Wikipedia:Taalcafé/Archief/202203

Sippenhaftung

Ik ben bezig een foutje te corrigeren dat ik zelf maakte in het artikel Sippenhaftung en meteen wat aan te vullen. Daarbij zette ik het woord om naar een kleine letter, mede vanwege dit taaladvies, dat schlager, rottweiler en bühne als voorbeelden geeft. Maar sippenhaftung is veel minder ingeburgerd, maakt dat verschil? Oudere Nederlandse bronnen (deze acht en deze) gebruiken een hoofdletter en nieuwere meestal ook. In de Woordenlijst komt het woord niet voor, en ik koos/kies toch maar voor het bovenkast. Onjuist? Ik hoor het graag.

Impliciet neem ik aan dat er geen Nederlands woord bestaat dat voldoende overeenkomt met de Duitse term.

(Bijkomend, want geen taalvraag.) Ik lees:

• Sippenhaftung is een collectieve bestraffing van doorgaans onschuldige familieleden van een dader. Dat vond niet alleen plaats onder de mensen die slachtoffer van het Duitse regime waren maar ook onder de nazi's zelf. Bekend voorbeeld van de dreiging van Sippenhaftung was Adolf Eichmann. Door zelfmoord te plegen voorkwam hij dat.

Dit kan geen betrekking hebben op dé Adolf Eichmann, er zal iemand anders bedoeld worden. Het is ook niet bepaald een gezaghebbende bron, maar klopt het in algemene zin? Kon men de schande en de vernedering afkopen, vergelijkbaar met harikiri? Het zal dan eerder adat of gewoonterecht betreffen dan gecodificeerd recht. Chantage of ordinaire willekeur kan natuurlijk ook.

Ik heb niet gezocht naar wetgeving en een ander hoeft mijn huiswerk niet te doen, maar wie er iets van weet is welkom!  →bertux 13 feb 2022 15:47 (CET)

Ikzelf zou het geloof ik met een kleine letter schrijven. Ik denk niet dat het een eigennaam is, en hoewel in het Duits alle zelfstandige naamwoorden met een hoofdletter worden geschreven, zou ik ik dat in het Nederlands niet doen, ook niet voor een direct uit het Duits overgenomen woord.

Wat betreft die niet-taalvraag: zoals je zelf al opmerkt, kan het niet over Eichmann gaan, dat is klinklare onzin. Ik vermoed dat ze Erwin Rommel bedoelen.

Hoopje (overleg) 13 feb 2022 19:41 (CET)

"Sippenhaftung" is geen Nederlands woord, daardoor is het taaladvies niet van toepassing. Als het woord in een Nederlandse zin wordt gebruikt, gaat het om een zogenaamde gelegenheidsontlening. In dat geval hoor je de spelling uit de betreffende taal aan te houden (dus met een hoofdletter). Het is wel goed gebruik een gelegenheidsontlening uit talen met een Latijns alfabet te markeren met aanhalingstekens of door cursivering, zodat de lezer meteen ziet dat het geen Nederlands is. Dan krijg je dus een zin als: Een bekend voorbeeld van de vrees voor Sippenhaftung was Erwin Rommel. MarcoSwart (overleg) 14 feb 2022 11:12 (CET)

Was Rommel bang voor de regel (Sippenhaftung) of voor het gevolg daarvan voor hemzelf (Sippenhaft)? Zwitser123 (overleg) 14 feb 2022 11:53 (CET)

@MarcoSwart: Is Sippenhaftung een gelegenheidsontlening in een artikel over Sippenhaftung? (Let op de vorige zin: 1× cursief, 1× niet).

Zelfs als dat zo zou zijn, dan bewijs je de lezer geen dienst door hem in een kort artikel zeven keer op te schrikken met cursivering.

De leidraad van de Taalunie definieert: vreemd woord of vreemde uitdrukking die incidenteel in een Nederlandse tekst wordt gebruikt, bijvoorbeeld om iets van de sfeer van de vreemde taal over te brengen op de lezer, of omdat het in de vreemde taal om een gevleugeld woord gaat. Vaak wordt een gelegenheidsontlening cursief gedrukt. Voorbeeld: 'Het was werkelijk another brick in the wall.'

