Nieuw Sociaal Contract
Voor het boek, zie Een nieuw sociaal contract.
| Nieuw Sociaal Contract | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
| Personen | ||||
| Partijvoorzitter | Kilian Wawoe | |||
| Partijleider | Nicolien van Vroonhoven (lijst) | |||
| Fractieleider in de Tweede Kamer | Nicolien van Vroonhoven | |||
| Delegatieleider in het Europees Parlement | Dirk Gotink | |||
| Zetels | ||||
| Tweede Kamer | 20 / 150 | |||
| Europees Parlement | 1 / 31 | |||
| Geschiedenis | ||||
| Opgericht | 19 augustus 2023 | |||
| Afsplitsing van | CDA | |||
| Algemene gegevens | ||||
| Actief in |  Nederland
| |||
| Aantal leden | 7991 (1 januari 2025)[1] | |||
| Richting | Centrum[2] tot centrumrechts[3][4] | |||
| Ideologie | Christendemocratie[5] Personalisme Communitarisme[6] | |||
| Kleuren | Donkerblauw Geel | |||
| Jongerenorganisatie | Jong Sociaal Contract | |||
| Europese fractie | EVP | |||
| Officiële website | ||||
| ||||
Nieuw Sociaal Contract (NSC) is een Nederlandse politieke partij, opgericht door onder meer oud-CDA-politicus Pieter Omtzigt in 2023.[7] Belangrijke onderwerpen van het eerste partijprogramma zijn goed overheidsbestuur, toegang voor alle burgers tot basisbehoeften als zorg, onderwijs en huisvesting en bestaanszekerheid op de lange termijn.[8] De partij wil idealen niet alleen binnen politiek overheidsbestuur vormgeven maar ook in de samenleving.
Geschiedenis
[bewerken | brontekst bewerken]Begrip 'nieuw sociaal contract'
[bewerken | brontekst bewerken]In februari 2021 werd het boek Een nieuw sociaal contract, van Omtzigts hand, gepubliceerd, waarin hij de redenen en ervaringen uiteenzet die voerden tot zijn overtuiging, dat hervormingen van het politiek bestuurlijk systeem onontbeerlijk zijn voor een brede welvaart, en dat een herstel nodig is van het evenwicht tussen macht en tegenmacht in het politiek bestuur. In het boek doet hij tien voorstellen voor mogelijke verandering.[9] Deze ideeën waren bedoeld om te gebruiken door het Christen-Democratisch Appèl (CDA), de partij waarvoor hij op dat moment in de Tweede Kamer zat.[10]
Naar aanleiding van het uitlekken van een intern memo waarin Omtzigt zijn mening geeft over het functioneren van, en omgangsnormen in zijn partij, voelde Omtzigt zich in juni 2021 gedwongen zijn lidmaatschap van het CDA op te zeggen. Hij was met voorkeursstemmen direct in de Kamer gekozen en ging in september van dat jaar door als afsplitser in een eenmansfractie.[11]
Eigen partij
[bewerken | brontekst bewerken]Na de val van het kabinet-Rutte IV op het te voeren asielbeleid, werden de Tweede Kamerverkiezingen vervroegd en richtte Omtzigt met enige anderen op 19 augustus 2023 de partij Nieuw Sociaal Contract op.[7] Zijn manifest uit 2021 diende als basis voor de opvattingen van de nieuwe partij, waarvoor een nieuw basisdocument van 40 pagina's werd gepubliceerd.[12] Eerder was een steunfonds opgericht om budget bijeen te krijgen. Het kernteam bestaat uit onder andere woordvoerder Nicolien van Vroonhoven, partijvoorzitter Hein Pieper, bestuurslid Bert van Boggelen, Kilian Wawoe, verantwoordelijk voor de kandidatenlijst, en Eddy van Hijum, oud-gedeputeerde van Overijssel.[13]
Op 20 augustus 2023, zei Omtzigt in dagblad Tubantia dat zijn partij bij de Tweede Kamerverkiezingen van november 2023 niet nastreeft de grootste partij te worden.[7] De voorkeur gaat uit naar verantwoorde groei zodat het ideaal van een nieuwe bestuurscultuur ook binnen de eigen partij kan worden vormgegeven. Mocht NSC wel de grootste partij worden, wil hij niet per se minister-president worden, maar mede-verantwoordelijkheid nemen in een coalitie die anders is opgetuigd dan Nederland de laatste decennia gewend is. In plaats daarvan wil hij een kabinet met een regeerakkoord op hoofdlijnen, en ministers die als deskundige ook van buiten het parlement kunnen komen.[14] Zo kan er samenwerking op regeringsniveau zijn en zou hij fractievoorzitter in de Tweede Kamer kunnen zijn.[11]
In september werd de kandidatenlijst bekendgemaakt en sloot hij in een praatprogramma niet uit eventueel toch premier te willen worden.[15] Eddy van Hijum werd voorzitter van de commissie die het verkiezingsprogramma ging schrijven.[16] De eerste ledendag was op 10 november 2023, waarbij besloten werd tot de oprichting van de jongerenafdeling Jong Sociaal Contract en deelname aan de Europese Parlementsverkiezingen van 2024.[17] Hein Pieper was toen alweer teruggetreden na controverse om een afgesloten arbeidsconflict uit 2004 waarvan hij niet alle details aan Omtzigt had meegedeeld.[18] Bestuurslid Bert van Boggelen nam de taak over.
