Lijst van Nederlandse orgels

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Dit is een oude versie van deze pagina, bewerkt door Dqfn13 (overleg | bijdragen) op 8 mrt 2020 om 19:23.
Deze versie kan sterk verschillen van de huidige versie van deze pagina.

Hieronder enige pijporgels in Nederland die vermeldenswaardig zijn omwille van klankkleur, bouwer, dispositie, historie, locatie of architectuur.

Orgel Plaats Bouwer Bouwjaar Bijzonderheden Foto
Peter Gerritszorgel Middelburg Peter Gerritsz 1479 Oudste orgel van Nederland. Niet bespeelbaar. Gebouwd voor Nicolaïkerk in Utrecht, maar in 1886 naar Rijksmuseum verplaatst. Orgelkas sinds 1952 in Koorkerk in Middelburg. Studiekopie Van Stratenorgel (Reil, 2012) in Orgelpark (Amsterdam)
Koororgel van de Grote of Sint-Laurenskerk Alkmaar Jan van Covelens 1511 Oudste bespeelbare orgel van Nederland.
Orgel van de Mariakerk Krewerd onbekend 1531 Mogelijk met pijpwerk uit de 15de eeuw
Orgel van de Grote kerk van Oosthuizen Oosthuizen onbekend (mogelijk Peter Gerritsz of Jan van Covelens) 17e eeuw Bij restauratie in 2003 werd het altijd gedachte bouwjaar van 1521 in twijfel getrokken. 17e-eeuwse assemblage door Pieter Backer uit Medemblik. Bevat verschillende onderdelen uit voornamelijk 16e eeuw, mogelijk ook uit een voorganger.
Orgel van de Marekerk Leiden Pieter de Swart / Rudolf Garrels ca. 1560 / 1733 oorspronkelijk gebouwd voor de Pieterskerk, in 1733 overgeplaatst en uitgebreid door Garrels
Hoofdorgel van de Hooglandse Kerk Leiden Pieter de Swart / Gebroeders Van Hagerbeer 1565 / ca. 1635
Orgel van de H. Willibrordusbasiliek Hulst Loys Isoré 1610-1612 Eén van de slechts twee resterende orgels van de Frans-Vlaamse orgelbouwer Loys Isoré. Veel oorspronkelijk pijpwerk uit 1610 (in het Hoofdwerk). Tweede klavier (Positif) en vrij pedaal toegevoegd door fa. Flentrop in 1970-71
Hoofdorgel van de Sint-Janskathedraal 's-Hertogenbosch Floris Hocque II, Hans Goltfuss en Germer von Hagerbeer 1638
Van Hagerbeer-orgel in de Pieterskerk Leiden Gebroeders Van Hagerbeer 1643 Bevat pijpwerk van voorgangerorgel (o.a. van Jacob van Bilsteyn rond 1445, Jan van Covelens rond 1530 en Hendrik Niehoff rond 1550). Voorgangerorgel bestond reeds in 1398. Volgens Jacob Cornelis Overvoorde was er zelfs al in 1353 een orgel, maar een bron hiervoor noemt hij niet.[1]
Hoofdorgel van de Sint-Laurenskerk Alkmaar Jacobus Caltus van Hagerbeer 1645 In 1725 opnieuw opgezet door Frans Caspar Schnitger.
Orgel van de Sint-Servaasbasiliek Maastricht Peter Briesger(?) 1650 (ca.) Oorspronkelijk in de Dominicanenkerk. In 1806 geplaatst in Sint-Servaasbasiliek. Eerste vermelding van orgel in Sint-Servaasbasiliek dateert uit 1305 (herstel bestaand orgel).
Faberorgel in de Jacobuskerk Zeerijp Theodorus Faber 1651 Grotendeels reconstructie door de fa. Blank en fa. Bernhardt Edskes. Van Faber resteren nog de windladen van hoofdwerk en pedaal, de Bourdon 16', twee Vox Humana 8' pijpen en het pedaalklavier.
Hoofdorgel Nieuwe Kerk Amsterdam Hans Wolff Schonat 1655
