Gebruiker:Waterlichaam/Coronapandemie in Hubei

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Coronapandemie in Hubei
Ziekte COVID-19
Virusstam SARS-CoV-2
Locatie Vlag van China Hubei, China
Eerste besmetting Vlag van China Wuhan, Hubei, China
Datum eerste besmetting 1 december 2019 (eerst bekende patiënt)[1]
Oorsprong Zoönose (vermoedelijk)
Bevestigde besmettingen 68.150[2][3]
Vermoedelijke besmettingen 168.000 total[4]
Hersteld 63,637[2]
Overleden 4,512[2]
Portaal  Portaalicoon   Geneeskunde

De COVID-19-pandemie in Hubei begon met een cluster van mysterieuze longontstekingen in Wuhan, de hoofdstad van de provincie Hubei in China. Een ziekenhuis in Wuhan bracht op 27 december 2019 de plaatselijke volksgezondheidsinstantie op de hoogte. Nadat documenten op het internet waren verschenen, gaf de volksgezondheidsinstantie in Wuhan op 31 december toe dat er een cluster van gevallen van een onbekende longontsteking was die verband hielden met de Huanan-vismarkt. De mogelijke uitbraak trok al snel landelijke aandacht, waaronder die van de National Health Commission (NHC, nationale gezondheidscommissie) in Peking, die de volgende dag experts naar Wuhan stuurde. Op 8 januari werd een nieuw coronavirus geïdentificeerd als oorzaak van de longontstekingen.[5] De sequentie van het virus werd al snel gepubliceerd in een open-access database.[6] De maatregelen die China destijds heeft genomen in reactie op de uitbraak zijn omstreden. Het land werd door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) geprezen vanwege zijn reactie, maar werd door velen in de internationale gemeenschap verguisd omdat het traag was in het openbaar maken van belangrijke feiten of misleided was over de uitbraak, en omdat het op agressieve wijze informatie met betrekking tot de uitbraak en publieke ontevredenheid van burgers online censureerde. [7] [8] [9] [10]

De vertraagde en omstreden reactie van de autoriteiten van Wuhan en Hubei slaagde er niet in de uitbraak in een vroeg stadium onder controle te krijgen, wat leidde tot kritiek vanuit de bevolking en de media.[11] Op 29 januari had het virus zich naar alle Chinese provincies verspreid.[12][13][14] Op 8 februari waren meer dan 724 mensen aan de met het coronavirus geassocieerde longontsteking overleden en waren er 34.878 bevestigde besmettingen. Alleen al in Hubei waren er 24.953 besmettingen en 699 gerelateerde sterfgevallen.[15] Alle Chinese provincies zetten het hoogste responsniveau op het gebied van de volksgezondheid in.[16] Ondanks haar vertrouwen in China's inspanningen riep de WHO de uitbraak op 31 januari uit tot een 'gezondheidsnoodtoestand van internationaal belang’ [14], uit angst dat het virus zich buiten China zou verspreiden naar plaatsen waar geen robuust gezondheidszorgsysteem bestaat.[17]

Secretaris-generaal van de Communistische Partij van China Xi Jinping waarschuwde over de “ernstige situatie” waar China mee geconfronteerd werd.[18][19] Het Politbureau van de Communistische Partij van China vormde een speciale groep voor epidemiebestrijding onder leiding van premier Li Keqiang. Vieringen voor het Chinese Nieuwjaar werden afgelast. Passagiers werden gecontroleerd op hun temperatuur.[20] In verschillende regio's, waaronder Wuhan en Hubei, werden commando's voor epidemiebestrijding (Commands for Epidemic Control, CEC) gevormd. Veel interprovinciale busdiensten[21] en spoorwegdiensten werden opgeschort.[22] Op 29 januari waren alle steden in Hubei in quarantaine geplaatst.[23] Er werd een avondklok ingevoerd in Huanggang en Wenzhou[24] en andere steden.[25] De regio kampte bovendien met een enorm tekort aan mondkapjes en andere beschermingsmiddelen, ondanks dat het zelf een productiecentrum voor deze producten was.[26]

Met het toenemen van het aantal gemelde besmettingen nam ook de angst toe, evenals regionale discriminatie in China en rassendiscriminatie buiten China, ondanks oproepen van veel regeringen om de discriminatie te stoppen.[27] Geruchten circuleerden op Chinese sociale media en werden bestreden vanuit de media en de autoriteiten. [28][29]

Aanvankelijke reactie van Wuhan[bewerken | brontekst bewerken]

Een van de eerste mededelingen van de gezondheidscommissie van Wuhan over de uitbraak van longontstekingen. Deze werd voor het eerst op Weibo geplaatst op 30 december 2019 en werd de volgende dag (31 december) bevestigd door de volksgezondheidsinstantie van Wuhan.

Mysterieuze uitbraak van longontstekingen[bewerken | brontekst bewerken]

Ontdekking[bewerken | brontekst bewerken]

Een ongeverifieerd bericht in de South China Morning Post van 13 maart 2020 suggeerde dat een 55-jarige uit de provincie Hubei, wiens besmetting terug te voeren was naar 17 november 2019, mogelijk de eerste coronapatiënt was geweest. [30][31] Op 27 maart 2020 meldden nieuwsmedia op basis van een overheidsdocument dat een 57-jarige vrouw, die op 10 december 2019 positief testte en op 6 maart 2020 werd beschreven in The Wall Street Journal, mogelijk de eerste patiënt was geweest.[32][33] In elk geval werd op 1 december 2019 in het Jinyintan Hospital een patiënt opgenomen met een virale longontsteking met onbekende oorzaak die geen enkele blootstelling had gehad aan de Huanan-vismarkt. Negen dagen later onstond een uitbraak van het virus onder mensen die aan de markt waren blootgesteld. [34][35] Op 26 december ontving Shanghai PHC vanuit het RIVM van Wuhan en het Wuhan Central Hospital materiaal van een patiënt met onbekende longontsteking. Shanghai PHC onderzocht het materiaal en bevestigde dat het een nieuw coronavirus bevatte.[34]

Desalniettemin bleef de uitbraak onopgemerkt totdat een arts in Wuhan genaamd Zhang Jixian een cluster van onbekende longontstekingen waarnam.[36] Zhang was longarts en hoofd van de afdeling longgeneeskunde van het Hubei Ziekenhuis voor Geïntegreerde Chinese en Westerse Geneeskunde. Door haar ervaring in de strijd tegen SARS in 2003 was zij alert op epidemieën. Op 26 december 2019 kwamen een ouder echtpaar en hun zoon naar het ziekenhuis. De vrouw van het echtpaar had koorts, hoestte en was benauwd; haar man had vermoeidheidsklachten. De volgende dag (27 december) zag Zhang op de CT-scans van de borstholtes van het echtpaar ongebruikelijke veranderingen in de longen, die afweken van andere vormen van virale longontsteking. Dokter Zhang adviseerde de zoon van het echtpaar om zich ook te laten onderzoeken, ondanks dat hij geen klachten had, en ontdekte op zijn CT-scan vergelijkbare veranderingen. Op dezelfde dag werden dezelfde ongebruikelijke veranderingen gezien op de CT-scan van een vierde patiënt, die een connectie had met de Huanan-vismarkt.(XINHUA, GUANGMING, ZHANGJIXIAN)

Diezelfde dag (27 december) rapporteerde de arts haar ontdekking aan het ziekenhuis. Het ziekenhuis, dat vanwege het cluster besmettingen binnen één familie vermoedde dat het weleens om een infectieziekte zou kunnen gaan, bracht de volksgezondheidsinstantie van het Jianghan-district in Wuhan op de hoogte. Uit voorzorg isoleerde Zhang de vier patiënten van de rest van de patiënten en droeg zij haar collega's op extra beschermingsmaatregelen te nemen.[citaat nodig]

Op 28 en 29 december kwamen nog drie patiënten naar de kliniek, die allemaal een connectie hadden met de Huanan-vismarkt. Het ziekenhuis bracht de provinciale en gemeentelijke gezondheidscommissies daarvan op de hoogte. De gezondheidscommissies wezen op 29 december de volksgezondheidsinstanties van Wuhan en Jianghan en het Jinyintan-ziekenhuis aan om epidemiologisch onderzoek uit te voeren bij de zeven patiënten. Zes van hen werden vervolgens overgebracht naar Jinyintan, een instelling gespecialiseerd in infectieziekten. Slechts één patiënt weigerde de overdracht.[36] De ontdekking van dokter Zhang Jixian werd later alom geprezen.[37] Het bestuur van Hubei eerde haar en Zhang Dingyu, de president van Jinyintan, voor hun bijdrage aan het beheersen van de virusuitbraak.[38]

Openbaarmaking[bewerken | brontekst bewerken]

Op de avond van 30 december begonnen twee waarschuwingsbrieven van de gemeentelijke gezondheidscommissie van Wuhan op het internet te circuleren. De volksgezondheidsinstantie van Wuhan bevestigde de echtheid van de brieven kort daarna, en gaf op 31 december toe dat er 27 gevallen van longontsteking met onbekende oorzaak bekend waren. De brieven droegen ziekenhuizen in Wuhan op om melding te maken van elk geval van longontsteking met onbekende oorzaak gerelateerd aan de Huanan-vismarkt. Ziekenhuizen werd ook gevraagd om deze patiënten de juiste behandeling te geven. Nadat geruchten op het internet begonnen te circuleren zei de volksgezondheidsinstantie van Wuhan tegen The Beijing News dat een onderzoek nog gaande was en dat experts van de nationale gezondheidscommissie (NHC) onderweg waren om bij het onderzoek te helpen.[39][34]

