Vleuten
Plaats in Nederland | |||
---|---|---|---|
Situering | |||
Provincie | Utrecht | ||
Gemeente | Utrecht | ||
Coördinaten | 52° 6′ NB, 5° 1′ OL | ||
Algemeen | |||
Inwoners (1999) |
7600 | ||
Detailkaart | |||
Locatie in de gemeente Utrecht | |||
Foto's | |||
Torenpleinkerk te Vleuten | |||
|
Vleuten is een dorp in de gemeente Utrecht, in de Nederlandse provincie Utrecht. Tot 2001 was het een zelfstandig dorp behorende bij de voormalige gemeente Vleuten-De Meern. Sindsdien is het een onderdeel van de gemeente Utrecht en is het ingedeeld bij de wijk Vleuten-De Meern. Het dorp heeft echter niet zijn volledige zelfstandigheid verloren, zoals plaatsnaamborden en postadressen. In 1999 had het dorp 7580 inwoners.
Het dorp heeft sinds 1881 een treinstation op het spoortraject Utrecht-Den Haag, waarvan in ongeveer zeven minuten naar Utrecht Centraal gereisd kan worden. Station Vleuten is in november 2007 zo'n 300 meter naar het westen verplaatst, en ligt aan de nieuwe verhoogde spoorbaan. Deze is nu tweesporig, en wordt in 2010 viersporig. Het voormalige gemeentehuis van de gemeente Vleuten-De Meern staat in Vleuten. Dit heeft sinds 2001 de functie van wijkbureau. Ten zuidwesten van het oude dorp, op de oude weg naar Harmelen, ligt de dertiende-eeuwse Hamtoren. Dit is een overblijfsel van een ridderhofstad.
Vanaf omstreeks 1900 vestigden zich in Vleuten veel tuinders. Een deel daarvan was afkomstig uit Utrecht, waar ze wegens stadsuitbreiding moesten vertrekken. Dit bracht ook randactiviteiten met zich mee als toeleveringsbedrijven, de tuinbouwschool, een proeftuin en de bloemenveiling. In de jaren 1990 kwam hieraan een einde, omdat de tuinders (wederom) moesten vertrekken wegens stadsuitbreiding van Utrecht.
De nieuwbouwwijk Vleuterweide ten zuidwesten van het oude dorp, is onderdeel van het nieuwbouwproject Leidsche Rijn. Ten oosten van Vleuten ligt het Leidsche Rijn Park. Dit nieuwe stadspark moet als een buffer fungeren tussen Vleuten, inclusief Vleuterweide, en de wijk Leidsche Rijn. Ten noorden van het oude dorp ligt de zandafgraving de Haarrijnseplas.
Het dorp heeft tevens een hervormde kerk (tegenwoordige naam Torenpleinkerk), waarvan de toren uit omstreeks 1300 dateert. In deze kerk bevindt zich een orgel van de orgelbouwer Gideon Thomas Bätz. Dit orgel is gebouwd in 1809 voor de Remonstrantse kerk van Utrecht en in 1860 verhuisd naar Vleuten. In 2009 is in de toren van de kerk een beiaard geïnstalleerd.
Historie
In de Romeinse tijd lag er een fort (castellum) met een aangrenzend kampdorp (vicus), langs de toenmalige rijksgrens, de (oude) Rijn, de huidige Vleutense wetering. De naam is mogelijkerwijs Fletio(ne) zoals op de Peutinger kaart staat aangegeven (ofschoon sommigen denken dat het een schrijffout is van Fectio, dat echter te Vechten, gemeente Bunnik, ligt). Vleuten komt in 1164 voor het eerst in de boeken voor als Flutene.
Vleuten ontwikkelde zich rond de hervormde kerk en is eeuwenlang bescheiden van omvang geweest. Rond 1800 ontstond een bebouwde kom aan de wegen die er samen kwamen. Vanaf 1900 ontstond bebouwing aan de invalswegen en door de bouw van de rooms-katholieke Sint-Willibrorduskerk aan de Pastoor Ohllaan (1885) ontwikkelde het dorp zich in deze richting. In 1881 kreeg Vleuten een station.
Vanaf ongeveer 1950 breidde Vleuten zich sterker uit en ontstonden wijken als Achter 't Spoor, Hinderstein, Nieuwe Vaart en Odenvelt.