Lijst van materieel van de Nederlandse landmacht
Naar navigatie springen
Naar zoeken springen
Deze lijst van materieel van de Nederlandse landmacht geeft een overzicht van typen, aantallen hoofduitrustingsstukken en details van het materieel dat in gebruik is binnen de Koninklijke Landmacht. Gebruikte afkortingen: kN (kilonewton), MLC (Military Load Classification), CBRN (Chemical, Biological, Radiological and Nuclear defense) en MLU (mid-life update).
Voertuigen[bewerken | brontekst bewerken]
Pantservoertuigen[bewerken | brontekst bewerken]
Naam | Herkomst | Type | Aantal | Foto | Opmerkingen | |
---|---|---|---|---|---|---|
Tanks | ||||||
Leopard 2 A6M A2 | ![]() |
Gevechtstank | 18 | ![]() |
18 exemplaren gemoderniseerd met Nederlandse communicatie- en informatiesystemen, dit maakt digitale communicatie met Nederlandse eenheden mogelijk. De tanks zijn ondergebracht in het Duits-Nederlandse 414 Tankbataljon (Duits: 414 Panzerbataillon), dat onderdeel is van 43 Gemechaniseerde Brigade.[1][2] | |
Berging en herstel | ||||||
Leopard 2 "Buffel" | ![]() |
Bergingstank | 25 | ![]() |
In mei 2019 contract getekend voor grondige modernisering van 4 van de 25 Buffel-bergingtanks.[3] Vanaf december 2019 worden ook de overige 21 Buffel-bergingtanks per direct gemoderniseerd.[4] Uitlevering van de gemoderniseerde voertuigen vindt plaats sinds 2022 en is volgens planning in 2027 afgerond. | |
YPR-765 PRBDR | ![]() |
Pantserrupsvoertuig | 85 | ![]() |
De YPR-765 PRBR (Pantser Rups Battle Damage Repair)-uitvoering is aangepast als voertuig voor diagnose en kleine reparaties bij uitval of storingen en is in gebruik bij 43 Gemechaniseerde Brigade. | |
Infanteriegevechtsvoertuigen | ||||||
CV9035NL | ![]() |
Infanteriegevechtsvoertuig | 149 | ![]() |
| |
Pantserwielvoertuigen | ||||||
Boxer MRAV | ![]() ![]() |
Pantserinfanterievoertuig | 203 | ![]() |
| |
Bushmaster | ![]() |
Pantserinfanterievoertuig | 102 | ![]() |
| |
Iveco Manticore | ![]() |
Pantserwagen | 1185 | ![]() |
| |
Fuchs | ![]() |
Pantserinfanterievoertuig | 20 | ![]() |
| |
Fennek | ![]() ![]() |
Verkenningsvoertuig | 345 | ![]() |
|
Artillerie en luchtverdediging[bewerken | brontekst bewerken]
Naam | Herkomst | Type | Aantal | Foto | Opmerkingen | |
---|---|---|---|---|---|---|
Raketartillerie | ||||||
PULS | ![]() |
Raketartillerie | 20 | ![]() |
| |
Houwitsers | ||||||
PzH2000NL | ![]() |
Pantserhouwitser | 49 | ![]() |
| |
FH-70 | ![]() |
Houwitser | 15 | ![]() |
Niet in actieve dienst, 15 houwitsers overgenomen van Duitsland eind jaren '90. [8] | |
Mortieren | ||||||
Hirtenberger M6 C-640 Mk.1 | ![]() |
60mm-mortier | 80 | ![]() |
Vanaf 2017 zijn 80 nieuwe Hirtenberger 60mm-mortieren aan de operationele eenheden uitgeleverd. | |
Hirtenberger M8 R-1365 | ![]() |
81mm-mortier | 122 | ![]() |
Vanaf 2023 worden de verouderde L16 81mm-mortieren vervangen door 122 nieuwe mortieren van Hirtenberger.[9] | |
Royal Ordnance L16 | ![]() |
81mm-mortier | 63 | ![]() |
De L16 81mm-mortieren worden vanaf 2023 vervangen door 122 nieuwe 81mm-mortieren, waarvan 39 zullen worden uitgerust met een automatische richtinstallatie. | |
TDA Armemants MO-120 R.T. | ![]() |
120mm-mortier | 22 | ![]() |