Op 1 januari 2020 werd de Huanan-vismarkt gesloten door de Health Agency and Administration for Market Regulation van het Jianghan District vanwege een "verbetering aan de omgeving". Volgens China Business inspecteerden mensen in veiligheidspakken de hele markt en verzamelden ze monsters. De winkeliers op de markt zeiden dat hen niet werd verteld wat de mensen aan het verzamelen en opsporen waren. Toezichthouders en politieagenten waren ter plaatse om de winkeliers te vragen af te ronden en de markt te verlaten. [40] Het eerste sterfgeval door het nieuwe virus werd gemeld op 11 januari.[41]

Binnen drie weken na de eerste bekende coronagevallen bouwde de regering zestien grote mobiele ziekenhuizen in Wuhan en stuurde 40.000 zorgmedewerkers naar de stad. [42] :137

Verschillende artsen werden door de politie van Wuhan gewaarschuwd voor het "verspreiden van desinformatie". Acht "geruchtenmakers", die volgens Weibo-CEO Wang Gaofei allemaal artsen waren in ziekenhuizen in Wuhan,[43] werden op 3 januari door de politie gedagvaard.[44][45] Dokter Li Wenliang, een van de klokkenluiders, stierf op 7 februari aan het virus,[46] dezelfde dag dat de ontdekkers van de uitbraak, Zhang Jixian en Zhang Dingyu, werden geëerd door het bestuur van Hubei.[47] De dood van dokter Li leidde tot wijdverbreid verdriet en kritiek op de regering.[48]

Overdracht van mens op mens[bewerken | brontekst bewerken]

Aanvankelijke ontkenningen[bewerken | brontekst bewerken]

Hoewel de eerste gevallen van corona, die rond de dierenmarkt plaatsvonden, suggereerden dat het virus werd overgedragen van dier op mens, dook steeds meer bewijs op dat het virus tussen mensen werd overgedragen.[49] Ondanks het door deskundigen geleide onderzoek en de vroege tekenen van overdracht van mens op mens, waaronder een ziekenhuisinfectie, bevestigd op 10 januari volgens Chinees mediabedrijf Caixin, [50] bleef de lokale overheid van Wuhan aanvankelijk beweren dat “er geen duidelijk teken was van overdracht van mens op mens”. Tot 15 januari, toen de gemeentelijke gezondheidscommissie (MHC) van Wuhan op haar website schreef: “het resultaat van het huidige onderzoek laat geen duidelijk bewijs zien van overdracht van mens op mens, maar dit sluit het bestaan van een dergelijke overdracht niet uit. Het risico van voortdurende overdracht van mens op mens is laag." [51] Volgens Ray Yip, voormalig landendirecteur voor China bij het Amerikaanse nationale volksgezondheidsinstituut (Centers for Disease Control and Prevention, CDC), vertelden de autoriteiten in Wuhan begin januari aan veldonderzoekers van het Chinese nationale volksgezondheidsinstituut die naar Wuhan waren gestuurd dat "er geen bewijs was van overdracht van mens op mens". Bovendien lieten de autoriteiten hen niet alle besmettingen zien, ook niet besmette ziekenhuismedewerkers, die een duidelijk teken waren van overdracht van mens op mens.[52]

Halt in het aantal gerapporteerde besmettingen[bewerken | brontekst bewerken]

Het gerapporteerde aantal gevallen bleef steken op 41 tijdens de Hubei Lianghui en Wuhan Lianghui, de lokale parlementssessies tussen 6 en 17 januari. De lokale autoriteiten beweerden dat dit te wijten was aan het gebrek aan PCR-testen voor het nieuwe virus. Maar Caixin berichtte dat andere sequencing-technieken gebruikt konden worden voor de diagnose, die gewoonlijk twee dagen in beslag namen en waarvoor geen PCR-kits nodig waren.[53] Ondertussen schatten groepen van zowel Imperial College[54][55] als Hong Kong University[56] dat er meer dan 1.000 gevallen in Wuhan waren, terwijl het virus inmiddels ook in het buitenland opdook. Vermeende discrepanties in de officiële Chinese gegevens over het aantal gevallen zorgden voor twijfel bij veel internetgebruikers, en sommigen bestempelden het virus spottend als ‘patriottisch’ omdat het Chinezen pas leek te infecteren nadat zij het land hadden verlaten.[57][58]

"Beheersbaar en afwendbaar"[bewerken | brontekst bewerken]

Op 20 januari maakte de Chinese Nationale Gezondheidscommissie bekend dat er sprake was geweest van overdracht van mens op mens. [59]

Op dezelfde dag meldden grote steden als Peking en Shenzhen hun eerste gevallen. Daarmee steeg het aantal nieuwe gemelde gevallen drastisch, naar 136. [60][61] De autoriteiten van Wuhan beweerden niet langer dat het virus een beperkt vermogen had om tussen mensen over te dragen.[62] Op dezelfde dag vormde de stad een gespecialiseerd commando voor epidemiebestrijding om maatregelen tegen het virus te verbeteren, waaronder verbeterde bescherming van de medische werkers[63] en gratis behandeling voor alle patiënten in koortsklinieken.[64] Diezelfde avond noemde Zhong Nanshan, een van de experts van de nationale gezondheidscommissie die naar Wuhan waren gestuurd, een cluster van 14 ziekenhuisinfecties in Wuhan en twee clusters binnen families in Guangdong als voorbeelden van overdracht van mens op mens.[65]

De nationale gezondheidscommissie bleef echter volhouden dat de epidemie "beheersbaar en te voorkomen" zou moeten zijn. Rond diezelfde tijd meldde de BBC dat er niet veel publieke aandacht was voor de virusuitbraak.[50] Op 19 januari namen meer dan 40.000 Wuhan-families deel aan een jaarlijks traditioneel banket om het Kitchen God Festival te vieren[66], ondanks de virusuitbraak. Een gemeenschapsleider vertelde The Beijing News in reactie op een vraag over de uitbraak dat “alles nu normaal is.”[67] Volgens het gemeenschapscomité van Baibuting, waar het banket op 4 februari werd gehouden, waren in één deel van Baibuting tenminste 10 besmettingen bevestigd. Bovendien waren er meer dan 30 mensen met zeer verdachte verschijnselen bekend. Het gemeenschapsziekenhuis zei echter dat het aantal coronagevallen lager was dan in andere gemeenschappen. [68]

Zhou Xianwang, de burgemeester van Wuhan, die veel kritiek kreeg vanuit de bevolking en de media vanwege de trage respons,[69] zei tegen de staatsmedia CCTV dat het banket was georganiseerd door de lokale gemeenschap, die een lange geschiedenis van zelfbestuur kende. Hij zei dat de regering niet voorzichtig genoeg was om het tegen te houden, omdat men geloofde dat het virus slechts een beperkt vermogen had om zich tussen mensen te verspreiden. [70]

Tegengeluid[bewerken | brontekst bewerken]

Mensen in een bus dragen een mondkapje, provincie Hubei, 23 januari 2020.

Op 20 januari zei Guan Yi, een expert op het gebied van SARS-epidemiologie uit Hong Kong, tegen Caixin dat de lokale overheid niet met woorden moest spelen als het over de overdraagbaarheid van het virus ging, en dat hij hoopte dat zij zouden leren van de SARS-uitbraak van 2002-2004. Hij vervolgde: "de overdraagbaarheid, het aanpassingsvermogen, de incidentie en de virulentie van het virus lijken sterk op die van SARS in het vroege stadium van de uitbraak van 2003."[71] Het team van Guan kwam op 21 januari naar Wuhan en keerde de volgende dag terug naar Hong Kong. Hij zei tegen de media dat de ‘experts en wetenschappers niet welkom lijken te zijn in de stad’. [72] Op 22 januari was Wuhan nog steeds “een open stad” in de virusuitbraak, waar de meeste mensen geen masker droegen, hoewel de nationale gezondheidscommissie een meldingsplicht afkondigde voor coronavirus-geassocieerde longontstekingen. Guan geloofde dat een pandemie onvermijdelijk was omdat het virus zich verspreidde tijdens Chunyun, de grote migratiestromen die in China ontstaan rondom het Chinese Nieuwjaar.[73][74]

De verklaringen van Guan, die leken te verschillen van die in de meeste Chinese media, werden zeer controversieel toen journalisten van de staatsmedia zijn verklaring van 15 januari erbij haalden, waarin hij had gezegd dat hij geloofde dat de ziekte beheersbaar was, en over een boete schreven die zijn laboratorium in 2005 van de Chinese autoriteiten had gekregen. Wang Duan, de Caixin-journalist die het interview met Guan had afgenomen, beschreef het gedrag van de staatsmedia als "persoonlijke aanvallen".[75]

Afkondiging van lockdowns en reisbeperkingen[bewerken | brontekst bewerken]

Aantallen bevestigde besmettingen in China en Taiwan op 22 januari 2020, één dag voor de lockdown in Wuhan. Aan het einde van de dag waren er 571 bevestigde gevallen op het Chinese vasteland,[76] waarvan 444 in Hubei.[77]

Op 23 januari 2020 stelde de centrale regering van China een lockdown in in Wuhan en andere steden in de provincie Hubei, in een poging de uitbraak van COVID-19 in te dammen. Voor zover bekend was dit de eerste keer in de moderne geschiedenis dat een stad met maar liefst 11 miljoen inwoners werd afgesloten van de buitenwereld. Media noemden het incident de "Wuhan lockdown" (Mandarijn: 武汉封城; pinyin: Wǔhàn fēng chéng). Hoewel de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) verklaarde dat dit buiten haar eigen richtlijnen viel, prees ze de stap en noemde deze "ongekend in de geschiedenis van de volksgezondheid".[78] De lockdown in Wuhan schiep een precedent voor soortgelijke maatregelen in andere Chinese steden. Binnen enkele uren na de afsluiting van Wuhan werden ook reisbeperkingen opgelegd aan de nabijgelegen steden Huanggang en Ezhou en uiteindelijk aan alle andere 15 steden in Hubei, maatregelen die in totaal ongeveer 57 miljoen mensen raakten.[79][80] Op 2 februari 2020 voerde Wenzhou, in de provincie Zhejiang, een zevendaagse lockdown in, waarbij slechts één persoon per huishouden één keer per twee dagen naar buiten mocht, en waarbij de meeste snelwegafritten werden afgesloten.[81]

