Naar inhoud springen

Europees Ruimteagentschap

Beluister (info)
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Dit is een oude versie van deze pagina, bewerkt door Jarune (overleg | bijdragen) op 1 mrt 2020 om 19:11. (→‎Astronauten)
Deze versie kan sterk verschillen van de huidige versie van deze pagina.
Het European Space Operations Centre (ESOC) in Darmstadt, Duitsland

De Europese Ruimtevaartorganisatie (in het Engels: European Space Agency, ESA; in het Frans: Agence spatiale européenne, ASE) houdt zich in Europees verband bezig met projecten op het gebied van ruimtevaart, onderzoek van de Aarde, ruimteonderzoek, ontwikkeling van op satellietsystemen gebaseerde technologieën en de bevordering van de Europese economie. ESA werkt nauw samen met de Europese Unie, maar maakt er geen formeel deel van uit.

Door bundeling van financiële en intellectuele bronnen is de ESA in staat projecten te realiseren die voor afzonderlijke lidstaten onbereikbaar zijn. De ESA werkt ook nauw samen met Europese (DLR, NLR, CNES etc.) en internationale ruimtevaartorganisaties (waaronder de NASA, Japan Aerospace Exploration Agency (JAXA) en de Indian Space Research Organisation (ISRO)).

De ESA is onder andere verantwoordelijk voor de ontwikkeling van de Arianeraketten waarmee kunstmanen in de ruimte worden gebracht.

De ESA is in 1975 ontstaan uit de European Space Research Organisation (ESRO) en de European Launcher Development Organisation (ELDO). De ESRO leverde aanvankelijk raketten en satellieten voor deelnemende landen en had haar eerste lanceringen op 6 en 9 juli 1964.

Lidstaten

Landen Contributie.
(%)
Vlag van Oostenrijk Oostenrijk &&&&&&&&&&&&&&01.4000001,4%
Vlag van België België &&&&&&&&&&&&&&04.6000004,6%
Vlag van Tsjechië Tsjechië &&&&&&&&&&&&&&00.8000000,8%
Vlag van Denemarken Denemarken &&&&&&&&&&&&&&00.8000000,8%
Vlag van Estland Estland &&&&&&&&&&&&&&00.1000000,1%
Vlag van Finland Finland &&&&&&&&&&&&&&00.5000000,5%
Vlag van Frankrijk Frankrijk &&&&&&&&&&&&&028.10000028,1%
Vlag van Duitsland Duitsland &&&&&&&&&&&&&022.20000022,2%
Vlag van Griekenland Griekenland &&&&&&&&&&&&&&00.3000000,3%
Vlag van Hongarije Hongarije &&&&&&&&&&&&&&00.1000000,1%
Vlag van Ierland Ierland &&&&&&&&&&&&&&00.5000000,5%
Vlag van Italië Italië &&&&&&&&&&&&&010.10000010,1%
Vlag van Luxemburg Luxemburg &&&&&&&&&&&&&&00.7000000,7%
Vlag van Nederland Nederland &&&&&&&&&&&&&&01.9000001,9%
Vlag van Noorwegen Noorwegen &&&&&&&&&&&&&&01.5000001,5%
Vlag van Polen Polen &&&&&&&&&&&&&&00.8000000,8%
Vlag van Portugal Portugal &&&&&&&&&&&&&&00.4000000,4%
Vlag van Roemenië Roemenië &&&&&&&&&&&&&&01.1000001,1%
Vlag van Spanje Spanje &&&&&&&&&&&&&&04.8000004,8%
Vlag van Zweden Zweden &&&&&&&&&&&&&&01.8000001,8%
Vlag van Zwitserland Zwitserland &&&&&&&&&&&&&&03.8000003,8%
Vlag van Verenigd Koninkrijk Verenigd Koninkrijk &&&&&&&&&&&&&&08.8000008,8%
Vlag van Canada Canada &&&&&&&&&&&&&&00.3000000,3%
Vlag van Slovenië Slovenië &&&&&&&&&&&&&&00.1000000,1%
Overig &&&&&&&&&&&&&&04.8000004,8%
 ESA-lidstaten
 ECS-staten
 Samenwerkingsovereenkomst

De ESA heeft nu tweeëntwintig lidstaten: België, Denemarken, Duitsland, Estland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Hongarije, Ierland, Italië, Luxemburg, Nederland, Noorwegen, Oostenrijk, Polen, Portugal, Roemenië, Spanje, Tsjechië, het Verenigd Koninkrijk, Zweden en Zwitserland. Er zijn dus landen die lid zijn van de ESA, maar niet van de Europese Unie, en omgekeerd. De ESA kan daarom niet worden beschouwd als ruimtevaartorganisatie van de Europese Unie.

