Naar inhoud springen

Negev-bedoeïenen

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
(Doorverwezen vanaf Bedoeïenen in Israël)
Sjeiks van de Al-Tarabinstam in 1934 in Beër Sjeva
Bedoeïenentent nabij Rahat, jaren vijftig (20ste eeuw)
Een niet-erkend bedoeïenendorp in de Negev, januari 2008
Een nieuwe gebouwde school in Al-Sayyid
Rahat in 2009

Al vele duizenden jaren wonen bedoeïenen in de Negev, die sinds de Arabisch-Israëlische Oorlog van 1948 onderdeel uitmaakt van de staat Israël.

Negev-bedoeïenen waren vroeger nomadische en later ook semi-nomadische Arabieren die van het fokken van vee leven in de woestijnen van Zuid-Israël. De gemeenschap is traditioneel en conservatief, met een goed gedefinieerd waardensysteem dat gedrag en interpersoonlijke relaties stuurt en bewaakt.

De bedoeïenenstammen van de Negev zijn onderverdeeld in drie klassen, op basis van hun oorsprong: afstammelingen van oude Arabische nomaden, afstammelingen van enkele Sinaï-bedoeïenenstammen en Palestijnse boeren (Fellaheen) die uit gecultiveerde gebieden kwamen. De Al-Tarabinstam is de grootste stam in de Negev en het Sinaï-schiereiland, Al-Tarabin samen met Al-Tayaha en Al-Azazma zijn de grootste stammen in de Negev.

In strijd met het beeld van de bedoeïenen als woeste staatloze nomaden die door de hele regio zwierven, was tegen het begin van de 20e eeuw een groot deel van de bedoeïenenbevolking in het mandaatgebied gevestigd, semi-nomadisch en bezig met landbouw volgens een ingewikkeld systeem van grondbezit, weidegang en toegang tot water.

Hoewel de bedoeïenen in Israël nog steeds als nomaden worden beschouwd, zijn ze dat tegenwoordig niet meer, en ongeveer de helft woont in een stad.

Desalniettemin hebben bedoeïenen in de Negev nog steeds schapen en geiten: in 2000 schatte het Israelisch ministerie van Landbouw dat de bedoeïenen in de Negev 200.000 schapen en 5.000 geiten bezaten, terwijl alle bedoeïenen naar schatting 230.000 schapen en 20.000 geiten hadden

Tussen 1968 en 1989 bouwde Israël zeven woonplaatsen in het noordoosten van de Negev voor de bedoeïenenbevolking, waarvan ongeveer de helft naar deze gebieden verhuisde. De bedoeïenenbevolking in de Negev telt 200.000-210.000. Iets meer dan de helft van hen woont in zeven door de overheid gebouwde, alleen voor bedoeïenen bestemde steden; de overige 90.000 wonen in 46 dorpen.

Geschiedenis

[bewerken | brontekst bewerken]

Oudheid

[bewerken | brontekst bewerken]

Historisch gezien hielden de bedoeïenen zich bezig met nomadisch hoeden, landbouw en soms vissen. Ze verdienden ook hun inkomen door goederen en mensen door de woestijn te vervoeren. Door schaarste aan water en permanent weiland moesten ze constant in beweging zijn. De eerste geregistreerde nomadische nederzetting in de Sinaï dateert van 4.000-7.000 jaar. De bedoeïenen van het Sinaï-schiereiland migreerden van en naar de Negev.

De bedoeïenen vestigden weinig permanente nederzettingen; er is echter enig bewijs over van traditionele gebouwen. Er zijn ook begraafplaatsen gevonden die bekend staan als nawamis en die dateren uit het einde van het vierde millennium voor Christus. Evenzo zijn openluchtmoskeeën (zonder dak) uit de vroege islamitische periode bekend en nog steeds in gebruik. De bedoeïenen voerden extensieve landbouw uit op percelen verspreid over de Negev.

Tijdens de 6e eeuw stuurde keizer Justinianus Walachijse Bosnische slaven naar de Sinaï om het Sint-Catharinaklooster te bouwen. Na verloop van tijd bekeerden deze slaven zich tot de islam en namen ze een Arabische bedoeïenenlevensstijl aan.

Vroeg-islamitisch tijdperk

[bewerken | brontekst bewerken]

In de 7e eeuw versloeg de islamitische Umayyad-dynastie de Byzantijnse legers en veroverde Palestina. De Umayyaden begonnen met economische activiteiten in heel Palestina, een regio in de nabijheid van de dynastieke hoofdstad Damascus. Deze activiteit nam echter af nadat de hoofdstad tijdens de daaropvolgende regering van Abbasiden naar Bagdad was verplaatst.

