Javabrug
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2e/Java-eiland_%2C_Eastern_Docklands_%2C_Amsterdam_%2C_Netherlands_-_panoramio_%282%29.jpg/260px-Java-eiland_%2C_Eastern_Docklands_%2C_Amsterdam_%2C_Netherlands_-_panoramio_%282%29.jpg)
De Javabrug is de werknaam van een geplande fiets- en voetgangersbrug over het IJ in Amsterdam. Het plan van de gemeente Amsterdam was om deze vanaf 2020 te laten bouwen tussen het Java-eiland en Amsterdam-Noord. De bouw is echter onzeker geworden door verzet van verschillende organisaties[1][2] en een onafhankelijke onderzoekscommissie.[3]
Achtergrond
Sinds het begin van de 21ste eeuw wordt Amsterdam-Noord een steeds populairder stadsdeel. Er komen veel nieuwe woningen bij, waardoor het verkeer toeneemt. Hiermee gepaard gaat een steeds grotere behoefte aan vervoer vanuit de zuidkant van het IJ (waar het centrum van Amsterdam ligt) en Amsterdam-Noord. Specifiek geldt dit voor voetgangers, fietsers en ander licht motorisch verkeer zoals scooters. Tot nog toe kan de oversteek voor die vormen van vervoer alleen gemaakt worden met de ponten die vanaf het Centraal Station varen. Vanaf 22 juli 2018 is de Noord/Zuidlijn gaan rijden, maar de eerste halte in Noord is pas bij het Noorderpark. Er is daarom al vele jaren discussie over de aanleg van bruggen of tunnels.
Procedure
Besluit
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Jan_Schaeferbrug.jpg/260px-Jan_Schaeferbrug.jpg)
Op 10 januari 2017 besloot het Amsterdamse college van B&W om een brug aan te gaan leggen vanaf de kop van het Java-eiland naar Noord.[4] Het Java-eiland is al verbonden met het centrum via de Jan Schaeferbrug. De 'Javabrug' zou dan ook de fietsroute over het IJ naar Noord voltooien. De nieuwe brug zou dan komen te liggen in het verlengde van de bestaande brug, of iets ten westen ervan.[5] De brug zou, afhankelijk van de exacte plaatsing, uitkomen bij de Meeuwenlaan (via het Motorkanaal) óf de Hamerstraat.
In verband met de scheepvaart zou de brug een flinke hellingbaan moeten krijgen aangezien de brug op een hoogte van minimaal 9,35 meter, of wellicht zelfs 11 meter, boven het water moet komen om de binnenvaart met containerschepen door te kunnen laten. Ook zal de brug beweegbaar moeten zijn om hogere schepen met mast door te kunnen laten. Het IJ is een onderdeel van de Staande Mastroute. De brug zou naar verwachting maximaal driemaal per uur tien minuten opengaan,[6] resulterend in 6 minuten tijdsverlies per rit.[7] Dit komt ongeveer overeen met de Schellingwouderbrug.
De bouw zou van start kunnen gaan na de 2020-editie van Sail Amsterdam en zou naar schatting 210 miljoen euro moeten gaan kosten.[5] In 2030 zouden er dan dagelijks tussen de 22.000 en 30.000 fietsers gebruik van maken. Dit maakt het een van de drukste fietsverbindingen van de stad, drukker dan bijvoorbeeld de Haarlemmerstraat waar dagelijks 20.000 fietsers rijden.[8] Om de brug mogelijk te maken moet wel de Passenger Terminal verplaatst worden naar de westkant van Amsterdam.
Op 15 juni 2017 besloot het Amsterdamse college de bouw door te laten gaan.[9] Op 21 juli dat jaar ging vrijwel de voltallige gemeenteraad akkoord met het plan.[10] Alleen het CDA stemde tegen, verwijzend naar de positievere maatschappelijke kosten-batenanalyse van een ondiepe tunnel.[11][6]
Verzet en tunnel-alternatief
De komst van de Javabrug is op verzet vanuit de rijksoverheid gestuit, die vindt dat er andere varianten moeten worden overwogen.[12] Ook de provincie Noord-Holland heeft bezwaren geuit.[10]
In een eerdere fase is als alternatief voor de brug een tunnel overwogen.[13] Deze zou een positievere maatschappelijke kosten-batenanalyse hebben dan een brug.[6] Daarnaast zou de scheepvaart geen hinder ondervinden van een tunnel en zouden fietsers niet hoeven te wachten voor een open brug. In andere steden zijn verkeerstunnels waar (ook) fietsers en voetgangers gebruik van kunnen maken. Zo heeft Antwerpen sinds 1933 de Sint-Annatunnel, en Rotterdam sinds 1942 de Maastunnel. Het voorstel voor een tunnel is echter afgewezen vanwege zorgen van het college rond de sociale veiligheid.[6]
Minister Schultz, Rijkswaterstaat, de provincie en het Havenbedrijf pleiten voor de bouw van een tunnel in plaats van een brug.[14] Het besluit om toch een brug te bouwen moet worden goedgekeurd door de minister van Infrastructuur en Waterstaat, geadviseerd door Rijkswaterstaat.[1]