Hinsz-orgel in de Bovenkerk Kampen Jan Slegel 1676 In 1742 vernieuwd door Albertus Antoni Hinsz als zijn grootste orgel. Voorganger was mogelijk orgel van Jan van Covelens dat tussen 1520 en 1523 werd geplaatst. Oudste pijpwerk huidige orgel waarschijnlijk van Jan Morlet (1629; voorgangerorgel).
Hoofdorgel van de Martinikerk Groningen Arp Schnitger 1692 Eerste vermelding orgel in Groningen uit 1318: "enen man op de orghel te blazen" (waarschijnlijk portatief). Oudste voorgangerorgel gebouwd rond 1450. Tweede voorgangerorgel gebouwd rond 1481 (waarschijnlijk door Johan then Damme). Huidige orgel bevat pijpwerk van tweede voorgangerorgel.
Hoofdorgel van de Sint-Michaelskerk Zwolle Arp Schnitger 1721
Hoofdorgel van de Oude Kerk in Amsterdam Amsterdam Christian Vater 1724
Hoofdorgel van de Grote- of Jacobijnerkerk in Leeuwarden Leeuwarden Christian Müller 1727
Garrelsorgel in de Groote Kerk Maassluis Rudolph Garrels 1732
Orgel in de Petruskerk Leens Albertus Antoni Hinsz 1733
Hoofdorgel van de Waalse Kerk Amsterdam Christian Müller 1734 Gebouwd met gebruik van de hoofdwerkkas, luiken en meerdere registers van de voorganger, een instrument van Nicolas Langlez uit 1680.
Orgel van de Grote of Sint-Janskerk Gouda Jacob François Moreau 1736 Voorgangerorgel in 1558 gebouwd door Hendrick Niehoff en in 1745 verkocht aan Sint-Joostkapel. Dit orgel werd in 1904 vervangen en de orgelkas bevindt zich sindsdien in de H.H. Cosmas en Damianuskerk van Abcoude.
Hoofdorgel van de Grote of Sint-Bavokerk Haarlem Christian Müller 1738
Orgel van de Waalse kerk Leiden Gerard Steevens / Pieter Assendelft 1746 / 1748-50 Gerestaureerd door Flentrop in 1987
Orgel van de Grote Kerk Nijkerk Matthijs van Deventer 1756 Voorgangerorgel uit 1540.
Orgel van de Dorpskerk Katwijk Pieter Assendelft 1765
Robustelly-orgel in de Sint-Lambertuskerk Helmond Guillaume Robustelly 1772
Orgel van de Lokhorstkerk Leiden Johannes Mitterreither / Lambertus van Dam 1774 / 1807
Hoofdorgel van de Martinikerk Bolsward Albertus Antoni Hinsz 1781
Kabinetorgel in de Grote of Sint-Vituskerk Naarden Johannes Stephanus Strumphler 1784 Oorspronkelijke locatie onbekend. In 1949 in de kerk geplaatst.
Orgel van de Lutherse kerk Leiden Andries Wolfferts 1790 Gebruikmaking van ouder pijpwerk uit de periode 1672-1780
Hoofdorgel van de Kruiskerk Maarssen Abraham Meere 1790
Hoofdorgel van de Eusebiuskerk Arnhem Johannes Stephanus Strümphler 1795 Stond oorspronkelijk in de Hersteld Evangelisch Lutherse kerk van Amsterdam. In 1951 in de Eusebiuskerk geplaatst nadat het eerdere Wagner-orgel van 1770 in 1944 verloren ging tijdens de Slag om Arnhem
Orgel en koororgel van de Dorpskerk Rheden Abraham Meere 1816
Hoofdorgel van de Domkerk Utrecht Johan en Jonathan Bätz 1831 Oudste vermelding eerste voorgangerorgel uit 1342. Tweede voorgangerorgel gebouwd in 1541 door Peter Jansz. de Swart.
