Diplont
Een diplont is een eukaryoot organisme, met alleen een diploïde generatie. Na de vorming van de haploïde geslachtscellen of gameten, versmelten deze tijdens de geslachtelijke voortplanting tot een diploïde zygote, die vervolgens uitgroeit tot een meercellig organisme. In een dergelijke diplofasische levenscyclus is er slechts één generatie.
Van alle lichaamscellen zijn bij diplonten alleen de gameten haploïde. Diplonten zijn organismen die een levenscyclus hebben waarbij de meiose plaatsvindt direct vóór de bevruchting, en dus bij de vorming van de gameten. Men spreekt ook wel van gametische meiose. Bij dit type cyclus is er, evolutionair gezien, geen sprake meer van generatiewisseling.
Monogenetische diplont[bewerken | brontekst bewerken]
| Diplont met monogenetische cyclus[1] | ||||||||
| kernfase | ||||||||
| diplofase (2n) |
← → |
haplofase (1n) |
||||||
| Ge- ne- ra- tie |
zygote |
|
♂ gameten ♀ gameten | |||||
| ↓ | ↑ ↑ | |||||||
| gameto- fyt |
|
↗↗ | ||||||
De diploïde zygote ontwikkelt zich door gewone celdeling (mitose) tot een eveneens diploïde gametofyt, die gameten vormt na een reductiedeling (meiose). Dit type cyclus komt voor bij verschillende algengroepen (Heterokontophyta, Chlorophyta), en schimmels (Oomycota en Ascomycota).
Digenetische diplont[bewerken | brontekst bewerken]
| Diplont met digenetische cyclus[1] | ||||||||
| kernfase | ||||||||
| diplofase (2n) |
← → |
haplofase (1n) |
||||||
| Ge- ne- ra- ties |
zygote |
|
♂ gameten ♀ gameten | |||||
| ↓ | ↑↑ | |||||||
| mito- sporofyt |
↑↑ | |||||||
| ↓ | ||||||||
| mitospore | ||||||||
| ↓ | ||||||||
| gameto- fyt |
|
↗↗ | ||||||
In enkele gevallen worden bij een diplont met een digenetische cyclus (een cyclus met twee generaties) de diploïde mitosporen gevormd door mitose bij een mitosporofyt. De gametofyt is dan ook diploïde, en vormt door meiose zijn haploïde gameten. Een voorbeeld is hier het groenwier Cladophora glomerata.[2]
Dieren[bewerken | brontekst bewerken]
| Diplont met monogenetische cyclus (bij dieren)[1] | |||||||||||
| kernfase | |||||||||||
| diplofase (2n) | ← → |
haplofase (1n) | |||||||||
| Ge- ne- ra- tie |
♀ zygote |
♂ zygote |
|
(♂) zaadcellen (♀) eicellen | |||||||
| ↓ | ↓ | ↑ ↑ | |||||||||
| ♀ dier |
|
↗ ↑ | |||||||||
| ♂ dier |
|
↗ | |||||||||
Ook bij dieren is er slechts één, diploïde, generatie; de levenscyclus bij dieren is dus monogenetisch. In de geslachtsorganen, de testis van het mannelijke, en de eierstok van het vrouwelijke diploïde dier, worden via meiose respectievelijk de haploïde zaadcellen en de haploïde eicellen gevormd.
De bevruchte eicel (zygote) is weer diploïde.
Overzicht[bewerken | brontekst bewerken]
| Biologische levenscyclus van zich geslachtelijk voortplantende organismen | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Cytologische kernfasewisseling | Morfologische generatiewisseling | ||||||
| Organisme: ↓ |
Levenscyclus: ↓ |
Meiose: ↓ |
Monogenetisch: (monofasisch) |
Digenetisch: (difasisch) |
Trigenetisch: (trifasisch) | ||
| Haplont | Haplofasische levenscyclus |
Zygotische meiose |
Monogenetische haplont |
||||
| Diplont | Diplofasische levenscyclus |
Gametische meiose |
Monogenetische diplont |
Digenetische diplont | |||
| Diplohaplont (Haplodiplont) |
Diplohaplofasische levenscyclus = Heterofasische levenscyclus |
Sporische meiose = Intermediaire meiose |
Digenetische diplohaplont | Trigenetische diplohaplont | |||
| Isomorfe diplohaplont |
Heteromorfe diplohaplont | ||||||
| Isospore diplohaplont |
Heterospore diplohaplont | ||||||
Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]
- Diplohaplont met een diplohaplofasische, intermediaire of sporische levenscyclus
- Haplont met een haplofasische of zygotische levenscyclus
- Kernfasewisseling
Bronnen, noten en/of referenties
| |||