Wedde (Westerwolde)
Plaats in Nederland 
| |||
|---|---|---|---|
 (Details) | |||
  | |||
| Situering | |||
| Provincie |  Groningen
| ||
| Gemeente |  Westerwolde
| ||
| Coördinaten | 53° 4′ NB, 7° 5′ OL | ||
| Algemeen | |||
| Inwoners (2021-01-01) |
1.315[1] | ||
| Overig | |||
| Postcode | 9698 | ||
| Netnummer | 0597 | ||
| Woonplaatscode | 2236 | ||
| Detailkaart | |||
| |||
| Wedde op de topografische kaart van 1933 | |||
| Foto's | |||
| |||
| De Wedderborg | |||
| |||
Wedde is een dorp in de provincie Groningen in de gemeente Westerwolde. Het dorp telt 1.315 inwoners (2021). Het dorp ligt aan de Westerwoldse Aa. Deze is tot het dorp bevaarbaar voor pleziervaart. Beide oevers van de Aa liggen in het Natuurnetwerk Nederland. Hier liggen diverse natuurgebieden. Zo liggen ten noorden van de Hoornderweg de Hoorndermeeden. Deze zijn evenals gebieden ten zuiden van deze weg, zoals de Geselberg, in handen van Staatsbosbeheer. Rond het dorp zijn ook nog essen te herkennen.
Vanuit de borg in Wedde is heerlijkheid Westerwolde eeuwenlang bestuurd. Wie de Borg in handen had kon zich feitelijk heer van Westerwolde noemen.
De Hervormde kerk heeft een schip uit de dertiende eeuw. Hij komt tevens voor op de aanvulling op een lijst van kerken van de Abdij van Corvey, die omstreeks deze tijd is opgetekend.[2] Het koor stamt uit de vijftiende eeuw. Vroeger stond er op enige afstand van de kerk een losstaande houten klokkenstoel, maar die werd in 1860 door de huidige kerktoren vervangen.
Zie Kerk van Wedde voor het hoofdartikel over dit onderwerp.Het gemeentehuis van Bellingwedde is gevestigd in het oude kantoor van het waterschap Dollardzijlvest in Wedde. Ten noorden van Wedde ligt het recreatiegebied de Wedderbergen. Het dorp beschikt over enige middenstand. Langs het dorp loopt de N368.
In 1915 werd de stoomtramlijn van de OG tussen Winschoten en Ter Apel geopend die door Wedde liep. De lijn bestond hier uit straatspoor die met S-bogen door het dorp heen liep en soms dicht bij de huizen kwam. In 1948 is de lijn gesloten voor vrijwel al het vervoer. Tot 1950 waren er nog zandtransporten in verband met de aanleg van een rijksweg. Hierna werd de lijn opgebroken.
Heksenprocessen[bewerken | brontekst bewerken]
Bij Wedde ligt de Geselberg: een voormalig galgenveld, waar in de 16e eeuw zo'n 20 vrouwen werden berecht en vaak ook levend verbrand, ten tijde van de Europese heksenvervolging.
Gemeente Wedde (1808-1967)[bewerken | brontekst bewerken]
Wedde was tot 1968 een zelfstandige gemeente. Tot die gemeente behoorden naast het hoofddorp de volgende dorpen, buurtschappen en gehuchten: Blijham, Hoornderveen, Hoorn, Lutjeloo, Morige, Tjabbesstreek, Wedderheide, Weddermarke en Wedderveer. Het gemeentehuis stond in Blijham.
Swiebertjedorp[bewerken | brontekst bewerken]
Wedde is in maart 2010 uitgeroepen tot Swiebertjedorp, omdat het dorp in veel opzichten lijkt op het dorp in de televisieserie Swiebertje. Op 14 december 2012 werd bekend dat Swiebertjedorp Wedde van de baan is.[3]
Geboren in Wedde[bewerken | brontekst bewerken]
- Anno Houwing (1905-1983), verzetsstrijder en politiecommissaris
- Arnold Hendrik Koning (1839-1926), burgemeester
- Johannes Sixtus Gerhardus Koning (1809-1888), burgemeester
- Harry Waalkens (1922-1985), politicus
Omgeving van Wedde (Arnold Hendrik Koning, 1828)
Brug te Wedde (Assuerus Quaestius, 1831)
Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]
Externe links[bewerken | brontekst bewerken]
- Werkgroep Oud Bellingwedde (HIstorische Vereniging Westerwolde) (hier als afzonderlijk document)
- Informatie over de Wedderborg (De Burcht).
- Burcht te Wedde
Literatuur[bewerken | brontekst bewerken]
- C.J. Wegman en R.M.A. Wegman, Westerwolders en hun woningbezit van 1568 tot 1829: het kerspel Wedde, Wierden 2004-2005 (dl. 1: De marke Wedde; dl. 2: De marken Hoorn en Morige)
Bronnen, noten en/of referenties
|