/h Noordelijk Bus Museum
Het gebouw van het Nationaal Bus Museum
Locatie Hoogezand, Nederland
Coördinaten 53° 10′ NB, 6° 44′ OL
Oppervlakte 4000 m²
Type Cultuurhistorisch
Thema Autobus
Opgericht 1985
Personen
Directeur Rob Bezema
Officiële website
Portaal  Portaalicoon   Kunst & Cultuur
Openbaar vervoer

Het Nederlandse Nationaal Bus Museum (NBM) in Hoogezand is een museum, opgericht in 1978, met als doelen het bewaren, restaureren en deels rijvaardig houden van historische autobussen en het documenteren van de geschiedenis van het busvervoer in Nederland. Er worden ook verwante attributen getoond. Het busmuseum is op geregelde tijden open voor bezoekers.

Huisvesting en naamsverandering[bewerken | brontekst bewerken]

Sinds 1985 was het museum onder de naam Noordelijk Bus Museum gevestigd te Winschoten in een uit 1954 daterende busgarage van het vroegere streekvervoerbedrijf GADO. Dit pand werd gehuurd van de gemeente. In de loop van 2011-2012 verhuisde het NBM naar een groter pand in Hoogezand, waar een deel van de collectie kan worden getoond. De huisvesting in Winschoten werd eerst samen met een opslaglocatie te Beerta aangehouden. Inmiddels zijn beide locaties opgeheven.

Bij de verhuizing is de naam Noordelijk Bus Museum gewijzigd in Nationaal Bus Museum. Hiermee geeft men aan dat de ambitie van het museum verder gaat dan alleen de historie van het Noord-Nederlandse vervoer met koets tot het vervoer met autobus te laten zien.

Collectie[bewerken | brontekst bewerken]

Vrijwilligers van het Nationaal Bus Museum in beeld

Het museum beheert een collectie van ongeveer 45 historische autobussen, waarvan een deel in rijvaardige staat is en een ander deel nog wacht op restauratie. Dit materieel dateert van de jaren dertig tot de jaren tachtig van de twintigste eeuw en is afkomstig van (voor het overgrote deel verdwenen) bedrijven als DAM, ESA, FRAM, GADO, GDS, GVB Groningen, Harmanni, LAB, Marnedienst, Nefkens, NTM, NWH, OAD, Pieper, ZWH en meer. Een bijzonder exemplaar is de Volvo/Berkhof gevangenenbus, die in gebruik is geweest bij het gevangeniswezen in Nederland.

Bij een brand in 2011 ging een Bedford-bus uit 1936 verloren. Al eerder werd een Leyland-Verheul LVB668-bus uit 1968 bij een ongeval zwaar beschadigd. In 2014 werden de restanten gesloopt.

Naast bussen beschikt het museum ook over attributen van het stads- en streekvervoer en het touringcarvervoer in Nederland, een witkar uit Amsterdam en een archief met documentatie, onder meer van het vroegere Kromhout, producent van autobussen en vrachtauto's.

Sinds april 2023 is de Volkswagen Transporter T3 uit 1986, die RTV Noord ongeveer zeven jaar heeft gebruikt voor het tv-programma Expeditie Grunnen, in het museum te bezichtigen.[1][2]

De gedachte dat autobussen uit de collectie rijdend gehouden moeten worden, heeft het museum uit praktische en financiële overwegingen losgelaten. Enkele bussen blijven beschikbaar voor verhuur en deelname aan evenementen. De overige worden afgestoten of na restauratie als statisch object tentoongesteld. In de periode na 2020 is de focus van het museum verlegd van het verhaal van de autobusgeschiedenis naar het bieden van een gezellige publieksbeleving.

Halte 13[bewerken | brontekst bewerken]

Het NBM geeft het kwartaalblad Halte 13 uit, dat tot 2021 de titel Informatiebulletin (IFB) droeg.

Afbeeldingen van de collectie (selectie)[bewerken | brontekst bewerken]

Een aantal bussen zijn onderdeel van het statisch museum en een aantal wordt gebruikt voor verhuur in verband met groepsreis of toeristische rondritten.

Datum verworven Nummer Bedrijf Bouwjaar Type Opmerking Afbeelding
52 NWH 1952 Scania Vabis-Hainje streekbus
maart 1982 4400 GADO 1958 Leyland-Verheul streekbus
4379 NTM 1963 Leyland-Verheul streekbus Opname gewenst
66 Harmanni 1964 Mercedes-Benz, Jonckheere
133 ESA 1964 DAF-Groenewold
februari 1982 154 DAM 1965 DAF-Smit Appingedam
22 GDS 1967 Leyland-Den Oudsten streekbus
1121 NOF 1968 Leyland-Verheul LVB668 Oorspronkelijk
Citosa/Westnederland 1111
(na ongeval bij Blijham in 2014 gesloopt)
7 GVG 1968 Leyland-Verheul stadsbus
17 LAB 1968 DAF-Smit Joure
88 Zuidwesthoek 1971 DAF-Hainje
2 Noord-Westhoek 1975 DAF-ZABO streekbus
2783 GADO 1975 Leyland-Den Oudsten cabrioletbus
5677 Westnederland 1976 Leyland-Den Oudsten korte standaardstreekbus was service bus voor reparatie Utrechtse sneltram
57 (5684) DVM 1977 Leyland-Den Oudsten
2692 FRAM 1978 Leyland-Den Oudsten standaardstreekbus
61 GVBG 1978 DAF-Hainje stadsbus CSA 1
305 (2732) DVM 1978 Leyland-Den Oudsten Opname gewenst
1671 FRAM 1980 Leyland-Den Oudsten
1759 VAD 1980 Den Oudsten-Leyland
8797 GSM 1981 DAF MB200-Den Oudsten standaardstreekbus
36 Noord-Westhoek 1986 DAF MB200-Den Oudsten standaardstreekbus
44 Pieper 1988 Volvo-LAG AI450 inmiddels gesloopt
52 GVU 1989 DAF-Hainje stadsbus CSA 2
519 GVU 1990 Volvo-Den Oudsten B88 gelede stadsbus

In bruikleen[bewerken | brontekst bewerken]

De volgende bussen zijn in bruikleen van o.a. een ander museum:

Datum bruikleen Nummer Bedrijf/museum Bouwjaar Type Opmerking Afbeelding
? 139 GVA / Stichting Trolleymaterieel Arnhem (STA) 1956 BUT-Trolleybus / Verheul
? 7319 VAD / CVA 1974 Leyland-Van Hool
19-04-2023 ? RTV Noord 1986 Volkswagen Transporter T3 Opname gewenst

Externe link[bewerken | brontekst bewerken]

Zie de categorie Nationaal Bus Museum van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.