Trappistenbier

Trappistenbier
	Een trappistenbierglas van Westmalle
Oorsprong	Cisterciënzerabdijen
Gisting	bovengisting
Alcoholpercentage	van 3,5 tot 11,3%
Graan	gerst
Portaal	Bier

Trappistenbier, of kortweg trappist, is bier dat door trappisten, monniken van de orde der cisterciënzers, wordt gebrouwen. Het is dus geen biersoort, zoals vaak wordt gedacht, maar een omschrijving van de herkomst. De naam "trappist" is afgeleid van de Franse abdij waaraan de trappistenorde zijn naam ontleent: abdij Notre-Dame de la Grande Trappe.

Volgens de regels van de Internationale Vereniging Trappist (IVT) zijn de voorwaarden om de naam "trappist" en het bijbehorende logo "Authentic Trappist Product" te mogen dragen de volgende^[1]:

Producten moeten binnen de kloostermuren of in de onmiddellijke nabijheid van de abdij worden geproduceerd;
De productie vindt plaats onder toezicht van de monniken of monialen;
De opbrengsten zijn voorbestemd voor de behoeften van de kloostergemeenschap, voor solidariteit binnen de Trappistenorde, voor ontwikkelingsprojecten en caritatieve doelen.

Er zijn wereldwijd tien trappistenbrouwerijen: vijf in België, twee in Nederland, één in Oostenrijk, één in Italië en één in Engeland.

Abdijbieren[bewerken | brontekst bewerken]

Een trappist is een abdijbier, maar niet elk abdijbier is een trappist. Zo is Leffe een bekend abdijbier maar geen trappist. Abdijbieren die de titel van trappist niet dragen, zijn bieren die wel aan een abdij verbonden zijn (vaak alleen in naam), maar niet door Trappisten monniken of door hun directe medewerkers worden gebrouwen of waar niet een monnik in de raad van bestuur zit. Soms bevindt de brouwerij zich in het klooster, soms op het domein maar niet in het klooster, soms elders. Er wordt soms gebruikgemaakt van het oude abdij-recept maar in veel gevallen gaat het om geheel nieuwe bieren. Wel wordt er vaak onder licentie van de abdij gebrouwen, wat inhoudt dat de monniken toestemming moeten geven voor elke nieuwe reclamecampagne, elk nieuw gebrouwen bier, elk nieuw etiket, etc. Hiervoor ontvangen de abdijen jaarlijks een percentage van de winst die de monniken zelf weer gebruiken voor hun eigen levensonderhoud, onderhoud van de abdij en natuurlijk voor de goede doelen die zij steunen. Ook als een bier wel door monniken of onder toezicht daarvan wordt gebrouwen, of in een abdij wordt gebrouwen, is het nog niet per definitie een trappistenbier. Er moet sprake zijn van monniken van de orde der cisterciënzers van de strikte observantie.

Erkende Trappistenbieren[bewerken | brontekst bewerken]

Er zijn anno 2023 10 trappistenbiermerken die de naam en het logo "Authentic Trappist Product" (ATP)^[2]^[3] voeren: vijf Belgische, twee Nederlandse, één Oostenrijks, één Italiaans en één Engelse:

"Chimay" van de Abdij Notre-Dame de Scourmont in Chimay, België
"Engelszell" van Stift Engelszell in Engelhartszell, Oostenrijk

"La Trappe" van de Abdij Koningshoeven in Berkel-Enschot, Nederland
"Orval" van de Abdij Notre-Dame d'Orval in Villers-devant-Orval, België
"Rochefort" van de Abdij Notre-Dame de Saint-Rémy in Rochefort, België
"Tre Fontane" van de Abdij Tre Fontane in Rome, Italië
"Tynt Meadow Trappist Ale" van de abdij van Mount Saint-Bernard in Coalville (Leicestershire), Verenigd Koninkrijk
"Westmalle" van de Abdij van Onze-Lieve-Vrouw van het Heilig Hart in Westmalle, België
"Westvleteren" van de Sint-Sixtusabdij in Westvleteren, België
"Zundert" van de Abdij Maria Toevlucht in Zundert, Nederland

La Trappe heeft van 1999 tot 2005 het logo niet gevoerd. Volgens de Internationale Vereniging Trappist heerste er toen onduidelijkheid over de authenticiteit, omdat de abdij Koningshoeven een samenwerkingsovereenkomst met het commerciële Bavaria-concern was aangegaan.

In februari 2012 lanceerde Stift Engelszell gelegen in Engelhartszell an der Donau, het enige trappistenklooster in Oostenrijk, Engelszell het eerste trappistenbier gebrouwen in de brouwerij. Sinds april 2012 is dit bier op de markt^[4] en vanaf oktober 2012 draagt het het ATP logo.