Tweede Kamerverkiezingen 2023
[bewerken | brontekst bewerken]
In de campagnetijd stellen Omtzigt en Vroonhoven zich bescheiden op. Men zegt na de verkiezingen het liefst vanuit de Kamer te willen gaan werken, omdat streven van de partij is het parlement meer macht te geven:[19] "We hebben een parlementaire democratie, geen presidentiële democratie".
Omtzigt positioneert de partij aan de rechterkant van het midden. Wanneer de partij met de VVD de grootste gaat worden, denkt hij te kunnen gaan samenwerken met "een subsectie van" VVD, NSC, BBB, CDA, SGP en JA21.[20] De partij ziet geen samenwerking met Geert Wilders zolang het PVV-verkiezingsprogramma volledig wordt onderschreven.[21][22]
Bij de Tweede Kamerverkiezingen op 22 november 2023 werden twintig zetels behaald, zo'n 90% van de NSC-stemmen ging naar lijsttrekker Omtzigt.[23] In een brief aan de verkenner voor de kabinetsformatie, de door verkiezingswinnaar Geert Wilders voorgedragen PvdA'er, Ronald Plasterk, interpreteert de partij de verkiezingsuitslag als een roep om een einde te maken aan de naar binnen gerichte bestuurscultuur waarbij besluiten genomen zijn die burgers geschaad hebben in plaats van geholpen. Steun aan een regering is alleen mogelijk wanneer die alle grondrechten waarborgt, de grenzen van de democratische rechtsstaat bewaakt en in woord en daad zoekt naar verbinding in de samenleving;[24] De partij nam deel aan de informatieronde voor de kabinetsformatie, met PVV, VVD en BBB en gaf op 10 januari tegenover informateur Plasterk aan, geen zitting te willen nemen in een meerderheids- of minderheidskabinet waar ook de PVV aan deel zal nemen, omdat de rechtsstatelijke afstand te groot is.[25][26] Begin februari 2024 trok NSC zich kort voor einde terug uit de tweede informatiedeelronde, over eventuele samenwerking op belangrijke beleidsterreinen, wegens gebrek aan vertrouwen om met alle deelnemende partijen tot de nodige bezuinigingen te komen en tegelijkertijd de beloftes aan de eigen kiezers waar te kunnen maken. Omtzigt gaf aan nog steeds open te staan voor onderhandelingen.[27] Uiteindelijk werd het kabinet-Schoof, bestaande uit PVV, VVD, NSC en BBB, ingezworen op 2 juli 2024.
In september dat jaar trok leider Omtzigt zich tijdelijk terug vanwege een burn-out.[28] Zijn werkzaamheden werden overgenomen door partijgenoot Nicolien van Vroonhoven, totdat hij in november weer terugkeerde, waarna ze het fractievoorzitterschap deelden. In april 2025 trok Omtzigt zich definitief terug uit de Haagse politiek en werd Van Vroonhoven de nieuwe voorzitter.
