Harlingen (gemeente)

**Harlingen**
Gemeente in Nederland
	(Details) (Details)
Situering
Provincie	Friesland
Coördinaten	53° 18′ NB, 5° 41′ OL
Algemeen
Oppervlakte	387,67 km²
- land	24,96 km²
- water	362,71 km²
Inwoners ; (1 januari 2024)	16.212? ; (650 inw./km²)
Bestuurscentrum	Harlingen
Belangrijke verkeersaders	A31 N31 N393
Station(s)	Harlingen (-Haven)
Politiek
Burgemeester (lijst)	W.R. Sluiter (PvdA)
Zetels; Gemeenteraad; PvdA; CDA; HarlBel; VVD; WP; SP; GroenLinks; HOOP; D66; ChristenUnie	; 17; 5; 3; 2; 2; 1; 1; 1; 1; 1; 1
Economie
Gemiddeld inkomen (2019)	€ 22.900 per inwoner
Gem. WOZ-waarde (2019)	€ 164.000
WW-uitkeringen (2014)	53 per 1000 inw.
Overig
Postcode(s)	8856 - 8872
Netnummer(s)	0517
CBS-code	0072
CBS-wijkindeling	zie wijken en buurten
Website	www.harlingen.nl
	; Bevolkingspiramide (2023)
Portaal	Nederland

Topografische gemeentekaart van Harlingen, september 2017

Harlingen (uitspraak^ⓘ) (Fries: Harns (uitspraak^ⓘ)) is een gemeente in de Nederlandse provincie Friesland. Aangrenzende gemeentes zijn Waadhoeke in het noordoosten en Súdwest-Fryslân in het zuiden. De gemeente telt 16.212 inwoners (per 1 januari 2024, bron: CBS), waarvan ongeveer 15.200 in de hoofdplaats Harlingen.

Kernen

De gemeente Harlingen telt slechts drie officiële kernen, waarvan de stad Harlingen verreweg de grootste is. Wijnaldum maakte tot 1 januari 1984 deel uit van de toen opgeheven gemeente Barradeel. De Nederlandse plaatsnamen zijn de officiële.

Stad en dorpen

Aantal inwoners per woonkern in 2023:

Nederlandse naam	Friese naam	Inwoners
Harlingen	Harns	15.200
Midlum	Mullum	505
Wijnaldum	Winaem	485

Bron: CBS

Buurtschappen

Naast deze officiële kernen bevinden zich in de gemeente de volgende buurtschappen:

Almenum
De Blijnse (De Blynse)
IJslumburen (Ieslumbuorren)
Koetille
Koningsbuurt (Keuningsbuorren)

Luidum (Ludum)
Roptazijl (Roptasyl) (deels)
Ungabuurt (Ungaboer)
Voorrijp (Foarryp)

Politiek bestuur

Het gemeentebestuur bestaat uit drie onderdelen:

de gemeenteraad
het college van burgemeester en wethouders
de burgemeester.

Elk van deze drie organen heeft eigen taken en bevoegdheden. Het hoogste gezagsorgaan is de gemeenteraad , die in deze gemeente uit zeventien personen bestaat. Hier volgt de zetelverdeling sinds 2006.

Gemeenteraadszetels
Partij	2006	2010	2014	2018
PvdA	6	3	3	5
CDA	4	2	3	3
Harlinger Belang en Harlinger Alternatief '97	3	2	3	2
VVD	2	2	2	2
D66	0	1	2	1
WAD'N PARTIJ Harlingen	-	-	1	1
GroenLinks	2	1	1	1
ChristenUnie	-	1	1	1
HOOP	-	-	-	1
Ouderen Politiek Actief	-	-	1	-
Frisse Wind	-	3	-	-
SP	-	2	-	-
Totaal	17	17	17	17

Taal en dialect

Harlingen heeft, zoals vele steden in Friesland, een eigen Stadsfries dialect: Het Harlingers. In de gemeentelijke dorpjes Midlum en Wijnaldum en de buurtschap Foarryp, die na de opheffing van de oude (Friestalige) gemeente Barradeel bij de gemeente Harlingen zijn gevoegd, wordt het Fries wel gesproken.

Het Bildt, met zijn rijke boeren en grote landerijen, gold in de 16e en 17e eeuw als de graanschuur van Nederland. Harlingen was een belangrijke doorvoerhaven voor dit achterland voor handel naar en van Amsterdam en bier-hoofdstad Haarlem. Het is ook sterk overeenkomstig. Dit geldt voor de vele gelijkende stadfriese dialecten in deze omgeving van Friesland. Neem daarin mee het Midslands en het Amelands door de walvisvaart en eeuwenlange beurtschipperij en andere handelsbetrekkingen.

Het Fries wordt op de Harlinger scholen onderwezen, maar relatief weinig gesproken. De Harlinger Regionale Scholengemeenschap Simon Vestdijk heeft een ontheffing aangevraagd voor het verplicht stellen van het Fries op de middelbare scholen in het Friese taalgebied. Het heeft aan de leerlingen en ouders een enquête voorgelegd waarin gevraagd werd naar de taalsituatie thuis en of men bezwaar had tegen het verplicht onderwijzen van de Friese taal. Zover is het in Harlingen (nog) niet door het ontbreken van eenduidigheid. Wel is er een werkgroep in het leven geroepen om het Harlingers op papier te krijgen.

Monumenten

In de gemeente zijn er een aantal rijksmonumenten, gemeentelijke monumenten, en oorlogsmonumenten, zie:

Aangrenzende gemeenten

Aangrenzende gemeenten
Vlieland (over zee)	Terschelling (over zee)

Texel (over zee en NH)		Waadhoeke

Hollands Kroon (over zee en NH)	Súdwest-Fryslân

Externe link

Officiële website

Zie de categorie Harlingen van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.