Haalderen

**Haalderen**
Plaats in Nederland
	;
Situering
Provincie	Gelderland
Gemeente	Lingewaard
Coördinaten	51° 53′ NB, 5° 56′ OL
Algemeen
Oppervlakte	2,55 km²
Inwoners ; (2020)	2.061
Overig
Postcode	6685
Netnummer	0481
Portaal	Nederland

Haalderen is een dorp in Nederland, in de provincie Gelderland. Het dorp ligt in de Betuwe, en hoort bij de gemeente Lingewaard. De plaats wordt in het noorden begrensd door de Linge en in het zuiden door de Waal. Haalderen telde 2.061 inwoners op 1 januari 2020.^[2]

Geschiedenis

Op de hoger gelegen terreinen die ’s winters niet onder water liepen, woonden al vijf eeuwen v.Chr. boerengezinnen. Na de aanleg van de grote dijken werd de Essenpas de kern van Haalderen. Het versterkte hof dat er toen stond kreeg een kerk; hetgeen het begin was van Haalderen. Nederzettingen in Haalderen waren Groot Baal, Sallandsgoed en de Essenpas.

Toen de kerk van Haalderen in 1595 was gesloopt hield Haalderen op een parochie te zijn. Het slopen van de parochiekerk was een bedreiging voor het voortbestaan van het dorp, evenals de verwoestende dijkdoorbraken waarmee het dorp te kampen had. Veel inwoners van Haalderen vertrokken naar omliggende plaatsen, waaronder Bemmel en Gendt. In 1918 kreeg de plaats een school. Pas in 1933 kreeg Haalderen weer een nieuwe kerk, ontworpen door Hendrik Willem Valk. De kerk werd in de Tweede Wereldoorlog vernietigd, maar is daarna weer volledig opgebouwd. In 1947 werd als belangrijk werkgelegenheidsproject de pottenbakkerij Het Ambacht Haalderen opgericht.

Dijkdoorbraken

De rivier de Waal heeft in de 14e en 15e eeuw herhaaldelijk verwoestingen aangericht in het dorp. De ergste vernieling door de rivier was tijdens de dijkdoorbraak op 19 maart 1784, waarbij Haalderen praktisch van de kaart verdween. Van de dijkdoorbraken zijn drie kolken in het huidige landschap van Haalderen nog steeds goed zichtbaar: de Grote Kolk, Kleine Kolk en Groene Kolk. Er ligt ook nog een kolk in het grensgebied van Haalderen en Bemmel genaamd de Ronduit; ontstaan na een dijkdoorbraak in 1740.