Irisbus Citelis

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Irisbus Citelis
Citelis Line van RATP
Concern Iveco
Vlag van Italië Italië
Busbouwer Irisbus
Vlag van Frankrijk Frankrijk
Type Citelis
Productiejaren 2005-2013
Voorganger Diverse:
Concurrenten Diverse;
Citelis 10.5 m CNG van Arriva op de stadsdienst van Leeuwarden
Citelis 18 m diesel van Ligne d'azur
Portaal  Portaalicoon   Openbaar vervoer

De Irisbus Citelis is een integral low floor-autobus, geproduceerd door de Franse busfabrikant Irisbus. De bus werd sinds 2005 gebouwd en was opvolger van de Irisbus Agora en de Irisbus CityClass. In 2013 is de productie van dit type stadsbus opgevolgd door de Iveco Bus Urbanway.

De bus werd geproduceerd in de Italiaanse vallei van Ufita[1], de Franse stad Annonay en in de Irisbusfabriek van het voormalige Tsjechische merk Karosa.

Er bestaan negen versies van de Citelis:

  • 10.5 m diesel
  • 12 m diesel
  • 18 m diesel
  • 12 m Line diesel
  • 10.5m CNG
  • 12 m CNG
  • 18 m CNG
  • 12 m hybride
  • 18 m hybride

Bij de Lineversie is, in tegenstelling tot de andere versies, de motor horizontaal geplaatst, in plaats van verticaal, om zo meer zitplaatsen te kunnen creëren. Naast de diesel en CNG-versies zijn er sinds 2007 ook trolleybusversies en sinds 2010[2] hybrideversies beschikbaar.

Trolleybus[bewerken | brontekst bewerken]

Onder licentie van Irisbus bouwt de Tsjechische busfabrikant Škoda een trolleybusvariant van de Citelis. Deze versie staat bekend als de Škoda 24Tr Irisbus en rijdt vooral in Oost-Europese landen.

Technische specificaties[bewerken | brontekst bewerken]

10.5 m diesel 12 m diesel 18 m diesel 12 m Line diesel 10.5 m CNG 12 m CNG 18 m CNG 12 m hybrid 18 m hybrid
Lengte 10 460 mm 11 990 mm 17 900 mm 11 990 mm 10 460 mm 11 990 mm 17 900 mm 11 990 mm 17 900 mm
Breedte 2 500 mm
Hoogte 2 924 mm 2 924 mm 2 924 mm 2 979 mm 3 301 mm 3 301 mm 3 301 mm 3 391 mm 3 393 mm
Wielbasis 4 950 mm 6 120 mm 5 355 / 6 675 mm 6 120 mm 4 950 mm 6 120 mm 5 355 / 6 675 mm 6 120 mm 5 355 / 6 675 mm
Vooroverbouw 2 710 mm
Achteroverbouw 3 160 mm
Interieurhoogte 2 deuren (voor/achter) 2 344 mm / 2 115 mm n.v.t. 2 344 mm / 2 115 mm n.v.t. 2 344 mm / 2 115 mm n.v.t.
Interieurhoogte 3 deuren (voor/achter) 2 344 mm / 2 309 mm 2 344 mm / 2 119 mm 2 344 mm / 2 309 mm 2 344 mm / 2 119 mm 2 344 mm / 2 309 mm 2 344 mm / 2 119 mm
Interieurhoogte 4 deuren (voor/achter) n.v.t. 2 344 mm / 2 108 mm n.v.t. 2 344 mm / 2 108 mm n.v.t. 2 344 mm / 2 108 mm
Instaphoogte voor 320 mm
Instaphoogte midden 330 mm
Instaphoogte achter 330 mm
Draaicirkel (buitendraai) 8 955 mm 10 785 mm 11 703 mm 10 685 mm 8 955 mm 10 785 mm 11 703 mm 10 785 mm 11 703 mm
Draaicirkel (binnendraai) 7 225 mm 9 000 mm 10 260 mm 8 890 mm 7 225 mm 9 000 mm 10 260 mm 9 000 mm 10 260 mm
Motor EEV Euro 4 / 5 Iveco Cursor 8 F2B EEV Iveco Cursor 8 F2G EEV Iveco Trector 6
Vermogen 180 kW (245 pk) of 213 kW (290 pk) 180 kW (245 pk) of 213 kW (290 pk) 213 kW (290 pk) of 280 kW (380 pk) 180 kW (245 pk) of 213 kW (290 pk) 180 kW (245 pk) of 213 kW (290 pk) 180 kW (245 pk) of 213 kW (290 pk) 213 kW (290 pk) of 243 kW (330 pk) 220 kW (300 pk) 220 kW (300 pk)
Versnellingsbak Automaat Voith of ZF
Aantal zitplaatsen1 19 tot 28 personen 20 tot 37 personen 31 tot 49 personen 22 tot 41 personen 19 tot 28 personen 20 tot 37 personen 32 tot 51 personen 23 tot 37 personen 30 tot 49 personen
Maximaal aantal passagiers2 ca. 90 personen ca. 97 personen ca. 130 personen ca. 97 personen ca. 90 personen ca. 97 personen ca. 140 personen ca. 104 personen ca. 160 personen

