Forum voor Democratie

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Forum voor Democratie
Logo
Personen
Partijvoorzitter Thierry Baudet
Partijleider Thierry Baudet
Fractieleider in de Tweede Kamer Thierry Baudet
Fractieleider in de Eerste Kamer Johan Dessing
Delegatieleider in het Europees Parlement Marcel de Graaff
Zetels
Tweede Kamer
5 / 150
Eerste Kamer
1 / 75
Europees Parlement
1 / 29
Geschiedenis
Opgericht 1 september 2016[1][2]
Afsplitsing(en) Groep Otten
JA21
Belang van Nederland
Fractie Frentrop
Algemene gegevens
Actief in Nederland
Hoofdkantoor Herengracht 74, Amsterdam
Aantal leden 61.284 (1 januari 2023)[3]
Richting Radicaal rechts
Ideologie Nationaal-conservatisme[4]
Economisch liberalisme
Conservatief-liberalisme
Euroscepsis
Nationalisme
Liberaal-conservatisme
Kleuren ​ Bordeauxrood
Jongerenorganisatie Jongerenorganisatie Forum voor Democratie (JFVD)
Wetenschappelijk bureau Renaissance Instituut
Website forumvoordemocratie.nl
Portaal  Portaalicoon   Politiek
Nederland

Forum voor Democratie (afgekort: FVD) is een Nederlandse politieke partij die zichzelf ziet als liberaal-conservatief,[5] maar doorgaans als rechts-populistisch, nationalistisch of radicaal-rechts wordt beschouwd.[6][7][8][9][10] De partij is met vijf zetels geleid door Thierry Baudet vertegenwoordigd in de Tweede Kamer en met één zetel in de Eerste Kamer.

FVD werd in 2015 opgericht als denktank door Baudet en Henk Otten en was actief tegenstander tijdens het Oekraïnereferendum.[11] In de aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen in 2017 werd het een politieke partij die met twee zetels begon. In de jaren daarna groeide de partij en werd eenmaal de grootste partij bij de Provinciale Statenverkiezingen 2019.

Sinds de oprichting heeft de partij te maken gehad met meerdere interne conflicten, waarbij partijleden uit de partij stapten of werden gezet. Een aantal van deze conflicten hebben ook geleid tot afsplitsingen. Op landelijk niveau gaat het daarbij om de Groep Otten, fractie-Nanninga en fractie-Frentrop in de Eerste Kamer en JA21 en Groep Van Haga in de Tweede Kamer.[12]

Geschiedenis

Denktank (2013-2016)

Forum voor Democratie is ontstaan uit een groep Nederlanders die begin 2013 pleitte voor een hernieuwd referendum over de overdracht van bevoegdheden naar de Europese Unie.[13] Hiertoe werd een comité opgericht dat een burgerinitiatief startte en handtekeningen verzamelde. Dit leidde tot een debat in de Tweede Kamer, waarin een meerderheid tegen dit voorstel voor referenda in geval van soevereiniteitsoverdracht stemde.[14] Namens het burgercomité hield Thierry Baudet een inleiding waarin hij aan de Kamerleden uitlegde dat volgens hem de Tweede Kamer op het punt staat om haar kernbevoegdheden kwijt te raken en de Nederlandse bevolking op het punt staat om haar zelfbeschikking te verliezen.[15][16]

Na afloop van deze stemming werd in 2015 Forum voor Democratie opgericht als denktank onder leiding van Baudet, dat echter ook een breder doel zou moeten dienen: de vernieuwing van de democratie in Nederland.[17] In 2015 nam Baudet samen met Jort Kelder en Arno Wellens het initiatief tot een parlementaire enquête rond de euro.[18] Na de invoering van de Referendumwet nam FVD samen met partner GeenPeil deel aan het Nederlands referendum over de Associatieovereenkomst tussen de Europese Unie en Oekraïne.

Deelname aan Tweede Kamerverkiezingen 2017

Als reactie op het vermeende negeren van de referendumuitslag, werd in september 2016 besloten om Forum voor Democratie om te zetten in een politieke partij en deel te nemen aan de verkiezingen. Samen met Henk Otten en Rob Rooken richtte Baudet de partij op.[19] Bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2017 behaalde FVD twee zetels. Deze werden ingenomen door Baudet en Theo Hiddema.