Dat incidentele lijkt me hier wel de crux: het onderwerp van een tekst is niet iets dat incidenteel ter sprake komt  →bertux 14 feb 2022 15:29 (CET)

@Zwitser123: Volgens de Duitse Wikipedia nam Rommel maar enkele minuten voor zijn beslissing en we weten niet of hij zo'n abstract onderscheid maakte. Ook is het onbekend wat de Gestapo aan waarheid, leugens en bedreigingen naar voren heeft gebracht. Het antwoord zal te vinden zijn in de vlucht der zwaluwen →bertux 14 feb 2022 15:35 (CET)

Uit niets blijkt, dat hij tegen de mores als zodanig was. Hij wilde, volgens de tekst, zijn gezin beschermen. (wat overigens in de-wiki niet expliciet genoemd wordt en in nl-wiki bronloos is. En-wiki geeft een New York Times bron uit 2013 - waarschijnlijk geen geschiedkundige (pay-walled). In de Duitse wiki (Sippenhaftung) staat "Im NS-Staat war die Sippenhaft eine mit Gewalt erzwungene Sippenhaftung" en even verder "Sippenhaft bedeutete dabei in der Regel Einweisung in ein Konzentrationslager". Ik denk dus dat Rommel angst had voor de Sippenhaft en niet voor Sippenhaftung.

PS: waarom mag ik geen links naar het Duitse wikipedia artikel opnemen ?? Er verschijnt een foutmelding...Zwitser123 (overleg) 14 feb 2022 16:36 (CET)

Wat je PS betreft: die moeten in de vorm [[:de:……]], dus met een dubbelpunt direct achter de blokhaken. Vergat je dat, dan merkte je na plaatsing dat er iets niet klopte, (ze werden geïnterpreteerd als interwiki's), misschien dat je tegenwoordig een foutmelding krijgt? Tip: als je in de visuele modus van de reageerfunctie werkt, dan kun je die dubbelpunt niet vergeten, hij wordt dan automatisch en onzichtbaar geplaatst. Even uitproberen: de:Erwin Rommel. Geen probleem. Overschakelen naar de brocodemodus: de:Erwin Rommel (met handmatige dubbelpunt) en terug naar visueel: geen probleem  →bertux 14 feb 2022 17:00 (CET)

Het Duitse verschil tussen Sippenhaft en Sippenhaftung kende ik niet, bij mijn weten wordt dat in het Nederlands niet gemaakt. Nu begrijp ik je vraag. Ik ben geen historicus en heb geen antwoord paraat, maar heb geen hoge verwachtingen rond het morele gehalte van iemand die er zijn werk van maakt om mensen kapot te schieten en en daar erg goed in werd in dienst van een nietsontziend regime. Meestal krijgen generaals principes als ze uitgerangeerd zijn  →bertux 14 feb 2022 17:23 (CET)

Ik heb toegang tot de New York Times, € 25 per jaar is niet te veel voor een internationale kwaliteitskrant. Douglas Martin, de auteur, deed voor de NYT enkel necrologieën, maar zijn stukken zijn in tientallen kranten geplaatst. Of hij historicus is? Je zou het wel verwachten met die levensbeschrijvingen. Over hem lees ik:

• Douglas Martin, an obituary writer for the Times, is also taking a buyout, a source tells Capital. A staff memo yesterday announced his departure this way: "Doug Martin, who strode into the West 43rd Street headquarters of The Times in 1980 and went on to carve out a sterling 34-year reporting career with the paper, has decided to retire."

Het lijkt me iemand die je wel krediet mag geven. Desgewenst mail ik je de hele artikeltekst, maar dit staat er over de Sippenhaft:

• The generals had given the field marshal a choice: commit suicide or face a rigged trial on charges of conspiring to kill Hitler. If he chose the trial, they said, they could not promise that his family would be safe. Field Marshal Rommel was guilty of supporting a plot to kill Hitler, who he had decided was leading Germany to disaster.

Merk op dat er geen garanties vermeld worden bij het nemen van de gifpil.

