Portaal:Kroatië/Uitgelicht
De verschillende uitgelichtjes zijn vanaf nu maandelijks weergegeven, in plaats van wekelijks, wegens gebrek aan uitgelichtjes. Maanden 1 t/m 5 worden nogmaals weergegeven in maanden 8 t/m 12, wegens ditzelfde gebrek. Uitbreiding kan geschieden door maanden 8 t/m 12 te vervangen voor echte nieuwe uitgelichtjes.
/januari /februari /maart /april /mei /juni /juli /augustus /september /oktober /november /december
Januari[brontekst bewerken]
Istrië (Istra, uitspraak: /'istra/ in het Kroatisch en het Sloveens; Istria, uitspraak: /'istrija/ in het Italiaans, Istrien, uitspraak: /'istrijen/ in het Duits) is het grootste schiereiland in de Adriatische Zee. Het schiereiland ligt in het Noorden van de Adriatische Zee tussen de Golf van Triëst en de Kvarner. Istrië erft zijn naam aan de Illyrische piratenstam de Histri.
Istrië trekt ieder jaar veel toeristen, belangstelling voor het 'Terra Magica' is niet recent. Beroemde personen als Dante, Jules Verne, James Joyce and Robert Koch waren ook al door dit gebied geïnspireerd.
Februari[brontekst bewerken]
De Adriatische Zee is een randzee van de Middellandse Zee tussen het Apennijns Schiereiland en het Balkanschiereiland. De zee wordt van de Ionische Zee gescheiden door het Kanaal van Otranto.
De zee wordt in het westen begrensd door Italië en in het oosten door Slovenië, Kroatië, Bosnië en Herzegovina, Servië en Montenegro en Albanië.
Langs de oostkust van de Adriatische Zee liggen de Dalmatische Eilanden en de Kvarner-eilanden, die alle tot Kroatië behoren. Krk en Cres behoren tot de laatste groep en zijn de grootste eilanden in de Adriatische Zee.
Maart[brontekst bewerken]
Janica Kostelić (5 januari 1982 te Zagreb) is een Kroatisch skiester in het alpineskiën.
In 1998 nam ze op 16-jarige leeftijd voor het eerst deel aan de Olympische Winterspelen in Nagano. Maar haar echte internationale doorbraak kwam pas in het seizoen 2000-2001. In 2001 won ze voor het eerst de wereldbeker voor het alpijns skiën.
Op de Olympische Winterspelen in Salt Lake City in 2002 won ze 3 gouden en 1 zilveren medaille in het alpijns skiën. Ze werd Olympisch kampioen op de slalom, de reuzenslalom en op de combinatie. Ze werd ook nog tweede op de super-G waar ze de gouden medaille miste op slechts 5 honderdsten.
In 2003 won ze nogmaals de wereldbeker alpijns skiën, maar in 2004 kon ze door een knieblessure niet meedingen naar de overwinning.
Tijdens de Winterspelen in Turijn van 2006 won ze opnieuw goud op de combinatie. Verder won ze het zilver bij de Super-G en werd ze vierde bij de slalom. Waarmee haar totaal aan Olympische Medailles op viermaal goud en tweemaal zilver kwam.
April[brontekst bewerken]
Gordan Kožulj (Zagreb, 28 november 1976) beleefde zijn internationale doorbraak als zwemmer in 1999, toen de Kroaat twee zilveren medailles won bij de Europese kampioenschappen langebaan (50 meter) in Istanbul. Die prestaties leverde de pupil van de Russische trainer Alexandar Seleznev datzelfde jaar in zijn geboorteland de titel Sportman van het Jaar op. Gordo studeert aan de Berkeley University in Californië, en is lid van zwemvereniging Mapk Mladost uit zijn geboorteplaats Zagreb. lees verder >>>
Mei[brontekst bewerken]
De Kroaten (Kroatisch: Hrvati) zijn een Zuid-Slavisch volk. Zij leven met name in Kroatië, Bosnië en Herzegovina en aangrenzende landen. Emigranten zijn ook aanwezig in West-Europa, Zuid- en Noord-Amerika, Australië, Nieuw-Zeeland en Zuid-Afrika. De meeste Kroaten zijn rooms-katholiek en spreken Kroatisch.
Kroatië is een Kroatische natie, in Bosnië en Herzegovina zijn de Kroaten in de grondwet vastgelegd als een van de drie bevolkingsgroepen.
Juni[brontekst bewerken]
Zagreb is de hoofdstad van Kroatië. De stad ligt in het noorden van het land, dicht bij de grens met Slovenië, en telde in 2005 879.145 inwoners. Zagreb ligt aan de Sava en aan de voet van het gebergte Medvednica aan de rand van de Pannonische vlakte. Bestuurlijk vormt Zagreb een afzonderlijk comitaat met circa 1.100.000 inwoners en het is tevens het bestuurscentum van het comitaat dat de omgeving omvat (Zagrebačka županija). Groot-Zagreb huisvest ongeveer een op de vijf inwoners van Kroatië.
Zagreb heeft diverse musea, waaronder het archeologisch museum, het Kroatische museum van natuurwetenschappen en het museum voor moderne kunsten.
Juli[brontekst bewerken]
Zadar (Italiaans Zara) is een havenstad in Kroatië aan de Adriatische Zee. De stad telde in 2005 71.258 inwoners.
Zadar heeft een lange en bewogen geschiedenis, waarin het behalve Kroatisch Romeins, Byzantijns, Hongaars, Venetiaans, Turks, Frans, Oostenrijks en Italiaans is geweest. Lange tijd is de stad bekend geweest onder haar Italiaanse naam Zara. Na de Tweede Wereldoorlog, waarin de stad werd gebombardeerd, vluchtten de Italiaanse inwoners naar Italië.
