Naar inhoud springen

Waterslangen

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
(Doorverwezen vanaf Natricinae)
Waterslangen
Een ringslang (Natrix natrix), exemplaar uit de Veluwe.
Taxonomische indeling
Rijk:Animalia (Dieren)
Stam:Chordata (Chordadieren)
Klasse:Reptilia (Reptielen)
Orde:Squamata (Schubreptielen)
Onderorde:Serpentes (Slangen)
Superfamilie:Colubroidea
Familie:Colubridae (Toornslangachtigen)
Onderfamilie
Natricinae
Bonaparte, 1838
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Waterslangen op Wikispecies Wikispecies
(en) World Register of Marine Species
Portaal  Portaalicoon   Biologie
Herpetologie

Waterslangen[1] (Natricinae) zijn een onderfamilie van slangen.

Een aantal soorten zet geen eieren af, maar brengt de jongen levend ter wereld; ze zijn eierlevendbarend. Bekende soorten zijn de dobbelsteenslang en de ringslang uit het geslacht Natrix. Ook de kousenbandslangen uit het geslacht Thamnophis genieten enige bekendheid, daar zij vaak in gevangenschap worden gehouden als exotisch huisdier.

Waterslangen laten bij bedreiging hun ontlasting lopen of scheiden een stinkende vloeistof af uit de anaalklieren, ook worden schijnaanvallen uitgevoerd. Vrijwel alle waterslangen zijn onschuldige dieren die niet snel zullen bijten. Een aantal soorten echter staat bekend als agressief en de soorten uit het geslacht Rhabdophis zijn aan te merken als giftig, een beet kan voor de mens fatale gevolgen hebben.[2]

Naam en indeling

[bewerken | brontekst bewerken]

De onderfamilie telt 253 soorten in 38 geslachten, veertien geslachten zijn monotypisch. Dit betekent dat zij slechts door een enkele soort worden vertegenwoordigd.

De groep werd lange tijd als een aparte familie beschouwd, maar wordt tegenwoordig gezien als een onderfamilie gezien van de familie toornslangachtigen.[3]

Uiterlijke kenmerken

[bewerken | brontekst bewerken]

Waterslangen worden middelgroot tot groot, de lichaamslengte varieert van ongeveer een meter tot bijna twee meter. De kop is meestal duidelijk van het lichaam te onderscheiden door de aanwezigheid van een duidelijke insnoering. De ogen hebben altijd een ronde pupil. Ze onderscheiden zich van veel andere slangen doordat de tanden in de onderkaak ongeveer even groot zijn maar de tanden in de bovenkaak naar achterzijde toe steeds langer worden. Dit dient om glibberige prooidieren vast te houden terwijl ze worden doorgeslikt. De schubben hebben vaak zintuiglijke orgaantjes aan de voorzijde. De schubben onder de staart (caudaalschubben) zijn meestal gepaard.

Verspreiding en habitat

[bewerken | brontekst bewerken]

Waterslangen kennen een zeer groot verspreidingsgebied en komen vrijwel wereldwijd voor. In Nederland komt ook een vertegenwoordiger voor; de ringslang (Natrix helvetica).

Waterslangen worden zo genoemd vanwege hun waterminnende levenswijze, veel soorten leven langs de oevers van rivieren en meren in bossen, moerassen, graslanden en draslanden. Veel soorten leven van waterdieren zoals vissen en amfibieën, enkele soorten hebben zich gespecialiseerd in het eten van rivierkreeften.

Onderstaand zijn de geslachten weergegeven, met het soortenaantal, de auteur en het verspreidingsgebied.