In het Nederlandse Zundert, op maar enkele kilometers van de grens met België, hebben de monniken van de Abdij Maria Toevlucht op 29 november 2013 hun bier, 'Zundert', voorgesteld. Dat bier kreeg op 10 december 2013 het ATP-logo en werd zo het tweede Nederlandse trappistenbier.^[5]

De monniken van de Amerikaanse Saint Joseph's Abbey in Spencer, een dorpje in Massachusetts in de buurt van Boston, startten in 2013 met het brouwen van een trappistenbier Spencer trappist Ale.^[6] Dit bier kreeg ook op 10 december 2013 het ATP-logo.^[7] Op 14 mei 2022 ^[8] kondigde Saint Joseph's Abbey aan hun brouwerij te gaan sluiten. Hiermee komt een einde aan de eerste en enige trappistenbrouwerij buiten Europa. De resterende Spencer trappistenbieren werden uitgeleverd zolang de voorraad strekte.

Het bier 'Tre Fontane' van de gelijknamige abdij in Rome, Italië is begin mei 2015 officieel erkend als 'Authentic Trappist Product'.^[9]

Op 6 maart 2017 trad de Britse abdij van Mount Saint-Bernard in Coalville (Leicestershire) toe tot de IVT.^[10] In 2017-2018 werd een brouwerij gebouwd in de abdij en vanaf 9 juli 2018 kwam Tynt Meadow Trappist Ale, een donker bier, op de markt.^[11] Op 17 september 2018 kreeg het bier het officiële ATP-label en werd zo (op dat moment) het twaalfde officiële trappistenbier in de wereld.^[12]^[13]

Niet erkende trappistenbieren[bewerken | brontekst bewerken]

Sinds juni 2011 brengt ook de Franse Abdij op de Katsberg in Godewaarsvelde een trappistenbier op de markt, Mont des Cats. Dit krijgt echter niet het logo "Authentic Trappist Product" omdat het niet ter plaatse maar bij Chimay wordt gebrouwen.

Op 16 maart 2016 werd het eerste Spaanse trappistenbier op de markt gebracht, Cardeña Tripel door het Monasterio de San Pedro de Cardeña. Het trappistenklooster is sinds december 2014 lid van de "Internationale Vereniging Trappist".^[14] Het bier wordt gebrouwen in de Fabrica de Cervezas MarPal in Madrid en niet binnen de muren van het klooster en krijgt dus voorlopig niet het logo "Authentic Trappist Product".^[15]

Voormalig trappistenbier[bewerken | brontekst bewerken]

In januari 2021 verloor "Achel" van de Sint-Benedictusabdij te Hamont-Achel het Authentic Trappist Product-label, aangezien het brouwproces niet langer onder toezicht van monniken gebeurde. Het bier bleef tot 25 januari 2023 wel een trappist aangezien de Sint-Benedictusabdij ressorteerde onder de abdij van Westmalle^[16], maar verloor ook deze titel door verkoop van de abdij aan de ondernemer Jan Tormans.^[17]

Overzicht van de trappistenbieren (met ATP-label)[bewerken | brontekst bewerken]

10 ATP erkende trappistenbieren en 2 trappistenbieren (maart 2021)

De flesjes van bijna alle trappistenbieren (m.u.v. Spencer-2017)

Alle 11 ATP erkende trappistenbieren en 1 trappistenbier (maart 2021)

