Leo Vroman: verschil tussen versies

Leo Vroman
	Leo Vroman in 1983
Algemene informatie
Geboren	10 april 1915
Geboorteplaats	Gouda
Overleden	22 februari 2014
Overlijdensplaats	Fort Worth
Land	Nederland
Werk
Jaren actief	1946 - 2014
Genre	Poëzie
	Dbnl-profiel
	(en) IMDb-profiel
Portaal	Literatuur

Interactief door geschiedenis bladeren

← Oudere bewerking Nieuwere bewerking →

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud

VisueelWikitekst

In de regel

Versie van 22 feb 2014 20:29

Leo Vroman (Gouda, 10 april 1915 – Fort Worth, 22 februari 2014) was een Nederlands dichter, (toneel)schrijver, tekenaar, schilder, bioloog en hematoloog. In Nederland is hij vooral bekend als dichter; zelf beschouwde hij zich allereerst als wetenschapper. Vroman woonde en werkte vanaf 1947 in de Verenigde Staten.

Biografie

Vroman was van Joodse afkomst en woonde tot aan het begin van de Tweede Wereldoorlog in de Krugerlaan 87 in Gouda. Hij studeerde, na de Rijks-HBS in Gouda, van 1932 tot 1940 biologie in Utrecht. Tijdens zijn studie leerde hij Albert Alberts, Kees Stip en Anton Koolhaas kennen op studentenvereniging Unitas. In de oorlogsjaren verschenen twee gedichten van zijn hand in het baldadige en surrealistische tijdschrift De Schone Zakdoek.

Op 10 mei 1940 vielen de Duitsers Nederland binnen. Op 14 mei vertrok Vroman met een taxi vanuit Utrecht naar Scheveningen. Hij deed onderweg zijn ouderlijk huis in Gouda aan. Daar nam hij afscheid van zijn ouders, die een paar honderd gulden en zijn paspoort hadden klaargelegd. Met een zeilboot wist Vroman naar Engeland te ontkomen. Vandaar reisde hij verder naar Nederlands-Indië. In Batavia voltooide hij zijn studie. Toen de Japanners Nederlands-Indië binnengevallen waren, werd Leo Vroman geïnterneerd en verbleef in verschillende jappenkampen (onder andere in Bandoeng, Cilacap, Batavia, Singapore, Osaka en Nagaoka).

Na de Tweede Wereldoorlog kwam hij bij een oom in New York terecht, waar hij werkte als wetenschappelijk onderzoeker (hematoloog) op het gebied van de bloedstolling. In zijn vakgebied is zijn naam vereeuwigd in het Vroman-effect, de herkenning en opsporing van bepaalde bloedstollingverschijnselen. Leo Vroman woonde al sinds 1947 in de Verenigde Staten. Toch gold hij als een van Nederlands grootste levende dichters.

Vroman trouwde op 10 september 1947 met de antropologe Tineke Sanders, met wie hij sinds 1938 verloofd was geweest. Vanwege de oorlog hadden zij elkaar jarenlang niet meer gezien. Ze kregen twee dochters: Geraldine in 1950 en Peggy Ann in 1952. Vanaf 1951 was Vroman Amerikaans staatsburger. In de Verenigde Staten had hij wel heimwee naar Holland. Dit bracht hem tot de - intussen gevleugelde en veel geciteerde - woorden: 'Liever heimwee dan Holland.'

De HBS waar hij in zijn jeugd op zat, heet nu de 'Goudse Scholengemeenschap Leo Vroman'. Hij werd benoemd tot ereburger van Gouda. Op 16 juni 1989 ontving hij in de Martinikerk in Groningen, in het bijzijn van koningin Beatrix, het eredoctoraat in de Letteren van de Rijksuniversiteit Groningen.

In 2009 werd een documentaire over het echtpaar Vroman gemaakt: Soms is liefde eeuwig. Op 10 april 2013, de dag dat hij 98 jaar oud werd, schreef hij voor de website van HP/De Tijd een blog over herinneringen aan eerdere verjaardagen.^[2]

Wetenschappelijke carrière

Leo Vroman promoveerde in 1958 aan de Rijksuniversiteit Utrecht. Zijn proefschrift was getiteld Surface contact and thromboplastin formation. In 1967 verscheen zijn wetenschappelijke boek Blood. In 1970 ontving hij de Individual Science Award, Wayne State University, Detroit (Michigan). In 1987 kreeg hij de zilveren penning van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen. Als hematoloog is hij – in beperkte kring – vermaard om het naar hem vernoemde Vroman-effect.

Literaire prijzen

In Nederland won Vroman bijna elke literaire prijs die er te winnen viel.

1950 - Lucy B. en C.W. van der Hoogtprijs voor Gedichten, vroegere en latere.
1956 - Poëzieprijs van de gemeente Amsterdam voor Uit slaapwandelen.
1961 - Poëzieprijs van de gemeente Amsterdam voor Voor Jan Greshoff en voor een meisje zonder hoofd.
1962 - Boekenmarktprijs voor Twee gedichten.
1964 - P.C. Hooft-prijs voor zijn poëtisch oeuvre.
1964 - Prijs van de Stichting Kunstenaarsverzet 1942-1945 voor zijn poëtisch oeuvre.
1996 - VSB Poëzieprijs, voor Psalmen en andere gedichten.
2010 - KANTL-prijs voor poëzie voor Soms is alles eeuwig

