Caricom

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
CARICOM (Caribbean Community)
Caribische Gemeenschap
Caricom
Bestuurscentrum Vlag van Guyana Georgetown, Guyana
Oprichting Verdrag van Chaguaramas
1 augustus 1973
Werktaal Engels, Frans, Nederlands, Spaans
Oppervlakte 462.092[1] km²
Inwoners 19,048,399 (2022)[2]
Munteenheid Bahamaanse dollar (BSD)
Barbadiaanse dollar (BBD)
Belizaanse dollar (BZD)
Oost-Caribische dollar (XCD)
Guyaanse dollar (GYD)
Haitiaanse gourde (HTG)
Jamaicaanse dollar (JMD)
Surinaamse dollar (SRD)
Trinidad en Tobagodollar (TTD)
secretaris-generaal Carla Barnett (2021)[3]
Voorzitter Chan Santokhi (2e helft 2022)[4]
Portaal  Portaalicoon   Cariben
Het secretariaat in Georgetown, Guyana

De Caricom (Caribbean Community; Caribische Gemeenschap; CARICOM), is een Caribische intergouvernementele organisatie.

Aan de bestuurlijke leiding staat de secretaris-generaal. Het administratieve hoofdkantoor is het secretariaat dat zetelt in het stadsdeel Turkeyen in Georgetown, Guyana.[5]

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

Een voorloper van de Caricom is de West-Indische Federatie. Deze bestond van januari 1958 tot mei 1962 en was een verbond van Britse kolonies.[6] Om een antwoord te geven aan de ontmanteling van de federatie, werd in 1968 de Caribbean Free Trade Association (CARIFTA) opgericht. Met de ondertekening van het Verdrag van Chaguaramas werd deze organisatie in 1973 opgevolgd door de Caribbean Community and Commons Market. Met het herziene Verdrag van Chaguaramas werd deze in 2001 omgezet in de Caribbean Community (Caricom).[7]

Met de oprichting van de Caricom was ook de Caricom Interne Markt en Economie (CSME) een feit. Hiermee wil de Caricom het economische beleid harmoniseren en uiteindelijk een gemeenschappelijke munt vestigen. Door meningsverschillen over de verdeling van de opbrengsten duurde het nog tot januari 2006 voordat de gemeenschappelijke markt een feit werd. Deze Caricom Single Market (CSM) kwam tot stand met alle leden – uitgezonderd Haïti en de Bahama's – en verwijderde de grenzen voor goederen, diensten en verschillende categorieën werk.[7]

Doel[bewerken | brontekst bewerken]

Het doel van de Caricom is het bevorderen van samenwerking, handel, economische integratie en coördinatie van buitenlands beleid. De belangrijkste activiteiten bestaan uit de coördinatie van beleid en ontwikkeling op economisch gebied. Het doel van de CSME is de vestiging van een vrijhandelszone; naar buiten toe wordt protectionistisch beleid gevoerd. Een toekomstig doel is gemeenschappelijke munt voor alle leden.[7]

Paspoort[bewerken | brontekst bewerken]

Paspoort van Saint Vincent en de Grenadines

Het Caricom-paspoort is een paspoort voor de inwoners van de Caricom-landen. Het kan binnen de regio en internationaal worden gebruikt. Alle inwoners van Caricom-lidstaten hebben vrij toegang tot alle andere lidstaten. In 2005 werd het paspoort geïntroduceerd in Suriname en langzaam ingevoerd door de andere lidstaten. In 2021 hadden alle lidstaten een Caricom-paspoort met uitzondering van de Bahama's en Montserrat, een onderdeel van het Verenigd Koninkrijk. Suriname en Antigua en Barbuda kozen voor een afwijkend ontwerp.[8][9]

De paspoorten worden gedrukt door de Canadian Bank Note Company en hebben drie verschillende kleuren:[8]

  • Donkerblauw voor burgers
  • Groen voor regeringsfunctionarissen
  • Rood voor diplomaten

Carifesta[bewerken | brontekst bewerken]