1= afhankelijk van het aantal deuren en stoelindeling; 2= inclusief staanplaatsen

Inzet[bewerken | brontekst bewerken]

In Nederland reed een bus in 2007 tijdelijk op proef bij HTM. Daarnaast reden er voor Arriva Nederland een aantal 10.5 m- en 12 m-bussen op CNG voor inzet op de stadsdienst van Leeuwarden in de concessie Noord- en Zuidwest-Fryslân tussen december 2012 en april 2024. De bus rijdt ook in onder andere België, Duitsland en Frankrijk in de reguliere dienstregeling. In België wordt de bus ingezet bij TEC en enkele buspachters.

De eerste rechtsgestuurde Citelis kwam in 2008/2009 in dienst bij Swan Transit uit Australië.

Bedrijf Series Versie Brandstof Aantal Inzet Opmerking Afbeelding
Vlag van Australië Australië
Swan Transit ?? 18 m Diesel 1 Perth
Vlag van België België
J De Reys en Zn. 111509 Line Diesel 1 Antwerpen Verkocht aan Van der Straeten
SADAR 763183 12 m Hybride 1 Luik Geschonken aan Hogeschool VIVES
TEC 4400 - 4413 12 m Diesel 14 Namen - Luxemburg
5231 - 5347 12 m Diesel 117 Verviers - Luik 5307 werd in 2010-2011 omgebouwd tot hybride bus
7555 - 7599 12 m Diesel 45 Charleroi
Van der Straeten 221012 Line Diesel 1 Oost-Vlaanderen Ex-J De Reys en Zn. 111509
Vlag van Duitsland Duitsland
VER 318 - 323 6 Ennepe-Ruhr-Kreis
Vlag van Frankrijk Frankrijk
Citura 260 - 280 12 m Diesel 21 Reims
823 - 829 18 m Diesel 7 Reims
CTPM 52 - 66 12 m Diesel 15 Perpignan
CTS 401 - 432 12 m CNG 32 Straatsburg
314 - 338 18 m Diesel 25 Straatsburg
301 - 313
339 - 352 		18 m CNG 27 Straatsburg
Disney 23, ?? ?? Pendeldiensten Disneyland Paris
61, 63, ?? 18 m Diesel ?? Pendeldiensten Disneyland Paris
DK'Bus Marine ?? 8 Duinkerke
?? Line Diesel 3 Duinkerke
Idelis 701 - 713
814 - 820
1021 - 1040
1141 - 1152
1253 - 1264 		64 Pau
Keolis Bordeaux 2601 - 2696 18 m CNG 96 Bordeaux
Keolis Dijon (Divia) 3301 - 3304 4 Dijon
2311 - 2312 18 m Diesel 2 Dijon ex-demobussen
L'va 69 - 79 11 Vienne
Keolis Orléans Val de Loire 900 12 m Hybride 1 Orléans
801 - 834 12 m Diesel 34 825 is buiten dienst na een ongeluk
740 - 748 18 m Diesel 9
Lignes dAzur 235, ?? 18 m Diesel ?? Nice
RATP 3001 - 3885 Line Diesel 885 RATP-busnetwerk
(Parijs, Île-de-France)
43 - 47 5 In de huisstijl van Recueil social
1811 - 1952 18 m Diesel 142
1651 - 1676
1953 - 1986 		18 m Diesel 60 In de huisstijl van STIF-RATP
5101 - 5311 11
5312 - 5344
8521 - 8541
8543 - 8804 		516 In de huisstijl van STIF-RATP
5942 - 5957 12 m Hybride 16 In de huisstijl van STIF-RATP
0074 - 0080 7 Bussen zijn reserve/niet in dienst en worden alleen gebruikt voor vervoer van conducteurs
0081 - 0100 Line Diesel 20 Bussen zijn reserve/niet in dienst en worden alleen gebruikt voor vervoer van conducteurs
Soléa 640 - 655 18 m Diesel 16 Mulhouse
ST2N 221 - 248
291 - 294 		18 m Diesel 32 Nice
STAN 300 - 316 12 m CNG 17 Nancy
STAR (Keolis) 400 - 411
4021 - 4023
6003 - 6005 		12 m Diesel 18 Rennes 408 is buiten dienst
800 - 832 18 m Diesel 33 Rennes 805 is buiten dienst
STAS 351 - 362 12 Saint-Priest-en-Jarez
781 - 798 18 m Diesel 18 Saint-Priest-en-Jarez
STCL 319 - ?? 25 Limoges
STRAN 412 - 417 8 Saint Nazaire
553 - 554 18 m Diesel 2 Saint Nazaire
TAG 3101 - 3130 30 Grenoble 3107 is buiten dienst
3501 - 3502 12 m Hybride 2 Grenoble
4401 - 4424 18 m Diesel 24 Grenoble
TBC 2605 - 2667, ?? 18 m CNG ?? Gironde