Gezondheidschecks[bewerken | brontekst bewerken]

Volgens berichtgeving van Wuhan Radio Television zei het stadsbestuur van Wuhan op 19 januari dat het iedereen die de stad verliet zou monitoren, als maatregel om de epidemie in te dammen. Het personeel van het Hankou-treinstation zei op 20 september tegen The Beijing News dat ze de temperatuur zouden controleren van elke passagier die het station in of uit zou gaan. Mensen met een temperatuur van boven de 38 graden zouden verder onderzocht worden, en indien nodig zouden ze het ziekenhuis op de hoogte stellen.[82] Hoewel de lokale overheid beweerde dat dergelijke maatregelen al sinds 14 januari golden op de plaatselijke luchthaven, treinstations, busstations en aanlegsteigers,[82][83] suggereerde berichtgeving van het in Hong Kong gevestigde Now News dat dergelijke maatregelen destijds nog niet (overal) genomen waren.[84] Caixin geloofde dat dit een oorzaak was van de golf van bevestigde gevallen. [82]

Een temperatuurcontrole op het treinstation van Wuhan

Op 22 januari meldde de gezondheidscommissie van Wuhan dat de stad willekeurige controles zou uitvoeren op personenauto's die Wuhan in en uit gingen, om te zien of deze levend pluimvee of wilde dieren vervoerden.[85] Daarnaast verplichtte het stadsbestuur het dragen van mondkapjes op openbare plekken.[86]

Reisadvies[bewerken | brontekst bewerken]

Tijdens een persconferentie van de nationale gezondheidscommissie op 20 januari in Wuhan adviseerde Zhong Nanshan de bevolking om Wuhan niet te bezoeken, tenzij het uiterst dringend was, en om mondkapjes te dragen. Hij adviseerde de stad ook om bij iedereen die de stad verliet de temperatuur op te meten, en om maatregelen op te leggen om te voorkomen dat koortspatiënten uit de stad zouden vertrekken.[87] De volgende dag (21 januari) drong Zhou Xianwang, burgemeester van Wuhan, er in een interview met staatsmedia bij inwoners op aan dat zij de stad niet zouden verlaten. Mensen van buiten de stad vroeg hij om niet naar Wuhan af te reizen.[88]

Diezelfde dag maakten China Railways and de Civil Aviation Administration of China bekend dat passagiers die tickets van of naar Wuhan hadden geboekt hun geld terug konden krijgen of hun ticket gratis konden laten omboeken.[89][90] Wuhan kondigde uitstel aan van toeristische promotieactiviteiten voor het Chinese Nieuwjaar.[89]

Lockdown in Wuhan[bewerken | brontekst bewerken]

Op 22 januari vloog Li Lanjuan, een van de experts van de nationale gezondheidscommissie die naar Wuhan gestuurd was, naar Peking. Zij adviseerde om Wuhan af te sluiten, wat kort daarna gebeurde.[91][92] In de vroege ochtend van 23 januari, rond 2:00 uur 's ochtends, kondigde het bestuur van Wuhan een lockdown aan: "Vanaf 23 januari 10:00 uur zullen de bus-, metro- en veerdiensten van Wuhan worden opgeschort. Inwoners die daar geen bijzondere redenen voor hebben, dienen Wuhan niet te verlaten. Vertrek vanaf de luchthaven en vanaf stations is tijdelijk verboden. Wanneer de vervoersdiensten weer operationeel zullen zijn, wordt nog bekend gemaakt."[93]

De laatste trein die het metrostation Dazhi Road verlaat op 23 januari om 10 uur, het officiële begin van de lockdown.

Onderzoekers schatten in dat de beperkingen het basaal reproductiegetal hebben teruggebracht van 2,35 naar 1,05, waardoor de epidemie voor Wuhan beheersbaar werd.[94]

Treinverkeer

China Railways kondigde later op de dag van de lockdown (23 januari) aan dat het vertrek vanaf treinstations in Wuhan zou worden stopgezet om de epidemie onder controle te houden, maar dat overstappen op Wuchang Station, Wuhan Station en Hankou Station nog steeds zou zijn toegestaan.[95][96] Het breidde ook de regeling voor gratis terugbetaling of omboeking uit naar de rest van China, om daarmee de bevolkingsbewegingen te verminderen. [97]

Luchtverkeer

Tianhe International Airport, de enige burgerluchthaven van Wuhan, annuleerde alle vluchten na 23 januari 13.00 uur. Verschillende luchtvaartmaatschappijen, waaronder Cathay Dragon, Spring Airlines, Juneyao Airlines, China Southern Airlines, China Eastern Airlines en All Nippon Airways, annuleerden hun vluchten naar Wuhan. Op 24 januari was de luchthaven alleen nog open voor inkomende internationale vluchten, die weer zonder passagiers moesten vertrekken, en voor vrachtvliegtuigen met materieel voor de bestrijding van de epidemie.[98]

Wegen en waterwegen

Centrum van Wuhan na het verbod op personenauto's.

Op 23 januari annuleerden Shanghai, Sichuan en Jiangsu alle passagiersvervoersdiensten naar Wuhan via wegen en waterwegen.[99] Het Ministerie van Transport lastte vervolgens alle passagiersvervoersdiensten naar Wuhan af, en vroeg transportsectoren om geboekte tickets terug te betalen.[100][101][102]

Hoewel in de aankondiging van de lockdown niet werd vermeld of inwoners Wuhan met de auto mochten verlaten, werden om 14.00 uur 30 opritten naar snelwegen afgesloten.[103] Het CEC van Wuhan besloot om vanaf 24 januari 12.00 uur de verhuur van voertuigen stop te zetten en het aantal taxi's te halveren.[104] Vanaf 26 januari mochten personenauto's niet meer in het centrum van Wuhan rijden.[105][106]

"Vluchten uit Wuhan"[bewerken | brontekst bewerken]

Op de ochtend van de lockdown van Wuhan (23 januari) stond de hashtag #逃离武汉#, wat letterlijk "vluchten uit Wuhan" betekent, bovenaan de lijst populaire onderwerpen op Weibo.[107][108] Inwoners van Wuhan haastten zich naar treinstations om de stad te verlaten voor het ingaan van de lockdown, wat leidde tot lange rijen[108], en velen plaatsten berichten online over hun succes.[109] Sommigen van hen ontvluchtten Wuhan ondanks hun koortssymptomen of hadden zelfs koortswerende medicijnen ingenomen om door temperatuurcontroles te komen, wat online leidde tot veel kritiek.[110] Volgens China Railway Wuhan verlieten bijna 300.000 inwoners de stad vóór de lockdown met de trein.[107][109]

Zhou Xianwang, de burgemeester van Wuhan, zei dat op 23 januari 5 miljoen inwoners van Wuhan de stad hadden verlaten voor de Chinese nieuwjaarsvakantie, en nog 9 miljoen mensen in de stad verbleven.[111] Uit gegevensanalyse door China Business Network bleek dat elk jaar slechts ongeveer de helft van de inwoners het Chinese Nieuwjaar in de stad vierde. Van degenen die de stad jaarlijks verlieten, ging zo'n twee derde naar andere delen van Hubei. De rest vertrok naar andere Chinese provincies of naar het buitenland; de provincies Henan, Hunan en Anhui waren de top drie binnenlandse bestemmingen, en Bangkok, Singapore en Tokio de top drie buitenlandse bestemmingen. [112]

Lockdowns in de rest van Hubei[bewerken | brontekst bewerken]

Regio's in Hubei met quarantainemaatregelen zijn rood gekleurd. Het bergachtige en met bossen bedekte Shennongjia[113] is het enige gebied dat niet is afgesloten.[114]

Kort na de lockdown in Wuhan volgden Huanggang en Ezhou, twee Hubei-steden die grenzen aan Wuhan, dit voorbeeld en schortten hun openbaar vervoer op.[115] Huangshi, Chibi, Jingzhou, Yichang, Xiaogan, Jingmen, Zhijiang, Qianjiang, Xiantao, Xianning, Dangyang en Enshi beperkten inkomend en uitgaand verkeer, maatregelen waar meer dan 40 miljoen Chinezen door werden getroffen.[116] Nadat Xiangyang als laatste stad in Hubei een lockdown afgekondigde, waren op 27 januari alle steden in de provincie afgesloten van het wegen- en spoornet.[117] Het beboste Shennongjia is het enige deel van Hubei dat niet is afgesloten.[118]

Minstens 56 miljoen inwoners van Hubei waren geïsoleerd. Behalve ziekenhuizen, supermarkten, boerenmarkten, benzinestations en drogisterijen waren alle openbare plekken gesloten.[119] De stad Huanggang voerde vanaf 1 februari een maatregel in die inwoners binnen moest houden. Slechts één gezinslid mocht elke twee dagen naar buiten om inkopen te doen. Hiermee werd het de eerste stad die mensen beperkingen oplegde in het naar buiten gaan.[24]

Semi-log graph of new cases and deaths in China during COVID-19 epidemic showing the lockdown and lifting
Semi-logboekgrafiek van nieuwe gevallen en sterfgevallen in China tijdens de COVID-19-epidemie, die de afsluiting en opheffing laat zien

Tijdlijn met het aantal nieuwe besmettingen (in het rood) en sterfgevallen (in het grijs).