Terugkomend op het morele gehalte: volgens het artikel negeerde hij bevelen om gevangenen, Joodse soldaten en burgers te doden en is hij nooit beschuldigd van oorlogsmisdaden. Ook was het een van de zeer weinigen die Hitler durfden te ergeren met een afwijkende mening  →bertux 14 feb 2022 18:23 (CET)

Je kunt "incidenteel" op twee manieren opvatten: ofwel dat het woord in een bepaalde tekst maar een of enkele keren voorkomt ofwel dat het maar in een of enkele teksten voorkomt. Door te kiezen voor de eerste opvatting ontstaat er een gat in de Leidraad dat in de tweede ontbreekt. Voor zover ik weet staat "gelegenheidsontlening" gewoon tegenover "ontlening" waarbij een woord als een Nederlands woord wordt behandeld; er is geen tussencategorie met vreemde woorden die we toch als Nederlandse woorden gaan behandelen omdat ze vaak (hoe vaak?) in een bepaalde tekst voorkomen. Als je kijkt naar het Engelstalige artikel valt het met de schrik bij lezers misschien wel mee. Er lijkt me zelfs wel iets te zeggen voor het nadrukkelijk markeren van dit woord als een abnormaliteit, maar dat gaat wat verder dan een taaladvies. --MarcoSwart (overleg) 15 feb 2022 00:05 (CET)

Su(oe)rabay(j)a

De naam van deze stad wordt momenteel in NLwiki op 4 verschillende manieren geschreven: Surabaya 793x, Soerabaya 21x, Surabaja 13x, en Soerabaja 910x. In sommige gevallen in bronnen en citaten, die moeten zich houden aan de door een auteur gebruikte spelling, maar is het een idee om in de andere gevallen een consistente spelling te gebruiken, en welke zou dat moeten zijn? Het artikel Surabaya (stad) als leidend gebruiken? VanBuren (overleg) 21 feb 2022 17:18 (CET)

Dag VanBuren, de Taalunie adviseert de Nederlandse schrijfwijze Soerabaja. — Matroos Vos (overleg) 21 feb 2022 19:49 (CET)

@Matroos Vos: Dank je wel voor die link. Ik stond net op het punt een titelwijziging voor Surabaya (stad) aan te vragen, maar zag op de overlegpagina van die plaats een korte discussie die me naar Wikipedia:Buitenlandse geografische namen stuurde. En hoewel daar duidelijk omlijnd staat de naam uit de Taalunielijst te gebruiken wordt er vlakonder in de tekst verteld dat wanneer het een Historische naam betreft het endoniem te gebruiken. Dus dan zou dat toch Surabaya zijn. Misschien kan en wil iemand met een bot de 900+ gevallen corrigeren om aan de wikipediaregels te voldoen? VanBuren (overleg) 22 feb 2022 09:28 (CET)

Als we het hebben over de stad ten tijde van de Nederlandse bezetting, dan gebruiken we de schrijfwijze van toen, dus Soerabaja (bijvoorbeeld bij geboorte- en sterfplaats). Vanaf het moment dat de Indonesische regering de schrijfwijze Surabaya is gaan hanteren, gebruiken we de spelling Surabaya. Daarom schrijven we ook Bandoeng als we het over de Nederlandse tijd hebben en Bandung over de stad van nu. Volgens mij worden die verschillen ook gehanteerd in publicaties. HT (overleg) 22 feb 2022 09:55 (CET)

Is dat zo? Volgens mij is in de meeste naslagwerken, net als hier op Wikipedia, te lezen dat Floris V in 1275 een tolprivilege aan Amsterdam verleende, terwijl eenieder die destijds te paard of te voet naar onze hoofdstad reisde, op de ANWB-borden langs de A1 nog de naam Amestelledamme zag staan. — Matroos Vos (overleg) 22 feb 2022 10:40 (CET)

@Happytravels: Op de pagina Wikipedia:Buitenlandse geografische namen kom ik die regel over Indonesische namen versus Indische namen niet tegen. Is dat een afspraak waar iedereen van op de hoogte is of zou moeten zijn? Voor een lezer die zich niet eerst in de Nederlandse koloniale geschiedenis verdiept heeft, of daar rekening mee houdt, is het niet een voor de hand liggende aanname. Het doorelkaar gebruiken van verschillende schrijfwijzen ziet er eerder chaotisch uit. VanBuren (overleg) 22 feb 2022 10:57 (CET)

De beide A'dammen zijn endoniemen, terwijl HT voor het huidige Surabaya de spelling met oe als een exoniem lijkt te beschouwen. Ik heb daar geen mening over, maar in dat geval is het voorbeeld van de hoofdstad der laagste landen misschien niet verhelderend  →bertux 22 feb 2022 11:02 (CET)

