Portaal:Carnaval/Uitgelicht

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Deze pagina geeft een overzicht van alle uitgelichte artikels en/of afbeeldingen op het portaal Carnaval. Voor elke maand van het jaar is er zo'n artikel en/of afbeelding. Voel u vrij om deze te bewerken door de bijhorende bewerk-link te volgen.
Uitgelicht deze maand
Monsieur et Madame Goliath, dansend reuzenpaar

Een Stadsreus is een grote versierde pop die een persoon uitbeeldt.

In het volksleven worden dankbaar bekende figuren uitgebeeld, om te gebruiken als verheerlijking. Ze worden gedragen in stoeten en processies. Dit is een zeer oude traditie. In Europa zijn er een duizenden reuzen, het merendeel in Spanje en Vlaanderen. Reuzen bestaan al sinds eeuwen, en hun aantal stijgt nog steeds. de oorspronkelijke reuzen verbeelden religieuze figuren en stapten mee in processies, waar ze een dramatische functie hadden. Een bekend figuur is Goliath, de reus die werd geveld door David. Door de eeuwen heen veranderde dit gebruik; de katholieke kerk verloor haar greep op deze processies en de reuzen werden meer gebruikt als profaan symbool, sommige reuzen werden verbonden aan een gilde of beeldden een lokale legende uit. Verder lezen

Ga naar maand

Januari - Februari - Maart - April - Mei - Juni

Juli - Augustus - September - Oktober - November - December


Januari
Een carnavalskraker ofwel carnavalshit is een ten tijde van carnaval veel (mee)gezongen veelal speciaal voor die gelegenheid geschreven lied. Om makkelijk mee te kunnen dansen wordt carnavalsmuziek vooral in de maatsoort 6/8 (hossen) en 3/4 (meedeinen) geschreven. Lokale carnavalsverenigingen doen veelal moeite om in een carnavalskraker plaatselijke actuele onderwerpen in dialect aan te snijden. Carnavalshits zijn een vorm van gelegenheidscomposities.

In Limburg zijn er per plaats verscheidene dialectgroepen zoals Neet oét Lottum, Zoemaar en Rowwen Heze te vinden, die het ook landelijk goed doen. Diverse groepen zoals W-Dreej uit Venlo en Kartoesj uit Limbricht maken behalve feestmuziek ook carnavalsmuziek. Ook Beppie Kraft en Frans Boermans maakten een groot aantal carnavalshits. Verder lezen

[bewerk]

Februari
Een dweilorkest of dweilband is een muziekkapel bestaande uit blazers en slagwerkers. De muziek die gespeeld wordt is vaak carnavalesk, maar in ieder geval feestelijk. Ook wordt er door het uitdunnen van de landelijke carnavalhits, steeds vaker gegrepen naar arrangementen van bekende wereldhits. In Nederland worden ook allerlei festivals voor en door dweilorkesten gehouden (zogenaamde dweildagen of dweilbandfestivals) waarvan de Bemmelse Dweildag in Bemmel (Gelderland) de grootste is.

Het woord 'dweil' in dweilorkesten komt van de term 'dweilen', in de zin van 'doelloos, dan wel dronken, op straat rondzwerven'. In Brabant, en in mindere mate Limburg, is (of vaker, was) het gebruikelijk om tijdens carnaval van café naar café te 'dweilen', dit gebeurde onder begeleiding van kleine carnavalskapellen die voor de muziek zorgden. Zo ontstonden al snel de termen 'dweilband' en 'dweilorkest'. Verder lezen

[bewerk]

Maart
Mardi Gras in New Orleans

Mardi Gras is Frans voor Vette dinsdag, de dag voor aswoensdag. Het is een verkleedfeest en een paradefeest, dat in diverse steden in de wereld wordt gehouden, onder andere in Binche (Henegouwen) en in New Orleans (Louisiana, VS).

Mardi Gras is een dankbaar begrip in de Amerikaanse popcultuur. Zo had Creedence Clearwater Revival een hit vernoemd naar het festival, heeft de band Electric Light Orchestra een verwijzing naar het festival in hun nummer Across the Border en is het de eindbestemming in de roadmovie Easy Rider.

Verder lezen

[bewerk]

April
Monsieur et Madame Goliath, dansend reuzenpaar

Een Stadsreus is een grote versierde pop die een persoon uitbeeldt.

