Hof te Dieren

Landhuis Hof te Dieren
	Hof te Dieren voor de brand van 1795
Locatie	Dieren (Rheden), Nederland
Algemeen
Kasteeltype	landhuis
Bouwmateriaal	baksteen
Eigenaar	Stichting Twickel
Huidige functie	landgoed
Gebouwd in	ca. 1820
Gebouwd door	Maria Cornelia gravin van Wassenaer Obdam (van Twickel)
Gesloopt in	1945 afgebrand
Monumentnummer	42122
Bijzonderheden	Parkbos is vrij toegankelijk
	Hof te Dieren getekend in 1920 door Wolter te Riele

Het Hof te Dieren is een landgoed en een voormalig kasteel gelegen ten zuidwesten van Dieren, gemeente Rheden in de Nederlandse provincie Gelderland.

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

De vroegste vermelding van Dieren, toen het Hof in zijn latere vorm nog niet bestond, stamt uit 838 als Theothorne. Adela van Hamaland en haar tweede echtgenoot graaf Balderik hadden hier rond het jaar 1000 bezittingen. Keizer Frederik I van Hohenstaufen schonk het goed in 1168 aan Engelbert I van Berg.

In 1647 kocht Willem II van Oranje het goed van de Duitse Orde, die in 1249 hier een commanderij gevestigd had. Vervolgens liet Stadhouder-koning Willem III het middeleeuwse huis tussen 1679 en 1684 verbouwen tot zijn favoriete jachtslot dat bekend werd als Hof te Dieren. Er kwam ook een formele mathematisch aangelegde tuin met terrassen, vijvers, grotten en fonteinen. De Oranjes lieten een uitgestrekte wildbaan afrasteren die verschillende bossen van de Veluwezoom omvatte. Als gevolg van krijgshandelingen bij de opmars van het Franse leger in 1795 brandde het huis volledig af. Omstreeks 1820 werd op dezelfde plek een nieuw landhuis gebouwd. Dat gebeurde in opdracht van Marie Cornélie, gravin van Wassenaer Obdam. Het had een paleisachtige allure.

Sinds 1820 is het 1000 hectare grote landgoed nauw verbonden met bezittingen van het geslacht Twickel. Het park rondom het landhuis werd in Engelse landschapsstijl aangelegd naar een ontwerp van landschapsarchitect J.D. Zocher jr.. In 1877 bracht Eduard Petzold er enige veranderingen in aan.

Het 19e-eeuwse huis werd vernield tijdens de Tweede Wereldoorlog, in 1965 werd de ruïne ten slotte gesloopt. In het park van het verdwenen huis staat de vroegere tuinmanswoning, een ontwerp in cottagestijl van de Engelse architect Weatherley en gebouwd in 1903. Bijzonder is de tuinmuur uit 1885 om het park. Deze muur is voorzien van een spouw die zonnewarmte vasthoudt zodat het leifruit beter kan gedijen. Er zijn buizen gevonden waarmee waarschijnlijk zelfs warme lucht in de muur gepompt kon worden, mogelijk werd de muur kunstmatig opgewarmd bij dreigende nachtvorst. Een deel van het 1000 hectare grote gebied wordt sinds 2004 als wijngaard gebruikt, het is de grootste ommuurde wijngaard van Nederland.

Externe link[bewerken | brontekst bewerken]

Ronald Stenvert e.a., Hof te Dieren in: Monumenten in Nederland - Gelderland. Rijksdienst voor de Monumentenzorg/ Waanders uitgeverij, Zwolle 2000, blz. 136