Naam Aantal soorten Auteur Verspreidingsgebied
Adelophis
2
Dugès, 1879 Midden-Amerika; Mexico
Afronatrix
1
Cope, 1861 Afrika; Liberia, Sierra Leone, Senegal, Ivoorkust, Burkina Faso, Guinea, Mali, Nigeria, Kameroen, Ghana, Togo en Benin
Amphiesma
1
Linnaeus, 1758 Azië; Taiwan, China, Sri Lanka, India, Bhutan, Myanmar, Thailand, Vietnam, Laos, Cambodja, Nepal en Pakistan, mogelijk op de Andamanen
Amphiesmoides
1
Werner, 1924 Azië; China en Vietnam
Anoplohydrus
1
Werner, 1909 Azië; Indonesië
Aspidura
9
Wagler, 1830 Azië; Sri Lanka
Atretium
2
Cope, 1853 Azië; China, Sri Lanka, India, Nepal en Bangladesh
Blythia
2
Blyth, 1855 Azië; India, Myanmar en China
Clonophis
1
Kennicott, 1856 Noord-Amerika; Verenigde Staten
Fowlea
8
Theobald, 1868 Azië; Afghanistan, Pakistan, Sri Lanka, India, Bangladesh, Bhutan, Nepal, Myanmar, Cambodja, Thailand, Laos, Taiwan, Vietnam, Maleisië, Singapore, China en de Andamanen, mogelijk op de Nicobaren
Haldea
1
Linnaeus, 1766 Noord-Amerika; Verenigde Staten
Hebius
44
Thompson, 1913 Azië; India, Myanmar, Laos, Vietnam, Thailand, China, Cambodja, Indonesië, Japan, Maleisië, Brunei, Nepal, Bhutan, Singapore, Korea en Rusland
Helophis
1
de Witte, 1922 Afrika; Congo-Kinshasa en Congo-Brazzaville
Herpetoreas
5
Günther, 1860 Azië; Pakistan, India, Nepal, Myanmar, Bangladesh, Bhutan, China
Hydrablabes
2
Boulenger, 1891 Azië; Maleisië, Indonesië en Brunei
Hydraethiops
2
Günther, 1872 Afrika; Gabon, Congo-Kinshasa, Congo-Brazzaville, Centraal-Afrikaanse Republiek en Kameroen
Iguanognathus
1
Boulenger, 1898 Azië; Indonesië
Isanophis
1
Taylor & Elbel, 1958 Azië; Thailand
Limnophis
3
Günther, 1865 Afrika; Zambia, Congo-Kinshasa, Angola, Botswana en Namibië
Liodytes
3
Cope, 1885 Noord-Amerika; Verenigde Staten
Natriciteres
6
Loveridge, 1953 Afrika; Mozambique, Zimbabwe, Botswana, Zambia, Soedan, Angola, Congo-Kinshasa, Congo-Brazzaville, Centraal-Afrikaanse Republiek, Gabon, Equatoriaal-Guinea, Kameroen, Nigeria, Togo, Benin, Ghana, Ivoorkust, Senegal, Guinea, Mali, Tanzania, Ethiopië, Somalië, Oeganda, Namibië, Zuid-Afrika, Liberia, Sierra Leone en Burkina Faso
Natrix
5
Laurenti, 1768 Europa, westelijk Azië en het Midden-Oosten; Noorwegen, Zweden, Finland, Frankrijk, België, Nederland, Luxemburg, Duitsland, Polen, Tsjechië, Denemarken, Oostenrijk, Zwitserland, Italië, Hongarije, Roemenië, Kroatië, Slovenië, Slowakije, Bosnië en Herzegovina, Montenegro, Macedonië, Servië, Albanië, Bulgarije, Griekenland, Cyprus, Spanje, Portugal, Gibraltar, Iran, Irak, Syrië, Rusland, China, Turkije, Afghanistan, Oekraïne, Armenië, Georgië, Azerbeidzjan, Kazachstan, Turkmenistan, Tadzjikistan, Oezbekistan, Kirgizië, Pakistan, Jordanië, Libanon, Egypte, Israël, het Verenigd Koninkrijk en Liechtenstein
Nerodia
10
Baird & Girard, 1853 Noord- en Midden-Amerika; Canada, de Verenigde Staten, Mexico, Guatemala en Belize
Opisthotropis
25
Günther, 1872 Azië; Filipijnen, Indonesië, Brunei, Maleisië, Vietnam, China, Thailand, Laos en Japan
Paratapinophis
1
Angel, 1929 Azië; China, Laos en Thailand
Pseudagkistrodon
1
Boulenger, 1906 Azië; Taiwan en China
Regina
2
Baird & Girard, 1853 Noord-Amerika; Canada en de Verenigde Staten
Rhabdophis
27
Fitzinger, 1843 Azië; Indonesië, Thailand, Vietnam, Cambodja, Laos, Myanmar, Maleisië, Singapore, Bhutan, Bangladesh, Nepal, India, China, Rusland, Noord-Korea, Zuid-Korea, Taiwan, Japan, Sri Lanka, Pakistan, Filipijnen en Brunei
Rhabdops
2
Boulenger, 1893 Azië; India
Smithophis
4
Giri, Gower, Das, Lalremsanga, Lalronunga, Captain & Deepak, 2019 Azië; India, Myanmar en China
Storeria
5
Baird & Girard, 1853 Midden- en Noord-Amerika; Canada, de Verenigde Staten, Mexico, Guatemala, Honduras en mogelijk in Belize
Thamnophis
35
Fitzinger, 1843 Noord- en Midden-Amerika; Canada, de Verenigde Staten, Mexico, Belize, Honduras, Nicaragua, Costa Rica, Guatemala, de Bahama's en El Salvador
Trachischium
7
Günther, 1858 Azië; Nepal, Bangladesh, India, Bhutan en China
Trimerodytes
6
Rossman & Eberle, 1979 Azië; Taiwan, Myanmar, Thailand, Vietnam, India, China, Taiwan en Laos
Tropidoclonion
1
Hallowell, 1856 Noord-Amerika; Verenigde Staten
Tropidonophis
19
Jan, 1863 Azië; Papoea-Nieuw-Guinea, Nieuw-Guinea, Indonesië en de Filipijnen
Virginia
1
Baird & Girard, 1853 Noord-Amerika; Verenigde Staten
Xenochrophis
5
Günther, 1864 Azië; Pakistan, Nepal, Bangladesh, Brunei, Myanmar, Cambodja, India, Indonesië, Laos, Maleisië, Singapore, Thailand en Vietnam, geïntroduceerd in Puerto Rico

Bronvermelding

[bewerken | brontekst bewerken]