Buiten deze volwaardige leden heeft de ESA ook een samenwerkingsovereenkomst met Slovenië, Slowakije, Letland, Litouwen en Bulgarije, deze landen krijgen daardoor de status van "European Cooperating State" (ECS). De ESA heeft ook nog een andere soort samenwerkingsverband met Turkije, Oekraïne, Cyprus, Israël, en Malta, deze landen hebben een zogenaamd "Cooperation Agreement" getekend. Ook met andere (niet-Europese) landen werkt de ESA samen, bijvoorbeeld met Canada voor bepaalde projecten.

In maart 2005 had de ESA 1907 medewerkers, afkomstig uit alle lidstaten. In 2014 bood de organisatie werk aan 2500 mensen. Het budget voor 2005 was 2977 miljoen euro. Nederland draagt per jaar ± 100 miljoen euro bij. Daarnaast spendeert het land de komende jaren nog eens 140 miljoen aan de ontwikkeling van ruimtevaartprogramma's, zoals de Ariane 6.[1]

Het centrale bestuursorgaan van de ESA is de Raad. De Raad bepaalt de algemene richtlijnen op basis waarvan ESA haar ruimtevaartpolitiek vorm geeft. Elke lidstaat is in de Raad vertegenwoordigd en heeft een stem, ongeacht zijn grootte of financiële bijdrage.

ESA ontwikkelt en bouwt niet zelf satellieten maar definieert een gedetailleerd eisenpakket en fungeert vervolgens als opdrachtgever aan de hand waarvan de industrieën van de landen die lid zijn van ESA de ontwikkeling en bouw ter hand nemen. Ook heeft ESA een technisch centrum in Noordwijk, het European Space Research and Technology Centre (ESTEC), waarin satellieten in hun bouw- en testfase getest kunnen worden om te verifiëren of aan de gestelde eisen voldaan wordt.

ESA houdt zich alleen bezig met burgerlijke projecten.

Vestigingen

ESA’s hoofdkwartier ligt in Parijs en hier worden ook de belangrijkste besluiten over toekomstige projecten getroffen. De overige ESA-vestigingen zijn over heel Europa verspreid en elke vestiging heeft haar eigen verantwoordelijkheden.

  • ESTEC (European Space Research and Technology Centre) vormt de ontwerpafdeling voor de meeste ruimtevaartuigen van ESA en is gevestigd in Noordwijk, Nederland. Ook ESA educatie is daar gevestigd.
  • ESOC (European Space Operations Centre) is het vluchtleidingscentrum voor ESA’s satellieten en is in Darmstadt, Duitsland gevestigd.
  • EAC (European Astronauts Centre) verzorgt de training van astronauten voor toekomstige missies en is gevestigd in Keulen, Duitsland.
  • ESRIN (European Space Research Institute) is gevestigd in Frascati, in de buurt van Rome in Italië. ESRIN verzamelt, beheert en verspreidt de gegevens van ESA’s satellieten aan ESA’s partners en fungeert als informatietechnologiecentrum.
  • ESAC (European Space Astronomy Centre) is de basis van de operationele centra met betrekking tot astronomie en planetaire missies. Het is gevestigd in Villafranca del Castillo, Villanueva de la Cañada, dicht bij Madrid in Spanje.

De ESA heeft verder nog kantoren in Brussel, Houston, Washington en Moskou en diverse grondstations elders in de wereld. ESA draagt twee derde van de kosten van het Centre Spatial Guyanais nabij Kourou (Frans-Guyana) bij.

ESA educatie, die ruimtevaarteducatie promoot op Europees niveau, heeft in verschillende landen een lokaal kantoor opgericht om deze missie te volbrengen op nationaal niveau, en aangepast aan het nationaal (en regionaal) onderwijs. Ze dragen de naam ESERO, een afkorting van European Space Education Resource Office. Voor elk van deze nationale diensten is er een lokale partner die hen huisvest en mee financiert. Volgende landen hebben al een ESERO:

land opgericht locatie lokale partner
Nederland 2007 Amsterdam Nemo Science Centre
België 2007 Brussel KSB en Planetarium van Brussel
Verenigd Koninkrijk - York National STEM centre York
Ierland - Dublin Science Foundation Ireland
Portugal 2014 Lissabon cienca viva
Roemenië 2014 Bucharest ROSA
Scandinavië (N,S,DK,FIN) 2009 Andenes NAROM en anderen
Tsjechië 2014 Praag -
Oostenrijk 2016 Wenen -
Polen 2014 Warschau Copernicus science centre

Astronauten

De groep astronauten van de ESA staat bekend als het Europees astronautenkorps. Het korps is gevestigd in het European Astronaut Centre in de Duitse stad Keulen en bestaat uit onderstaande lijst van actieve astronauten.