Hoofdorgel van de Nieuwe Kerk Delft Johan en Jonathan Bätz 1839 Voorgangerorgel gebouwd in 1455 door Adriaan Pieterszn; was toen reeds het derde orgel van de kerk, maar mogelijk waren er destijds meer orgels in de kerk, betaald door verschillende broederschappen of gilden.
Hoofdorgel van de Grote of Lebuïnuskerk Deventer Johann Heinrich Holtgräve 1839 Bevat onderdelen van voorgangerorgel dat in 1541 voor het eerst wordt genoemd.
Josephorgel in de St. Josephkerk Haarlem Hendricus Lindsen 1856 In 1906 door de Gebroeders Adema opnieuw opgezet met behoud van de kas en enig pijpwerk. Is in feite een Adema-orgel.
M.H. van Dinter-orgel in de Sint-Lambertuskerk Nistelrode Mathias Hermanus (Mathieu) van Dinter 1858 Stond oorspronkelijk in de rooms-katholieke St. Michaëlkerk van Westerblokker. In 1977 naar de Lambertuskerk verplaatst.
Orgel van de Philharmonie Haarlem Haarlem Aristide Cavaillé-Coll 1875 Stond tot 1922 in het Paleis voor Volksvlijt, Amsterdam.
Orgel van de Hartebrugkerk Leiden Michaël Maarschalkerweerd 1877
Orgel van de H.H. Cyriacus en Franciscuskerk Hoorn (N-H) M. Maarschalkerweerd 1883 Een van de eerste orgels met open front in Nederland, door de gerende gevel is de rechterzijde van het orgel dieper dan de linkerzijde. Het front is ontworpen door A.C. Bleys. Een deel van het pijpwerk stamt uit het orgel van de voorganger.
Orgel van het Concertgebouw Amsterdam Michaël Maarschalkerweerd 1891 Met 59 registers, 3 manualen en vrij pedaal.
Walckertorgel van de Martinikerk Doesburg E.F. Walcker & Cie 1916 Oorspronkelijk gebouwd voor de Nieuwe Zuiderkerk te Rotterdam. Met 75 registers, 4 manualen en 5415 pijpen het grootste elektropneumatische orgel in Nederland.
Hoofdorgel van de Nicolaïkerk Utrecht Marcussen & Søn 1956 Eerste orgel in de kerk was een portatief, dat waarschijnlijk al in 1120 wordt genoemd en daarmee mogelijk het oudste kerkorgel van Nederland was. Ook Nederlands oudste orgel, het Gerritszorgel, komt oorspronkelijk uit deze kerk.
Hoofdorgel van de Grote Kerk Breda Flentrop 1969 Opgebouwd uit voorgangerorgels. Eerste vermelding van orgel in de kerk in 1410. Huidige orgel gaat terug op orgel uit 1534, dat waarschijnlijk door Hendrik Niehoff werd gebouwd.
Hoofdorgel van de Grote of Sint Laurenskerk Rotterdam Marcussen & Søn 1973 Grootste orgel van Nederland met 85 stemmen.
Orgel van de Nieuwe Kerk Katwijk Jan van den Heuvel 1983
Orgel van Het Koloniekerkje Wilhelminaoord Van der Molen 1853 gebouwd door van der Molen uit Steenwijk in 1853. In 2015 volledig gerestaureerd.
Marianneorgel Voorburg Bätz/Witte 1879 Het Marianneorgel van de N.H.-kerk te Voorburg werd in 1879 in gebruik genomen. Het Bätz/Witte-orgel was een geschenk van Prinses Marianne ter vervanging van het aan grondige restauratie toe zijnde orgel van Lambertus van Dam te Leeuwarden uit 1800. Dat orgel ging in 1878 naar orgelbouwer Haspel in Rotterdam.

Externe link

Bewerk Deze lijst is (mogelijk) incompleet. U wordt uitgenodigd op bewerken te klikken om de lijst uit te breiden.
Zie de categorie Orgels in Nederland van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.