Volgens mij gaat het hier niet om endoniemen versus exoniemen, maar om de vraag of je latere namen in een historische context mag gebruiken. Een aantal collega's vindt heel rigide van niet, maar die zienswijze wordt niet gesteund door de gezaghebbende bronnen. Zinnen als Amsterdam kreeg in 1275 een tolprivilege zijn daarin heel gebruikelijk, net zoals zinnen als Willem Elsschot werd geboren in Antwerpen, André van Duin werd geboren in Rotterdam en Raven van Dorst werd geboren in Vlaardingen. — Matroos Vos (overleg) 22 feb 2022 11:33 (CET)

Het meest informatief is wat mij betreft trouwens het noemen van beide namen, dus bijvoorbeeld: Louis Couperus bracht een deel van zijn jeugd door in Batavia, tegenwoordig Jakarta geheten. — Matroos Vos (overleg) 22 feb 2022 12:12 (CET)

Dat is te verdedigen, maar het is ook te verdedigen om de lezer te laten doorklikken: het artikel gaat tenslotte niet over de stad. Maar in het laatste geval is het wel nog meer nodig dat de artikelen duidelijk zijn. Bijvoorbeeld Batavia (Nederlands-Indië) zegt niet eens meteen dat het een stad is/was: mensen brengen doorgaans hun jeugd niet door in een hoofdkwartier. En dan de rare doorverwijsstructuur rond Byzantion, Constantinopel, Istanboel.... — Zanaq (?) 22 feb 2022 12:24 (CET)

Even los van de huidige kwaliteit van die artikelen, denk ik dat je per lemma moet bekijken in hoeverre je die extra informatie in het lemma zelf geeft, of dat je de lezer door laat klikken. In het geval van Couperus speelde Batavia een belangrijke rol in zijn jeugd, en dan mag er in het lemma zelf best wat meer informatie gegeven worden, zodat de lezer niet constant heen en weer hoeft te klikken. In een biografisch lemma waarin alleen vermeld wordt dat de hoofdpersoon in 1786 een korte tussenstop in Batavia maakte, lijkt het me minder nodig om ter plekke die extra info te geven. — Matroos Vos (overleg) 22 feb 2022 12:41 (CET)

@VanBuren Kijk bijvoorbeeld naar de titel van de volgende boeken uit respectievelijk 2018, 2014 en 2012. Ik weet niet beter dan dat het altijd zo geschreven wordt als we het hebben over de tijd dat de Nederlanders er waren. HT (overleg) 23 feb 2022 00:16 (CET)

Ik zou over het algemeen ook voor de Nederlandse schrijfwijze Soerabaja zijn, die, zoals ik hierboven al schreef, tevens in de lijst Buitenlandse aardrijkskundige namen in het Nederlands van de Taalunie is opgenomen. Net zoals we hier het exoniem Londen verkiezen boven het endoniem London, zou ik ook het exoniem Soerabaja verkiezen boven het endoniem Surabaya. VanBuren wees er echter op dat de gemeenschap er blijkbaar ooit voor heeft gekozen om een uitzondering te maken voor geografische entiteiten die op de Taalunie-lijst onder het kopje 'Historische benamingen' worden vermeld. Dat is wat mij betreft wel een ietwat verwarrende uitzondering. Er zijn allerlei verschillende redenen waarom plaatsen onder dat kopje staan. Zo kun je er plaatsen vinden die niet meer bestaan, maar ook plaatsen die nog wel bestaan, maar waarvan alleen het Nederlandse exoniem verouderd is. Als je bijvoorbeeld kijkt naar de paragraaf 'Historische benamingen' op de pagina van Duitsland, dan zie je daar de plaatselijke naam Düsseldorf met de verouderde Nederlandse naam Dusseldorp staan, en daar lijkt het me inderdaad terecht dat we voor de plaatselijke naam kiezen. Onder datzelfde kopje staat echter ook de historische staat Preußen, alhier beter bekend onder de Nederlandse naam Pruisen, en daar hebben we juist weer terecht voor die Nederlandse naam gekozen.

