Naar inhoud springen

Badain Jaranwoestijn

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Badain Jaranwoestijn - Torens van zand en meren
Werelderfgoed natuur
Woestijnlandschap met meer van de Badain Jaranwoestijn met het hoogste punt van de woestijn, de Bilutu Peak op de achtergrond.
Land Vlag van China China
Coördinaten 40° 4′ NB, 102° 13′ OL
UNESCO-regio Azië en de Grote Oceaan
Criteria vii, viii
Inschrijvingsverloop
UNESCO-volgnr. 1638
Inschrijving 2024 (46e sessie)
Duinen in de Badain Jaranmeer
Het meer Biluthu Yinderitu
Kaart
Badain Jaranwoestijn (China)
Badain Jaranwoestijn
Kaart
UNESCO-werelderfgoedlijst

De Badain Jaranwoestijn (vereenvoudigd Chinees: 巴丹吉林沙漠; pinyin: Bādānjílín Shāmò) is een woestijn in China die zich uitstrekt over de provincie Gansu en de autonome regio's Ningxia en Binnen-Mongolië en een oppervlakte heeft van 49.000 vierkante kilometer. De Badain Jaranwoestijn ligt ten westen van de Gobi.

Deze woestijn is de thuisbasis van enkele van de hoogste stationaire duinen op aarde, waarvan sommige een hoogte bereiken van meer dan 500 meter, hoewel de meesten een hoogte hebben van 200 meter gemiddeld. De hoogste duin wordt ook gemeten, van basis tot top, als 's werelds op twee na hoogste duin en hoogste stationaire duin ter wereld. Deze duinen worden in deze winderige regio in stand gehouden door ondergrondse bronnen, gevoed door smeltwater dat honderden kilometers door rotsachtige breuken stroomt.

Tussen deze duinen liggen meer dan honderdveertig meren, waarvan sommige zoet water zijn en andere extreem zout. De meren, veelal in het zuidelijk deel gelegen, geven de woestijn zijn Mongoolse naam Badain Jaran, wat “mysterieuze meren” betekent. Niet alle meren zijn volledig bestudeerd en meren met een hoge pH herbergen mogelijk uiterst interessante dierengemeenschappen.

Werelderfgoed

[bewerken | brontekst bewerken]

Het natuurerfgoed van de woestijn werd in 2024 tijdens de 46e sessie van de UNESCO Commissie voor het Werelderfgoed bijgeschreven op de werelderfgoedlijst als de "Badain Jaranwoestijn - Torens van zand en meren". De motivatietekst vermeldt: "Gelegen op het Alashan-plateau in het hyperdroge en gematigde woestijngebied van het noordwesten van China, is de Badain Jaranwoestijn een ontmoetingspunt voor drie zanderige regio's van China en is het de op twee na grootste woestijn van het land en de op één na grootste drijvende woestijn. Het natuurerfgoed valt op door zijn hoge dichtheid aan megaduinen, doorsneden met interduinmeren. Het vertoont spectaculaire voortdurende geologische en geomorfologische kenmerken van woestijnlandschappen en landvormen die misschien wel ongeëvenaard zijn. Opmerkelijke kenmerken zijn onder meer 's werelds hoogste, gestabiliseerde zand-megaduin (relatief reliëf van 460 m); de hoogste concentratie van inter-duinmeren; en de grootste uitgestrektheid van zingend zand (dat de resonantie beschrijft die bijvoorbeeld wordt veroorzaakt door wind die droog en los zand verplaatst) en door de wind geërodeerde landvormen. Het gevarieerde landschap resulteert ook in een hoge mate van habitatdiversiteit, en dus van biodiversiteit."[1]

Zie de categorie Badain Jaran Desert van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.