Eind 2017 ontstonden er interne strubbelingen in de snel groeiende partij. Diverse prominente leden uitten hun ongenoegen over het vermeende gebrek aan interne democratie onder het bestuur van Otten. Dit leidde in februari 2018 tot het royement van oud-VVD-senator Robert de Haze Winkelman en zijn partner Betty Jo Wevers.[20] Een week later stapte vanwege dezelfde kritiek Susan Teunissen, die als nummer drie op de kieslijst van 2017 stond, uit de partij.[21] Kort daarna werden ook Gert Reedijk, Freek Jan Berkhout en Arthur Legger geroyeerd als lid, nadat zij eerder in een brief aan de leden voor meer interne democratie hadden gepleit.[22] Eerder hadden uit onvrede over de koers van Baudet ook de partijprominenten Frank Ankersmit en partijsponsor Kees Eldering de partij de rug toegekeerd.[23][24] Ook medeoprichter Arno Wellens wilde anno 2017 niets meer met de partij te maken hebben.[25]

Provinciale Statenverkiezingen en breuk met Otten

Nadat de partij bij de Provinciale Statenverkiezingen 2019 de meeste stemmen kreeg, hield Thierry Baudet een overwinningstoespraak. Baudet sprak onder andere van "duurzaamheidsafgoderij" en "klimaathekserij", oikofobie en het tegengaan van "ongecontroleerde migratie". Ook gebruikte hij de beladen term 'boreaal'.[26]

In het begin van 2019 ontstond er een intern conflict toen bleek dat de positie van Otten als penningmeester had geleid tot financiële malversaties en diverse uitkeringen van gelden zonder intern overleg, hetgeen door zijn medebestuursleden Baudet en Rooken "een greep in de kas" werd genoemd. Otten had in zijn functies als penningmeester en bestuurslid afzonderlijk toegang tot de financiën en ledenadministratie van de partij en blokkeerde toelating van andere bestuursleden.[27]

Later bleek uit bankafschriften dat er slechts enkele honderden euro's op de partijrekening stonden, hetgeen enige tijd leidde tot een liquiditeitscrisis. Dit had tot gevolg dat er ontoereikende bedragen beschikbaar waren voor de campagne voor de verkiezingen voor het Europees Parlement. Daarnaast bleek dat Otten zonder overleg diverse bedragen uit de partijkas had overgemaakt voor gedane werkzaamheden, waaronder een betaling van €30.250 aan zichzelf, €145.000 aan zijn assistent Robert Baljeu en €9.860 aan zijn minnares.[27] Hiddema sprak van een "vertrouwensbreuk" en Otten werd gedwongen terug te treden als penningmeester en medewerker van de Tweede Kamerfractie.[28] Wel bleef hij aanvankelijk aan als lijsttrekker voor de Eerste Kamer.[29]

Kort daarvoor had Otten in een interview met het NRC Handelsblad openlijk kritiek geuit op Baudet, die hij verweet de partij te veel naar rechts te trekken, waarna het interne conflict naar buiten werd gebracht. Otten werd daarop geroyeerd en ging zelfstandig verder als de Groep Otten (GO).[30] Vier Provinciale Statenleden sloten zich aan bij GO.[31][32][33] Op 20 augustus sloten ook Eerste Kamerleden Dorien Rookmaker en Jeroen de Vries zich aan bij GO, die aanvankelijk door Otten op de kandidatenlijst geplaatst waren.[34]

Afsplitsing van JA21

Op 22 mei 2020 werd voormalig VVD'er en onafhankelijk Tweede Kamerlid Wybren van Haga lid van FVD, maar sloot zich pas op 1 november aan bij de fractie in de Tweede Kamer.[35][36]

Eind november 2020 ontstond er wederom een intern conflict binnen de partij. Aanleiding waren gelekte app-gesprekken bij de jongerenorganisatie van FVD (JFVD), die racistisch en antisemitisch waren.[37] Baudet trok zich op 24 november terug als voorzitter en lijsttrekker voor de verkiezingen. Ook Hiddema en Cliteur trokken zich terug als lid van respectievelijk de Tweede en Eerste Kamer. Baudet kwam een dag later echter terug op zijn beslissing en kondigde een leiderschapsverkiezing aan. Meerdere prominenten kandidaten beschuldigden Baudet vervolgens van antisemitisme tijdens een teambuilding-uitje.[38] Het bestuur besloot uiteindelijk een ledenstemming uit te schrijven over de vraag of Baudet mocht blijven als partijleider, die plaatsvond op 3 en 4 december.[39][40][41] Baudet mocht volgens 76% van de stemmers aanblijven als partijleider.[42] Vanaf de onthullingen over de gelekte app-gesprekken stapten er vertegenwoordigers uit de partij, wat in een stroomversnelling kwam na nieuwe onthullingen en de uitslag van de leiderschapsverkiezing. Op landelijk niveau stapte de hele Europese delegatie uit de partij en stapten zeven van de twaalf leden uit de Eerste Kamerfractie en vormden de fractie-Van Pareren.[43] Een groot deel van deze vertegenwoordigers sloten zich uiteindelijk aan bij JA21, opgericht door Annabel Nanninga en Joost Eerdmans.