Volksvertegenwoordiging
[bewerken | brontekst bewerken]Tweede Kamer
[bewerken | brontekst bewerken] Zie ook: Lijst van Tweede Kamerleden voor NSC.| Verkiezingsjaar | Lijsttrekker | Kandidatenlijst | Aantal stemmen | % van de stemmers | Aantal behaalde zetels | Kabinetsdeelname |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 2023 | Pieter Omtzigt | Kandidatenlijst | 1.343.287 | 12,88% | 20 / 150 | Schoof |
Europees Parlement
[bewerken | brontekst bewerken]| Verkiezingsjaar | Lijsttrekker | Kandidatenlijst | Aantal stemmen | % van de stemmers | Aantal behaalde zetels |
|---|---|---|---|---|---|
| 2024 | Dirk Gotink | Kandidatenlijst | 233.564 | 3,75% | 1 / 31 |
Sinds 16 juli 2024 wordt NSC in het Europees Parlement vertegenwoordigd door Dirk Gotink.
Organisatie
[bewerken | brontekst bewerken]Voorzitters
[bewerken | brontekst bewerken]- Hein Pieper (24 augustus 2023 – september 2023)[29][30]
- Bert van Boggelen (waarnemend) (september 2023 – juli 2024)[30]
- Kilian Wawoe (december 2024 – heden)
Ledentallen
[bewerken | brontekst bewerken]| Datum | Aantal leden |
|---|---|
| 1 jan 2024 | 8811 |
| 1 jan 2025 | 7991 |
Bron: Nieuw Sociaal Contract (NSC) - ledentallen (Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen)
Wetenschappelijk Instituut
[bewerken | brontekst bewerken]Oud-Kamerlid Rosanne Hertzberger trad in januari 2025 toe tot het Wetenschappelijk Instituut van NSC.[31]
Externe link
[bewerken | brontekst bewerken]
- ↑ Ledentallen Nederlandse politieke partijen per 1 januari 2025, Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen, 10 maart 2025.
- ↑ Partijen trekken niet langer naar links, de kiezers zitten in het midden. trouw.nl (29 oktober 2023). Geraadpleegd op 31 oktober 2023.
- ↑ (en) A centre-right maverick, Pieter Omtzigt, could win the Dutch election. economist.com (19 november 2023). Gearchiveerd op 19 november 2023. Geraadpleegd op 11 december 2023.
- ↑ Is de nieuwe coalitie rechts, radicaal-rechts of extreemrechts? ‘NSC trekt de boel naar het midden’. ad.nl (18 mei 2024). Geraadpleegd op 18 mei 2024.
- ↑ NSC: Nieuw Sociaal Contract of Nieuw Sociaal CDA?. montesquieu-instituut.nl (28 augustus 2023). Geraadpleegd op 31 januari 2024.
- ↑ Zo komt Pieter Omtzigt bij de naam van zijn partij, Nieuw Sociaal Contract. trouw.nl (24 augustus 2023). Geraadpleegd op 31 januari 2024.
- ↑ a b c Kelly Adams, Pieter Omtzigt begint eigen partij en doet mee aan de verkiezingen. tubantia.nl (20 augustus 2023). Geraadpleegd op 20 augustus 2023.
- ↑ Pieter Omtzigt doet met eigen partij mee aan de verkiezingen. rtlnieuws.nl (20 augustus 2023). Geraadpleegd op 20 augustus 2023.
- ↑ Pieter Omtzigt, mmv Welmoed Vlieger (februari 2021). Een nieuw sociaal contract. Uitgeverij Prometheus. ISBN 9789044648058.
- ↑ Hanna, Marc, Een nieuw sociaal contract: Omtzigts belangrijkste politieke lessen en aanbevelingen (recensie). Interruptie. CDJA (22 mei 2021). Gearchiveerd op 30 augustus 2023. Geraadpleegd op 20 augustus 2023.
- ↑ a b Omtzigt doet mee aan verkiezingen met eigen partij: Nieuw Sociaal Contract. nos.nl (20 augustus 2023). Geraadpleegd op 20 augustus 2023.
- ↑ Politieke lijn Groep Omtzigt, als startpunt voor de politieke partij Nieuw Sociaal Contract (19 augustus 2023)
- ↑ Kelly Adams, "Deze man gaat de partij van Omtzigt leiden: ‘Je merkte dat Pieter er steeds meer vertrouwen in kreeg’", tubantia.nl, DPG Media, 21-08-2023.