Semi-loggrafiek met het driedaags gemiddelde van nieuwe besmettingen (rode grafiek) en sterfgevallen (grijze grafiek) in China tijdens de COVID-19-epidemie. Verticale lijnen staan voor het het ingaan van de lockdown in Wuhan op 23 januari (rode lijn) en de gedeeltelijke opheffing van de lockdown op 19 maart (gele lijn).

Reacties op de lockdown in Wuhan[bewerken | brontekst bewerken]

De massale uittocht uit Wuhan vóór de lockdown leidde tot boze reacties op Weibo van inwoners van andere steden, die bezorgd waren dat dit zou kunnen leiden tot de verspreiding van het virus naar hun steden. Sommigen in Wuhan maakten zich zorgen over de beschikbaarheid van voorzieningen, en dan vooral medische hulpmiddelen, tijdens de lockdown.[120][121]

De Wereldgezondheidsorganisatie noemde de lockdown in Wuhan ongekend en zei dat het liet zien hoe toegewijd de autoriteiten waren de uitbraak in te dammen. Later maakte de WHO duidelijk dat deze stap geen aanbeveling was van de WHO en dat de autoriteiten moeten afwachten hoe effectief deze is. [78] De WHO stelde afzonderlijk dat de mogelijkheid om een hele stad op deze manier af te sluiten nieuw is voor de wetenschap.[122]

De CSI 300 Index, een gezamenlijke maatstaf van de top 300 aandelen op de beurzen van Shanghai en Shenzhen, daalde ne de aankondiging van de lockdown op 23 januari 2020 met bijna 3%, het grootste verlies op één dag in bijna negen maanden.[123]

De ongekende omvang van de lockdown veroorzaakte controverse. Ten minste één deskundige bekritiseerde de maatregel als een "risicovolle onderneming" die "zeer gemakkelijk averechts zou kunnen werken" door gezonde mensen in Wuhan te dwingen om met geïnfecteerde mensen dicht op elkaar te verblijven. Het instellen van een cordon sanitaire rond een stad met elf miljoen inwoners roept onvermijdelijk ethische zorgen op. Er werden vergelijkingen getrokken met de lockdown van de arme wijk West Point in Liberia tijdens de ebola-uitbraak van 2014, die na tien dagen werd opgeheven.[124][125]

De lockdown veroorzaakte paniek in de stad Wuhan, en velen uitten hun bezorgdheid over het vermogen van de stad om de uitbraak het hoofd te bieden. Het was nog onduidelijk of de grote kosten van deze maatregel, zowel financieel als op het gebied van persoonlijke vrijheid, zich zouden vertalen in succesvolle infectiebeheersing.[122] Een medisch historicus genaamd Howard Markel stelde dat de Chinese regering "nu misschien overdreven reageert en de bevolking een last oplegt die niet te rechtvaardigen is" en zei dat "incrementele beperkingen, die gestaag en transparant worden opgelegd, vaak veel beter werken dan draconische maatregelen."[126] Anderen, zoals Anthony Fauci, de directeur van het Amerikaanse National Institute of Allergy and Infectious Diseases, verdedigden de intentie achter de lockdowns en wezen erop dat de lockdowns de wereld “uitstel gaven om zich in wezen beter voor te bereiden”. Een wiskundig epidemioloog genaamd Gerardo Chowell van de Georgia State University verklaarde op basis van wiskundige modellen dat "beheersmaatregelen die in China zijn geïmplementeerd met succes de overdracht van het virus verminderen".[127]

Nadat Noord-Italië eind februari een nieuwe hotspot van de uitbraak werd, voerde Italië een zogenaamde ‘lockdown in Wuhan-stijl’ in door elf gemeenten in de provincies Lombardije en Veneto met in totaal zo'n 50.000 inwoners in quarantaine te plaatsen.[128] In Iran, een andere hotspot voor het coronavirus, gingen stemmen op om soortgelijke lockdownmaatregelen in te voeren. Veiligheidsexperts als Gal Luft van het Institute for the Analysis of Global Security in Washington zeiden: "De beste manier voor Iran om met de ziekte om te gaan, is om precies te doen wat China heeft gedaan: quarantaine." En: “Als Wuhan met zijn 11 miljoen inwoners in quarantaine kan, kan Teheran het met zijn 8 miljoen ook."[129]

Persconferentie van 26 januari[bewerken | brontekst bewerken]

Een persbijeenkomst van het bestuur van Hubei op 26 januari werd door de BBC omschreven als een "scène van een groot auto-ongeluk". Ondanks de verplichting een mondkapje te dragen droeg gouverneur Wang Xiaodong er geen. De andere twee officiële gastheren, burgemeester van Wuhan Zhou Xianwang en provinciale partijsecretaris Bie Bixiong, droegen hun mondkapjes onjuist. De gouverneur beweerde aanvankelijk dat Xiantao, een stad in Hubei, in staat was om 10,8 miljard mondkapjes per jaar te produceren, en moest vervolgens tweemaal toe verbeterd worden. De gouverneur gaf toe dat er een ernstig tekort was aan medische hulpmiddelen in Hubei, terwijl burgemeester Zhou van Wuhan juist zei dat het tekort volledig was verlicht. [130]

Hubei tijdens de lockdown[bewerken | brontekst bewerken]

Waterlichaam/Coronapandemie in Hubei
Portaal  Portaalicoon   Geneeskunde

Na het ingaan van de lockdown werd het stil in de straten van Wuhan, behalve die rond ziekenhuizen.[131][132] Een getuige beschreef hoe een "eens zo bruisende stad van de ene op de andere dag een spookstad" was geworden. Hoewel de supermarkten en winkels open bleven, bleven de meeste mensen thuis. De voedselvoorziening was stabiel ondanks een tekort in de beginfase, en de lokale overheid beloofde voor voldoende groenten, rijst en vlees te zorgen.[132] Soortgelijke scènes werden na de lockdown waargenomen in andere steden in Hubei, waaronder Enshi[133] en Shiyan.[134]

Overvolle ziekenhuizen en tekorten[bewerken | brontekst bewerken]

Op de eerste dag van de lockdown stonden massa's mensen met koorts buiten ziekenhuizen in de rij om onderzocht te worden.[135] Zorgpersoneel en ziekenhuizen worstelden met de toestroom van patiënten.[136] De gezondheidscommissie van Wuhan gaf toe dat ze een tekort aan bedden hadden en lange wachtrijen voor poliklinieken.[137] Meerdere grote Hubei-ziekenhuizen begonnen via sociale media om medische hulpmiddelen te vragen, waaronder medische mondkapjes en andere beschermingsmiddelen, rond dezelfde tijd dat Wang Xiaodong, de gouverneur van Hubei, in de media verklaarde dat er geen tekort aan medische hulpmiddelen was.[50]

Op 22 januari zei het provinciebestuur van Hubei dat de provincie tegen 31 januari slechts 8 miljoen medische mondkapjes, 2 miljoen stuks beschermende kleding en 1200 infraroodthermometers kon produceren, wat niet genoeg was om in de behoefte te voorzien. De provincie was van plan steun te vragen aan de centrale overheid, waaronder 40 miljoen medische mondkapjes, 5 miljoen stuks beschermende kleding en 5000 sets infraroodthermometers.[138] Op 23 januari zette de CEC van Wuhan een 24-uurstelefoondienst op om donaties uit alle sectoren van de samenleving te ontvangen. [139]

Op 26 januari zei het Ministerie van Industrie en Informatietechnologie (MIIT) tijdens een persconferentie dat de provincie Hubei naar schatting 3 miljoen sets beschermende kleding per maand nodig had. Het ministerie gaf toe dat de nationale productiecapaciteit niet aan de vraag kon voldoen en beloofde dat de staat niet alleen uit centrale reserves zou putten maar ook zou proberen om beschermingsmiddelen vanuit het buitenland te importeren.[140][141]

Op 2 februari zei het ministerie dat ongeveer 60% van de mondkapjesfabrieken de productie had hervat. Ze zouden 10 miljoen maskers per dag kunnen produceren. Maar het ministerie erkende ook dat er een kloof bestond tussen de productiecapaciteit en de vraag naar de belangrijkste medische en beschermende producten en beloofde prioriteit te geven aan de behoeften van Wuhan en Hubei.[142]

Een medisch team van de Army Medical University gaat op 24 januari aan boord van een militaire Il-76 om naar Wuhan te vertrekken.

Noodziekenhuizen en -laboratoria[bewerken | brontekst bewerken]

Om het tekort aan bedden te verlichten nodigde het bestuur van Wuhan op 23 januari, de dag van het ingaan van de lockdown, het China Construction Third Engineering Bureau uit om in het Caidian-district een noodhospitaal te bouwen. Het ziekenhuis kreeg later de naam Huoshenshan-ziekenhuis[143][144] en zou naar verwachting op 3 februari klaar zijn.[145] Op de middag van 25 januari kondigde het CEC van Wuhan de bouw aan van een ander noodhospitaal met minstens 1300 bedden, genaamd het Leishenshan-ziekenhuis. [146]

Op 2 februari werd de bouw van het Huoshenshan-ziekenhuis voltooid en werd het ziekenhuis overgedragen aan het leger.[147][148] Vanaf 3 februari zijn 1400 militaire artsen in het ziekenhuis gaan werken.[149][150]

Omdat het gezondheidszorgsysteem van Wuhan werd overspoeld, wat zou kunnen leiden tot ernstige onderdiagnostiek, moesten er in hoog tempo nieuwe laboratoria worden gebouwd.[151] Op 5 februari werd een noodlaboratorium van 2000m2 genaamd Huo-Yan (Mandarijn: 火眼, "vuuroog") geopend door genomicabedrijf BGI,[151][152] dat meer dan 10.000 monsters per dag kon verwerken.[153][152]

Medisch personeel[bewerken | brontekst bewerken]

Op 24 januari werden 135 medisch hulpverleners uit Shanghai en 128 uit Guangdong naar Wuhan gestuurd om de plaatselijke ziekenhuizen te ondersteunen.[154][155] Diezelfde avond werden 450 hulpverleners van drie militaire medische universiteiten met militaire vliegtuigen naar Wuhan gestuurd.[156] Op 25 januari werden medische hulpverleners uit verschillende provincies naar Wuhan gestuurd, waaronder 138 uit Sichuan, 135 uit Zhejiang, 138 uit Shandong en 147 uit Jiangsu.[157][158] De nationale gezondheidscommissie stuurde ook experts op het gebied van intensieve zorg naar het gebied en vormde zes medische teams met in totaal 1230 personen om Wuhan bij te staan, en nog eens 6 reserveteams die opgeroepen konden worden. [159]

Dagelijks leven[bewerken | brontekst bewerken]

Voedselvoorraad[bewerken | brontekst bewerken]

Inwoners van Wuhan kopen groenten op een markt tijdens de lockdown.