Augustus[brontekst bewerken]
Niko Kranjčar, uitspraak: Kranj-tsjar (Zagreb (Kroatië), 13 augustus 1984) is een Kroatische voetballer. Hij staat sinds juni 2012 onder contract bij Dynamo Kiev en is een Kroatisch international. Hij is zoon van oud-voetballer Zlatko Kranjčar.
Kranjčar werd van jongs af aan al in contact gebracht met voetbal omdat zijn vader een grote speler was bij onder andere Rapid Wien en bij het Joegoslavisch nationaal elftal.'Mijn vader heeft mij echter nooit gedwongen door te gaan in voetbal, het was helemaal mijn eigen keus'. 'Uiteindelijk ben ik op professioneel niveau gaan spelen door mijn liefde voor het spel. Ik zag voetbal nooit als een beroep, meer als een liefde. En zo zie ik het nu nog steeds.
Kranjčar bleek een natuurlijk gevoel voor de bal te hebben en een goed inzicht in het spel. Op zijn zestiende werd hij al aanvoerder van Dinamo Zagreb, de jongste aanvoerder van de club ooit.
September[brontekst bewerken]
Aloysius Stepinac (Krašić (nabij Zagreb), 8 mei 1898 - Krašić, 10 februari 1960) was een Kroatisch aartsbisschop en martelaar.
Op 29 mei 1934 werd Stepinac op 36-jarige leeftijd door paus Pius XI benoemd tot aartsbisschop-coadjutor. Hij werd op 24 juni door aartsbisschop Anton Bauer tot bisschop gewijd en was daarmee op dat ogenblik de jongste bisschop ter wereld. Medeconsecratoren waren Ivan Šarić, de aartsbisschop van Vhrbosna en Quirinus Bonefačić, bisschop van Split. Hij richtte twaalf nieuwe parochies op, steunde de katholieke pers in zijn land en hielp de rechten van de Katholieke Kerk te vrijwaren tegenover de Joegoslavische staat.
Op 14 februari 1992 werd Stepinac door het Kroatisch Parlement gerehabiliteerd en op 3 oktober 1998 werd hij in Marija Bistrica zalig verklaard door paus Johannes Paulus II. Zijn gedenkdag is 10 februari.
Oktober[brontekst bewerken]
Het Europees kampioenschap zaalvoetbal 2012 was de achtste editie van het Europees kampioenschap zaalvoetbal. Het toernooi werd gehouden van 31 januari 2012 tot en met 11 februari 2012, in Kroatië. Spanje verdedigde met succes zijn titel.
De Kroatische kandidatuur werd gekozen door UEFA's uitvoerend comité, op 24 maart 2010 in Tel Aviv, Israël. De andere kandidaten waren België en Macedonië.
42 landen zullen deelnemen aan deze editie. Het gastland was automatisch gekwalificeerd, terwijl de overige landen kwalificatiewedstrijden moesten spelen. Het kwalificatietoernooi was opgedeeld in twee fases. In de eerste fase namen 24 landen deel aan de voorronde, waarvan de groepswinnaars zich plaatsten voor het laatste kwalificatietoernooi. De groepswinnaars en de vijf beste nummers 2 plaatsten zich voor eindtoernooi, samen met gastland Kroatië.
November[brontekst bewerken]
Ivo Karlović (Zagreb, 28 februari 1979) is een Kroatisch tennisser. Hij is prof sinds 2000. Hij haalde voor het eerst de top 100 in 2003 en de top 50 in 2007. Zijn hoogste plaats op de ATP-ranglijst is de 14e, die hij behaalde op 18 augustus 2008.
Karlović is met zijn 2,08 meter de grootste tennisser in de top 100 sinds het open tijdperk. Karlović staat vooral bekend om zijn harde service en het hoge aantal aces dat hij hiermee slaat. Op 5 maart 2011 sloeg hij met 251 km/u de snelste service ooit.
Karlović heeft in zijn carrière vier enkeltoernooien en één herendubbeltoernooi op zijn naam geschreven. Hij won ook zes challengers en vier futurestoernooien in het enkelspel. Zijn beste resultaat in het enkelspel op een grandslamtoernooi is de kwartfinale op Wimbledon in 2009. In het herendubbelspel haalde hij de halve finale op de Australian Open van 2010.
December[brontekst bewerken]
De Kroaten in Bosnië en Herzegovina (ook Bosnische Kroaten genoemd) zijn een van drie constitutieve volken in deze republiek, naast de Bosnjakken (voorheen Moslims) en de Bosnische Serviërs. Hoewel exacte cijfers niet bekend zijn wordt het aantal van de Kroaten in Bosnië en Herzegovina in 2000 door het CIA World Factbook geschat op 571 317, dit correspondeert met 14,3 % van de totale bevolking. De meeste Kroaten in Bosnië en Herzegovina beschouwen het Kroatisch als moedertaal en zijn overwegend rooms-katholiek.
De Kroaten in Bosnië en Herzegovina worden dikwijls Bosnische Kroaten genoemd. Deze benaming is onjuist vanwege het feit dat Herzegovina en Bosnië verschillende streken zijn. Deze term sluit dus eigenlijk de meerderheid van de Kroaten, woonachtig in Herzegovina uit. De Kroaten in Bosnië en Herzegovina noemen zich ook vaak Bosniërs of hercegovci (afkomstig uit Herzegovina). Tevens wordt er vaak verwezen naar het geloof zoals de katholieken van Bosnië en Herzegovina.