De TDA 120mm-mortieren worden vanaf 2023 vervangen door 20 nieuwe 120-mortieren en vier vuureenheden met Loitering Munition. | |
Radars | ||||||
Thales Multi Mission Radar | ![]() |
Mobiel radarsysteem | 9 | ![]() |
In gebruik bij het VuursteunCommando en het Defensie Grondgebonden Luchtverdedigingscommando voor artillerieondersteuning, luchtruimsurveillance enluchtverdediging. De radar kan o.a. binnenkomende raket- en artilleriemunitie en onbemande vliegende systemen detecteren. | |
TRML | ![]() |
Mobiel radarsysteem | 5 | ![]() |
In 2007 drie, en in 2009 twee TRML-3D/32 systemen geleverd voor integratie in het Army Ground-Based Air Defence (AGBADS). Binnen AGBADS worden de beelden van de verschillende radars samengevoegd waardoor een zogenoemd local air picture (LAP) ontstaat. De TRML-radar wordt vervoerd op een 10-tons MAN 8x8 SX2000-vrachtauto. | |
Luchtverdedigingsystemen | ||||||
MIM-104 Patriot | ![]() |
Luchtafweersysteem voor middellange- tot lange-afstand | 4 | ![]() |
| |
NASAMS II | ![]() |
Luchtafweersysteem voor middellange-afstand | 2 | ![]() |
| |
Fennek SWP | ![]() |
Luchtafweersysteem voor korte-afstand | 18 | ![]() |
AGBADS integreert Norwegian Advanced Surface-to-Air Missile System (NASAMS) en het Fennek Stinger Weapon Platform (SWP) in één overkoepelend communicatie- en commandovoeringssysteem. 18 Fennek-pantserwagens die elk zijn uitgerust met 2 lanceerinrichtingen. De Fennek SWP kan in totaal vier Stinger-luchtdoelraketten kunnen afvuren. | |
FIM-92 Stinger | ![]() |
Manpads | Onbekend | ![]() |
|
Genie[bewerken | brontekst bewerken]
Naam | Herkomst | Type | Aantal | Foto | Opmerkingen | |
---|---|---|---|---|---|---|
Pantsergenievoertuigen | ||||||
Leopard 1 "Biber" | ![]() |
Brugleggende tank | 4 | ![]() |
Maximaal MLC-60 en gedeeltelijk vervangen door 4x MLC-70 brugleggers, met afstoting deel CV90's 6 tanks verkocht aan Estland. Worden vervangen door 8 Leopard 2 (Leguaan)-brugleggende tanks. | |
Leopard 2 "Leguaan" | ![]() |
Brugleggende tank | 8 | ![]() |
8 Leopard 2A4-brugleggende tanks (Leguaan), maximaal MLC-80, aangekocht ter vervanging van de Leopard 1-brugleggende tanks en de 4 MLC-70 brugleggers. Laatste systeem ingestroomd in 2021.[11] | |
Leopard 2 "Kodiak" | ![]() |
Geniedoorbraaksysteem | 10 | ![]() |
Sinds mei 2018 volledig operationeel.[12] | |
Overige genievoertuigen | ||||||
Caterpillar 930M | ![]() |
Wiellader | 43 | ![]() |
In januari 2022 het contract ondertekend voor de levering van 43 wielladers ter vervanging van de Werklust-bouwmachines. Uitlevering naar verwachting in eind 2022. | |
Caterpillar D6T | ![]() |
Bulldozer | 8 | ![]() |
Vanaf september 2020 zijn 8 nieuwe rupsdozers ingestroomd bij de genie. | |
MLC-70 wegenmatsysteem | ![]() |
Wegbouwsysteem | 10 | MAN SX 2000-vrachtwagen uitgerust met een KMW-systeem voor het gebruik van oprolbare stalen of kunststoffen matten die gebruikt worden als tijdelijke wegenmat (maximaal draagvermogen MLC-70 of 650 kN) voor het transport van voertuigen. Het systeem is in gebruik bij de genietroepen. | ||
MLC-70 brugleggend systeem | ![]() |
Brugslagsysteem | 4 | ![]() |
In 2011 4 exemplaren overgenomen van Noorwegen ter vervanging van 4 Leopard 1-brugleggende tanks. Wordt vanaf 2021 vervangen door 8 Leopard 2- brugleggende tanks (Leguaan). Maximaal draagvermogen MLC-70. | |