De lokale markten van Wuhan zagen kort na het ingaan van de lockdown pieken in de voedselprijzen. Ondanks oproepen tot prijscontrole verklaarde de CEC van Wuhan dat goederen, voedsel en medische beschermingsmiddelen voldoende op voorraad waren en goed verkrijgbaar waren. De CEC deed een beroep op de bevolking om niet te hamsteren en producten niet tegen exorbitante prijzen te kopen.[160] Volgens de CEC was er 5 miljoen kilo rijst, 4000 ton olie, 5500 ton varkensvlees, 2000 ton halal rundvlees en 1500 ton suiker op de markt in Wuhan. Daarnaast beschikte het gemeentebestuur over voorraden van 16,3 miljoen kilo rijst, 8000 ton olie, 1,55 miljoen kilo eieren, 5 miljoen kilo groenten, 1 miljoen kilo verse vis, 200 ton halal rundvlees en 6000 varkensstukken die op ordelijke wijze zouden worden vrijgegeven op meer dan 300 punten in de stad.[161] Supermarkten waarvan werd gemeld dat ze de voedselprijzen hadden verhoogd kregen een waarschuwing van lokale marktregulatoren, waarna zij hun prijzen normaliseerden. [162]

Rol van gemeenschappen[bewerken | brontekst bewerken]

Sinds de uitbraak werd van buurtbeheerders verwacht dat zij bewoners hielpen met hun behandeling en diagnose. Met het toenemende aantal bevestigde gevallen werd hun werklast enorm. [163] Er werden 6.000 taxi's toegewezen aan de gemeenschappen in de binnenstad, zo'n 3 à 5 taxi's per gemeenschap. Buurtcommissies werden verantwoordelijk voor het afleveren van voedsel en medicijnen aan bewoners die deze zelf niet konden verkrijgen. [164]

Hoewel de autoriteiten de rol van gemeenschappen in de bestrijding van de epidemie bleven benadrukken, was de hulp die ze van de regering kregen zo beperkt dat ze niet veel meer konden dan "formulieren indienen en herhaaldelijk rapporteren over de toestand van de patiënten", aldus een buurtbeheerder. Ze hadden geen toegang tot medische middelen en niet genoeg mankracht, en waren niet in staat de patiënten adequate hulp te bieden. De meeste buurtklinieken beschikten niet over voldoende uitrusting, zoals beschermende uitrusting en diagnosemiddelen, om de door de overheid opgedragen preliminaire screenings uit te voeren. Tussen 22 januari en 1 februari werden veel patiënten weggestuurd zonder de juiste medische hulp en zonder quarantaineadvies, omdat er geen diagnose gesteld kon worden.[163]

Versoepelingen[bewerken | brontekst bewerken]

Op 13 maart werden Huangshi[165] en Qianjiang[166] de eerste steden in Hubei die de strikte reisbeperkingen binnen hun administratieve grenzen geheel of gedeeltelijk ophieven. Langzaam kwam ook Wuhan weer tot leven. Op 11 maart keerden de medewerkers van het openbaar vervoer en de essentiële diensten terug,[167] op 18 maart keerden de boeren terug naar de velden,[168] en eind maart gingen ook enkele niet-essentiële winkels weer open.[169] Het provinciebestuur hief de reisbeperkingen voor de meeste andere steden in de provincie op met ingang van 25 maart,[170] en op 8 april ook die voor Wuhan.[171]

Op 17 april herzag de regering van Wuhan het aantal sterfgevallen als gevolg van COVID-19. Er werd nu rekening gehouden met sterfgevallen die thuis hadden plaatsgevonden en voorheen niet werden gemeld, evenals met sterfgevallen die eerder door verschillende ziekenhuizen dubbel werden geteld. Dit resulteerde in een netto toename van 1290 sterfgevallen in de stad. Het officiële aantal sterfgevallen kwam daarmee op 3869 te liggen, 50% hoger dan het oorspronkelijk gemelde aantal.[172][173] In aanloop naar de bijstelling was zowel binnen als buiten China twijfel ontstaan over de juistheid van het door de autoriteiten gemelde aantal sterfgevallen. De autoriteiten ontkenden dat met opzet informatie was achtergehouden.[172][174]

Referenties[bewerken | brontekst bewerken]