Ottomaanse tijd

[bewerken | brontekst bewerken]

De meeste bedoeïenenstammen in de Negev migreerden vanaf de 18e eeuw naar de Negev vanuit de Arabische woestijn, Transjordanië, Egypte en de Sinaï. De traditionele bedoeïenenlevensstijl begon te veranderen na de expeditie van Napoleon naar Egypte in 1798. De opkomst van de puriteinse Wahhabi-sekte dwong hen om hun overvallen op karavanen te verminderen. In plaats daarvan verwierven de bedoeïenen het monopolie op het leiden van pelgrimskaravanen naar Mekka en het verkopen van voedsel. De opening van het Suezkanaal verminderde de afhankelijkheid van woestijnkaravanen en lokte de bedoeïenen naar nieuw gevormde nederzettingen die langs het kanaal ontstonden.

Het Ottomaanse rijk zag de bedoeïenen als een bedreiging voor de controle van de staat. In 1858 werd een nieuwe Ottomaanse landwet uitgevaardigd die de juridische gronden bood voor de verplaatsing van de bedoeïenen. Onder de Tanzimat-hervormingen die werden ingesteld toen het Ottomaanse rijk geleidelijk aan de macht verloor, introduceerde de Ottomaanse landwet van 1858 een landregistratieproces dat ook bedoeld was om de belastinggrondslag van het rijk te versterken. Er zijn maar weinig bedoeïenen die ervoor kozen om hun land te registreren bij de Ottomaanse Tapu, wegens gebrek aan handhaving door de Ottomanen, analfabetisme, weigering om belasting te betalen en gebrek aan relevantie van schriftelijke documentatie van eigendom voor de bedoeïenen manier van leven in die tijd.

Aan het einde van de 19e eeuw nam sultan Abdülhamit II andere maatregelen om de bedoeïenen onder controle te krijgen. Als onderdeel van dit beleid vestigde hij loyale moslimbevolking uit de Balkan en de Kaukasus (Circassiërs) in de gebieden die voornamelijk door de nomaden werden bevolkt, en creëerde hij ook verschillende permanente bedoeïenennederzettingen, hoewel de meerderheid van hen niet bleef. In 1900 werd een stedelijk administratief centrum van Bir el-Saba opgericht om de overheidscontrole over het gebied uit te breiden.

Een andere maatregel van de Ottomaanse autoriteiten was de particuliere verwerving van grote stukken staatsgrond die door de sultan aan de afwezige landeigenaren werden aangeboden (effendis). Talrijke pachters werden aangetrokken om de nieuw verworven gronden te bebouwen.

De trend om niet-bedoeïenen te vestigen in Palestina bleef bestaan tot de laatste dagen van het rijk. Tegen de 20e eeuw was een groot deel van de bedoeïenenbevolking gevestigd, semi-nomadisch en bezig met landbouw volgens een ingewikkeld systeem van grondbezit, weiderechten en toegang tot water.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog vochten de bedoeïenen van de Negev met de Turken tegen de Britten, maar trokken zich later terug uit het conflict. Sheikh Hamad Pasha al-Sufi (overleden in 1923) leidde een troepenmacht van 1500 man van de stammen Al-Tarabin, Al-Tayaha en Al-Azazma die zich bij het Turkse offensief tegen het Suezkanaal aansloten.

Tijdperk van het Britse mandaat

[bewerken | brontekst bewerken]

Het Britse mandaat in Palestina bracht orde in de Negev; deze order ging echter gepaard met verlies aan inkomstenbronnen en armoede onder de bedoeïenen. De bedoeïenen behielden niettemin hun levensstijl, en een rapport uit 1927 beschrijft hen als de "ongetemde bewoners van de Arabische woestijnen". De Britten stichtten ook de eerste formele scholen voor de bedoeïenen.

In de oriëntalistische geschiedschrijving wordt beschreven dat de bedoeïenen van de Negev tot voor kort grotendeels onaangetast bleven door veranderingen in de buitenwereld. Hun samenleving werd vaak beschouwd als een 'wereld zonder tijd'. Recente wetenschappers hebben het idee van de bedoeïenen als 'versteende' of 'stagnerende' weerspiegelingen van een onveranderlijke woestijncultuur in twijfel getrokken. Emanuel Marx heeft aangetoond dat bedoeïenen in een constant dynamische wederkerige relatie met stedelijke centra verwikkeld waren.

