Heythuysen (plaats)
Plaats in Nederland 
| |||
|---|---|---|---|
  | |||
| Situering | |||
| Provincie | .svg){kind=small} Limburg
| ||
| Gemeente |  Leudal
| ||
| Coördinaten | 51° 15′ NB, 5° 54′ OL | ||
| Algemeen | |||
| Inwoners (2021-01-01) |
6.545[1] | ||
| Overig | |||
| Postcode | 6093 | ||
| Netnummer | 0475 | ||
| Woonplaatscode | 2947 | ||
| Belangrijke verkeersaders | N279 | ||
| COROP-gebied | Midden-Limburg | ||
| |||
Heythuysen (
uitspraak (info / uitleg)) (Limburgs: Heitse) is een kerkdorp in de Nederlandse provincie Limburg, gemeente Leudal met ruim 6.545 inwoners. De naam Heythuysen is afkomstig van 'heidehuizen', welke naam voor zichzelf spreekt. De lokale bevolking gebruikt als bijnaam voor Heythuysen de flatteuze term 'Klein Paries' (Klein Parijs).
Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]
Heythuysen is in de vroege middeleeuwen ontstaan op een zandrug tussen de Bevelandse Beek en de Tungelroyse Beek. Het behoorde in 1243 tot het Land van Horn, werd later eigendom van het Prinsbisdom Luik, en in 1680 werd het een zelfstandige heerlijkheid, in de Franse tijd werd het een gemeente.
Vooral in de 19e eeuw ontwikkelde Heythuysen zich tot een nederzetting en na de Tweede Wereldoorlog kwamen er veel forensen wonen.
In 1891 werd het orgelbouwbedrijf Verschueren Orgelbouw opgericht. Het bedrijf is in 2016 verhuisd naar Ittervoort.
In de 19e eeuw werd om de wateroverlast in het gebied te beteugelen het waterschap Het Land van Weert opgericht.
Bij de gemeentelijke herindeling in 1991 werden de gemeenten Heythuysen, Baexem en Grathem (met Kelpen-Oler) samengevoegd tot een nieuwe gemeente Heythuysen.
Op 1 januari 2007 ontstond de gemeente Leudal, door opnieuw een herindeling, uit de voormalige gemeenten Haelen, Heythuysen, Hunsel en Roggel en Neer. Heythuysen is van deze gemeente het kerndorp. De gemeente Leudal is sinds de herindeling qua oppervlakte de grootste gemeente van Limburg.
Bezienswaardigheden[bewerken | brontekst bewerken]
- De Sint-Nicolaaskerk.
- Naast de kerk staat de Missiekapel. Die werd gebouwd van 1850 tot 1851 door Mathias Verkoelen in neoclassicistische stijl. Er werden rekwisieten in bewaard die in missieprocessies werden gebruikt.
- Sint-Antoniuskapel
- Mariakapel, aan Walk
- Sint-Rochuskapel, aan Aan de Watermolen
- Niskapelletjes, namelijk:
- Mariakapelletje in Maxet, aan Leveroyseweg
- Sint-Jozefkapelletje, nabij Vlasstraat 23
- Sint-Elisabethklooster, met kapel
- De windmolen Sint-Antonius, uit 1861
- Naast de kerk en de molen telt het dorp nog acht rijksmonumenten.
- Lancastermonument uit 2003, ter herinnering aan het neerstorten van Lancaster ME752 van 75 sq. (NZ)RAF op 21 juli 1944.[2].
- Grote Schans
Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]
Natuur en landschap[bewerken | brontekst bewerken]
Heythuysen wordt in het noorden begrensd door de Bevelandse Beek welke uitmondt in de Roggelse Beek. Aan de zuidkant van Heythuysen stroomt de Tungelroyse Beek. Al deze beken stromen oostwaarts naar het natuurgebied Leudal, dat zich ten oosten van Heythuysen uitstrekt. Ten zuiden van de Tungelroyse Beek ligt het Landgoed Beijlshof, dat dicht bij het dorp ligt, maar tot Haelen behoort. In het noorden vindt men, naast landbouwgebieden, de Asbroekerheide, een boscomplex.
Heythuysen zelf ligt op een hoogte van ongeveer 29 meter.
Wetenswaardigheden[bewerken | brontekst bewerken]
Veel van de dorpse bebouwing in het centrum van Heythuysen is in de loop van de jaren vervangen door meer stedelijke nieuwbouw. De twee basisscholen, de Sint Nicolaasschool en de Beukenhof, zijn gefuseerd tot een in één gebouw ondergebrachte brede school. Het oude gemeentehuis in het centrum is vervangen door een nieuw pand aan de rand van het dorp.
Nabijgelegen kernen[bewerken | brontekst bewerken]
Heibloem, Roggel, Leveroy, Haelen, Baexem
Bronnen, noten en/of referenties
|