Brouwerij	jaar	Bier	Alcohol	Soort	Opmerking
Abdij Notre-Dame de Scourmont	2021	Chimay 150	10%	Belgian Strong Golden Ale	Reïteratie van het jubileumbier uit 2012
	1954	Chimay Bleue	9%	Belgian Strong Dark Ale	(75cl Grande Réserve)
	2015	Chimay Dorée	4,8%	Patersbier
	2015	Grande Réserve Fermentée en Barrique	10,5%	Belgian Strong Dark Ale	2015, Eik, (64% Amerikaans, 36% Frans) 2016, Cognac 2017, Rum 2018, Whisky 2019, Eik, (60% Amerikaans, 40% Frans) 2020, Armagnac 2021, Rum
	1948	Chimay Rouge	7%	Belgian Dubbel	(75cl Première) Eenmalig ook gerijpt op vat uitgebracht
	1966	Chimay Triple	8%	Belgian Tripel	(75cl Cinq Cents)
Abdij Notre-Dame d'Orval	1932	Orval	6,2%	Pale Ale - Belgian
Abdij Notre-Dame d'Orval	1932	Orval Vert (Petit Orval)	4,2%	Patersbier	Enkel te koop aan de brouwerij
Abdij Notre-Dame de Saint-Rémy	1899	Rochefort 6	7,5%	Belgian Dubbel
	1955	Rochefort 8 (Spéciale)	9,2%	Belgian Strong Dark Ale
	1949	Rochefort 10 (de Merveille)	11,3%	Belgian Quadrupel
	2021	Rochefort Triple Extra	8,1%	Belgian Tripel
Abdij van Onze-Lieve-Vrouw van het Heilig Hart	1926	Westmalle Dubbel	7%	Belgian Dubbel
	2018	Westmalle Extra	4,8%	Patersbier
	1934	Westmalle Tripel	9,5%	Belgian Tripel
Sint-Sixtusabdij van Westvleteren	1992	Westvleteren Acht	8%	Belgian Dubbel	Enkel te koop aan de brouwerij
	1999	Westvleteren Blond	5,8%	Belgian Blonde	Enkel te koop aan de brouwerij
	1992	Westvleteren Twaalf	10,2%	Belgian Quadrupel	Enkel te koop aan de brouwerij
Abdij Koningshoeven	1999	La Trappe Blond	6,5%	Belgian Blonde
	2004	La Trappe Bockbier	7%	Bock - Single / Traditional	Seizoensbier
	1980	La Trappe Dubbel	7%	Belgian Dubbel
	2009	La Trappe Isid'or	7,5%	Belgian Strong Golden Ale
	2021	La Trappe Nillis	0%	Low / No Alcohol Beer
	2010	La Trappe Puur	4,7%	Pale Ale - Belgian	Biologisch gebrouwen
	1991	La Trappe Quadrupel	10%	Belgian Quadrupel
	2009	La Trappe Quadrupel Oak Aged	10%	Belgian Quadrupel	Op een eiken vat gerijpt
	1980	La Trappe Tripel	8%	Belgian Tripel
	2003	La Trappe Witte Trappist	5,5%	Wheat Beer - Witbier
Abdij Maria Toevlucht	2013	Zundert 8	8%	Belgian Strong Golden Ale
Abdij Maria Toevlucht	2018	Zundert 10	10%	Belgian Quadrupel
Stift Engelszell	2012	Engelszell Benno	6,9%	Belgian Dubbel
	2018	Engelszell Cervisia Stanacum	7,1 %	Belgian Strong Dark Ale	2:1 blend van Nivard en Gregorius. Enkel aan de abdij verkrijgbaar.
	2012	Engelszell Gregorius	9,7%	Belgian Quadrupel	Ook verkrijgbaar als 'Abt Marianus' de eerste batch Gregorius. 4 jaar gerijpt op fles in de kelders van de abdij. Gelimiteerd tot 450 hand gesigneerde flessen.
	2014	Engelszell Nivard	5,5%	Pale Ale - Belgian
	2019	Engelszell Trappisten Weiße	4,9%	Hefeweizen
	2020	Engelszell Trappisten Zwickl	4,7%	Kellerbier / Zwickelbier
	2022	Engelszell Festbier	6,0%	Festbier	Gebrouwen ter ere van het 10-jarig bestaan van de brouwerij
Abdij van Mount Saint-Bernard	2018	Tynt Meadow English Trappist Ale	7,4%	Strong Ale - English
Abbazia delle Tre Fontane	2015	Tre Fontane Tripel	8,5%	Belgian Tripel
	2018	Tre Fontane Scala Coeli	6,5%	Belgian Blonde
	2019	Tre Fontane Sinergia '19	7,3%	IPA - American	Collaboratie met Saint Joseph's Abbey (Spencer)
	2021	Tre Fontane Sinergia '21	7,5%	Belgian Dubbel	Collaboratie met Abbaye Notre-Dame de Saint-Rémy (Rochefort) en Brouwerij der Trappisten van Westmalle

Overzicht van de trappistenbieren (zonder ATP-label)[bewerken | brontekst bewerken]


Brouwerij	Land	Jaar	Bier	Alcohol	Soort	Opmerking
Abbaye du Mont des Cats		2011	Mont des Cats	7,6%	Belgian Strong Golden Ale
Monasterio de San Pedro de Cardeña		2016	Cardeña Tripel	7%	Belgian Tripel

Voormalige trappistenbieren[bewerken | brontekst bewerken]