  1. Huang et al. "Clinical features of patients infected with 2019 novel coronavirus in Wuhan, China". The Lancet, 24 januari 2020.
  2. a b c 湖北疫情地图. feiyan.wecity.qq.com. Geraadpleegd op 13 mei 2020.
  3. Johns Hopkins University & Medicine Coronavirus Resource Center. Johns Hopkins University. Johns Hopkins University & Medicine. Geraadpleegd op 26 March 2020.
  4. China study says Wuhan COVID infections 3 times higher than official figure. Reuters (7 januari 2021). Geraadpleegd op 9 januari 2021.
  5. (en) Khan, Natasha, "New Virus Discovered by Chinese Scientists Investigating Pneumonia Outbreak", Wall Street Journal, 9 januari 2020. Gearchiveerd op 2 February 2020. Geraadpleegd op 2 februari 2020.
  6. (en) Cohen, Jon, Chinese researchers reveal draft genome of virus implicated in Wuhan pneumonia outbreak. Science (11 januari 2020). Gearchiveerd op 29 January 2020. Geraadpleegd op 3 februari 2020.
  7. (en) Davidson, Helen, "Chinese social media censoring 'officially sanctioned facts' on coronavirus", The Guardian, 5 maart 2020. Geraadpleegd op 11 maart 2020.
  8. (en) WHO praises China's response to coronavirus, will reconvene expert panel. STAT (29 januari 2020). Gearchiveerd op 2 February 2020. Geraadpleegd op 2 februari 2020.
  9. (en) Karlin-Smith, Sarah, U.S. officials praise Chinese transparency on virus — up to a point. POLITICO (January 29, 2020). Gearchiveerd op 31 January 2020. Geraadpleegd op 2 februari 2020.
  10. Delfs, Arne, "China Praised By Germany For Transparency in Combating Virus", bloomberg.com, January 24, 2020. Gearchiveerd op 2 February 2020. Geraadpleegd op 2 februari 2020.
  11. (en) Yuan, Li, "Coronavirus Crisis Exposes Cracks in China's Facade of Unity", The New York Times, 28 januari 2020. Gearchiveerd op 29 January 2020. Geraadpleegd op 3 februari 2020.
  12. (zh) 【武漢肺炎大爆發】西藏首宗確診 全國淪陷 內地確診累計7711宗 湖北黃岡疫情僅次武漢. Gearchiveerd op 2 February 2020. Geraadpleegd op 2 februari 2020.
  13. (en) Chappell, Bill, Coronavirus Has Now Spread To All Regions Of mainland China. NPR.org (January 30, 2020). Gearchiveerd op 2 February 2020. Geraadpleegd op 2 februari 2020.
  14. a b (en) "Coronavirus declared global health emergency", BBC News, 31 januari 2020. Gearchiveerd op 30 January 2020. Geraadpleegd op 2 februari 2020.
  15. "Tracking coronavirus: Map, data and timeline", Bnonews.
  16. 中国内地31省份全部启动突发公共卫生事件一级响应. Caixin (29 januari 2020). Gearchiveerd op 2 February 2020. Geraadpleegd op 2 februari 2020.
  17. (en) Coronavirus: WHO declare public health emergency. medicalnewstoday.com. Gearchiveerd op 2 February 2020. Geraadpleegd op 2 februari 2020.
  18. "CPC leadership meets to discuss novel coronavirus prevention, control", People's Daily, 25 January 2020. Gearchiveerd op 25 January 2020. Geraadpleegd op 26 January 2020. "Xi Jinping, general secretary of the CPC Central Committee, chaired the meeting."
  19. (en) "Xi says China faces 'grave situation' as virus death toll hits 42", Reuters, 26 januari 2020. Gearchiveerd op 3 February 2020. Geraadpleegd op 2 februari 2020.
  20. (en) "China virus spread is accelerating, Xi warns", BBC News, 26 januari 2020. Gearchiveerd op 2 February 2020. Geraadpleegd op 2 februari 2020.
  21. Yu, Xinyi, 全国19省份暂停省际长途客运. 人民网 (28 januari 2020). Gearchiveerd op 2 February 2020. Geraadpleegd op 2 februari 2020.
  22. (zh) "武汉肺炎:香港宣布大幅削减来往中国大陆交通服务", BBC News Chinese, 28 januari 2020. Gearchiveerd op 30 January 2020. Geraadpleegd op 2 februari 2020.
  23. 襄阳火车站关闭,湖北省最后一个地级市“封城” (29 januari 2020). Gearchiveerd op 2 February 2020. Geraadpleegd op 2 februari 2020 – via The Paper.
  24. a b (zh) Yang, Danxu (杨丹旭), 中国确诊及死亡病例创单日新高 黄冈恐成“第二个武汉”. Zaobao (2 februari 2020). Gearchiveerd op 2 February 2020. Geraadpleegd op 2 februari 2020.
  25. (zh) Titel onbekend (3 februari 2020). Geraadpleegd op 3 februari 2020.
  26. (en) Safi (now), Michael, "China issues 'urgent' appeal for protective medical equipment - as it happened", The Guardian, 3 februari 2020. Gearchiveerd op 4 February 2020. Geraadpleegd op 4 februari 2020.
  27. (en) Dazed, Life under lockdown: Young people in Wuhan tell their coronavirus stories. Dazed (6 februari 2020). Geraadpleegd op 8 februari 2020.
  28. (zh) 关于新型冠状病毒肺炎 这九大谣言别“中招”. Beijing News. Gearchiveerd op 1 February 2020. Geraadpleegd op 2 februari 2020.
  29. (zh) 聚焦. Xinhua. Gearchiveerd op 2 February 2020. Geraadpleegd op 2 februari 2020.
  30. "China's first confirmed Covid-19 case traced back to November 17", South China Morning Post, 13 March 2020. Gearchiveerd op 13 March 2020.
  31. Davidson, Helen, "First Covid-19 case happened in November, China government records show—report", The Guardian, 13 March 2020. Geraadpleegd op 15 March 2020.
  32. Oliveira, Nelson, "Shrimp vendor identified as possible coronavirus 'patient zero,' leaked document says", New York Daily News, 27 March 2020. Geraadpleegd op 27 March 2020.
  33. Page, Jeremy, "How It All Started: China's Early Coronavirus Missteps", The Wall Street Journal, 6 March 2020. Geraadpleegd op 27 March 2020.
  34. a b c (zh) "新冠病毒疫情爆发至今大事记", BBC News 中文, 5 februari 2020. Gearchiveerd op 5 February 2020. Geraadpleegd op 5 februari 2020.
  35. (en) Huang, Chaolin (24 januari 2020). Clinical features of patients infected with 2019 novel coronavirus in Wuhan, China. The Lancet 395 (10223): 497–506. ISSN: 0140-6736. PMID 31986264. PMC 7159299. DOI: 10.1016/S0140-6736(20)30183-5.
  36. a b "她最早判断出疫情并上报:这次把一生的眼泪流光了", 武汉晚报, 2 februari 2020. Gearchiveerd op 2 February 2020.
  37. (en) Doctor who treated first 7 Coronavirus patients in Wuhan now a hero in China. Hindustan Times (2 februari 2020). Geraadpleegd op 11 februari 2020.
  38. 湖北给予张定宇和张继先记大功奖励. Sina Corp (7 februari 2020). Geraadpleegd op 11 februari 2020.
  39. 武汉疾控证实:当地现不明原因肺炎病人,发病数在统计 (31 december 2019). Gearchiveerd op 31 december 2019.
  40. 武汉华南海鲜市场休市整治:多数商户已关门停业(图) (January 2020). Gearchiveerd op 2 januari 2020.
  41. How the Coronavirus Pandemic Unfolded: a Timeline. New York Times. Geraadpleegd op 10 mei 2020.
  42. Jin, Keyu (2023), The New China Playbook: Beyond Socialism and Capitalism. Viking, New York. ISBN 978-1-9848-7828-1.
  43. (zh) 內地高院為武漢肺炎「造謠者」平反 消息指8人均為前線醫生. Radio Free Asia. Gearchiveerd op 1 February 2020. Geraadpleegd op 3 februari 2020.
  44. (zh) 散布武汉肺炎谣言8人被依法处理. Xinhua. Gearchiveerd op 2 januari 2020. Geraadpleegd op 2 januari 2020.
  45. "[东方时空湖北武汉发现不明原因肺炎 8名散播谣言者被查处]", tv.cctv.com. Gearchiveerd op 29 January 2020. Geraadpleegd op 2 February 2020.
  46. Yong Xiong, Wuhan hospital announces death of whistleblower doctor Li Wenliang. CNN (February 6, 2020). Geraadpleegd op 7 februari 2020.
  47. Initium Media. The Initium (7 februari 2020). Geraadpleegd op 11 februari 2020.
  48. (en) Cheng, Sam Meredith, Joanna Tan, Evelyn, Trump heaps praise on Xi, Singapore raises coronavirus alert to SARS level. CNBC (7 februari 2020). Geraadpleegd op 11 februari 2020.
  49. (en) About Novel Coronavirus (2019-nCoV). CDC (3 februari 2020). Geraadpleegd op 5 februari 2020.
  50. a b c (zh) 孟嘗君, "武漢肺炎:疫情從可控到失控的三十天", BBC News 中文, 29 januari 2020. Geraadpleegd op 2 februari 2020.
  51. 武汉“封城”背后:确认病毒“人传人”的21天. Gearchiveerd op 23 januari 2020. Geraadpleegd op 30 januari 2020.
  52. (en) Bandler, James, Inside the Fall of the CDC. ProPublica (15 oktober 2020). Geraadpleegd op 10 november 2020.
  53. Xu, Bingqing, 特别报道:1月6日之后,12天病例零新增之谜. YiMagazine (1 februari 2020). Gearchiveerd op 2 February 2020. Geraadpleegd op 2 februari 2020.
  54. Imai, Natsuko, Estimating the potential total number of novel Coronavirus cases in Wuhan City, China (report 1). Imperial College London (17 January 2020). Gearchiveerd op 21 January 2020. Geraadpleegd op 18 January 2020.
  55. Gallagher, James, "New Chinese virus 'will have infected hundreds'", BBC News, 18 January 2020. Gearchiveerd op 18 January 2020. Geraadpleegd op 18 January 2020.