FVD tijdens coronacrisis

Tijdens de coronacrisis stond FVD in toenemende mate kritisch tegenover de ernst van de coronacrisis en de proportionaliteit van de coronamaatregelen. Met dit als campagnethema wist de partij ondanks de conflicten van het voorgaande jaar acht zetels te halen bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2021.

Rond 5 mei 2021 ontstond er ophef over de vergelijking die onder meer FVD trok op een poster tussen de coronamaatregelen en de bezetting van Nederland in de Tweede Wereldoorlog. Onder meer FVD-Kamerlid Van Haga nam afstand van deze boodschap.[44] Onder meer vanwege deze poster stapten Van Haga, Hans Smolders en Olaf Ephraim op 13 mei uit de Tweede Kamerfractie.[45][46]

Organisatie

Hoofdkantoor van Forum voor Democratie, gevestigd op de Herengracht te Amsterdam

De vereniging "Forum voor Democratie" is gevestigd te Amsterdam, net als de stichting "Forum for Democracy International". Binnen Forum voor Democratie is de algemene vergadering het hoogste orgaan. Hier wordt het politieke beleid besproken, met name van de fracties in de Eerste en Tweede Kamer der Staten-Generaal en de fractie van het Europees Parlement. Ook kunnen op deze vergadering resoluties over het politieke beleid en organisatorische zaken worden aangenomen. Daarnaast bevestigen of wijzigen de leden op deze vergadering het verkiezingsprogramma. De leden verkiezen tevens de lijsttrekkers en leiders voor de fracties in de Tweede Kamer en het Europees Parlement. Daarnaast stellen de leden de kandidatenlijsten vast.[47]

Partijbestuur

Forum voor Democratie wordt geleid door het partijbestuur. De leden van het partijbestuur zijn Thierry Baudet (voorzitter), Freek Jansen (penningmeester) en Joris van den Oetelaar (secretaris).

Raad van advies

In de begintijd als partij had Forum voor Democratie een raad van advies, met als leden (niet per se gelijktijdig) voormalig VVD-senator Robert de Haze Winkelman, rechtsfilosoof Paul Cliteur, strafpleiter (later Kamerlid) Theo Hiddema, geschiedfilosoof Frank Ankersmit, bierbrouwer Harry Meens[48], Edmond Fokker van Crayestein, bankier Hugo Berkhout en politicoloog Arnout Maat. In maart 2017 werd deze echter weer opgeheven, zonder ooit te hebben gefunctioneerd.[49]

Jongerenorganisatie

De Jongerenorganisatie Forum voor Democratie, JFVD, werd op 30 maart 2017 opgericht als de politieke jongerenorganisatie van FVD en is gericht op mensen tussen de 14 en 27 jaar. De vereniging zei anno 2019 ruim 4000 leden te hebben.[50]

Wetenschappelijk bureau

Het Renaissance Instituut is het wetenschappelijk bureau van Forum voor Democratie. Het bureau geeft opdracht tot het uitvoeren van wetenschappelijke studies over maatschappelijke kwesties.

Ledental

De ledenaantallen per jaar sinds de oprichting, vastgesteld op 1 januari van elk jaar.[51] Over het aantal leden per 1 januari 2019 bestaat na accountantscontrole echter twijfel.[52] Ook twijfelde het Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen over de ledentallen per 1 januari 2021.[51]

Jaar Aantal leden
2017 1.863[53]
2018 22.884
2019 30.674
2020 43.716
2021 45.322
2022 58.890

Bron: Forum voor Democratie - ledentallen (Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen)

Achterban

De achterban van FVD wordt grotendeels gevormd door voormalige VVD- en PVV-aanhang, voor wie de VVD te mild is op de gebieden Europese Unie en immigratie, maar de PVV te hard van toon is.[54] Naast het VVD-electoraat peilde EenVandaag dat FVD kiezers over het hele politieke spectrum naar zich toe trekt, maar onderzoek laat zien dat dit wel vaak kiezers met sterke populistische houdingen zijn.[55] Het grootste aandeel kiezers komt naast de VVD en PVV van CDA en SP. Een minderheid komt uit de oude achterban van GroenLinks, D66, 50PLUS en Partij voor de Dieren. FVD trekt niet alleen kiezers van bestaande partijen. 5% van de stemgerechtigden die niet stemde bij de Tweede Kamerverkiezingen in 2017 stemde nu op Forum voor Democratie.[56][57]