Volgens de spellinggids van Onze Taal is zowel de schrijfwijze Soerabaja als de schrijfwijze Surabaya gangbaar in ons taalgebied, en in dat geval zou ik zelf denk ik kiezen voor de Nederlandse schrijfwijze, net als bij Londen en Pruisen. Maar los van welke schrijfwijze de voorkeur heeft, vraag ik me af of je, puur omwille van de consistentie, nu alles botmatig gelijk moet gaan trekken. Zo'n botje heeft zelf geen hersens, en dus ook geen oog voor nuances. — Matroos Vos (overleg) 23 feb 2022 05:57 (CET)

Indachtig het motto

Indachtig het motto 'formuleer ondubbelzinnig': hoe lezen jullie eendachtigen? WIKIKLAAS overleg 22 feb 2022 17:30 (CET)

Ik lees dat op twee manieren. Misschien zijn streepjes in beide gevallen aan te bevelen? — Zanaq (?) 22 feb 2022 17:51 (CET)

In een artikel over een eend of een gans lijken me geen streepjes nodig, tenzij enkele vogels eenzelfde mening zijn toegedaan. Johanraymond (overleg) 22 feb 2022 18:22 (CET)

Twee eendachtige zielen zijn heel lieflijk en met een koppelteken achter de n verbreek je niet alleen de magie, maar creëer je ook een neologisme. Het streepje is niet nodig, de twee zijn eenduidig gekoppeld, maar zelf vind ik het wel een vriendelijke geste aan de lezer om het streepje toch te plaatsen  →bertux 22 feb 2022 18:52 (CET)

Ik kwam het woord inderdaad tig keer tegen bij het bewerken van de artikelen over de soorten van de eendachtigen (Anatidae) die hun wetenschappelijke naam van Linnaeus hebben gekregen. En daar lijkt het streepje me inderdaad niet nodig. Maar na het al vele malen gedachteloos te hebben getypt, viel me ineens op dat we hier met een nieuwe valkuil te maken hadden. WIKIKLAAS overleg 22 feb 2022 19:21 (CET)

Karl Friedrich Gauss/Gauß

Op de hoofdpagina staat vandaag het lemma over Carl Friedrich Gauß, of beter: over Carl Friedrich Gauss. Er staat bij (tussen haakjes): oorspronkelijk Gauß, dus blijkbaar nu niet meer. Dat laatste lijkt mij van niet. Het is nog steeds Gauß en zo behoren we dat dan ook in een encyclopedie te schrijven, met Eszett (ß) = rechter ALT-knop tegelijk met de letter s indrukken. Zie ook een vrij recente biografie over hem: hier. Op een niet-Duitse typemachine kan je wel volstaan met ss. Wat vinden jullie? HT (overleg) 23 feb 2022 22:41 (CET)

Je schrijft hierboven Grauß, dat is een R te veel. Na correctie kun je dit commentaar verwijderen. Geen bedankje nodig of zo  →bertux 23 feb 2022 22:53 (CET)

Gecorrigeerd!! Veel dank !! HT (overleg) 23 feb 2022 22:57 (CET)

Ik heb de vrijheid genomen om zijn voornaam met een 'C' te laten beginnen. Zo heet hij op vrijwel alle andere Wikipedia's met Latijns schrift (in het cyrillisch is dat uiteraard een 'K') en ook in de biografie waarnaar hierboven verwezen wordt. Reden om dat ook in dit overleg te doen was dat de gegeven link de indruk wekte een redirect te zijn (en dat was het ook, maar niet vanwege de spelling van 'Gauss'). WIKIKLAAS overleg 23 feb 2022 23:34 (CET)

'Oorspronkelijk' wil in dit geval niet zeggen in het verleden, maar in de moedertaal. Het artikel bij de Duitse collega's geeft aan dat de schrijfwijze 'Gauss' een latinisering is. Ik zou als titel voor en schrijfwijze in het artikel uitgaan van de schrijfwijze die in Nederlandse bronnen het meest gangbaar is, mijn indruk is dat we dat wel vaker doen, net zoals andere Wikipedia's dat voor hun taalgebied doen. Het is in ieder geval wenselijk om "oorspronkelijk" door een ondubbelzinnige verklaring te vervangen.

Een bijkomend argument voor de schrijfwijze met -ss is dat die ook in de Nederlandse eponiemen gausscurve en gaussiaans terugkomt. MarcoSwart (overleg) 24 feb 2022 01:28 (CET)

Volgens mij is het in ons taalgebied gebruikelijk om de ß in Duitse namen om te zetten in ss. In de algemene naslagwerken die ik net even uit de kast heb getrokken – te weten mijn oude Winkler Prins uit de jaren vijftig, de Encarta-editie van diezelfde Winkler Prins uit 1998, het Nieuw Cultureel Woordenboek (3e herz. dr., 2005; zie ook hier) en de nieuwste editie van de Dikke Van Dale – wordt de naam van deze princeps mathematicorum in elk geval consequent als Carl Friedrich Gauss geschreven. — Matroos Vos (overleg) 24 feb 2022 06:14 (CET)