Liebherr FKM | ![]() |
Hijskraan | 12 | Lichte 3-assige hijskraan in gebruik bij de genietroepen. Wordt onder andere gebruikt voor het tillen van de matten op het MLC-70-wegenmatsysteem. Worden vanaf 2021 vervangen door 8 nieuwe Middelzware Mobiele Kranen (MMK), type Liebherr LTM 1055-3.2. Ook zijn er reeds 6 nieuwe Lichte Mobiele Kranen (LMK) geleverd door Liebherr. Verder worden er in samenwerking met Duitsland nog eens 4 Gepantserde Mobiele Kranen (GMK) aangeschaft.[13] | ||
Liebherr LTM | ![]() |
Hijskraan | 8 | ![]() |
Zware 4-assige hijskraan in gebruik bij de genietroepen. Worden vanaf 2021 vervangen door 8 nieuwe Middelzware Mobiele Kranen (MMK), type Liebherr LTM 1055-3.2. Ook zijn er reeds 6 nieuwe Lichte Mobiele Kranen (LMK) geleverd door Liebherr. Verder worden er in samenwerking met Duitsland nog eens 4 Gepantserde Mobiele Kranen (GMK) aangeschaft.[13] | |
Volvo EC220DL | ![]() |
Rupsgraafmachine | 7 | ![]() |
In 2018 7 nieuwe rupsgraafmachines uitgeleverd ter vervanging van verouderde grondverzetvoertuigen.[14] |
Terreinvoertuigen[bewerken | brontekst bewerken]
Naam | Herkomst | Type | Aantal | Foto | Opmerkingen | |
---|---|---|---|---|---|---|
All-terrain vehicles | ||||||
Defenture MDQ | ![]() |
Quad | 274 | ![]() |
Militaire dieselquad die specifiek is ontwikkeld voor de Nederlandse krijgsmacht. De gebruikersgroep bestaat uit het Korps Commandotroepen, het Korps Mariniers en de 11 Luchtmobiele Brigade. Het contract bevat een optie voor 120 additionele voertuigen, tot op heden zijn 274 voertuigen afgeroepen. De levering vindt naar verwachting plaats in 2023 en 2024.[15] | |
Luchtmobiel Speciaal Voertuig (LSV) | ![]() ![]() |
Licht terreinvoertuig | 135 | ![]() |
In gebruik bij 11 Luchtmobiele Brigade. Wordt vervangen door een nog te selecteren voertuig dat in samenwerking met Duitsland wordt verworven. | |
Suzuki King Quad 750 AXI | ![]() |
Quad | 48 | ![]() |
Gebruikt voor de hoge mate van mobiliteit, uitdagend terrein en toegankelijkheid voor lokale bewoners. Voor het eerst gebruikt ten tijde van de TF-55 uitzending, en later veelvuldig ingezet tijdens patrouilles in Mali. Kan wanneer nodig worden voorzien van een FN MAG machinegeweer aan de achetrzijde. | |
Terreinwagens | ||||||
Defenture VECTOR | ![]() |
Gepantserd terreinvoertuig | 75 | ![]() |
Terreinwagen die specifiek is ontwikkeld voor het Korps Commando Troepen.[16] Zijn ondergebracht in NLD SOCOM-pool waardoor ook NLMARSOF van de voertuigen gebruik kan maken. | |
Mercedes Benz 290GD | ![]() |
Terreinvoertuig | 1700 | ![]() |
5 kN en deel 7,5 kN MB's zijn deels vervangen door 1527 Volkswagen Amaroks.[17] Overige voertuigen worden vanaf 2023 vervangen door 1185 Iveco Manticores. | |
Mercedes Benz G280 CDI | ![]() |
Gepantserd terreinvoertuig | 140 | Oorspronkelijk aangeschaft voor Korps Commandotroepen en voor Korps Mariniers. Door verwerving van DMV Anaconda 4x4 bij Korps Mariniers, verwerving VECTOR bij KCT en hoge operationele druk zijn alle 140 voertuigen overgedragen aan reguliere gevechtseenheden van de Koninklijke Landmacht. | ||
Volkswagen Amarok | ![]() |
Terreinvoertuig | 1527 | Krijgsmachtbrede vervanger van deel van de 5 kN en deel 7,5 kN Mercedes-Benz 290GD's. Alle bestelde voertuigen ontvangen in juni 2018. | ||
