• 29 januari - Nobelprijswinnaar Paul Crutzen overleden
Paul Crutzen
De Nederlandse scheikundige en Nobelprijswinnaar Paul Crutzen is op 87-jarige leeftijd overleden. Hij kreeg in 1985 de Nobelprijs voor Scheikunde toegekend voor zijn onderzoek naar de afbraak van de ozonlaag door cfk's en welke chemische processen daaraan ten grondslag liggen. Deze belangrijke prijs deelde hij met de Mexicaan Mario J. Molina en de Amerikaan Frank Sherwood Rowland, die zijn theorie bevestigden aan de hand van onderzoek naar cfk's. Het resultaat was dat vanaf de jaren 1980 het gebruik van cfk's wereldwijd werd verboden. Wikinieuws
• 18 februari - Verkenner Perseverance geland op Mars
Eerste foto genomen door Perseverance
De onbemande Amerikaanse Marsrover Perseverance is veilig geland op de planeet Mars. Kort erna stuurde hij zijn eerste foto naar de aarde. Voor de landing schoot hij met een snelheid van ongeveer 20.000 kilometer per uur de ijle dampkring van Mars in. Zeven minuten later zakte hij, bungelend aan een parachute, met ongeveer 3 kilometer per uur het laatste stukje naar beneden. Met het verzamelen van bodemmonsters moet de rover helpen duidelijk te maken of op Mars ooit leven mogelijk is geweest.
April - Juni
• 18 april - Ontwikkelaar PDF-software Geschke overleden
Charles "Chuck" Geschke
De Amerikaanse software-ontwikkelaar Charles "Chuck" Geschke is op 81-jarige leeftijd overleden. Geschke ontketende met zijn PostScript en het pdf-bestandsformaat een revolutie in het thuisprinten. Nadat zijn werkgever Xerox geen interesse toonde, richtte hij in 1982 samen met collega John Warnock het bedrijf Adobe op. Het werk van Adobe trok al snel de aandacht in Silicon Valley. Onder meer Steve Jobs stak miljoenen in het bedrijf en dankzij Adobe konden zijn Mac-gebruikers hun werk afdrukken zoals het er op het beeldscherm uitzag. Voor die tijd zag de opmaak er meer uit van een veredelde typemachine.
• 24 april - Marsrover produceert zuurstof op Mars
Conceptafbeelding van Perseverance en Ingenuity
De Amerikaanse Marsrover Perseverance heeft zuurstof gewonnen uit de atmosfeer van de planeet Mars, die voor 95% uit koolstofdioxide bestaat. Volgens NASA heeft het apparaat MOXIE genoeg zuurstof gemaakt om een astronaut ongeveer 10 minuten te laten ademen. Vijf dagen eerder slaagde NASA er ook al in om met de helikopter Ingenuity een eerste testvlucht te maken door de ijle atmosfeer van Mars.
• 7 mei - Europese museumprijs voor Naturalis
Naturalis Biodiversity Center
Het Naturalis Biodiversity Center in Leiden heeft de European Museum of the Year Award gewonnen. Het natuurmuseum is volgens de jury "een zeer vindingrijk museum met prachtige tentoonstellingen". Ook de uiteenlopende collecties die zich richten "op onderwerpen met een universele aantrekkingskracht" werden in het juryrapport benoemd. Na een verbouwing van vier jaar heropende Naturalis in 2019. In Nederland ging deze Europese prijs eerder reeds naar het Rijksmuseum Boerhaave te Leiden (2019) en naar het Rijksmuseum in Amsterdam (2015).
• 28 mei - Sterrenkundige Kees de Jager (100) overleden
Eindhoven Centraal waar het veldonderzoek plaatsvond
Wetenschappers van de Technische Universiteit Eindhoven hebben de Ig Nobelprijs gekregen voor hun onderzoek naar de manier waarop voetgangers hun looprichting aanpassen om niet tegen elkaar op te botsen. Uit onderzoek van de bewegingen van 5 miljoen mensen op treinstation Eindhoven Centraal bleek dat voetgangers onderling zo'n 75 centimeter afstand houden om botsingen te vermijden. Slechts 80 van de 5 miljoen onderzochte voetgangers botsten op elkaar.
Oktober - December
• 7 oktober - Nobelprijs voor Natuurkunde naar klimaatonderzoekers
De Nobelprijs voor Natuurkunde is toegekend aan drie wetenschappers, die het prijzengeld van ongeveer 1 miljoen euro zullen delen. De ene helft gaat de naar de Japanner Syukuro Manabe en de Duitser Klaus Hasselmann voor hun onderzoek naar het betrouwbaar voorspellen van de klimaatopwarming. De andere helft gaat naar de Italiaan Giorgio Parisi, die patronen ontdekte in ongeordende, complexe systemen. Hiermee kunnen willekeurige verschijnselen beter begrepen worden.
• 15 november - Eerste kunsthartimplantatie in Nederland
In het UMC Utrecht hebben artsen voor het eerst in Nederland een volledig kunsthart geïmplanteerd. Een 54-jarige man, die met ernstig hartfalen kampte, kreeg het kunsthart. De implantatie van het kunsthart is succesvol verlopen. Deze operatie is onderdeel van een onderzoek om een alternatief te vinden voor patiënten die niet in aanmerking komen voor een orgaandonatie. Daarnaast is in Nederland een groot tekort aan donorharten.
• 14 december - Dode maanvis aangespoeld op Ameland
Op het Noordzeestrand van Ameland is een dode maanvis aangespoeld. Met een lengte van 2 meter en een hoogte van 1,80 behoort het tot een van de grootste die in Nederland is gevonden. Voor verder onderzoek is de maanvis overgebracht naar Naturalis Biodiversity Center in Leiden.
• 26 december - James Webb-ruimtetelescoop gelanceerd
James Webb-ruimtetelescoop
Vanaf de Europese ruimtebasis Kourou in Frans-Guyana is een Ariane 5-raket gelanceerd met aan boord de James Webb-ruimtetelescoop (JWST). Deze ruimtetelescoop, de opvolger van de ruimtetelescoop Hubble, kan veel verder kijken dan Hubble, onder andere naar het oudste licht uit de begintijd van het heelal. Ook zijn betere observaties mogelijk van zogeheten exoplaneten. Als alles goed gaat komt de telescoop over 30 dagen aan op zijn bestemming, op het zogeheten Lagrangepunt L2. Dat is een vast punt op 1,5 miljoen kilometer van de aarde dat zich altijd in de schaduw van onze planeet bevindt. Tijdens de reis moet de telescoop uitklappen. Wikinieuws
.jpg)