Dat is een misverstand. In het Duits is ss voor ß, oe voor ö, ae voor ä enz. altijd al een toegestane, alternatieve schrijfwijze. In die zin is in de oorspronkelijke taal Gauß dus niet beter of minder dan Gauss. Als dat in de oorspronkelijke taal al zo is, dan is hier dus niet echt sprake van een Nederlandse transliteratie. (overigens: het Zwitserduits heeft de ß nooit gebruikt). Zwitser123 (overleg) 24 feb 2022 10:49 (CET)

Lijst van extreme punten in Brazilië

Kan je het woord "extreem" op deze manier gebruiken? Ik vind het vreemd. Ik zou zeggen: uiterste punten. Zo ook: The lake is situated at the eastern extremity of the mountain range is een meer aan de uiterste punt (het uiteinde) van een bergketen. Maar misschien zijn "extreme punten" geografenjargon? ErikvanB (overleg) 6 mrt 2022 01:30 (CET)

Het lijkt een term uit de meetkunde te zijn. In dit documentje op de website van het departement Informatica van de Universiteit Utrecht is sprake van het geometrische begrip ‘extreem punt’. Wellicht kunnen de rekenkundige experts dit bevestigen? En voor de liefhebbers: reeds in 1760 schreef Guilielmus/Guillaume/Willem Le Page, in zijn De cyferkonste item de grondtregels der geometrie, over extreme punten. — Matroos Vos (overleg) 6 mrt 2022 07:03 (CET)

Brazilië staat niet alleen, zie Categorie:Lijsten van extreme punten. Het zou wel fijn en passend zijn als het begrip extreem punt gelinkt werd  →bertux 6 mrt 2022 09:58 (CET)

Ik ping hier enkele wiskundigen op Wikipedia, wellicht weten zij wat de definitie is, @Wigner789, JanetHaneg, Gmekli, Thea17: Van het document op UU, http://www.cs.uu.nl/docs/vakken/opt/Samenvatting2.pdf, begrijp ik zelf weinig tot niets. Het Engelstalige artikel, extreme point is duidelijker. Volgens de afbeelding in dat artikel zijn er meerdere extreme punten op de omtrek van een willekeurige vorm. Er is geen Nederlandstalig artikel zo te zien. Elly (overleg) 6 mrt 2022 10:25 (CET)

Dankjewel Elly! Via Extreme point (disambiguation) kwam ik op Geografische extremen en dat doet denken dat het bij geografen geen onvermijdelijke vakterm is en dat de definitie niet hetzelfde is als bij de wiskundigen; onder andere worden daar ook klimaatextremen behandeld. Het overeenkomende Engelse artikel houdt het wel iets meer landmeetkundig, maar behandelt van alles dat met uitersten te maken heeft en onmogelijk onder één definitie te vangen is.

Qua taalgevoel ben ik het eens met ErikvanB. De artikelen kunnen veilig hernoemd worden, bijvoorbeeld tot Lijst van geografische extremen in Brazilië  →bertux 6 mrt 2022 10:49 (CET)

'extreme points' is in wiskunde een begrip, o.a. bij verzamelingenleer (set theory). In analyse kennen we in het Nederlands het begrip extreme waarden (maxima en minima) van een functie. Extreme punten is niet zo gebruikelijk in wiskunde. In dit geval gaat het om een aardrijkskundig begrip, de uiterste noordelijke, zuidelijke, oostelijke en westelijke punten van een geografische eenheid, b.v. een land of een eiland of iets dergelijks. Het lijkt me een anglicisme voor 'uiterste'. Taal is nu eenmaal dynamisch dus als 'extreme punten' door geografen nu gebruikt wordt, zou ik het maar zo laten. Het begrip 'extremen' wordt in allerlei vakgebieden gebruikt, onvermijdelijk met enigszins verschillende betekenis. JanetHaneg (overleg) 6 mrt 2022 16:01 (CET)

Lepage heeft het over de uiteinden van de aardas, het (denkbeeldige) lijnstuk dat de polen verbindt en door het (denkbeeldige) middelpunt van de aardbol loopt. Extreem heeft hier de betekenis van de uiteinden van een lijnstuk, de aardas, dus de aspunten. Op die pagina staan meer woorden die nu niet meer in gebruik zijn. Taal is dynamisch. JanetHaneg (overleg) 6 mrt 2022 16:09 (CET)