Lijst van triviale namen van chemische verbindingen

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

In onderstaande lijst zijn triviale namen voor chemische verbindingen en functionele groepen of atoomgroepen opgenomen. Ook afkortingen met een triviale achtergrond zijn in deze lijst opgenomen. De volgorde is alfabetisch. Handelsnamen zijn niet opgenomen.

A - C[bewerken | brontekst bewerken]

Triviale naam Systematische naam Formule Omschrijving Voorbeeld
Aceton Propanon CH3COCH3
Acetyleen ethyn HC≡CH
Alcohol ethanol CH3CH2OH Voorbeeldverbinding van alkanolen
Aluin Aluminiumkaliumsulfaat KAl(SO4)2.12H2O
Aluinaarde Aluminiumoxide AlO
Allyl 2-propenyl H2C=CH-CH2- op de 3-plaats van propeen zit 'iets anders' dan waterstof allylchloride
Amandelzuur 2-hydroxy-2-fenylethaanzuur C8H8O3
Ammonia - NH3 Een oplossing van ammoniak in water
Appelzuur 2-hydroxy-1,4-butaandizuur C4H6O5
Azijnzuur ethaanzuur CH3COOH
Bakpoeder Natriumwaterstofcarbonaat NaHCO3
Barnsteenzuur 1,4-butaandizuur C4H6O4
Benzal fenylmethenyl C6H5CH< twee bindingen aan de methylgroep van tolueen zijn vervangen door iets anders Benzalchloride
Benzo fenylmethynyl C6H5C< - drie bindingen aan de methylgroep van tolueen zijn vervangen door iets anders Benzotrichloride
Benzyl fenylmethyl C6H5CH2- één binding aan de methylgroep van tolueen is vervangen door iets anders Benzylchloride
Bitterzout Magnesiumsulfaat MgSO4
Bleekwater Een oplossing van natriumhypochloriet in water
Borax (mineraal) Na2B4O7.10 H2O Het hydraat van natriumtetraboraat
Boterzuur Butaanzuur CH3(CH2)2COOH
Cadaverine 1,5-pentaandiamine H2N(CH2)5NH2    
Caustisch soda Natriumhydroxide NaOH
Citroenzuur 2-hydroxy-1,2,3-propaantricarboxylzuur C6H8O7

D - H[bewerken | brontekst bewerken]

Triviale naam Systematische naam Formule Omschrijving Voorbeeld
Dimethylketon Propanon CH3COCH3
DMK Propanon CH3COCH3 afkorting van 'Dimethylketon'
Ether Ethoxyethaan (C2H5)2O Voorbeeldverbinding van Ethers
Dubbelkoolzure soda Natriumwaterstofcarbonaat NaHCO3 Ontstaat door een dubbele hoeveelheid CO2 in te leiden bij een natriumhydroxide-oplossing
Dureen 1,2,4,5-tetramethylbenzeen C10H14  
Ethyleen 1,2-ethaan -CH2-CH2- Ethyleendibromide
Fenestraan Structuurformule vertoont ruitjes-patroon [4,4,4,4]fenestraan
Ftaalzuur benzeen-1,2-dicarbonzuur C8H6O4
Gebluste kalk Calciumhydroxide Ca(OH)2
geel bloedloogzout Kaliumhexacyanoferraat(II) K4Fe(CN)6.3H2O voedingsadditief E536
geest van salmiak ammoniakgas NH3
geest van zout waterstofchloride HCl
Gips Calciumsulfaat CaSO4
Glycolzuur 2-hydroxyethaanzuur C2H4O3
Helse steen Zilvernitraat AgNO3
Houtgeest Methanol CH3OH Bij droge verhitting van hout ontstaat methanol

I - N[bewerken | brontekst bewerken]