- ↑ Citaat uit artikel Kelly Adams, Tubantia, 20 augustus 2023: "Mijn coalitie ziet er wel iets anders uit dan we nu gewend zijn. Waarbij er ook experts als minister benoemd kunnen worden, bijvoorbeeld een hoogleraar. En waarbij er een regeerakkoord op hoofdlijnen komt. In zo’n constructie wil ik mijn bijdrage leveren. Met de nieuwe generatie politici die nu opstaat heb ik ook vertrouwen dat er een nieuwe bestuurscultuur kan komen."
- ↑ Omtzigt sluit premierschap niet uit: 'Ik begin er meer lol in te krijgen'. hartvannederland.nl (19 september 2023). Geraadpleegd op 19 februari 2024.
- ↑ Wilma Kieskamp, Het verdriet van CDA’ers: Omtzigt scoort wél met hun gedachtegoed. trouw.nl (27 augustus 2023). Gearchiveerd op 27 augustus 2023. Geraadpleegd op 27 augustus 2023.
- ↑ NSC gaat ook meedoen aan Europese verkiezingen. nos.nl (10 november 2023). Geraadpleegd op 8 februari 2024.
- ↑ Tobias den Hartog & Niels Klaassen, Omtzigts partijvoorzitter stapt alweer op: conflict uit ver verleden wordt Pieper nu politiek fataal. AD. Gearchiveerd op 3 oktober 2023. Geraadpleegd op 2 oktober 2023.
- ↑ NSC: 'Mogelijk pas na verkiezingen bekend of Omtzigt premier wordt'. Hartvannederland. Talpa Network (7 november 2023). Geraadpleegd op 2 maart 2024.
- ↑ ANP, "Timmermans voelt afstand bij Omtzigt en vreest rechts kabinet", leidschdagblad.nl, Mediahuis NL B.V., 8 november 2023. Geraadpleegd op 2 maart 2024.
- ↑ Wilders nu milder dan vroeger? Yeşilgöz en Timmermans niet overtuigd. RTL Nieuws. RTL Nederland B.V. (16 november 2023). Geraadpleegd op 3 maart 2024.
- ↑ Omtzigt verwoordde in het SBS6 verkiezingsdebat (Debat van Nederland) van 16 november 2023, in beginsel niet te willen samenwerken met Geert Wilders zolang het huidige partijprogramma van kracht is. Wilders reageerde met het aanbod heikele onderwerpen in de ijskast te zetten als het om samenwerken in een coalitie zou gaan.
- ↑ Kiesraad stelt uitslag Tweede Kamerverkiezing 22 november 2023 vast. kiesraad.nl (1 december 2023). Geraadpleegd op 8 februari 2024.
- ↑ Brief NSC aan de heer Plasterk. bijlagen.nos.nl. Nieuw Sociaal Contract (29 november 2023). Geraadpleegd op 15 maart 2024.
- ↑ Motie Wilders: Plasterk informateur. nos.nl (13 december 2023). Geraadpleegd op 8 februari 2024.
- ↑ Bureau woordvoering Tweede Kamer, Aanbiedingsbrief en eindverslag informateur Plasterk - Verslag - Kabinetsformatie. www.kabinetsformatie2023.nl (12 februari 2024). Geraadpleegd op 14 februari 2024.
- ↑ Omtzigt: NSC nog steeds open voor onderhandelingen. nos.nl (7 februari 2024). Geraadpleegd op 8 februari 2024.
- ↑ NSC-leider Omtzigt verlaat landelijke politiek, vertrek slaat bij partij in als bom. ad.nl (18 april 2025). Geraadpleegd op 19 april 2025.
- ↑ den Hartog, Tobias, Omtzigts partijvoorzitter stapt alweer op: conflict uit ver verleden wordt Pieper nu politiek fataal. Tubantia (2 oktober 2023). Geraadpleegd op 2 oktober 2023.
- ↑ a b Interim-partijvoorzitter Bert van Boggelen zwaait af, partijneuwsociaalcontract.nl, 13 juli 2024
- ↑ Rosanne Hertzberger na tumultueus vertrek toch weer aan het werk voor NSC Telegraaf, 4 januari 2025
· 
· 
· · · ·