In het volksleven worden dankbaar bekende figuren uitgebeeld, om te gebruiken als verheerlijking. Ze worden gedragen in stoeten en processies. Dit is een zeer oude traditie. In Europa zijn er een duizenden reuzen, het merendeel in Spanje en Vlaanderen. Reuzen bestaan al sinds eeuwen, en hun aantal stijgt nog steeds. de oorspronkelijke reuzen verbeelden religieuze figuren en stapten mee in processies, waar ze een dramatische functie hadden. Een bekend figuur is Goliath, de reus die werd geveld door David. Door de eeuwen heen veranderde dit gebruik; de katholieke kerk verloor haar greep op deze processies en de reuzen werden meer gebruikt als profaan symbool, sommige reuzen werden verbonden aan een gilde of beeldden een lokale legende uit. Verder lezen

[bewerk]

Mei
Carnaval is het populairste en meest langdurende feest op het eiland Curaçao. Het feest vindt plaats voor de vastenperiode die naar het paasfeest leidt en duurt twee maanden met als hoogtepunt de laatste week. De precieze datum van het carnaval verschilt per jaar.

Hoewel het waarschijnlijk al veel eerder dan de christelijke traditie bestond, staat carnaval vooral bekend als een katholiek feest waarbij veel gedanst, gegeten en gedronken wordt. Al eeuwen geleden, werden er in Italië vlak voor de vastentijd wilde gemaskerde bals gehouden. Omdat katholieken geen vlees mogen eten tijdens het vasten, werd het feest Carne Vale (afzien van vlees) genoemd. De gemaskerde bals werden steeds populairder en vonden langzaam maar zeker hun weg naar Frankrijk, Portugal en Spanje. Door kolonisatie verspreidde het feest zich – met de tradities die wij nu nog herkennen in het Curaçaose carnaval – over de hele wereld. De verschillende carnavalsgroepen die bestaan, zorgen elk jaar voor weer een spetterende belevenis. Wanneer het carnaval nog maar net is afgelopen, zijn de carnavalsgroepen alweer bezig met het carnaval voor het jaar daarop. Verder lezen.

[bewerk]

Juni
Askruis op voorhoofd

Aswoensdag is in de katholieke traditie het begin van de 40 dagen durende Vastentijd, die loopt tot Paaszaterdag, ook Stille Zaterdag genoemd. Vanaf Aswoensdag tot Pasen zijn er veertig vastendagen, waarbij de zondagen niet worden meegerekend. Aswoensdag wordt voorafgegaan door vastenavond en het carnaval.

Op Aswoensdag laten katholieken en sommige protestantse gelovigen in de kerk een kruis met as op hun voorhoofd tekenen, het zogenaamde askruisje. Terwijl de priester het askruisje zet, zegt hij doorgaans tegen iedere gelovige afzonderlijk: "Gedenk, mens, dat je stof bent en tot stof zult wederkeren" (in het Latijn: ""Memento, homo, quod pulvis es, et in pulverem reverteris"). Verder lezen.

[bewerk]

Juli
Het Bourgondisch carnavalsfeest is de carnavalsvariant die in de meeste plaatsen in Noord-Brabant, en Oostelijk Zeeuws-Vlaanderen traditioneel aanwezig is. Zij vindt haar oorsprong in de welvarende steden van het hertogdom Brabant en graafschap Vlaanderen ten tijde van de Bourgondische Nederlanden. De insteek van het Bourgondische carnaval was oorspronkelijk dat van een gekostumeerd eetfestijn waarbij men elkaar belachelijk maakte. Door de grote armoede die heerste in Brabant vanaf de bloeitijd van de Gouden Eeuw tot de Tweede Wereldoorlog wordt het traditionele feest gekenmerkt door (schijnbare) eenvoud qua kostuums; waarvan de beroemde blauwe boerenkiel met zakdoek wellicht het meest iconisch zijn.

Het is gebruikelijk voor steden met een Bourgondische carnavalstraditie (ofschoon er ook in Oostelijk Nederland enkele plaatsen met als basis het Rijnlands carnaval dit doen) om de naam tijdens carnaval te veranderen. Verder lezen.

[bewerk]

Augustus
De term alaaf is een carnavals-groet afkomstig uit de Keulse carnavalstraditie. Het bijbehorend handgebaar bestaat er uit de vingertoppen van de rechterhand naar de linker slaap te brengen.

De oudste schriftelijke vermelding van het woord is te vinden in een petitie van vorst Metternich aan de Keulse keurvorst in het jaar 1635. Oorspronkelijk is het een uitroep bij het uitbrengen van een dronk. Sinds het begin van het moderne carnaval in 1823 wordt "Kölle Alaaf" in Keulen gebruikt als begroeting tussen carnavalsvierders. In veel andere Duitse steden luidt de carnavalsgroet: helau.