Het Caribbean Festival of the Arts (Carifesta) is een internationaal, multicultureel festival van beeldende en podiumkunsten van de Caricom dat om de circa twee jaar wordt gehouden. Elke editie heeft een eigen thema. Het eerste festival in de huidige vorm werd in 1972 gehouden in Guyana.[10] Suriname organiseerde het festival in 2003 en 2013.[11]

Hymne[bewerken | brontekst bewerken]

In 2014 is het lied Celebrating Caricom van Michele Henderson uit Dominica verkozen tot hymne van de Caricom.[12] Hier ging een competitie aan vooraf waarin alle lidstaten een competitie hielden waar zes finalisten uit voortkwamen.[12][13] Uiteindelijk werd op het secretariaat van de Caricom de winnaar uitgekozen.[14]

Instellingen[bewerken | brontekst bewerken]

Aan de Caricom zijn verschillende instellingen verbonden die verspreid zijn over de lidstaten. Daarnaast zijn er nog allerlei commissies, waaronder de Caricom Reparations Commission die streeft naar herstelbetalingen door voormalige koloniale machten.

De volgende instellingen zijn opgericht door of gelieerd aan de Caricom:[15]

Instelling Afkorting Plaats Land
Caribbean Center for Renewable Energy and Energy Efficiency CCREEE Bridgetown Barbados
Caricom Development Fund CDF Bridgetown Barbados
Caribbean Telecommunications Union CTU Port of Spain Trinidad en Tobago
Caribbean Community Climate Change Centre CCCCC Belmopan Belize
Caricom Regional Organisation for Standards and Quality CROSQ Bridgetown Barbados
Caribbean Meteorological Organisation CMO Port of Spain Trinidad en Tobago
Caribbean Regional Fisheries Mechanism CRFM Belize City Belize
Caricom Implementation Agency for Crime and Security IMPACS Port of Spain Trinidad en Tobago
Caribbean Institute for Meteorology and Hydrology CIMH Bridgetown Barbados
Caribbean Examinations Council CXC Bridgetown Barbados
Caribisch Hof van Justitie CCJ Port of Spain Trinidad en Tobago
Caricom Competition Commission CCC Paramaribo Suriname
Caribbean Disaster Emergency Management Agency CDEMA Saint Michael Barbados
Caribbean Agricultural Health and Food Safety Agency CAHFSA Paramaribo Suriname
Caribbean Aviation Safety and Security Oversight System CASSOS Kingston Jamaica
Caribbean Public Health Agency CARPHA Port of Spain Trinidad en Tobago
Caribbean Centre for Development Administration CARICAD Saint Michael Barbados
Caribbean Agriculture Research and Development Institute CARDI Saint Augustine Trinidad en Tobago
Caribbean Organisation of Tax Administrators COTA Georgetown Guyana

Instellingen met functionele samenwerking[bewerken | brontekst bewerken]

Instelling Afkorting Plaats Land
Caribbean Tourism Organization CTO Saint Michael Barbados
Caribbean Council of Legal Education CLE meerdere
Caribbean Export Development Agency Caribbean Export Saint Michael Barbados
Caribbean Regional Information and Translation Institute CRITI Paramaribo Suriname
Caribbean Financial Action Task Force CFATF Port of Spain Trinidad en Tobago

Geassocieerde instellingen[bewerken | brontekst bewerken]

Instelling Afkorting Plaats Land
Caribbean Congress of Labour CCL Saint Michael Barbados
Caricom Private Sector Organization CPSO Saint Michael Barbados
University of the West Indies UWI meerdere
Universiteit van Guyana UG Georgetown Guyana
Caribbean Law Institute CLI Saint Michael/Tallahassee Barbados/Florida
Caraïbische Ontwikkelingsbank CDB Saint Michael Barbados

Bestuur en personeel[bewerken | brontekst bewerken]

Instelling Afkorting Plaats Land
Secretariaat van de Caricom CCS Georgetown Guyana
Voorzitter van de Caricom PCC variabel
Conferentie van regeringshoofden van de Caricom HGC variabel
Assembly of Caribbean Community Parliamentarians ACCP variabel
Caribbean Community Administrative Tribunal CCAT Port of Spain Trinidad en Tobago

Opgeheven[bewerken | brontekst bewerken]

