Achtkarspelen

Achtkarspelen

Gemeente in Nederland
(Details) (Details)
Situering
Provincie	Friesland
Coördinaten	53° 25′ NB, 6° 15′ OL
Algemeen
Oppervlakte	103,98 km²
- land	102,40 km²
- water	1,58 km²
Inwoners (31 mei 2018)	27.897? (272 inw./km²)
Bestuurscentrum	Buitenpost
Belangrijke verkeersaders	N355 N358 N369
Station(s)	Buitenpost
Politiek
Burgemeester (lijst)	Gerben Gerbrandy (FNP)
Zetels Gemeenteraad CDA FNP ChristenUnie GBA PvdA PVV GL VVD	21 6 4 3 3 2 1 1 1
Economie
Gemiddeld inkomen (2012)	€ 30.500 per huishouden
Gem. WOZ-waarde (2014)	€ 165.000
WW-uitkeringen (2014)	58 per 1000 inw.
Overig
Postcode(s)	9230-9233, 9280-9289, 9870-9873
Netnummer(s)	0511, 0512
CBS-code	0059
CBS-wijkindeling	zie wijken en buurten
Website	www.achtkarspelen.nl
Bevolkingspiramide (2008)
Portaal    Nederland

Topografische gemeentekaart van Achtkarspelen

Achtkarspelen ( uitspraak (info / uitleg)) is een gemeente in het oosten van de Nederlandse provincie Friesland. De gemeente telt 27.897 inwoners per 1 mei 2014 (Bron: CBS) en heeft een oppervlakte van 103,98 km².

Geschiedenis

De naam Achtkarspelen verwijst naar de acht oorspronkelijke karspelen van het decanaat Oldehove die over de Lauwers lagen, te weten: Augustinusga, Buitenpost, Drogeham, De Kooten, Kortwoude, Lutkepost, Surhuizum en Twijzel. De grietenij Achtkarspelen nam lang een aparte plaats in Friesland in. In de Middeleeuwen behoorde Achtkarspelen tot het bisdom Münster, terwijl de rest van Friesland onderdeel was van het bisdom Utrecht.

De grietenij Achtkarspelen werd in 1851 een gemeente na de invoering van de gemeentewet van Thorbecke in Nederland.

Monumenten

In de gemeente zijn er een aantal rijksmonumenten en oorlogsmonumenten, zie:

• Lijst van rijksmonumenten in Achtkarspelen.
• Lijst van oorlogsmonumenten in Achtkarspelen

Kernen

De gemeente Achtkarspelen telt twaalf officiële kernen, waarvan Surhuisterveen en Buitenpost de grootste zijn.

Dorpen

Aantal inwoners per kerngebied * op 1 januari 2017:

Nederlandse naam	Friese naam	Inwoners
Surhuisterveen	Surhústerfean	5929
Buitenpost	Bûtenpost	5762
Harkema	De Harkema	4295
Kootstertille	Koatstertille	2503
Twijzelerheide	Twizelerheide	1796
Drogeham	Droegeham	1709
Surhuizum	Surhuzum	1302
Augustinusga	Stynsgea	1233
Boelenslaan	Boelensloane	1141
Twijzel	Twizel	1081
Gerkesklooster**	Gerkeskleaster	812
Stroobos**	Strobos	332

* Kerngebied: de woonkern en het bijbehorende omliggende gebied buiten de bebouwde kom. Gegevens per bebouwde kom zijn niet beschikbaar.
** Gerkesklooster en Stroobos vormen samen een tweelingdorp, onder de naam Gerkesklooster-Stroobos tezamen 1144 inwoners in 2017

Buurtschappen

Naast deze dorpen bevinden zich in de gemeente de volgende buurtschappen:

Barghiem (Barghiem) Blauwhuis (Blauhûs) Blauwverlaat (Blauforlaet) Buweklooster (Buwekleaster) Buwetille De Kooten (De Koaten) De Laatste Stuiver (De Lêste Stoer) Gerben Allesverlaat (Gerben Allesforlaet)

Hamsterpein Hamshorn (Hamsherne) Jachtveld (Jachtfjild)) Kortwoude (Koartwâld) Kuikhorne (Kûkherne) (deels) Lutkepost (Lytsepost) Monniketille (Mûntsetille)