Over de herkomst van het woord Alaaf bestaan twee lezingen. Sommigen zeggen dat Alaaf een verbastering is van het woord elf. Elf is immers het "gekkengetal", denk aan de "Raad van Elf". Anderen zeggen dat Alaaf afkomstig is uit het oud-Keulse dialect; "all af", hetgeen zou betekenen "alles weg". Dit is gegrond op de oorsprong van de carnaval, namelijk dat voor de vastentijd al het goed spijs en drank op moest; "Kölle Alaaf" ("Keulen Alaaf") zou verder ook kunnen betekenen "(behalve) Keulen, alles weg" of "Keulen voor alles". Verder lezen.

[bewerk]

September
Napoleon I ontvangt de sleutels van de stad Antwerpen, door Ingres

Het gebruik om de sleutels van een stad aan een vorst aan te bieden stamt uit de middeleeuwen. Door de sleutels van de stadspoorten te overhandigen gaven de stadsbestuurders aan dat zij op dat moment niet meer de hoogste gezagsdragers binnen de stad waren, maar dat de vorst dit was. Het overhandigen van de sleutels had dus een belangrijke symbolische betekenis, namelijk de erkenning van het gezag van de heerser. Wanneer hij de stad verliet gaf de vorst de sleutels weer terug, aangezien deze anders onverdedigbaar zou worden.

In diverse steden krijgt de Prins Carnaval, bij het begin van de carnaval de sleutels van de stad en daarmee symbolisch ook het gezag. Verder lezen

[bewerk]

Oktober
Prins Dionysos met gevolg tijdens de Brakkensliert, Breda, 22 februari 2009

Prins Carnaval is een gekozen ceremoniemeester die tijdens carnaval een belangrijke rol speelt binnen de plaats of carnavalsvereniging waar hij Prins van is. De vereniging wordt geleid door een Raad van Elf met aan het hoofd een president. Vanwege de betekenis van het getal 11 als het gekkengetal wordt de nieuwe Prins Carnaval in een aantal plaatsen op of rond 11 november (de elfde van de elfde) gekozen. Meestal is het iemand die in het verleden al actief in het plaatselijke carnavalsleven is geweest.

In principe heeft iedere plaats of vereniging een eigen Prins. In de meeste gevallen wordt hij bijgestaan door de Raad van Elf, en vaak door bijvoorbeeld een Prinses, een nar, een of meer adjudanten en/of hofdames. In sommige plaatsen is er een aparte jeugdhofhouding. Verder lezen.

[bewerk]

November
Stadhuis tijdens carnaval

Het Carnaval in Breda is een zeer belangrijk feest in Breda. Carnaval is een katholiek gebruik en wordt vooral in het Zuiden van Nederland in de provincies Noord-Brabant en Limburg gevierd. De stad Breda krijgt tijdens het Carnaval een andere naam: Kielegat. Het Carnaval wordt georganiseerd door de Stichting BCV (Bredase Carnavals Viering).

Het Carnaval in Breda wordt vooral gevierd in Breda Centrum waar veel horeca-gelegenheden rond de Grote Markt, Havermarkt en de Haven gevestigd zijn.

Ook de stadsdelen Ginneken, Princenhage en Haagse Beemden hebben dan een andere naam: 't Lestenogenblik, t Aogje en Giegeldonk. Bavel heet dan Baviaonenland, Prinsenbeek heet dan Boemeldonck. Terheijden heet dan Schraansersrijk. Teteringen heet Totdenringen. Ulvenhout heet dan Bosuilendorp. Verder lezen.

[bewerk]

December
Een carnavalswagen uit Soerendonk, dat in de omgeving bekendstaat om de vele grote carnavalswagens

Een praalwagen is een versierde wagen in een optocht. Bekende voorbeelden voor optochten met praalwagens zijn historisch getinte optochten, carnavalsstoeten en bloemencorso's.

Historische oude praalwagens in steden als Mechelen (rederijkerswagens De Peoene en De Lisbloem) en Bergen in Henegouwen (Car d'Or, de Gouden Koets) nemen materieel deel aan Monumenten van het Immateriële en Culturele Erfgoed, inzake de lokale Ommegang en Ducasse. Hedendaagse praalwagens hebben meestal een duidelijk onderwerp dat aansluit bij het thema van de optocht of de identiteit van de bouwers uitdrukt. Praalwagens worden ook ingezet ter promotie van een bedrijf of vereniging. Er worden doorgaans prijzen uitgereikt aan de mooiste praalwagen in een stoet om de kwaliteit van de voorstellingen te stimuleren. Verder lezen.

[bewerk]