Klasse van elzenbroekbossen
Klasse van de elzenbroekbossen | |
---|---|
Klasse van de elzenbroekbossen met o.a. zwarte els | |
Syntaxonomische indeling | |
| |
Klasse | |
Alnetea glutinosae Braun-Blanq. & Tx. ex V.Westh., Dijk & Passchier, 1946 | |
Afbeeldingen op Wikimedia Commons |
De klasse van de elzenbroekbossen (Alnetea glutinosae) is een klasse van bosgemeenschappen die voorkomt op zeer natte standplaatsen in beekdalen en laagveengebieden, en gedomineerd wordt door zwarte els en zeggen.
De klasse telt één onderliggende orde.
Naamgeving, etymologie en codering
- Synoniemen: Alnetea glutinosae Braun-Blanq. & Tüxen 1943 nom. nud., Carici-Alnetea glutinosae H.Passarge & Hofmann 1968 nom. illeg., Franguletea Doing ex V.Westh. & den Held 1969, Carici-Salicetea cinereae H.Passarge & Hofmann 1968
- Duits: Erlenbrüche und Grauweidengebüsche, Grauweiden-Gebüsche und Schwarzerlen-Bruchwälder
- Engels: Alder swamp woods
- Syntaxoncode (Nederland): 39
De naam Alnetea glutinosae is afgeleid van de wetenschappelijke naam van de belangrijkste kensoort van deze klasse, de zwarte els (Alnus glutinosa).
Kenmerken
Algemeen
De klasse van de elzenbroekbossen omvat plantengemeenschappen van zeer natte standplaatsen op veenbodems, die in de winter blank staan en in de zomer enkel oppervlakkig uitdrogen. De bodem vertoont veel microreliëf met hogere plaatsen rond de elzenstobben, afgewisseld met laagtes waarin heel het jaar door water blijft staan.
Elzenbroekbossen komen van nature voor in beekdalen en vormen daar het eindstadium van de natuurlijke successie. Op drijftillen in laagveengebieden evolueren ze door het verzuren van de bodem meestal verder naar berkenbroekbossen. Ze kunnen ook ontstaan door gebrek aan beheer in natte hooilanden en rietlanden, in oude visvijvers en andere ondiepe open waters die door gebrek aan beheer verlanden.
Structuur
Deze klasse wordt in de Lage Landen gekenmerkt door een matig open tot dichte bosvegetatie met een soortenarme boomlaag die 10 tot 20 m hoog wordt. Vooral de zwarte els is in deze klasse een veel voorkomende soort, soms zelfs de enige boom die zich in dergelijk milieu kan handhaven.De struiklaag is meestal slechts pleksgewijs ontwikkeld op plaatsen waar de bodem iets droger blijft.
De kruidlaag is meestal goed ontwikkeld maar weinig specifiek, ze omvat soorten die ook in moerasruigten en rietlanden worden aangetroffen. Grassen en grasachtige planten, vooral de zeggen, zijn dominant.
In de moslaag spelen veenmossoorten een belangrijke rol, maar het gewoon sterrenmos is de meest voorkomende mossoort.
Onderverdeling
De klasse van de elzenbroekbossen heeft als vertegenwoordigers in België en Nederland:
- Orde: Orde van de elzenbroekbossen (Alnetalia glutinosae)
- Verbond: Verbond van de elzenbroekbossen (Alnion glutinosae)
- Associatie: Moerasvaren-elzenbroek (Thelypterido-Alnetum)
- Sub-associatie: Thelypterido-Alnetum typicum
- Sub-associatie: Thelypterido-Alnetum sphagnetosum
- Sub-associatie: Thelypterido-Alnetum caricetosum ripariae
- Associatie: Elzenzegge-elzenbroek (Carici elongatae-Alnetum)
- Sub-associatie: Carici elongatae-Alnetum typicum
- Sub-associatie: Carici elongatae-Alnetum cardaminetosum amarae
- Sub-associatie: Carici elongatae-Alnetum ribetosum nigrae
- Sub-associatie: Carici elongatae-Alnetum rubetosum idaei
- Sub-associatie: Carici elongatae-Alnetum caricetosum curtae
- Associatie: Moerasvaren-elzenbroek (Thelypterido-Alnetum)
- Verbond: Verbond van de elzenbroekbossen (Alnion glutinosae)
Soortensamenstelling
Deze klasse heeft voor België en Nederland als belangrijkste ken- en begeleidende soorten:
- Boomlaag
Kensoort | Presentie | Nederlandse naam | Wetenschappelijke naam |
---|---|---|---|
kK | 100% | Zwarte els | Alnus glutinosa |
- Struiklaag
Geen kensoorten.
- Kruidlaag
Kensoort | Presentie | Nederlandse naam | Wetenschappelijke naam |
---|---|---|---|
kK | 50%>80% | Hennegras | Calamagrostis canescens |
- Moslaag
Geen kensoorten.
Zie ook
- Decleer, K. (red.), 2007: Europees beschermde natuur in Vlaanderen en het Belgisch deel van de Noordzee. Habitattypen, dier- en plantensoorten. Mededelingen van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek INBO.M.2007.01, Brussel, 584 p. ISBN 978-90-403-0267-1
- Schaminée, J., K. Sýkora, N. Smits & M. Horsthuis, 2010: Veldgids Plantengemeenschappen van Nederland. KNNV Uitgeverij, Zeist. ISBN 978 90 5011 309 0
- Sýkora, K., 2008: Field Guide Dutch Plant Communities. Species composition and ecology (en)
- L.Durwael, B.Roelandt, L.De Keersmaeker & N.Lust, 2002: Systematiek van natuurtypen voor Vlaanderen: 10. Bossen. Verslag van het Instituut voor Natuurbehoud 2002.
- J.Bardat et al.: Prodrome des végétations de France. Synsystème de la france au niveau sous-alliance (fr)
- S.Rivas-Martinez & S.Rivas-Saenz, 1996-2009: Worldwide Bioclimatic Classification System, Phytosociological Research Center, Spain (en)