De volgende Caricom-instellingen zijn opgeheven:

Instelling Afkorting Plaats Land
Regional Educational Programme for Animal Health Assistants REPAHA New Amsterdam Guyana
Caribbean Food Corporation CFC Saint Augustine Trinidad en Tobago
Caribbean Environmental Health Institute CEHI Castries Saint Lucia
The Caribbean Epidemiology Centre CAREC Port of Spain Trinidad en Tobago
Caribbean Food and Nutrition Institute CFNI Kingston Jamaica
Caribbean Health Research Council CHRC Saint Augustine Trinidad en Tobago
Caribbean Regional Drug Testing Laboratory CRDTL Georgetown Guyana

Leden[bewerken | brontekst bewerken]

Caricom-vlaggencirkel in Belize

De Caricom heeft 15 leden en 5 vijf geassocieerde leden. Economische zwaargewichten binnen de organisatie zijn Trinidad en Tobago en Jamaica. Deze twee landen namen in 2012 ongeveer de helft van het bruto nationaal product van alle Caricom leden voor hun rekening.[16] Het aandeel van Suriname in dit totaal is ongeveer 6%.[16] Meer dan de helft van de bevolking in de Caricom woont in Haïti.[17]

In 2014 werden er onderhandelingen gevoerd met Guadeloupe, Martinique, en Frans-Guyana over een geassocieerd lidmaatschap.[18] In maart 2018 gaven Curaçao en Sint Maarten aan te streven naar een geassocieerd lidmaatschap van de Caricom.[19]

Meertaligheid[bewerken | brontekst bewerken]

Zie ook Suriname en de Caricom voor meer over dit onderwerp

De Caricom was aanvankelijk alleen Engelstalig en werd meertalig met de toetreding van Suriname in 1995 (Nederlands)[20] en Haiti in 2002 (Frans en Haïtiaans-Creools).[21] Omdat 60 procent van de bevolking in de Caricom in Haïti woont, is niet Engels maar Haïtiaans Creools de meest gesproken taal.[17]

Niet deze drie talen, maar het Spaans werd in 2003 benoemd tot tweede officiële taal, vanwege de geografische ligging bij Centraal- en Zuid-Amerika en de nauwe banden met Cuba. "Om onze positie te verenigen en mogelijke psychologische barrières te doorbreken, moeten we elkaar effectief kunnen begrijpen en met elkaar kunnen communiceren," aldus toenmalig plaatsvervangend secretaris-generaal Lolita Applewhaite.[22]

In de eerste helft van 2013, tijdens het voorzitterschap van Haïti, zouden het Nederlands en Frans ook officiële voertalen worden. Om vertalingen mogelijk te maken werd in Paramaribo het Caribbean Regional Information and Translation Institute gevestigd.[23][24] Het toevoegen van extra talen werd in de praktijk echter als te inspannend ervaren, waardoor de volledige implementatie niet doorging.[25]

Suriname[bewerken | brontekst bewerken]

Zie Suriname en de Caricom voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Nog voor de onafhankelijkheid van 1974 vroeg Suriname het lidmaatschap aan, als eerste niet Engelstalige land.[26] In de jaren 1990 werd de toetreding voorbereid en de overeenkomst werd op 4 juli 1995 ondertekend door president Ronald Venetiaan.Tegenstanders hadden aanvankelijk angst dat het land overspoeld zou worden met producten uit de regio. Tussen 2008 en 2010 werden drie instellingen van de Caricom in Suriname gevestigd: het Caribbean Regional Information and Translation Institute (CRITI; 2008), de Caricom Competition Commission (CCC; 2008) en het Caribbean Agricultural Health and Food Safety Agency (CAHFSA; 2010).[27]

De Surinaamse Manorma Soeknandan was zeven jaar lang, van 2014 tot 2021, plaatsvervangend secretaris-generaal van de Caricom.[28][29]

Haïti[bewerken | brontekst bewerken]