Rijkswaterstaat, verantwoordelijk voor de vaarwegen, heeft zich sinds 2017 tegen de brug uitgesproken en heeft ook een eigen onderzoek verricht naar een tunnel waar veel voordelen uit bleken.[14] Door technische middelen als verlichting zou het gevoel van sociale veiligheid ondersteund worden en een passage gecreëerd worden die gebruikers als prettig ervaren. In september 2018 heeft Rijkswaterstaat zich nogmaals uitgesproken tegen de brug en alle zes voorgestelde varianten afgewezen.[2] De voorstellen zouden nautisch niet veilig zijn en niet voldoen aan geldende kaders en richtlijnen.[15][16]
Onafhankelijke commissie
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Tram_10%2C_2018%2C_halte_00%2C_Azartplein%2C_keerlus_met_tram.jpg/260px-Tram_10%2C_2018%2C_halte_00%2C_Azartplein%2C_keerlus_met_tram.jpg)
Vanwege het conflict tussen de gemeente Amsterdam (pro-brug) en andere organisaties (pro-tunnel) werd in juni 2019 de hulp ingeroepen van de Belgische hoogleraar Alexander D'Hooghe. Hij werd gevraagd om een commissie te leiden die een jaar lang onderzoek ging doen naar de beste oplossing.[17] In december 2019 schreef de commissie een tussenrapportage waarin ze een negatief advies gaven voor een brug vanaf het Java-eiland.[18] In plaats daarvan werd geadviseerd vooral de aandacht te leggen op de zogenaamde fietsring, die zou lopen via ondermeer de Marnixstraat, Weteringschans en Sarphatistraat. Bij het doortrekken van deze 'ring' zou het logische punt voor een oeververbinding het Azartplein zijn, en niet de kop van het Java-eiland. Aan de westkant van de stad zou de logische plek dan het Stenen Hoofd zijn.
De oplossing om bij het Azartplein een verbinding te maken over het IJ levert wel weer andere problemen op: de Czaar Peterstraat is niet berekend op zoveel verkeer,[19] en de afstand die overbrugd moeten worden over het IJ is veel groter dan bij het Java-eiland: 706 meter in plaats van 212.[20][21]
Naam
De benaming van de brug is nog niet duidelijk, maar de werknaam is vooralsnog Javabrug. De huidige Jan Schaeferbrug werd in een eerder stadium ook al zo genoemd.
Zie ook
- ↑ a b NRC: Of die Javabrug er echt gaat komen valt nog maar zeer te bezien (15 november 2018).
- ↑ a b Telegraaf: RWS keurt Amsterdams plan voor brug over IJ af (6 november 2018).
- ↑ Marc Kruyswijk, Streep door plannen voor Javabrug over het IJ. Het Parool (6 december 2019). Geraadpleegd op 9 januari 2020.
- ↑ Brug over het IJ vanaf Java-eiland. Het Parool (10 januari 2017).
- ↑ a b Bouw van Javabrug na Sail 2020 van start. Het Parool (13 januari 2017).
- ↑ a b c d Definitief Voorkeursbesluit fase 2 Sprong over het IJ, Bijlage 4: Nota van Beantwoording Inspraak en Advies Voorkeursbesluit Sprong over het IJ.
- ↑ Gebiedsstudie Sprong over het IJ (November 2015).
- ↑ Nieuwe fietsroute moet druk van Haarlemmerstraat halen. Het Parool (11 april 2017).
- ↑ Schultz: fietsbrug over IJ lijkt Mont Ventoux, Reformatorisch Dagblad, 15 juni 2017
- ↑ a b Hij gaat er ondanks bezwaren van de minister komen: een fietsbrug over het IJ, de Volkskrant, 21 juli 2017
- ↑ amsterdam.nl - vergadering RAAD 19-07-2017 (19 juli 2018).
- ↑ Minister gaat voor brug over het IJ liggen, Het Parool, 22 maart 2017
- ↑ Definitief Voorkeursbesluit fase 2 Sprong over het IJ (13 juni 2017).
- ↑ a b Telegraaf: Fietsbrug over IJ komt er (15 juni 2018).
- ↑ Hoe steken we in de toekomst het IJ over? Dit zijn de opties, www.parool.nl; 26 november 2016
- ↑ Bouw fietsbrug over het IJ op losse schroeven, www.parool.nl; 27 november 2018
- ↑ Marc Kruyswijk, Onduidelijkheid over tunnel of brug over IJ duurt nog een jaar. Het Parool (20 juni 2019). Geraadpleegd op 9 januari 2020.
- ↑ Marc Kruyswijk, Streep door plannen voor Javabrug over het IJ. Het Parool (6 december 2019). Geraadpleegd op 9 januari 2020.
- ↑ Javabrug gaat niet door. In plaats daarvan brug of tunnel vanaf Azartplein naar Noord. Buurtorganisatie 1018. Geraadpleegd op 9 januari 2020.
- ↑ Marc Kruyswijk, De verbinding met Noord: nog vele bezwaren tussen tunnel en brug. Het Parool (7 december 2019). Geraadpleegd op 9 januari 2020.
- ↑ Brug over het IJ: terug bij af, na vijf jaar stoerdoenerij, www.parool.nl; 1 februari 2020