Maastricht Institute of Arts
| Maastricht Institute of Arts Academie Beeldende Kunsten Maastricht | ||||
|---|---|---|---|---|
.jpg)
| ||||
Nieuwbouwvleugel van Arets aan het Herdenkingsplein
| ||||
| Algemeen | ||||
| Locatie | Maastricht, Nederland | |||
| Opgericht | 1959 (1926) | |||
| Type | kunstacademie (hbo) | |||
| Algemeen directeur | Edwin Jacobs | |||
| Lid van | Zuyd Hogeschool | |||
| Website | www.zuyd.nl | |||
| ||||
De Maastricht Institute of Arts (MaIA), voorheen onder andere Academie Beeldende Kunsten Maastricht en Stadsacademie voor Toegepaste Kunsten, is een cluster van beeldende kunstonderwijs van Zuyd Hogeschool in Maastricht. Het instituut biedt hoger onderwijs in Autonome Beeldende Kunst, Communication and Multimedia Design, Vormgeving, Docent Beeldende Kunst en Vormgeving, Interdisciplinary Arts, de Master Scientific Illustration en de Architectuur Academie. Sinds 2020 is aan het instituut in samenwerking met het Conservatorium en de Toneelacademie, de Jan van Eyck Academie en de Universiteit Maastricht, promoveren in de beeldende kunsten mogelijk.
Het instituut is gevestigd aan het Herdenkingsplein en de Brusselsestraat in de wijk Brusselsestraat, in een gebouwencomplex uit de jaren 1960 en een daarmee verbonden uitbreiding van Wiel Arets uit 1993.
Geschiedenis
Van Stadsteekenschool tot Middelbare Kunstnijverheidsschool
.jpg)
.jpg)
Op 13 april 1817 werd bij Koninklijk Besluit bepaald om in zoveel mogelijk steden Tekenscholen te vestigen. Doel was om tekenonderwijs aan te bieden voor de jeugd als ook handwerkslieden. In het bijzonder “in die van het teekenen van het menschbeeld en in de grondregelen der bouwkunde”. Jaarlijks werd een zilveren medaille en getuigschrift uitgedeeld aan de meest gevorderde leerlingen. In Maastricht werd in 1823 de Stadsteekenschool gevestigd, die later opging in de Burgeravondschool (1867-1921) en het Stadsteekeninstituut (1898-1926). Deze waren achtereenvolgens gehuisvest in de voormalige Latijnse school (Achter de Comedie 1), de Augustijnenkerk, het Cellebroedersklooster en een schoolgebouw in de Herbenusstraat.
De Stadsteekenschool was een bescheiden instelling met maximaal 100 leerlingen. Bekende leerlingen waren o.a. de gebroeders Theodoor en Alexander Schaepkens, Felix Duchateau en Jan Brabant. Ook Victor de Stuers,de latere grondlegger van de Nederlandse monumentenzorg volgde er op jonge leeftijd tekenlessen.
Het Stadsteekeninstituut begon in 1898 met 159 leerlingen en bood een meer praktisch gerichte opleiding. De Rotterdamse architect Jacobus van Gils was van 1898 tot 1902 de eerste directeur. In 1903 volgde Anton van de Sandt hem op. Bekende leraren uit die tijd waren de schilder Rob Graafland en beeldhouwer Frans van der Laar. Beiden, maar vooral Graafland, hadden beslissende invloed op de ontwikkeling van de beeldende kunst in Limburg.
In 1926 ging het Stadsteekeninstituut op in de Middelbare Kunstnijverheidsschool, waarvan Jos Postmès de eerste directeur was. Na diens vroege overlijden in 1935 was dat de zeer markante Jef Scheffers, die tot 1972 aanbleef. Scheffers stimuleerde o.a. Ger Lataster om in Amsterdam zijn studie voort te zetten. Bekende leraren uit die tijd waren o.a. de beeldhouwers Charles Vos en Albert Meertens. Beiden waren van invloed op onder anderen naoorlogse beeldhouwers als Piet Killaars en Arthur Spronken.
De kunstnijverheidsschool onderwees de studenten in vrijwel alle kunstdisciplines, van schilderen en grafiek tot glaskunst en theatervormgeving, het tekenen van reclameletters en zelfs kostuumtekenen. De leraren stonden in deze tijd iets meer open voor de invloed van moderne, vooral Franse kunst (zoals Bonnard en Matisse), maar de opleiding bleef voornamelijk gericht op de praktijk van de Maastrichtse aardewerkindustrie (decoratie schilderen) en de uitvoering van kerkelijke kunstopdrachten (religieuze schilderingen, beeldhouwwerken en glas-in-loodramen). Voor de lessen glaskunst kon gebruik worden gemaakt van ruimtes van atelier en ovens van de lokale glasfabriek Astra.
Stadsacademie voor Toegepaste Kunsten
.jpg)
Van 1959 tot circa 1990 stond de school bekend onder de naam Stadsacademie voor Toegepaste Kunsten en vanaf 1968 was het officieel een hbo-opleiding. In de jaren 1970 verbreedde de academie het aantal studierichtingen met onder andere een mo-lerarenopleiding handvaardigheid en tehatex. In de jaren 1980 bood het instituut vakopleidingen op het gebied van plastische vormgeving, keramische vormgeving, monumentale vormgeving, architectonische vormgeving, vormgeving in metaal- en kunststoffen, modevormgeving en publiciteitsvormgeving.