TCAT ?? 17 Troyes
TCL 1601 - 1655
2601 - 2663
3101 - 3158
3301 - 3356
3801 - 3847 		272 Lyon
2351 - 2352 12 m Hybride 2 Lyon
1501 - 1526 Line Diesel 26 Lyon
1101 - 1112
2001 - 2038
2101 - 2124
2801 - 2812
2201 - 2279 		18 m Diesel 154 Lyon
TCRA ?? 5 Avignon
?? Line Diesel 9 Avignon
TCRM 0606, 0607, ?? Line Diesel 18 Metz
Tisseo 0863, ?? 18 m Diesel ?? Haute-Garonne
Transdev Reims ?? 21 Reims
?? 18 m Diesel 7 Reims
Transpole 6001 - 6005 10.5 m CNG 5 Regio Lille
8600 - 8700 12 m CNG 101 Regio Lille 8600 draagt een speciale huisstijl met het logo van TEC Henegouwen voor de lijn MWR van en naar Moeskroen.
Enkele bussen dragen speciale huisstijl van LIANES.
10171 - 10284 12 m CNG 94 Regio Lille 10245 draagt een speciale huisstijl met het logo van TEC Henegouwen voor de lijn MWR van en naar Moeskroen.
Enkele bussen dragen speciale huisstijl van LIANES.
Twisto ?? 18 m Diesel 9 Caen
Veolia Transport Normandië ?? 14 Normandië
Vitalis 469 - 471 12 m CNG 3 Poitiers
160 - 171 18 m CNG 12 Poitiers
Vlag van Griekenland Griekenland
OSY 9001 - 9200 12 m CNG 200 Athene Geleverd in 2010
OASTH 271 - 290 12m 20 Thessaloniki Geleverd in 2010
501 - 518 12m 18 Thessaloniki Geleverd in 2012, 12 met 3 deuren (501-508, 515-518) en 6 met 2 deuren (509-514)
Vlag van IJsland IJsland
Strætó bs 21, ?? ?? Reykjavik
Vlag van Italië Italië
ATM 4270 12 m Hybride 1 Milaan
CTM 512 - 536 25 Cagliari
GTT ?? 100 Turijn
Start Romagna 10418 - 10432 15 Ravenna
32121 - 32133 13 Rimini
Vlag van Kroatië Kroatië
ZET 684, ?? ?? Zagreb
Vlag van Luxemburg Luxemburg
AVL 212 - 252 41 Stadsdienst Luxemburg
31 - 45 18 m Diesel 15 Stadsdienst Luxemburg
Gemengen QB386 1 Luxemburg
TICE 11 - 32 22 Kanton Esch-sur-Alzette
Voyages Vandivit 672 1 Stadsdienst Luxemburg
Vlag van Nederland Nederland
Arriva 6471 - 6475 10.5 m CNG 5 Stadsdienst Leeuwarden Buiten dienstdiensten
6601 - 6612 12 m CNG 12 Stadsdienst Leeuwarden 6601 - 6604 zijn in 2021 geëxporteerd naar Servië[3]
6613 - 6615 12 m CNG 3 Stadsdienst Leeuwarden Buiten dienst
HTM 331 12 m CNG 1 Den Haag Voorheen PKM Gdynia 2000, daarvoor MPK Wałbrzych 263
Vlag van Polen Polen
JLA Jarocin ?? 1 Jarocin
Mobilis MI-957, ?? 17 Krakau
MPK Wałbrzych ?? 14 Wałbrzych
?? 18 m CNG 5 Wałbrzych
MZK Słupsk ?? 18 m CNG 8 Słupsk
PKS Bydgoszcz ?? 15 Bydgoszcz
PKS Lubin ?? 5 Lubin
Vlag van Spanje Spanje
EMT-Palma ?? 22 Palma
?? 12 m CNG 10 Palma
?? 18 m Diesel 18 Palma
?? 18 m CNG 2 Palma
EMTSAM ?? 62 Málaga
?? 18 m Diesel 10 Malaga
Empresa Municipal de Transportes de Valencia 80?? 18 m Diesel 15 Valencia
92?? 12 m CNG 5 Valencia
TUZSA 2201 - 2227 27 Zaragoza
Vlag van Tsjechië Tsjechië
Luchthaven Praag-Ruzyně ?? ?? Vliegveld pendelbus
Vlag van Zwitserland Zwitserland
Auto AG Group 33 - 37, 40 18 m Diesel 6 Luzern
Bus Sierrois VS133226, VS343857 2 Stadsdienst Sierre

Foto's[bewerken | brontekst bewerken]

  • Interieur van een Irisbus Citelis.
    Interieur van een Irisbus Citelis.
  • Citelis Line van VER.
    Citelis Line van VER.
  • Trolleyversie van de Citelis.
    Trolleyversie van de Citelis.
  • CNG-versie van de Citelis van Arriva in Leeuwarden.
    CNG-versie van de Citelis van Arriva in Leeuwarden.
Zie de categorie Irisbus Citelis van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Irisbus_Citelis&oldid=67391372"