Motorfietsen | ||||||
KTM 350 EXC-F | ![]() |
Enduromotor | 89 | ![]() |
Vanaf 2020 zijn 89 nieuwe KTM 350 EXC-F motorfietsen geleverd aan de 11 Luchtmobiele Brigade, ter vervanging van de de KTM LC-4's.[18] | |
KTM LC-4 | ![]() |
Enduromotor | 104 | ![]() |
104 motorfietsen in gebruik bij 11 Luchtmobiele Brigade.[19] |
Logistieke voertuigen[bewerken | brontekst bewerken]
Naam | Herkomst | Type | Aantal | Foto | Opmerkingen | |
---|---|---|---|---|---|---|
Tactische voertuigen | ||||||
DAF XF95 TropCo | ![]() |
Trekker-opleggercombinatie | 104 | ![]() |
||
DAF YA-4440/4442 (4-tonner) | ![]() |
Vrachtwagen | 2800 | De DAF 4-tonner wordt sinds 2019 gefaseerd vervangen door nieuwe 50kN en 100kN Scania Gryphus-vrachtwagens. | ||
DAF YA-2300 (10-tonner) | ![]() |
Vrachtwagen | 200 | ![]() |
De DAF 10-tonner wordt sinds 2019 gefaseerd vervangen door nieuwe 100kN Scania Gryphus-vrachtwagens. | |
DAF YT-2300 | ![]() |
Trekker | 40 | ![]() |
De DAF YT-2300 trekker wordt sinds 2020 gefaseerd vervangen door nieuwe 150kN Scania Gryphus-trekkers. | |
Scania WLS | ![]() |
Wissellaadsysteem | 515 | ![]() |
| |
Scania Gryphus | ![]() |
Vrachtwagen | 2847 | ![]() |
| |
Non-tactische voertuigen | ||||||
Volvo FH | ![]() |
Trekker | 10 | ![]() |
10 Volvo FH-trekkers geleverd aan het Bevoorrading- en Transportcommando in 2017. | |
DAF CF85 | ![]() |
Trekker | 17 | ![]() |
In februari 2021 DAF CF85-trekkers geleverd aan 210 Regionale Vervoerscompagnie van het Bevoorrading- en Transportcommando. | |
Iveco Stralis AS | ![]() |
Vrachtwagen | 14 | ![]() |
Sinds 2008 in dienst bij het Bevoorrading- en Transportcommando van het Operationeel Ondersteuningscommando Land. | |
Bergingsvoertuigen | ||||||
DAF YBZ-3300 | ![]() |
Bergingsvoertuig | 90 | Sinds begin jaren '90 in dienst, oorspronkelijk 255 besteld. Worden vanaf 2024 vervangen door 85 nieuwe bergingsvoertuigen. | ||
DAF YBB-95.480 | ![]() |
Bergingsvoertuig | 5 | ![]() |
Zware takelwagen met gepantserde cabine ten behoeve van berging en het afslepen van wielvoertuigen. In dienst gekomen in het kader van optreden in hoog risico omgeving ten tijde van Task Force Uruzgan. Worden vanaf 2024 vervangen door 85 nieuwe bergingsvoertuigen. |
Onbemande systemen[bewerken | brontekst bewerken]
Naam | Herkomst | Type | Aantal | Foto | Opmerkingen | |
---|---|---|---|---|---|---|
Onbemande verkenningssystemen | ||||||
AeroVironment Puma | ![]() |
Onbemand verkenningssysteem | 12 | ![]() |
Samen aangeschaft met Raven DDL. | |
AeroVironment RQ-11B Raven | ![]() |
Onbemand verkenningssysteem | 70 | ![]() |
22 Raven B NLD-varianten en 48 RQ-11B Raven DDL (Digital Data Link)-varianten met een sterk verbeterde motor, camera en verbeterde communicatiemiddelen.[24] | |
AeroVironment Wasp | ![]() |
Onbemand verkenningssysteem | 18 | ![]() |
Samen aangeschaft met Raven DDL. In gebruik bij het Joint ISTAR Commando en het Korps Commandotroepen. | |
Boeing-Insitu Integrator | ![]() |
Onbemand verkenningssysteem | 6 | ![]() |
In 2017 contract ondertekend voor aanschaf 3 Integrator-systemen. Elk systeem bestaat uit 2 toestellen, sinds 2018 operationeel. Wordt ingezet bij het 107 Aerial Systems Battery van het Joint ISTAR Commando.[25] | |