De academie was tot 1962 gevestigd in enkele panden aan de Brusselsestraat, onder andere in het refugiehuis van het adellijk stift Sint-Gerlach (Brusselsestraat 77), het geboortehuis van Victor de Stuers. De voormalige Cellebroederskapel (ingang Brusselsestraat 66) deed dienst als atelierruimte. In 1962 werd een nieuw pand aan de Brusselsestraat 75 in gebruik genomen waarin voorheen een agentschap van Het Limburgs Dagblad gevestigd was. Dit pand werd gebouwd naar ontwerp van stadsarchitect Frans Dingemans, deels in de tuin van het refugiehuis van Sint-Gerlach. Dit pand werd omstreeks 1970 fors uitgebreid aan de achterkant (tegenwoordig Herdenkingsplein). In 1993 volgde een tweede uitbreiding door architect Wiel Arets met twee bouwdelen inclusief een passerelle.
Academie Beeldende Kunsten en Maastricht Institute of Arts
Omstreeks 1990 ging de Stadsacademie op in de toenmalige Rijkshogeschool Maastricht en werd vanaf dat moment aangeduid als Academie voor Beeldende Kunsten.[1] In 2002 werd de academie onderdeel van Zuyd Hogeschool. In 2018 werd de kunstacademie samengevoegd met de Academie van Bouwkunst Maastricht en de nieuwe opleiding media- en technologische vormgeving. Het geheel werd aangeduid als Academies Beeldende Kunsten Maastricht, de afzonderlijke afdelingen als Maastricht Academy of Fine Arts and Design (met twee opleidingen: Autonome Beeldende Kunst en Vormgeving|Design), Maastricht Academy of Media Design and Technology (met twee bacheloropleidingen: Communication & Multimedia Design en Vormgeving - Visuele Communicatie) en Maastricht Academy of Architecture (met een bacheloropleiding Architectuur- en interieurvormgeving en twee mastersopleidingen: Architecture en Interior Architecture). Daarnaast zijn er de opleidingen Docent Beeldende Kunst en Vormgeving, Master Scientific Illustration en Interdisciplinary Arts (iArts).[2] Sinds 2021 is de officiële naam Maastricht Institute of Arts.
-
Augustijnenkerk (Stadsteekenschool, 19e eeuw) -
Cellebroederskapel (ateliers Kunstnijverheidsschool, 1954) -
Brusselsestraat 77 (Stadsacademie, 1962) -
Brusselsestraat 75 en 77 (Stadsacademie, 1970)
Huisvesting
Het hoofdgebouw aan het Herdenkingsplein bestaat uit een rechthoekig bouwvolume van tien traveeën breed en vier verdiepingen hoog. De brede ramen zorgen voor optimale lichttoetreding. Het gebouw uit 1969-70 werd in 1995 gepleisterd en zwart geschilderd op advies van Wiel Arets.
De nieuwbouw van Wiel Arets uit 1990-94 bestaat uit twee volumes die met een luchtbrug verbonden zijn. In het bouwblok naast het hoofdgebouw bevinden zich een auditorium, de bibliotheek en de kantine; in het zuidelijke blok, tegenover de Kruisherenkerk, bevinden zich ateliers. Het minimalistische bouwwerk heeft een betonskelet en is bekleed met glazen bouwstenen, die vooral 's avonds voor een transparant effect zorgen. Ook de vloer van de luchtbrug bestaat uit glazen stenen. Het ontwerp werd bekroond met diverse architectuurprijzen.
-
Hoofdgebouw aan het Herdenkingsplein -
Nieuwbouw vanaf de Kruisherengang -
Loopbrug over oostelijke toegang Herdenkingsplein -
Werkruimte in de zuidvleugel
Gipscollectie
Prominent is de kerncollectie pleisterbeelden van het instituut ('gipsotheek'). Deze collectie gipsen beelden is direct met de oprichting van (de rechtsvoorgangers van) het Maastricht Institute of Arts op 3 februari 1823, verbonden, legt de historische link bloot en onderstreept de betekenis voor de stad Maastricht.
De gipsotheek is in Maastricht nog steeds in gebruik en vormt een actief bestanddeel van het actuele onderwijs in de beeldende kunsten, wat uniek is in Nederland.
In 2023 bestaat het institutioneel kunstonderwijs in Maastricht 200 jaar. In dat kader wordt in 2022 de collectie gipsafgietsels gepresenteerd in de koepelzaal van het Bonnefantenmuseum.
Alumni
Tot de bekendere alumni behoren Jef Diederen (beeldend kunstenaar), Pieter Defesche (beeldend kunstenaar), Ger Lataster (beeldend kunstenaar), Piet Killaars (beeldhouwer), Appie Drielsma (beeldhouwer), Jef Wishaupt (beeldhouwer), Fons Bemelmans (beeldhouwer), Fons Haagmans (beeldend kunstenaar), Maurice Mentjens (vormgever, binnenhuisarchitect), Kim Zwarts (fotograaf), Sidi El Karchi (beeldend kunstenaar; winnaar Inspiratieprijs van het Prins Bernhard Cultuurfonds Limburg), Valentin Loellmann (kunstenaar, meubelontwerper), Pedro Boese (schilder), Keetje Mans (beeldend kunstenaar; Koninklijke Prijs voor Vrije Schilderkunst, 2012), Hadassah Emmerich (schilder), Pola Brändle (collagekunstenaar), Vera Hilger (schilder), Les Deux Garçons (kunstenaarsduo), Michaël Kolenbrander (filmmaker; o.a. Clair de Lune, 2010), Branko Popovic (modeontwerper; initiator Fashionclash) en Chequita Nahar (sieradenontwerpster). De ontwerper Ted Noten, door de Stichting Kunstweek verkozen tot kunstenaar van het jaar 2012, kreeg er een deel van zijn opleiding.
Externe link
Geraadpleegde literatuur, noten en verwijzingen
|
· 
· 