Ophuis (Ophûs) Opperkooten (Opperkoaten) Rohel (Reahel) Roodeschuur (Reaskuorre) Surhuizumer Mieden (Surhuzumer Mieden) Vierhuizen (Fjouwerhúzen) Westerend (Westerein)

Politiek

College van burgemeester en wethouders

Functie	Naam	Partij	info
Burgemeester	Gerben Gerbrandy	FNP	per januari 2013
Wethouders	Harjan Bruining	CDA
	Jouke Spoelstra	CDA
	Margreet Jonker	CU
	Max de Haan	GBA
Gemeentesecretaris	mr.drs. Erik H.C. van der Laan

Gemeenteraad

Samenstelling van de gemeenteraad sinds 1935:

Gemeenteraadszetels
Partij	1935	1939	1946	1949	1953	1958	1962	1966	1970	1974	1978	1982	1986	1990	1994	1998	2002	2006	2010	2014	2018
CDA									11*	11*	12	9	8	9	6	8	7	6	6	5	6
FNP										0	0	1	2	3	4	3	5	4	5	6	4
CU																	3*	2	3	3	3
GBA															2	2	2	2	3	3	3
PvdA			5	4	5	6	5	6	6	6	7	7	8	6	5	4	3	6	3	3	2
VVD			0*	1	1	1	1	0	1	1	1	2	1	1	1	1	1	1	1	1	1
PVV																					1
GL																					1
RPF-SGP									0*	0 *	0	1	1	1	2	2
GPV				1*	1*	0*	1*	1*	1	1	1	1	1	1	1	1
PPR-EVP-PSP										0*	0*	0
CPN			1	1	1	0	0	0	0		0
ARP	7	7	8	7	7	7	7	8
CHU	3	3	3	3	2	3	3	3
BP								1
SDAP	3	2
CDU	2	2
VD	2	2
TBN		1
Totaal	17	17	17	17	17	17	17	19	19	19	21	21	21	21	21	21	21	21	21	21	21
Opkomst (%)								92,3	72,3	74,0	82,3	77,7	84,8	73,8	70,2	65,8	67,2	63,1	54,1	55,9

N.B. 0 = nul zetels, maar wel aan de verkiezingen deelgenomen.

* 1946-1970: VVD: lijst PvdV (1946-1948)

* 1949-1970: GPV: 1949-1966: Lijst Holwerda; 1970: Lijst Broersma

* 1970-1974: CDA: lijst AR-CHU

* 1970-1974: RPF-SGP: lijst SGP

* 1974-1978: PPR-EVP-PSP: lijst PPR

* 2002-1970: CU: lijst CU-SGP

Openbaar vervoer

Trein

De gemeente heeft één treinstation: Station Buitenpost. Hier stoppen de snel- en stoptreinen van Arriva in de richting van Leeuwarden en Groningen.

Bus

In de gemeente rijden verschillende buslijnen van de vervoerder Arriva.

Aangrenzende gemeenten

Aangrenzende gemeenten
Dantumadeel	Kollumerland en Nieuwkruisland	Zuidhorn (GR)
Tietjerksteradeel		Grootegast (GR)
	Smallingerland

Bronnen, noten en/of referenties

Zie de categorie Achtkarspelen van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

	Plaatsen in de gemeente Achtkarspelen
Dorpen: Augustinusga · Boelenslaan · Buitenpost · Drogeham · Gerkesklooster · Harkema · Kootstertille · Stroobos · Surhuisterveen · Surhuizum · Twijzel · Twijzelerheide Buurtschappen: Barghiem · Blauwhuis · Blauwverlaat · Buweklooster · Buwetille · De Kooten · De Laatste Stuiver · Gerben Allesverlaat · Hamsterpein · Hamshorn · Jachtveld · Kortwoude · Kuikhorne (deels) · Lutkepost · Monniketille · Ophuis · Opperkooten · Rohel · Roodeschuur · Surhuizumer Mieden · Vierhuizen · Westerend Friesland: Steden en dorpen      Nederland: Provincies · Gemeenten