Boeing-Insitu ScanEagle | ![]() |
Onbemand verkenningssysteem | 12 | ![]() |
1 grondsysteem analoog met 6 vliegtuigen, 2 grondsystemen digitaal met elk 3 vliegtuigen. De Scan Eagle wordt gefaseerd vervangen door drie Integrator systemen van elk twee toestellen. | |
PD-100 Black Hornet | ![]() |
Onbemand micro-verkenningssysteem | 80 | ![]() |
In gebruik bij verkenningseenheden van de Koninklijke Landmacht.[26] | |
Onbemande grondvoertuigen | ||||||
Milrem THeMIS | 🇳🇱 Nederland | Onbemand rupsvoertuig | 6 | ![]() |
De onbemande THeMIS-rupsvoertuigen zijn samen aangekocht met Estland en zijn ondergrebracht bij de RAS-eenheid (Robots en Autonome Systemen) van 13 Lichte Brigade. De THeMIS kan worden voorzien van een remote controlled weapon station (RCWS).[27] | |
Rheinmetall Mission Master | ![]() |
Onbemand wielvoertuig | 1 | ![]() |
Sinds 2020 één Mission Master in cargo-uitvoering in beproeving bij de RAS-eenheid, volledig elektrisch onbemand wielvoertuig. |
Kleinkaliber- en antitankwapens[bewerken | brontekst bewerken]
Naam | Herkomst | Type | Kaliber | Foto | Opmerkingen | |
---|---|---|---|---|---|---|
Pistolen | ||||||
Glock 17 | ![]() |
Pistool | 9×19mm Parabellum | ![]() |
Standaard handvuurwapen binnen de gehele landmacht. Sinds 2017 stromen er krijgsmachtsbreed 16.300 nieuwe Glock 17 Gen 4-pistolen binnen. | |
Shotguns | ||||||
Mossberg M590 | ![]() |
Hagelgeweer | Kaliber 12 | ![]() |
Shotgun waarvan twee varianten in gebruik zijn: een gecamoufleerde uitvoering met kolf en de Mossberg met pistoolgrip en schuifkolf. Bedoeld voor oorlogvoering in de jungle en het uitschakelen van mensen of materieel op korte afstand. De M590 wordt ook ingezet voor het breachen, het openschieten van bijvoorbeeld deuren. 284 nieuwe shotguns geleverd in 2021. | |
Geweren | ||||||
Colt C7NLD | ![]() |
Aanvalsgeweer | 5,56×45mm NAVO | ![]() |
Standaard aanvalsgeweer binnen de gehele landmacht. Vanaf 2009 zijn de C7’s gemodificeerd en uitgerust met onder andere een Aimpoint CompM4-richtkijker, een telescopische kolf, een aangepaste vuurregelaar en patroonhouderpal en een railsysteem. Ook is een nieuwe coating aangebrachten, en kan een handgreep met uitschuifbare tweepoot voor een stabielere liggende schietpositie worden bevestigd. | |
Karabijnen | ||||||
Colt C8NLD | ![]() |
Karabijn | 5,56×45mm NAVO | ![]() |
Standaard karabijn, met een kortere loop dan de C7, binnen de gehele landmacht. Vanaf 2007 voorzien van dezelfde modificaties als de C7. De C8's bieden meer bewegingsvrijheid bij optreden in verstedelijkt gebied en zijn in gebruik bij o.a. stafeenheden, parachutisteneenheden en overige specialistische eenheden. | |
HK416 | ![]() |
Karabijn | 5,56×45mm NAVO | ![]() |
Standaard karabijn binnen het Korps Commandotroepen en de duikers van de verkenners van het Regiment Genietroepen. | |
SIG MCX | ![]() |
Karabijn | .300 AAC Blackout | ![]() |
In gebruik bij het Korps Commandotroepen, in de Virtus- en Rattler-varianten. | |
Scherpschuttersgeweren | ||||||
HK417 | ![]() |
Scherpschuttersgeweer | 7,62×51mm NAVO | ![]() |
Scherpschuttersgeweer dat in gebruik is bij het Korps Commandotroepen en de sniper-groepen van de conventionele infanterie. | |
Accuracy International AWM | ![]() |