Triviale naam Systematische naam Formule Omschrijving Voorbeeld
i-naam Zie: Isonaam De cursieve i voor een naam wordt gebruikt als afkorting voor iso. Zie daaronder
Indaan Benzocyclopenteen C9H10 Indeen
IPA 2-propanol (CH3)2CHOH De afkorting staat voor Iso-Propyl-Alcohol
iso-alkaan 2-methyl-
(ω-1)methyl-
-CH(CH3)2 Het einde van een alkylstaart vormt een vork Isoamylalcohol
Isoamyl 1-(3-methylbutyl) (CH3)2CHCH2CH2- - isoamylalcohol
Isobutaan methylpropaan (CH3)3CH
Iso-octaan 2,2,4-trimethylpentaan (CH3)3C-CH2CH(CH3)2
Isopentaan methylbutaan (CH3)2CHCH2CH3
Kaliloog - - een oplossing van kaliumhydroxide in water
Kalk Calciumcarbonaat CaCO3
Kaneelaldehyde
Kaneelzuur (E)-3-fenyl-2-propeenzuur C6H5CH-CHCOOH component uit kaneel
Keukenzout Natriumchloride NaCl
Kopervitriool Kopersulfaat CuSO4
Malaat Hydroxybutaandioaat O2CCH(OH)CH2COO Zout van hydroxybutaandizuur
Methyl H3C- één binding in methaan is 'iets' anders dan waterstof methylchloride
Methyleen -CH2- twee bindingen in methaan zijn 'iets' anders dan waterstof Methyleenchloride
MEK Butanon CH3COC2H5 afkorting van Methylethylketon
meta-naam Aanduiding van een 1,3 substitutiepatroon in een benzeenring Meta-chlorofenylpiperazine
Methylethylketon Butanon CH3COC2H5
Mierenzuur Methaanzuur HCOOH
Natronloog - - een oplossing van natriumhydroxide in water

O - Z[bewerken | brontekst bewerken]

Triviale naam Systematische naam Formule Omschrijving Voorbeeld
Oleïnezuur cis-9-octadeceenzuur CH3(CH2)7CH=CH(CH2)7COOH
Oliezuur cis-9-octadeceenzuur CH3(CH2)7CH=CH(CH2)7COOH
ortho-naam Aanduiding van een 1,2-substitutiepatroon in een benzeenring ortho-hydroxybenzoëzuur
,, Aanduiding voor een drievoudig gesubstitueerd zuur
Ongebluste kalk Calciumoxide CaO
Oxaalzuur Ethaandizuur (COOH)2
Ozon O3 Sterk reactieve, onstabiele verbinding van drie zuurstofatomen
para-naam Aanduiding van een 1,4-substitutiepatroon in een benzeenring para-dichloorbenzeen
Pinacol 2,3-dimethyl-butaan-2,3-diol (CH3)2CHOHCHOH(CH3)2
Pinacolon 3,3-dimethyl-2-butanon (CH3)3CC(O)CH3
potas kaliumcarbonaat K2CO3
Propionzuur Propaanzuur CH3CH2COOH
Putrescine 1,4-butaandiamine H2N(CH2)4NH2    
rood bloedloogzout Kaliumhexacyanoferraat(III) K3[Fe(CN)6]
Salicylzuur 2-hydroxybenzoëzuur HOC6H4COOH
Salmiak Ammoniumchloride NH4Cl
Soda natriumcarbonaat.decahydraat Na2CO3.10H2O
Spiritus Ethanol CH3CH2OH Onzuivere vorm van ethanol, vaak in verband met accijns vermengd met methanol
Stearinezuur Octadecaanzuur CH3(CH2)16COOH
Succinaat Butaandioaat Zout of ester van butaandizuur
t-butyl (1,1-dimethylethyl)- (CH3)3C- t - butylchloride
tertiair- zie t- en dan de naam
Tolueen methylbenzeen CH3C6H5
Tosyl 4-methylbenzeensulfonyl CH3C6H4SO2- De OH-groep aan zwavel in 4-tolueensulfonzuur is door 'iets' anders vervangen Tosylchloride
Vinyl ethenyl H2C=CH- een van de waterstofatomen van etheen is 'iets' anders vinylchloride
vitriool zwavelzuur H2SO4
Vlugzout ammoniumbicarbonaat of ammoniumcarbonaat
Water diwaterstofmonoxide of diwaterstofoxide H2O
Wijnsteenzuur 2,3-dihydroxy-butaandizuur HOOC(CHOH)2COOH ofwel C4H6O6
Xyleen dimethylbenzeen C6H4(CH3)2
zoutgeest 'geest van zout' of waterstofchloride
zoutzuur (oplossing van) waterstofchloride (in water) HCl
zuiveringszout natriumwaterstofcarbonaat Na2HCO3