Bibliografie

Poëzie

Gedichten (1946)
Gedichten, vroegere en latere (1949)
Poems in English (1953)
Inleiding tot een leegte (1955)
Uit slaapwandelen (1957)
De ontvachting en andere gedichten (1960)
Twee gedichten (1961)
Fabels van Leo Vroman (1962)
Manke vliegen (gedichten en tekeningen) (1963)
126 gedichten (verzamelbundel) (1964)
Almanak (1965)
144 gedichten (verzamelbundel) (1969)
Ballade van mezelf (1969)
262 gedichten (verzamelbundel) (1974)
God en Godin (1976)
Just one more world (gedichten en foto's) (1976)
Huis en Tuin. Fabels en strips (1979)
Nieuwsgierig (1980)
Het verdoemde carillon (1981)
De ballade van Jantje (1981, oplage 30 ex.)
Liefde, sterk vergroot (1982)
Avondgymnastiek (1983)
De cultuurgeschiedenis (1984)
Gedichten 1946-1984 (1985)
Fractaal (1987)
Ongebundelde gedichten 1937-1941 (1989)
Dierbare ondeelbaarheid (1989)
Een soort van ziel in negen delen (1990)
Neembaar (Keuze uit de gedichten) (1991)
Toen ik nog leefde (1991)
De godganselijke nacht (1993)
Psalmen en andere gedichten (1995)
Vergelijkingen (1996)
De roomborst van Klaas Vaak (1997)
Details (1999)
Spiegelbezoek (1999)
Bij duizenden (2000)
Aan elkaar (met Tineke Vroman) (2001)
De gebeurtenis en andere gedichten (2001)
Een stilte die niet bestaat (2001)
Aan elkaar / Herhaling (met Tineke Vroman) (2002)
Tweede verschiet (2003)
De mooiste gedichten uit Hollands Maandblad (met tekeningen van Iris Le Rütte) (2006)
Alle malen zal ik wenen (2007)
Nee, nog niet dood (2008)
Soms is alles eeuwig (2009)
Zodra (2010)
Daar (2011)

Proza

Tineke (1948)
De adem van Mars (1956)
Snippers van Leo Vroman (1958)
Tineke / De adem van Mars/Snippers van Leo Vroman (1960)
Agenda uit het jaar 2000 (1968)
Sdsi 'Boek' pfhpfh (tekst en tekeningen) (1968)
Het Carnarium (1973)
Brieven uit Brooklyn (1975)
Proza, een keuze uit de verhalen (1984)
Warm, rood, nat & lief (autobiografie, 1994)
Vroeger donker dan gisteren. Herfstdagboek. (2004)
Misschien tot morgen : dagboek 2003-2006. (2006)

Voor kinderen

Stiemer en Stalma (tekst A. Koolhaas/tekeningen Leo Vroman) (1957)
De trapeze 10 (met Anton Koolhaas) (1967)

Toneel

Het Grauwse Diep (1966)
Voorgrond, achtergrond (1969)

Essays

Philosophische psychologie van de kunst werd door Vroman geschreven in 1935. Het kwam via de ouders van zijn vrouw en Bert Voeten bij het Letterkundig Museum. In 1981 werd het in een kleine oplage (120 exemplaren) uitgegeven.

Zie ook

Vroman-effect in de hematologie

Externe links

Bronnen, noten en/of referenties

↑ Gemeinsame Normdatei; geraadpleegd op: 24 juni 2015.
↑ Leo Vroman: “Ik heb geen leeftijd, leeftijden zijn kinderachtig” Nick Muller, HP/De Tijd, 10 april 2013.

Wikiquote heeft een of meer citaten van of over Leo Vroman.

Zie de categorie Leo Vroman van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[wikidata-d37a1568cd970bec95bc3c12b1364b2bc36512b0-v3-1] Gemeinsame Normdatei; geraadpleegd op: 24 juni 2015.

[2] Leo Vroman: “Ik heb geen leeftijd, leeftijden zijn kinderachtig” Nick Muller, HP/De Tijd, 10 april 2013.

[1]

[2]

@@ Regel 35: / Regel 35: @@
 == Wetenschappelijke carrière ==
 Leo Vroman [[Wetenschappelijke promotie|promoveerde]] in 1958 aan de [[Universiteit Utrecht|Rijksuniversiteit Utrecht]]. Zijn [[proefschrift]] was getiteld ''Surface contact and thromboplastin formation''. In 1967 verscheen zijn wetenschappelijke boek ''Blood''. In 1970 ontving hij de Individual Science Award, Wayne State University, [[Detroit (Michigan)]]. In 1987 kreeg hij de zilveren penning van de [[Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen]]. Als hematoloog is hij – in beperkte kring – vermaard om het naar hem vernoemde [[Vroman-effect]].
+<!--
 == Vroman als dichter ==
 Dichter was hij alleen in Nederland; in de Verenigde Staten is hij meestal louter [[fysioloog]] geweest. Leo Vroman debuteerde in 1946 met de bundel ''Gedichten''. Hiervoor had hij al in diverse tijdschriften gedichten gepubliceerd. Samen met zijn vriend Anton Koolhaas maakte hij voor de Tweede Wereldoorlog al strips voor kranten. Veel van zijn werk werd door hemzelf geïllustreerd.
@@ Regel 52: / Regel 52: @@
 :''Eerlijk duurt wel vaak het langst, maar verliest het van de angst.''
 :''Wie pijn beschouwt als dure plicht, mag lachen met een dood gezicht.''
+-->
 == Literaire prijzen ==