Scherpschuttersgeweer | .338 Lapua Magnum | ![]() |
Scherpschuttersgeweer dat landmachtbreed in gebruik is bij de sniper-groepen. | |
Accuracy International AXMC | ![]() |
Scherpschuttersgeweer | .338 Lapua Magnum .308 Winchester |
![]() |
Scherpschuttersgeweer dat landmachtbreed in gebruik is bij het sniper-groepen, opvolger van de Accuracy AWM. | |
Barret M82A1 | ![]() |
Scherpschuttersgeweer | .50 Browning Machine Gun | ![]() |
Scherpschuttersgeweer (antimaterieel) dat landmachtbreed in gebruik is bij SLA-groepen. | |
Machinegeweren | ||||||
FN Minimi | ![]() |
Licht machinegeweer | 5,56×45mm NAVO | ![]() |
Bandgevoed licht machinegeweer dat in gebruik is binnen de infanterie-eenheden. Persoonlijk wapen, gebruikelijk twee Minimi's per sectie. | |
FN MAG | ![]() |
Middelzwaar machinegeweer | 7,62×51mm NAVO | ![]() |
Bandgevoed middelzwaar machinegeweer dat in gebruik is binnen alle eenheden. Groepsbewapening, elke geweergroep kent één MAG-team, bestaande uit een schutter en een helper. Tevens in gebruik als boordwapen op verschillende voertuigen. Tussen 2016 en 2018 zijn er 2050 nieuwe exemplaren geleverd. | |
Browning M2 | ![]() |
Zwaar machinegeweer | .50 Browning Machine Gun | ![]() |
Bandgevoed zwaar machinegeweer, ondersteuningswapen binnen infanteriepelotons. De .50 wordt geplaatst op grond- of voertuigaffuiten. Tussen 2016 en 2018 zijn er 840 nieuwe exemplaren geleverd. | |
Granaatwerpers | ||||||
Heckler & Koch UGL | ![]() |
Granaatwerper | 40mm-granaat | ![]() |
Underslung granaatwerper die onder de C7-, C8- en HK416-aanvalsgeweren kan worden bevestigd. | |
M320 Grenade Launcher Module | ![]() ![]() |
Granaatwerper | 40mm-granaat | ![]() |
In gebruik bij het Korps Commandotroepen. Amerikaanse variant van de H&K UGL, die door een uitklapbare voorgreep ook als stand-alone-wapen kan worden gebruikt. | |
Heckler & Koch AGW | ![]() |
Automatische granaatwerper | 40mm-granaat | ![]() |
De AGW wordt voornamelijk als boordwapen op een ringaffuit gebruikt, maar is ook los inzetbaar; het wapen staat dan op een driepootaffuit. | |
Antitankwapens | ||||||
M72 LAW | ![]() ![]() |
Licht antitankwapen | 66mm | ![]() |
In gebruik bij infanterie-eenheden, als eenmalig te gebruiken draagbare raketwerper. Voornamelijk bedoeld voor het bestrijden van pantservoertuigen, gevechtsopstellingen en technicals op zeer korte afstand. | |
Panzerfaust 3 | ![]() |
Antitankwapen | 110mm | ![]() |
Landmachtbreed in gebruik, draagbaar terugstootloos antitankwapen. Het wapen vuurt verschillende soorten munitie gericht af, met het Dynarange-afvuursysteem tot een afstand van maximaal 600 meter. Het wapensysteem is geschikt tegen tanks, pantservoertuigen, versterkte opstellingen en (lichte) bunkers. Ook is het mogelijk om stil hangende helikopters onder vuur te nemen. | |
Spike LR | ![]() |
Antitankwapen | 130mm | ![]() |
Landmachtbreed in gebruik, antitankraket voor de middellangeafstand. Af te vuren vanaf een kleine 3-pootstandaard, naast gevechtstanks ook inzetbaar tegen andere zwaar gepantserde doelen. | |
Handgranaten | ||||||
Nr 330/331 | ![]() |
Scherfhandgranaat | 155g TNT | ![]() |
Standaard scherfhandgranaat, Nederlandse variant van de HG 85-granaat. |
Bronnen, noten en/of referenties
|