  56. HKUMed WHO Collaborating Centre for Infectious Disease Epidemiology and Control releases real-time nowcast on the likely extent of the Wuhan coronavirus outbreak, domestic and international spread with the forecast for chunyun. HKUMed School of Public Health. Gearchiveerd op 25 January 2020. Geraadpleegd op 23 January 2020.
  57. 网民讥“只出国不出省,是个爱国病毒” - 国际 - 天下事. Sinchew Daily (19 januari 2020). Gearchiveerd op 27 January 2020. Geraadpleegd op 3 februari 2020.
  58. (zh) 武汉新型病毒:1700+和45. Deutsche Welle (18 januari 2020). Gearchiveerd op 23 January 2020. Geraadpleegd op 3 februari 2020.
  59. Kuo, Lily, "China confirms human-to-human transmission of coronavirus", The Guardian, 21 January 2020. Geraadpleegd op 18 april 2020.
  60. China confirms sharp rise in cases of SARS-like virus across the country (20 January 2020). Gearchiveerd op 20 January 2020. Geraadpleegd op 20 January 2020.
  61. (zh) 武汉肺炎两日激增136宗病例,北京深圳首现感染者. New York Times Chinese (21 januari 2020). Gearchiveerd op 3 February 2020. Geraadpleegd op 3 februari 2020.
  62. 钟南山:新型冠状病毒肺炎“肯定人传人”. Gearchiveerd op 22 januari 2020. Geraadpleegd op 30 januari 2020.
  63. (zh) "Titel onbekend", cn.reuters.com, 路透社, 21 januari 2020. Geraadpleegd op 21 maart 2020.
  64. (zh) 武汉新型冠状病毒感染患者救治均由政府买单. people.com.cn. Geraadpleegd op 21 januari 2020.
  65. (zh) Chen, Baocheng, 钟南山:新型冠状病毒肺炎“肯定人传人”. Caixin (20 januari 2020). Gearchiveerd op 22 January 2020. Geraadpleegd op 2 februari 2020.
  66. (en) Buckley, Chris, "As New Coronavirus Spread, China's Old Habits Delayed Fight", The New York Times, 1 februari 2020. Geraadpleegd op 11 februari 2020.
  67. 王瑞文; 王亚会, 武汉一社区办万家宴,社区负责人:目前一切正常. The Beijing News (21 januari 2020). Gearchiveerd op 3 February 2020. Geraadpleegd op 3 februari 2020.
  68. Li, Weiao, “万家宴”所在社区卫生中心医生:百步亭确诊新冠肺炎患者比例不比其他社区高. The Economic Observer (6 februari 2020). Geraadpleegd op 7 februari 2020.
  69. (zh) 中国处理疫情无方引发民怨 湖北官员成箭靶. Radio France Internationale (27 januari 2020). Geraadpleegd op 11 februari 2020.
  70. 武汉社区19日还在搞万家宴 市长回应:对这件事预警不够. Guancha.com. Geraadpleegd op 11 februari 2020.
  71. 管轶:新冠肺炎发展曲线与SARS高度相似. Caixin (20 januari 2020). Gearchiveerd op 3 February 2020. Geraadpleegd op 3 februari 2020.
  72. (zh) 勞顯亮, 【武漢肺炎】管軼:病源被毀、不歡迎專家 估感染規模大沙士十倍 (23 januari 2020). Gearchiveerd op 3 February 2020. Geraadpleegd op 3 februari 2020.
  73. 管轶:去过武汉请自我隔离|要闻精选. Caixin (23 januari 2020). Gearchiveerd op 25 January 2020. Geraadpleegd op 3 februari 2020.
  74. (zh) "港大专家管轶:传播源已全面铺开 感染规模或沙斯10倍", Zaobao, 23 januari 2020. Gearchiveerd op 30 January 2020. Geraadpleegd op 3 februari 2020.
  75. (zh) 梓鹏, "武汉肺炎:新型冠状病毒疫情与中港“一国两制”下的医护镜像", BBC News 中文, 29 januari 2020. Gearchiveerd op 30 January 2020. Geraadpleegd op 3 februari 2020.
  76. 1月23日新型冠状病毒感染的肺炎疫情情况. National Health Commission (23 januari 2020). Gearchiveerd op 23 January 2020. Geraadpleegd op 5 februari 2020.
  77. 湖北省卫生健康委员会关于新型冠状病毒感染的肺炎情况通报. Health Commission of Hubei Province (23 januari 2020). Gearchiveerd op 21 april 2021. Geraadpleegd op 5 februari 2020.
  78. a b (en) "Wuhan lockdown 'unprecedented', shows commitment to contain virus: WHO representative in China", Reuters, 23 januari 2020. Gearchiveerd op 24 January 2020. Geraadpleegd op 23 januari 2020.
  79. James Griffiths, Wuhan coronavirus: Thousands of cases confirmed as China goes into emergency mode. CNN (January 27, 2020). Gearchiveerd op 28 January 2020. Geraadpleegd op 1 februari 2020.
  80. 襄阳火车站关闭,湖北省最后一个地级市"封城". thepaper.cn (29 januari 2020). Gearchiveerd op 2 February 2020. Geraadpleegd op 4 februari 2020.
  81. (en) hermesauto, China shuts down city of Wenzhou, far from virus epicentre. The Straits Times (2 februari 2020). Gearchiveerd op 2 February 2020. Geraadpleegd op 2 februari 2020.
  82. a b c 实地探访:进出武汉须检测体温,超38℃进一步排查. The Beijing News (21 januari 2020). Gearchiveerd op 3 February 2020. Geraadpleegd op 3 februari 2020.
  83. 廖君、黎昌政, 武汉实施进出人员管控. Xinhua. Gearchiveerd op 24 januari 2020. Geraadpleegd op 24 januari 2020.
  84. (zh) "【首都專線】內地春運未見加強車站防疫", Now News. Gearchiveerd op 2 February 2020. Geraadpleegd op 5 February 2020.
  85. 武汉对进出人员加强管控 市长呼吁:市民尽量不要出武汉. The Beijing News (22 januari 2020). Gearchiveerd op 3 February 2020. Geraadpleegd op 3 februari 2020.
  86. "武汉要求在公共场所佩戴口罩", China News Service, 22 januari 2020. Gearchiveerd op 23 januari 2020.
  87. 家卫生健康委员会高级别专家组就新型冠状病毒感染的肺炎疫情答记者问. National Health Commission (21 januari 2020). Gearchiveerd op 29 January 2020.
  88. 武汉对进出人员加强管控 市长呼吁:市民尽量不要出武汉. The Beijing News (22 januari 2020). Gearchiveerd op 3 February 2020. Geraadpleegd op 3 februari 2020.
  89. a b 武汉对进出人员加强管控 市长呼吁:市民尽量不要出武汉. The Beijing News (22 januari 2020). Gearchiveerd op 3 February 2020. Geraadpleegd op 3 februari 2020.
  90. (en) Airlines and train operators offer refunds for Wuhan-bound services amid coronavirus outbreak. Business Traveller. Gearchiveerd op 31 January 2020. Geraadpleegd op 3 februari 2020.
  91. 此刻,他们堪称“国士”. Xinhua (27 januari 2020). Gearchiveerd op 28 January 2020. Geraadpleegd op 3 februari 2020.
  92. (1 februari 2020). 率先提出武汉"封城"!这位中国感染病学科唯一女院士,不惧疫情,73岁再战一线. 环球人物. Gearchiveerd van origineel op 3 February 2020. Geraadpleegd op 3 February 2020.
  93. (zh) 【武汉肺炎】专家对武汉封城表震惊 世卫代表回应是否奏效. Duowei News (23 januari 2020). Gearchiveerd op 3 February 2020. Geraadpleegd op 3 februari 2020.
  94. Kucharski, Adam J (March 2020). Early dynamics of transmission and control of COVID-19: a mathematical modelling study. The Lancet Infectious Diseases 20 (5): 553–558. PMID 32171059. PMC 7158569. DOI: 10.1016/S1473-3099(20)30144-4.
  95. "铁路部门七项措施全力防控疫情", China News Service, 23 januari 2020. Gearchiveerd op 24 januari 2020. Geraadpleegd op 27 januari 2020.
  96. "【武漢肺炎】港鐵:即時停售來往武漢高鐵車票 仍維持列車服務", Headline Daily, 23 januari 2020. Gearchiveerd op 27 januari 2020. Geraadpleegd op 27 januari 2020.
  97. "铁路免收退票费扩至全国", Xinhua, 23 januari 2020. Gearchiveerd op 27 januari 2020. Geraadpleegd op 27 januari 2020.
  98. "24日武汉天河机场零旅客出港 两架飞机运医疗物资抵汉", CAAC News, 24 januari 2020. Gearchiveerd op 27 januari 2020. Geraadpleegd op 27 januari 2020.
  99. 裴剑飞, 防控疫情 上海、四川、江苏停发前往武汉的长途客运. The Beijing Times (23 januari 2020). Gearchiveerd op 24 januari 2020. Geraadpleegd op 23 januari 2020.
  100. 紧急通知!全国暂停进入武汉的道路水路客运班线发班. 人民网 (23 januari 2020). Gearchiveerd op 23 januari 2020. Geraadpleegd op 23 januari 2020.
  101. "交通运输部:暂停进入武汉市的省际、市际包车客运业务".
  102. 交通运输部:暂停进入武汉的道路水路客运班线发班. xinhuanet.com. Gearchiveerd op 24 januari 2020. Geraadpleegd op 23 januari 2020.
  103. 截至23日14时10分,湖北高速公路共计30个收费站所入口封闭. 湖北日报 (23 januari 2020). Gearchiveerd op January 27, 2020. Geraadpleegd op 3 februari 2020.
  104. 廖君 冯国栋, "武汉网约出租车停运,巡游出租车实行单双号限行", Xinhua, 23 januari 2020. Gearchiveerd op 27 januari 2020. Geraadpleegd op 27 januari 2020.
  105. 26日起武汉私家车禁止通行 患者家属:怎么送饭?. China Business (25 januari 2020). Gearchiveerd op 26 January 2020. Geraadpleegd op 3 februari 2020 – via Netease.
  106. (zh) 徐蕾, "明日起,武汉中心城区实行机动车禁行管理". Gearchiveerd op 25 januari 2020. Geraadpleegd op 25 januari 2020.
  107. a b (zh) "武漢肺炎》高調「#逃離武漢」 封城前夕至少30萬人逃出", Liberty Times, 23 januari 2020. Geraadpleegd op 23 januari 2020.
  108. a b "【武漢肺炎】市民封城前逃離 火車站凌晨排長龍", Headline Daily, 23 januari 2020. Gearchiveerd op 27 januari 2020. Geraadpleegd op 27 januari 2020.
  109. a b (zh) ◤武汉肺炎◢30万武汉人民 上演逃出疫区. Geraadpleegd op 3 februari 2020.
  110. 【武漢封城】武漢封城30萬人逃城 發燒居民食退燒藥降溫連夜撤離. Gearchiveerd op 3 February 2020. Geraadpleegd op 3 februari 2020.
  111. (zh) Gao, Jiangjin, 年初三內地客南下 東涌東薈城多店要排隊入店 山東客花5萬購物. Duowei News (26 januari 2020). Gearchiveerd op 2 February 2020. Geraadpleegd op 2 februari 2020.
  112. 离开武汉的500多万人都去了哪里?大数据告诉你. YiCai. Gearchiveerd op 3 February 2020. Geraadpleegd op 3 februari 2020.
  113. (en) Hubei Shennongjia. UNESCO World Heritage Centre. Gearchiveerd op 26 december 2019. Geraadpleegd op 5 februari 2020.
  114. 不止有武汉:除神农架外,湖北所有城市进入“封城”状态. Caijing (27 januari 2020). Gearchiveerd op 4 February 2020. Geraadpleegd op 4 februari 2020 – via iFeng.
  115. 武汉肺炎:黄冈、鄂州封城 三个城市实施“检疫隔离”. BBC中文网 (23 januari 2020). Gearchiveerd op 25 januari 2020. Geraadpleegd op 31 januari 2020.