Haïti werd in 1997 voorlopig lid en in 2002 volledig lid.[17] Na de staatsgreep in Haïti in 2004 en afzetting van president Jean-Bertrand Aristide[30] kwam de relatie met de Caricom onder druk te staan toen Jamaica de nieuwe Haïtiaanse regering niet erkende en Aristide ontving op zijn grondgebied. Haïti's interim-premier Gérard Latortue reageerde verbolgen. Hij trok zijn ambassadeur uit Jamaica terug en schortte het lidmaatschap van de Caricom op.[31] Tijdens de Conferentie van regeringshoofden van de Caricom in Saint Kitts en Nevis van juli 2006 werd Haïti weer als volledig lid van de gemeenschap opgenomen.[32]

Statistieken[bewerken | brontekst bewerken]

Land Toetreding Lidmaatschap Opp. (km2) Inwoners (2019) Opmerking
Vlag van Anguilla Anguilla juli 1999 geassocieerd 91 15.174 Brits overzees gebied
Vlag van Antigua en Barbuda Antigua en Barbuda 4 juli 1974 volledig 442 104.084
Vlag van Bahama's Bahama's 4 juli 1983 volledig 10.010 385.340 Geen deel van de vrijehandelszone
Vlag van Barbados Barbados 1 augustus 1973 volledig 430 287.010
Vlag van Belize Belize 1 mei 1974 volledig 22.806 398.050
Vlag van Bermuda Bermuda 2 juli 2003 geassocieerd 54 63.779 Brits overzees gebied
Vlag van Britse Maagdeneilanden Britse Maagdeneilanden juli 1991 geassocieerd 151 32.206 Brits overzees gebied
Vlag van Dominica Dominica 1 mei 1974 volledig 751 74.679
Vlag van Grenada Grenada 1 mei 1974 volledig 344 108.825
Vlag van Guyana Guyana 1 augustus 1973 volledig 214.970 786.508
Vlag van Haïti Haïti 2 juli 2002 volledig 27.560 11.242.856
Vlag van Jamaica Jamaica 1 augustus 1973 volledig 10.831 2.728.864
Vlag van Kaaimaneilanden Kaaimaneilanden 16 mei 2002 geassocieerd 264 64.420 Brits overzees gebied
Vlag van Montserrat Montserrat 1 mei 1974 volledig 102 5.220 Brits overzees gebied
Vlag van Saint Kitts en Nevis Saint Kitts en Nevis 26 juli 1974 volledig 261 56.345 Aanvankelijk als Saint Christopher, Nevis en Anguilla
Vlag van Saint Lucia Saint Lucia 1 mei 1974 volledig 606 180.454
Vlag van Saint Vincent en de Grenadines Saint Vincent en de Grenadines 1 mei 1974 volledig 389 109.803
Vlag van Suriname Suriname 4 juli 1995 volledig 156.000 573.085
Vlag van Trinidad en Tobago Trinidad en Tobago 1 augustus 1973 volledig 5.128 1.359.193
Vlag van Turks- en Caicoseilanden Turks- en Caicoseilanden juli 1991 geassocieerd 948 37.910 Brits overzees gebied
Alleen leden 432.510 18.400.316

Waarnemende leden[bewerken | brontekst bewerken]

Er zijn acht waarnemende leden:

Internationale relaties[bewerken | brontekst bewerken]

Petrocaribe[bewerken | brontekst bewerken]

Veel Caricom leden profiteerden van Petrocaribe. Petrocaribe was een initiatief van Venezuela, gestart in 2005, waarbij het land olie leverde tegen gunstige voorwaarden. De deelnemers betaalden een deel van de olie pas na 25 jaar en over de schuld aan Venezuela waren de leden een zeer lage rente verschuldigd. Vanaf 2015 stortte de olieproductie in. In 2017 werden door de Verenigde Staten sancties opgelegd en in 2018 werd Petrocaribe beëindigd.[33]

Europese Unie[bewerken | brontekst bewerken]

Zie Caricom en de Europese Unie voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

De relatie met de Europese Unie (EU) is met name gebaseerd op een economisch partnerschapsovereenkomst die de export van goederen en diensten onderling regelt. Daarnaast organiseert de EU ontwikkelingssamenwerking met de ACS-staten, waar ook de Caricom onderdeel van uitmaakt.

Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]

Externe link[bewerken | brontekst bewerken]

Zie de categorie Caribbean Community van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.