In christelijke kringen zijn er ook bepaalde groeperingen met sympathie voor Forum voor Democratie.[58]

In november 2017 onthulde de Volkskrant dat FVD kan rekenen op steun van het extreemrechtse 'studiegenootschap' Erkenbrand, dat aanvankelijk ook de interesse van Baudet had.[59] Baudet en FVD distantieerden zich van de beweging, maar hielden daarbij geheim dat Baudet een dinerbijeenkomst had gehad met de rassentheoreticus Jared Taylor, die door Erkenbrand naar Nederland was gehaald.[60][61][62] Ook onder de online Alt-right-beweging is de partij populair.[63]

Bepaalde personen binnen Forum voor Democratie zijn meer conservatief ingesteld, andere zijn meer pragmatisch of conservatief-liberaal. Een deel van Forum voor Democratie heeft volgens een artikel van Het Financieele Dagblad ook affiniteit met het libertarische gedachtegoed.[64]

Standpunten

Economie en belastingen

Forum voor Democratie is een economisch neo-liberale partij die staat voor 'meer dynamiek' in de economische sector. Hierbij streeft Forum voor Democratie naar een kleinere overheid, minder regulering en meer bescherming van nationale bedrijven. Daarnaast wil Forum de schenkbelasting, erfbelasting en de kinderbijslag na het tweede kind afschaffen.

Directe democratie

De partij is voorstander van directe democratie en pleit voor invoering van bindende referenda, volksinitiatieven, een direct gekozen burgemeester en een direct gekozen minister-president. De partij is ook voorstander van een regering bestaande uit apolitieke experts en vindt dat topambtenaren opnieuw moeten solliciteren voor hun positie wanneer een nieuw kabinet wordt gevormd.[65]

Veiligheid en immigratie

Forum voor Democratie is voorstander van zwaardere straffen voor geweldsdelicten, zedendelicten en recidivisten en van berechting van niet-genaturaliseerde immigranten in hun land van herkomst. De partij pleit voor een verhoging van het defensiebudget naar 2% van het BBP naar de NAVO-norm en voor een (oud-)militair als Minister van Defensie.

Forum is voorstander van een strikter nationaal immigratiebeleid,[66] daarnaast is de partij voorstander van opvang van asielzoekers in de regio en een actief uitzetbeleid van illegalen, waarbij illegaliteit strafbaar wordt gesteld. Forum is voorstander van een 'Wet bescherming Nederlandse waarden'.[67]

Israël

FVD is voorstander van onvoorwaardelijke steun aan Israël, omdat het volgens de partij een bondgenoot, een succesvolle handelsnatie en een democratie is.[68]

Soevereiniteit en Europese Unie

Forum voor Democratie is voorstander van het verstevigen van nationale soevereiniteit. De partij pleit voor een bindend referendum over de uittreding van Nederland uit de Europese Unie, een zogenoemde Nexit. Ook wil de partij de bevolking laten beslissen over het deelnemen aan een Europees leger en een Europees immigratie- en asielbeleid.[69] Daarnaast wil de partij een heroverweging van internationale handelsverdragen.

Klimaat en duurzaamheid

Forum voor Democratie is klimaatsceptisch en ontkent de wetenschappelijke consensus aangaande klimaatverandering.[70] Baudet stelde dat het klimaatakkoord de Nederlandse burger 1000 miljard euro zou gaan kosten,[71] terwijl andere berekeningen op een lager bedrag uitkomen.[72]

De partij is tegenstander van windturbines en zonneweiden in het Nederlandse landschap en is voorstander van onderzoek en innovatie naar nucleaire energie, thoriumonderzoek in het bijzonder. Forum pleit voor meer steun en waardering voor de agrarische sector en wil zowel de biologische als de pesticiden-landbouw ondersteunen.[73]

Forum voor Democratie is tegen vermindering van de maximale snelheid op snelwegen, een maatregel die inging tijdens de stikstofcrisis om de bouw tijdelijk van hun verplichtingen te ontzien.