De autoriteiten, wetten en bureaucratie van het Britse mandaat gaven de voorkeur aan gevestigde groepen boven pastorale nomaden en ze vonden het moeilijk om de bedoeïenen van de Negev in te passen in hun bestuurssysteem, waardoor het beleid van het mandaat met betrekking tot de bedoeïenenstammen in Palestina vaak van ad hoc aard was.

Maar uiteindelijk, zoals ook was gebeurd met de Ottomaanse autoriteiten, wendden de Britten zich tot dwang. Er werden verschillende voorschriften uitgevaardigd, zoals de Bedouin Control Ordinance (1942), bedoeld om de administratie te voorzien van "speciale controlebevoegdheden over nomadische of semi-nomadische stammen met als doel hen over te halen naar een meer vaste manier van leven". De ruime bevoegdheden van de verordening gaven de districtscommissaris de bevoegdheid om de bedoeïenen opdracht te geven "wel of niet naar een bepaald gebied te gaan of daar te blijven".

Verplicht landbeleid zorgde voor juridische en demografische druk, en tegen het einde van het Britse mandaat was de meerderheid van de bedoeïenen gevestigd. Ze bouwden ongeveer 60 nieuwe dorpen en verspreide nederzettingen, die in 1945 bevolkt werden door 27.500 mensen, volgens de autoriteiten van het mandaat.

Vanaf 1948

[bewerken | brontekst bewerken]

Vóór de oprichting van Israël bestond de bevolking van de Negev bijna volledig uit 110.000 bedoeïenen; de meesten van hen vluchtten of werden verdreven naar Jordanië, het Sinaï-schiereiland, de Gazastrook en de Westelijke Jordaanoever. In maart 1948 begonnen bedoeïenen en semi-bedoeïenengemeenschappen hun huizen en kampementen te verlaten als reactie op Palmach-vergeldingsaanvallen na aanvallen op waterpijpleidingen naar Joodse steden. Van de ongeveer 110.000 bedoeïenen die vóór de oorlog in het gebied woonden, bleven er ongeveer 11.000 over. De meesten waren verhuisd van de noordwestelijke naar de noordoostelijke Negev.

De eerste Israëlische regering onder leiding van premier David Ben-Goerion verzette zich tegen de terugkeer van de bedoeïenen uit Jordanië en Egypte. De regering zag de Negev als een potentieel thuis voor de massa joodse immigranten, waaronder 700.000 joodse vluchtelingen uit Arabische landen. In de daaropvolgende jaren werden in de Negev zo'n 50 joodse nederzettingen gesticht.

De nieuwe regering gaf pas in 1952 de bedoeïenen identiteitskaarten af. Het landbeleid van Israël werd grotendeels aangepast aan de Ottomaanse landregelgeving van 1858. Volgens de Ottomaanse landwet van 1858 werden gronden die niet als particulier eigendom waren geregistreerd, beschouwd als staatsland. Bedoeïenen waren echter niet gemotiveerd om land te registreren waarop ze woonden, omdat grondbezit voor hen extra verantwoordelijkheden betekende, waaronder belastingen en militaire plichten, en het creëerde een nieuw probleem omdat ze het moeilijk vonden om hun eigendomsrechten te bewijzen. Israël vertrouwde voornamelijk op Tabu-opnames. Het grootste deel van het bedoeïenenland viel onder de Ottomaanse klasse van 'niet-werkbaar' (mawat) land en behoorde dus onder de Ottomaanse wet toe aan de staat. Israël nationaliseerde het grootste deel van de Negev-landen met behulp van de Land Rights Settlement Ordinance die in 1969 werd aangenomen.

Tussen 1968 en 1989 richtte de staat stedelijke nederzettingen op voor de huisvesting van bedoeïenenstammen en beloofde voorzieningen in ruil voor het opgeven van hun voorouderlijk land. Binnen een paar jaar trok de helft van de bedoeïenenbevolking naar de zeven plaatsen die voor hen waren gebouwd door de Israëlische regering.

De grootste bedoeïenenplaats in Israël is de stad Rahat, opgericht in 1971. Andere steden zijn onder meer Tel as-Sabi (Tel Sheva) (opgericht in 1969), Shaqib al-Salam (Segev Shalom) in 1979, Ar'arat an-Naqab (Ar'ara BaNegev) en Kuseife in 1982, Lakiya in 1985 en Hura in 1989.

Degenen die naar deze townships trokken waren voornamelijk de bedoeïenen zonder landaanspraken.

