Diplont

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Eenhuizige diplont met monogenetische cyclus

Een diplont is een eukaryoot organisme, met alleen een diploïde generatie. Na de vorming van de haploïde geslachtscellen of gameten, versmelten deze tijdens de geslachtelijke voortplanting tot een diploïde zygote, die vervolgens uitgroeit tot een meercellig organisme. In een dergelijke diplofasische levenscyclus is er slechts één generatie.

Van alle lichaamscellen zijn bij diplonten alleen de gameten haploïde. Diplonten zijn organismen die een levenscyclus hebben waarbij de meiose plaatsvindt direct vóór de bevruchting, en dus bij de vorming van de gameten. Men spreekt ook wel van gametische meiose. Bij dit type cyclus is er, evolutionair gezien, geen sprake meer van generatiewisseling.

Monogenetische diplont[bewerken | brontekst bewerken]

Diplont met monogenetische cyclus[1]
  kernfase  
    diplofase
(2n)

haplofase
(1n)
 
Ge-
ne-
ra-
tie
 
zygote
 bevruch- 
 ting 
B! {
 ♂ gameten
♀ gameten  
↑ ↑
 gameto- 
fyt
R!  gametische 
meiose
→ 
 →
↗↗ 
 

De diploïde zygote ontwikkelt zich door gewone celdeling (mitose) tot een eveneens diploïde gametofyt, die gameten vormt na een reductiedeling (meiose). Dit type cyclus komt voor bij verschillende algengroepen (Heterokontophyta, Chlorophyta), en schimmels (Oomycota en Ascomycota).

Digenetische diplont[bewerken | brontekst bewerken]

Diplont met digenetische cyclus[1]
  kernfase  
    diplofase
(2n)

haplofase
(1n)
 
Ge-
ne-
ra-
ties
 
zygote
 bevruch- 
 ting 
B! {
  ♂ gameten
♀ gameten  
mito-
 sporofyt
 
↑↑
mitospore
 gameto- 
fyt
R!  gametische 
meiose
→ 
 →
↗↗ 
 

In enkele gevallen worden bij een diplont met een digenetische cyclus (een cyclus met twee generaties) de diploïde mitosporen gevormd door mitose bij een mitosporofyt. De gametofyt is dan ook diploïde, en vormt door meiose zijn haploïde gameten. Een voorbeeld is hier het groenwier Cladophora glomerata.[2]

Dieren[bewerken | brontekst bewerken]

Diplont met monogenetische cyclus (bij dieren)[1]
  kernfase  
    diplofase (2n)
haplofase (1n)  
Ge-
ne-
ra-
tie
♀ zygote
 
 
♂ zygote

}  bevruch- 
 ting 
B! {
  (♂) zaadcellen
(♀) eicellen  
↑ ↑
♀ dier
R!  gametische 
meiose
↗  ↑
♂ dier
R!  gametische 
meiose
 ↗

Ook bij dieren is er slechts één, diploïde, generatie; de levenscyclus bij dieren is dus monogenetisch. In de geslachtsorganen, de testis van het mannelijke, en de eierstok van het vrouwelijke diploïde dier, worden via meiose respectievelijk de haploïde zaadcellen en de haploïde eicellen gevormd.

De bevruchte eicel (zygote) is weer diploïde.

Overzicht[bewerken | brontekst bewerken]

Biologische levenscyclus van zich geslachtelijk voortplantende organismen
Cytologische kernfasewisseling Morfologische generatiewisseling
Organisme:
Levenscyclus:
Meiose:
Monogenetisch:
(monofasisch)
Digenetisch:
(difasisch)
Trigenetisch:
(trifasisch)
Haplont Haplofasische
levenscyclus
Zygotische
meiose
Monogenetische
haplont
Diplont Diplofasische
levenscyclus
Gametische
meiose
Monogenetische
diplont
Digenetische diplont
Diplohaplont
(Haplodiplont)
Diplohaplofasische
levenscyclus
=
Heterofasische
levenscyclus
Sporische
meiose
=
Intermediaire
meiose
Digenetische diplohaplont Trigenetische
diplohaplont
Isomorfe
diplohaplont
Heteromorfe
diplohaplont
Isospore
diplohaplont
Heterospore
diplohaplont

Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]