Coronacrisis

Aan het begin van de coronacrisis bepleitte FVD een complete lockdown, later was ze tegen corona-maatregelen. De partij noemde in 2021 de coronacrisis een complot. De door FVD-ers gemaakte vergelijking van het coronabeleid met de Holocaust op de dag van de dodenherdenking leidde tot discussie en vervolgens een afsplitsing; drie van de Tweede Kamerleden waaronder Wybren van Haga verlieten de partij. In september 2021 verloor de partij een kort geding tegen YouTube - Google Inc. in Ierland over de verwijdering van beeldmateriaal dat daarop betrekking had. Het betrof twee video's die waren geüpload en door YouTube werden verwijderd omdat er sprake zou zijn van het verspreiden van medische desinformatie.[74][75]

Volksvertegenwoordiging

Tweede Kamer

Zie Lijst van Tweede Kamerleden voor Forum voor Democratie voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Verkiezingsjaar Lijsttrekker Kandidatenlijst Aantal stemmen % van de stemmers Aantal behaalde zetels Coalitie/Oppositie
2017 Thierry Baudet Kandidatenlijst 187.162 1,78 2 / 150 Oppositie
2021 Kandidatenlijst 523.083 5,02 8 / 150 Oppositie

Eerste Kamer

Zie Lijst van Eerste Kamerleden voor Forum voor Democratie voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Verkiezingsjaar Aantal stemmen % van de stemmers Aantal behaalde zetels
2019 27.473 15,87 12 / 75

Europees Parlement

Zie Lijst van Europarlementariërs voor Forum voor Democratie voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Verkiezingsjaar Aantal stemmen % van de stemmers Aantal behaalde zetels
2019 602.507 10,96 3 / 26 - 4 / 29[76]

Provincies

Provincie Zetels 2019
Vlag Groningen (provincie) Groningen 5 van 43
Vlag Friesland Friesland 6 van 43
Vlag Drenthe Drenthe 6 van 41
Vlag Overijssel Overijssel 6 van 47
Vlag Flevoland Flevoland 8 van 41
Vlag Gelderland Gelderland 8 van 55
Vlag Utrecht (provincie) Utrecht 6 van 49
Vlag Noord-Holland Noord-Holland 9 van 55
Vlag Zuid-Holland Zuid-Holland 11 van 55
Vlag Zeeland Zeeland 5 van 39
Vlag Noord-Brabant Noord-Brabant 9 van 55
Vlag Limburg Limburg 7 van 47
Nederland 86 van 570

De partij deed op 20 maart 2019 voor het eerst mee aan de verkiezingen voor de Provinciale Staten, in alle twaalf provincies.[77] FVD had voor de afzonderlijke provincies geen verkiezingsprogramma's geschreven. FVD behaalde het hoogste percentage stemmen (14.4%[78]) en eindigde in iedere provincie bij de drie grootste partijen. In drie provincies (Noord-Holland, Zuid-Holland, Flevoland) werd FVD de grootste partij.[79][80]

Gemeenten

Gemeenteraadsverkiezingen
Jaar Stemmen % Zetels
2018 20.015 0,3% 3
2022 76.720 1,2% 48

Forum voor Democratie nam bij de Nederlandse gemeenteraadsverkiezingen 2018 alleen deel in Amsterdam,[81] waar de partij onder aanvoering van Annabel Nanninga drie zetels haalde.[82] In april 2020 werd Anton van Schijndel uit de fractie gezet en ging verder als de Liberaal-Conservatieve Fractie.[83] In december 2020 stapten de resterende raadsleden uit de landelijke partij en gingen verder als de Onafhankelijke Raadsfractie (ORF). Hierdoor kwam Van Schijndel weer in de genade van Baudet en werd hij wederom de vertegenwoordiger van FVD in de Amsterdamse gemeenteraad.[84]

Bij de herindelingsverkiezingen van 24 november 2021 behaalde FVD in de vier gemeenten samen zeven zetels. Forum voor Democratie heeft bij de gemeenteraadsverkiezingen 2022 deelgenomen in vijftig gemeenten.[85] De partij haalde 48 zetels, alleen in Almere, Lelystad en Hoogeveen werd meer dan één zetel gehaald (in alle drie gemeenten twee zetels). Op 23 november 2022 werden tussentijdse gemeenteraadsverkiezingen gehouden in Brielle, Hellevoetsluis en Westvoorne dat werd samengevoegd tot Voorne aan Zee waar FVD 1 zetel haalde.

Externe links

Bronvermelding

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Forum_voor_Democratie&oldid=64023155"