Volgens een rapport uit 2002 werden de nederzettingen gebouwd met minimale investeringen en was de infrastructuur in de loop van drie decennia niet veel verbeterd. In 2002 waren de meeste woningen niet aangesloten op het riool, was de watervoorziening grillig en waren de wegen niet toereikend. Er zijn lessen geleerd en sindsdien is nieuw beleid geïmplementeerd, waarbij de Israëlische regering speciale fondsen heeft toegewezen om het welzijn van de bedoeïenen in de Negev te verbeteren.

In 2008 werd een treinstation geopend in de buurt van de grootste bedoeïenenstad in de Negev, Rahat.

Ontwikkelingsplan voor de Negev

[bewerken | brontekst bewerken]

Op 14 juli 2013 gaf het kabinet goedkeuring aan het Negev-ontwikkelingsplan voor de jaren 2013-2017, dat binnen vijf jaar de Negev zou omvormen tot basis voor het Israëlische defensieleger (IDF). Volgens dat plan zijn de gemeentes Beër Sjeva, Dimona, Yerucham, Arad, Ofakim en de regionale Raad van Merhavim verklaard tot nationale gemeentes met voorrang voor dit doel. Daarnaast zal de Negev, en met name Beër Sjeva, een belangrijk high-techcentrum worden voor de staat Israël.

Volgens de betrokken ministers heeft de Negev een revolutie ondergaan door een grote populatie aan te trekken en zal de verplaatsing van bases van het Israëlische leger (naar de Negev de vraag naar huizen bevorderen en de prijzen ervan verlagen. Om jonge mensen en hun families aan te moedigen om naar de Negev te verhuizen, zal de bouw van huizen worden opgevoerd en zullen cultuur en recreatie uitgebreid en infrastructuren ontwikkeld worden om de ruimtes tussen de Negev-gemeentes en het centrum van deze streek te dichten.

Toenmalig minister Silvan Shalom van het Ministerie van Ontwikkeling van de Negev en Galilea verklaarde: Het ministerie zal in samenwerking met de plaatselijke autoriteiten een campagne opzetten om het karakter van de Negev te veranderen. In recente jaren heeft de Negev een revolutie ondergaan; grote bevolkingsgroepen worden aangetrokken en er is een ontwikkeling op alle fronten. Deze bijkomende investering in de Negev is daarbij een aanvulling en zal zowel de hele regio als zijn inwoners op een hoger plan brengen."

De beslissing voor deze ontwikkeling was een aanvulling op het vijf-jaren Begin-Prawerplan voor de ongeveer 200.000 bedoeïenen tellende bevolking in de Negev. Het plan zat reeds in zijn tweede jaar en nu werden er industriële, commerciële en landschapsaspecten aan toegevoegd.[1]

Identiteit en cultuur

[bewerken | brontekst bewerken]
Een bedoeïen met een traditonela rababa.

De bedoeïenen beschouwen zichzelf als Arabieren met als oorsprong het moderne Saoedi-Arabië. De bedoeïenen worden gezien als de zuiverste vertegenwoordigers van de Arabische cultuur, 'ideale' Arabieren, maar ze onderscheiden zich van andere Arabieren vanwege hun uitgebreide verwantschapsnetwerken, die hen gemeenschapsondersteuning en de basisbehoeften bieden om te overleven.

De bedoeïenen hebben hun eigen authentieke en aparte cultuur, rijke orale poëtische traditie, erecode en een wetboek. Ondanks het probleem van analfabetisme hechten de bedoeïenen belang aan natuurlijke gebeurtenissen en voorouderlijke tradities. De bedoeïenen van Arabië waren de eerste bekeerlingen tot de islam, en het is tegenwoordig een belangrijk onderdeel van hun identiteit.

Hun outfit is ook anders dan die van andere Arabieren, aangezien de mannen lange 'jellabiya' en een witte kleine hoofdtooi dragen, soms op hun plaats gehouden door een 'agall' (een zwart koord). Bedoeïenenvrouwen dragen meestal felgekleurde lange jurken, maar buiten dragen ze 'abaya' (een dunne, lange zwarte jas soms bedekt met glanzend borduursel) en zullen ze altijd hun hoofd en haar bedekken met een 'tarha' (een zwarte, dunne sjaal) wanneer ze hun huis verlaten hun huis.[2]

Zie ook

[bewerken | brontekst bewerken]

Externe verwijzingen

[bewerken | brontekst bewerken]
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Negev-bedoeïenen&oldid=69350290"