Naam
Land
Selectie
Tijd in de ruimte
Missies
Jean-François Clervoy Vlag van Frankrijk Frankrijk 1992 28d 03u 05m STS-66, STS-84, STS-103
Samantha Cristoforetti Vlag van Italië Italië 2009 199d 16u 43u Sojoez TMA-15M, ISS Expeditie 42, ISS Expeditie 43
Léopold Eyharts Vlag van Frankrijk Frankrijk 1998 68d 21h 31m Sojoez TM-27, Sojoez TM-26, STS-122, ISS Expeditie 16, STS-123
Christer Fuglesang Vlag van Zweden Zweden 1992 26d 17h 38m STS-116, STS-128
Alexander Gerst Vlag van Duitsland Duitsland 2009 165d 8h 1m Sojoez TMA-13M, ISS Expeditie 40, ISS Expeditie 41, Sojoez MS-09, ISS-Expeditie 56, ISS-Expeditie 57
André Kuipers Vlag van Nederland Nederland 1998 203d 15h 51m Sojoez TMA-4, Delta-missie, Sojoez TMA-3, Sojoez TMA-03M, ISS Expeditie 30, ISS Expeditie 31
Matthias Maurer Vlag van Duitsland Duitsland 2015
Andreas Mogensen Vlag van Denemarken Denemarken 2009 9d 20u 14m Sojoez TMA-18M / Sojoez TMA-16M
Paolo A. Nespoli Vlag van Italië Italië 1998 313d 02h 36m STS-120, Sojoez TMA-20, ISS Expeditie 26, Sojoez MS-05, ISS-Expeditie 52, ISS-Expeditie 53
Luca Parmitano Vlag van Italië Italië 2009 166d 06h 19m Sojoez TMA-09M, ISS Expeditie 36, ISS Expeditie 37, Sojoez MS-13, ISS-Expeditie 60, ISS-Expeditie 61
Timothy Peake Vlag van Verenigd Koninkrijk Verenigd Koninkrijk 2009 185d 22h 11m Sojoez TMA-19M, ISS-Expeditie 46, ISS-Expeditie 47
Thomas Pesquet Vlag van Frankrijk Frankrijk 2009 196d 17h 49m Sojoez MS-03, ISS-Expeditie 50, ISS-Expeditie 51
Hans Schlegel Vlag van Duitsland Duitsland 1998 22d 18h 02m STS-55, STS-122
Roberto Vittori Vlag van Italië Italië 1998 35d 12h 26m Sojoez TM-34, Sojoez TM-33, Sojoez TMA-6, Sojoez TMA-5, STS-134

Raketten

Voor lanceringen beschikt de ESA tegenwoordig over 3 raketten, namelijk de:

  • Ariane 5, de recentste telg uit de Ariane-familie. Deze raket wordt gelanceerd vanaf Kourou, lengte tot 52 meter, diameter tot 5,4 meter. Ariane-5 kan tot 10 ton lanceren in een geostationaire baan.
  • Vega: tot 30 meter, diameter 3 meter, voor het economisch in een baan om de aarde brengen van satellieten van 300 tot 2000 kg. Eerste lancering vond plaats op 13 februari 2012.
  • Sojoez: voortzetting van het Sojoezproject van de voormalige Sovjet-Unie, het enige Europese ruimteschip dat mensen kan transporteren. Sinds 2011 kan de Sojoez ook vanaf Kourou gelanceerd worden, naast de bases Kosmodroom Bajkonoer in Kazachstan en Kosmodroom Plesetsk en Kosmodroom Vostotsjny in Rusland. Sojoez kan tot 3.000 kg lanceren in een geostationaire baan

Deze raketten worden door Arianespace uitgebaat. In de komende jaren worden de Ariane 5 en de Vega vervangen door de Ariane 6 en de Vega-C.

Projecten

Programma's

Externe links