  116. (zh) "武汉肺炎病毒持续扩散 湖北下令封15个城市", Deutsche Welle. Gearchiveerd op 24 januari 2020. Geraadpleegd op 25 januari 2020.
  117. 襄阳火车站关闭,湖北省最后一个地级市“封城” (29 januari 2020). Gearchiveerd op 2 February 2020. Geraadpleegd op 2 februari 2020 – via The Paper.
  118. 不止有武汉:除神农架外,湖北所有城市进入“封城”状态. Caijing (27 januari 2020). Gearchiveerd op 4 February 2020. Geraadpleegd op 4 februari 2020 – via iFeng.
  119. (en) Smith, Nicola, "China locks down 14 cities as Wuhan coronavirus spreads", The Telegraph, 24 januari 2020. Gearchiveerd op 1 February 2020. Geraadpleegd op 4 februari 2020.
  120. (zh) 內地高院為武漢肺炎「造謠者」平反 消息指8人均為前線醫生. Radio Free Asia. Gearchiveerd op 1 February 2020. Geraadpleegd op 3 februari 2020.
  121. "Wuhan lockdown: China takes extreme measures to stop virus spread | DW | 23 January 2020", Deutsche Welle. Geraadpleegd op 23 January 2020.
  122. a b "How is China coping with the coronavirus outbreak?", BBC, 24 January 2020. Geraadpleegd op 25 January 2020.
  123. "China stocks slump 3% on Wuhan lockdown over virus outbreak", The Economic Times, 23 January 2020. Gearchiveerd op January 26, 2020. Geraadpleegd op 24 January 2020.
  124. Levenson, Michael, "Scale of China's Wuhan Shutdown Is Believed to Be Without Precedent", The New York Times, 22 January 2020. Geraadpleegd op 25 January 2020.
  125. MacDougall, Clair, "Liberia's Military Tries to Remedy Tension Over Ebola Quarantine", The New York Times, 12 May 2015. Gearchiveerd op 16 July 2017. Geraadpleegd op 25 January 2020.
  126. Markel, Howard, "Opinion | Will the Largest Quarantine in History Just Make Things Worse?", The New York Times, 27 January 2020. Gearchiveerd op 27 January 2020. Geraadpleegd op 27 January 2020.
  127. Wuhan quarantine bought the world time to prepare for Covid-19. STAT (21 February 2020). Geraadpleegd op 26 February 2020.
  128. Oddone, Elisa, Italy struggles with virus 'that doesn't respect borders'. Al Jazeera. Geraadpleegd op 26 February 2020.
  129. Fears mount as coronavirus outbreak worsens in sanctions-hit Iran. South China Morning Post (25 February 2020). Geraadpleegd op 26 February 2020.
  130. (zh) "武汉肺炎:“车祸现场”发布会 公众愤怒中国官员管治能力低下", BBC News 中文, 27 January 2020. Gearchiveerd op 3 February 2020. Geraadpleegd op 3 February 2020.
  131. (en) "Diary of a life in locked-down Wuhan", BBC News, 30 januari 2020. Gearchiveerd op 3 February 2020. Geraadpleegd op 4 februari 2020.
  132. a b (en) Silent streets: Canadians describe life in China during coronavirus outbreak. Global News. Gearchiveerd op 4 February 2020. Geraadpleegd op 4 februari 2020.
  133. 薛笔犁, “封城”手记:没有人是一座孤岛. Xinhua. Gearchiveerd op 4 February 2020. Geraadpleegd op 4 februari 2020.
  134. "武汉、十堰相继“封城”后,东风人都经历了什么?", 29 januari 2020. Gearchiveerd op 4 February 2020. Geraadpleegd op 4 februari 2020.
  135. 【武漢封城】武漢封城30萬人逃城 發燒居民食退燒藥降溫連夜撤離. Gearchiveerd op 3 February 2020. Geraadpleegd op 3 februari 2020.
  136. (en) Frias, Lauren, Hospital staff in Wuhan are wearing adult diapers because they don't have time to pee while caring for an overwhelming number of coronavirus patients. Business Insider Singapore (25 januari 2020). Gearchiveerd op 3 February 2020. Geraadpleegd op 3 februari 2020.
  137. Regan, Helen, Coronavirus death toll in China hits 41 as medical staff struggle to cope. CNN (January 24, 2020). Gearchiveerd op 2 February 2020. Geraadpleegd op 3 februari 2020.
  138. (zh) 湖北拟请求国家紧急支援口罩、防护服等医用物资. People's Daily (22 januari 2020). Geraadpleegd op 23 januari 2020.
  139. "武汉市新型肺炎防控指挥部发布第3号通告 接收社会各界爱心捐赠", China Daily, 23 januari 2020. Gearchiveerd op 27 januari 2020. Geraadpleegd op 27 januari 2020.
  140. (zh) "當局指湖北省每月須3百萬件防護服 暫難完全滿足需求", news.rthk.hk. Gearchiveerd op 27 januari 2020. Geraadpleegd op 27 januari 2020.
  141. (zh) "工信部承認全國防護服生產力未能滿足湖北省需求", Now News, January 26, 2020. Gearchiveerd op 26 januari 2020. Geraadpleegd op 27 januari 2020.
  142. "我国口罩产能已恢复六成,已向湖北发送N95口罩13.4万", bjd.com.cn. Gearchiveerd op July 28, 2020. Geraadpleegd op March 9, 2020.
  143. "武汉"小汤山"医院定名火神山医院 可容1000张床位", 新浪网新闻中心, 24 januari 2020. Gearchiveerd op 27 januari 2020. Geraadpleegd op 24 januari 2020.
  144. "武汉将借鉴小汤山模式 建专门医院集中收治新型冠状病毒患者", 23 januari 2020. Gearchiveerd op 23 januari 2020. Geraadpleegd op 23 januari 2020.
  145. 武汉将参照“小汤山”模式建专门医院救治新型冠状病毒感染的肺炎患者. Xinhua (24 januari 2020). Gearchiveerd op 27 januari 2020. Geraadpleegd op 24 januari 2020.
  146. 人民日报》客户端, "武汉将再建一个“小汤山”医院,新增床位1300张", 澎湃新闻, 25 januari 2020. Geraadpleegd op 25 januari 2020.
  147. 北京日报客户端, 报告“云监工” 火神山医院完工!. finance.sina.com.cn (2 februari 2020). Gearchiveerd op 2 februari 2020. Geraadpleegd op 2 februari 2020.
  148. 央视, 武汉火神山医院正式交付. news.sina.com.cn (2 februari 2020). Gearchiveerd op 2 februari 2020. Geraadpleegd op 2 februari 2020.
  149. "解放军进驻火神山第一晚做了什么?最新画面来了". Gearchiveerd op February 3, 2020. Geraadpleegd op March 9, 2020.
  150. "经中央军委主席习近平批准 军队抽组医疗力量承担武汉火神山医院医疗救治任务". Gearchiveerd op 2 februari 2020. Geraadpleegd op 2 februari 2020.
  151. a b Wuhan Test Lab Opens; CDC Ships Diagnostic Kits: Virus Update. Bloomberg (5 februari 2020). Geraadpleegd op 7 februari 2020.
  152. a b (en) China virus crisis deepens as whistleblower doctor dies. AFP.com (January 16, 2012). Geraadpleegd op 7 februari 2020.
  153. "日检测量达万份的“火眼”实验室连夜试运行".
  154. (zh) "上海首批医疗队出征支援武汉疫情防控", 25 januari 2020. Gearchiveerd op 26 januari 2020.
  155. (zh) 任姗姗, "广东135名医护人员即将驰援湖北", 24 januari 2020. Gearchiveerd op 25 januari 2020.
  156. (zh) 周娜 孙兴维, "解放军3支共450人支援湖北医疗队抵武汉,将开展救治工作", 澎湃新闻, 25 januari 2020. Gearchiveerd op 27 januari 2020.
  157. (zh) "四川援助湖北医疗救援队启程赴武汉支援", 中国新闻网, 25 januari 2020. Gearchiveerd op 25 januari 2020.
  158. (zh) 张煜欢 张斌 项菁 陈华, "浙江医疗队赴鄂支援:当“平凡人”披上非凡的外衣", 中国新闻网, 25 januari 2020. Gearchiveerd op 26 januari 2020.
  159. (zh) "国家卫健委组建6支共1230人的医疗救治队驰援武汉", 澎湃新闻, 25 januari 2020. Gearchiveerd op 27 januari 2020.
  160. 【武漢肺炎】武漢「封城」民眾搶購食物 一棵白菜急漲至50元 (January 23, 2020). Gearchiveerd op 24 januari 2020. Geraadpleegd op 24 januari 2020.
  161. 徐金波 张芹, 武汉储备食用油4000吨、猪肉5500吨、糖1500吨…可完全保障市民需求. Guancha.cn. Gearchiveerd op 23 januari 2020. Geraadpleegd op 24 januari 2020.
  162. 武汉“涨价菜”商场负责人被政府约谈. 澎湃新闻 (23 January 2020). Gearchiveerd op 24 januari 2020. Geraadpleegd op 24 januari 2020.
  163. a b (en) Xiao, Hui; Bao, Zhiming; Gao, Yu, In Depth: Understaffed, Under-resourced and Overwhelmed — Coronavirus Early Response - Caixin Global. Caixin Global (15 februari 2020). Geraadpleegd op 15 februari 2020.
  164. 武汉6000台出租车免费帮居民出行. Gearchiveerd op January 25, 2020. Geraadpleegd op 24 januari 2020.
  165. 湖北黄石:解除市区交通管制,停办通行证. Sina News (13 March 2020). Geraadpleegd op 14 maart 2020.
  166. "湖北潜江市民燃放烟花庆祝解封", Sina News, 13 maart 2020.
  167. (en) Some in Wuhan told to go back to work as new coronavirus cases subside in China. Reuters (11 March 2020).
  168. Hernández, Javier C., China Hits a Coronavirus Milestone: No New Local Infections. The New York Times (18 March 2020). Gearchiveerd op 31 March 2020. "The authorities said residents would each be assigned a colored health code based on their risk level that would allow those from medium- and low-risk areas to move around the province. a message instructing residents to resume work came blasting over a loudspeaker this month, echoing across the fertile hills. Villagers exploded firecrackers to celebrate the moment."
  169. Klender, Joey, Tesla reopens Wuhan store as China regains footing after COVID-19 outbreak. TESLARATI (30 March 2020).
  170. China to lift travel restrictions in Hubei after months of coronavirus lockdown. The Guardian (24 March 2020). Geraadpleegd op 24 March 2020.
  171. China to Lift Lockdown Over Virus Epicenter Wuhan on April 8. Bloomberg (24 March 2020). Geraadpleegd op 24 March 2020.
  172. a b "China revises Wuhan's Covid-19 death toll with 50% rise, but denies cover-up", France 24, 17 april 2020.
  173. (zh) 湖北省武汉市新冠肺炎疫情数据订正情况. National Health Commission (17 april 2020). Gearchiveerd op 15 mei 2020. Geraadpleegd op 17 april 2020.
  174. "China denies cover-up as Wuhan coronavirus deaths revised up 50%", The Guardian, 17 april 2020.