Brouwerij	Land	jaar	Bier	Alcohol	Soort	Opmerking
Saint Joseph's Abbey Gesloten in 2022	Vlag van Verenigde Staten	2018	Spencer Grapefruit IPA	6,5%	IPA - American
		2019	Spencer Monks' IPA	6,5%	IPA - American
		2018	Spencer Peach Saison	4,3%	Farmhouse Ale - Saison
		2019	Spencer Oak Barrel-Aged Trappist Imperial Stout	11,3%	Stout - Imperial / Double	Seizoensbier (februari)
		2019	Spencer The Monkster Mash Pumpkin Ale	5,2%	Pumpkin / Yam Beer	Seizoensbier (augustus)
		2013	Spencer Trappist Ale	6,5%	Patersbier
		2015	Spencer Trappist Holiday Ale	9%	Belgian Strong Dark Ale	Seizoensbier (december)
		2016	Spencer Trappist Imperial Stout	8,7%	Stout - Imperial / Double	Seizoensbier (januari - maart)
		2016	Spencer Trappist IPA	7,2%	IPA - American	Alleen te koop in Europa
		2017	Spencer Trappist Monks' Reserve Ale	10,2%	Belgian Quadrupel
		2018	Spencer Trappist Premium Pilsner	4,7%	Pilsner - German
		2018	Spencer Trappist Vienna Lager	5,5%	Lager - Vienna
		2020	Spencer White Belgian-style Wheat Ale	5,2%	Wheat Beer - Witbier / Blanche	Seizoensbier (maart)
		2020	Spencer Winter Warmer Amber Lager	5,3%	Lager - Amber	Seizoensbier (oktober)
Sint Benedictusabdij van Achel (Achelse Kluis) Erkenning verloren in januari 2023		2001	Achel Blond 8°	8%	Belgian Strong Golden Ale	Aan de brouwerij ook van 't vat
		2001	Achel Bruin 8°	8%	Belgian Dubbel	Aan de brouwerij ook van 't vat
		2010	Achel Blond Extra	9,5%	Belgian Strong Golden Ale
		2010	Achel Bruin Extra (De 3 Wijzen)	9,5%	Belgian Quadrupel

Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]

Lijst van alcoholische dranken

Externe links[bewerken | brontekst bewerken]

Bronnen, noten en/of referenties

↑ ATP-label
↑ Trappistenbieren, IVT
↑ Tynt Meadow nieuwste trappist (2018)
↑ (de) Nieuw trappistenbier in Oostenrijk
↑ Zundert en Spencer krijgen het ATP-logo, 10 december 2013
↑ Spencer Trappist uit de USA
↑ Er zijn voortaan tien trappisten, Het Nieuwsblad, 16 december 2013
↑ (en) Home. Spencer Brewery. Geraadpleegd op 17 mei 2022.
↑ Italiaanse 'Tre Fontane' erkend als trappist
↑ Mount Saint Bernard Abbey, Internationale Vereniging Trappist
↑ (en) Tynt Meadow Ale, Mount Saint Bernard Abbey
↑ Twaalfde trappistenbier wordt gebrouwen in Engelse abdij, GvA, 3 juli 2018
↑ Engels bier erkend als trappist, De Standaard, 19 september 2018
↑ Monasterio de San Pedro de Cardeña, IVT
↑ (en) The Brewing Monks: A Potential 12th Trappist Brewery Begins the Process in Spain, I think about beer, 25 mei 2016
↑ Limburg verliest met Achel zijn enige authentieke trappistenbier. TVL - Dagelijks nieuws uit Limburg. Geraadpleegd op 21 januari 2021.
↑ Snoekx, Koen, "Kempense ondernemer Jan Tormans koopt Sint-Benedictusabdij: “Einde van Trappist Achel”", Gazet van Antwerpen, 25 januari 2023. Geraadpleegd op 25 januari 2023.

[1] ATP-label

[2] Trappistenbieren, IVT

[3] Tynt Meadow nieuwste trappist (2018)

[4] (de) Nieuw trappistenbier in Oostenrijk

[5] Zundert en Spencer krijgen het ATP-logo, 10 december 2013

[6] Spencer Trappist uit de USA

[7] Er zijn voortaan tien trappisten, Het Nieuwsblad, 16 december 2013

[8] (en) Home. Spencer Brewery. Geraadpleegd op 17 mei 2022.

[9] Italiaanse 'Tre Fontane' erkend als trappist

[10] Mount Saint Bernard Abbey, Internationale Vereniging Trappist

[11] (en) Tynt Meadow Ale, Mount Saint Bernard Abbey

[12] Twaalfde trappistenbier wordt gebrouwen in Engelse abdij, GvA, 3 juli 2018

[ds-13] Engels bier erkend als trappist, De Standaard, 19 september 2018

[14] Monasterio de San Pedro de Cardeña, IVT

[15] (en) The Brewing Monks: A Potential 12th Trappist Brewery Begins the Process in Spain, I think about beer, 25 mei 2016

[16] Limburg verliest met Achel zijn enige authentieke trappistenbier. TVL - Dagelijks nieuws uit Limburg. Geraadpleegd op 21 januari 2021.

[17] Snoekx, Koen, "Kempense ondernemer Jan Tormans koopt Sint-Benedictusabdij: “Einde van Trappist Achel”", Gazet van Antwerpen, 25 januari 2023. Geraadpleegd op 25 januari 2023.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

met ATP-label:	Chimay · Engelszell · La Trappe · Orval · Rochefort · Spencer · Tynt Meadow · Tre Fontane · Westmalle · Westvleteren · Zundert
zonder label:	Mont des Cats · Cardeña