Naar inhoud springen

Pedagogiek

Zoek dit woord op in WikiWoordenboek
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Eerste Montessorischool in Nederland, Den Haag 1915

Pedagogiek of opvoedkunde is de wetenschappelijke studie van de manier waarop volwassenen - ouders, opvoeders, onderwijzers en leraren, jeugdigen grootbrengen, om ze voor te bereiden op een zelfstandig, volwassen bestaan. Een beoefenaar van dit vakgebied is een pedagoog. De studie van de organisatie van het onderwijs is de onderwijskunde, het specifieke vakgebied van het lesgeven heet didactiek.

Meer specifiek bestudeert pedagogiek onderwijsmethoden, inbegrepen de te stellen leerdoelen, en de manier waarop deze doelen bereikt kunnen worden. Ze bestudeert de opvoeding, de ontwikkelingsfasen, en de relaties tussen het kind en zijn sociale omgeving: familieleden, school, vriendjes en vriendinnetjes, de gebouwde omgeving, media. Ook wordt de opvoeding van moeilijk opvoedbare kinderen onderzocht. Onder pedagogie wordt de praktijk van het opvoeden verstaan.

De opvoedingswetenschap (pedagogiek) bestaat niet in alle landen als zelfstandige wetenschap; in Nederland, Duitsland en België is dit overigens wel het geval. In Groot-Brittannië heet het education, en is het één profiel samen met maatschappelijk werk en dienstverlening.

Etymologie

[bewerken | brontekst bewerken]

Pedagogiek is de vernederlandste vorm van Grieks παιδαγωγία, paidagōgia, een neologisme (1495), afgeleid van Oudgrieks παιδαγωγός, [1] paidagōgos, samengesteld uit παῖς país; kind, jongen, en αγειν agein: leiden, wegleiden. Een pedagoog (παιδαγωγός) was in de klassieke oudheid een slaaf die de kinderen begeleidde van en naar school, maar ook algemener begeleidde, bijvoorbeeld naar de markt.

Specialisaties

[bewerken | brontekst bewerken]

Binnen de pedagogiek worden de volgende specialisaties onderscheiden:

Sommigen menen dat er theorieën zijn die altijd en overal zouden gelden over het (beïnvloeden van) menselijk gedrag. Anderen menen dat het menselijk gedrag niet is te voorspellen, en gaan "slechts" na hoe het in het verleden is toegegaan.

In de theorie[2] heeft men verder acht terreinen van opvoeding onderkend: emotionele vorming, esthetische vorming, ethische vorming, intellectuele vorming, lichamelijke opvoeding, persoonlijkheidsvorming, seksuele opvoeding en sociale vorming.

Pedagogen

[bewerken | brontekst bewerken]
Zie Pedagoog voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Bekende Nederlandse en Belgische pedagogen
Bekende buitenlandse pedagogen

Zie ook

[bewerken | brontekst bewerken]
 Portaal Onderwijs

Literatuur

[bewerken | brontekst bewerken]
  • Siebren Miedema (red.), Pedagogiek in meervoud: wegen in het denken over opvoeding en onderwijs. Houten, Bohn Stafleu Van Loghum, 1984 / 2000 (6de druk)
  • Paul Smeyers, Stefan Ramaekers, Roel van Goor, Bruno Vanobbergen (red.), Inleiding in de pedagogiek. Deel 1: Thema's en basisbegrippen. Deel 2: Grondslagen en stromingen. Amsterdam, Boom, 2017
  • Joop Berding & Wouter Pols (2018, 4e herziene druk). Schoolpedagogiek voor het basis- en voortgezet onderwijs. Noordhoff Uitgevers BV., Groningen, Nl., 356 p.. ISBN 9789001827892.
  • Tom Kroon & Bas Levering (red.) (2008 / 2019, 5e druk). Grote pedagogen in klein bestek. SWP, Amsterdam, 336 p.. ISBN 9789088506925.
  • Jan Masschelein (red.), Dat is pedagogiek. Actuele kwesties en sleutelteksten uit de Westerse pedagogische traditie van de twintigste eeuw. Leuven University Press, 2019 ISBN 9789462701496
  • D.Th. Thoomes, De antropologische pedagogiek van O.F. Bollnow. In: Bronteksten Historische pedagogiek, Rotterdam, 2000 [1] / Capita Selecta [2]
  • Daan Thoomes, Gemankeerde volwassenheid? In: In de Waagschaal, tijdschrift voor theologie, cultuur en politiek. Jrg. 30, 2001, nr. 7, pp. 12-14 [3]
  • Daan Thoomes, Opvoeding heeft een doel. In: In de Waagschaal, tijdschrift voor theologie, cultuur en politiek. Jrg. 32, 2003, nr. 13, pp. 13-16 [4]
  • Willem Koops, Een beeld van een kind. De ontwikkeling en opvoeding van het kind in historisch perspectief. Amsterdam, Boom, 2016
  • Jan Bransen, Pedagogisch gezag is geen epistemisch gezag. Een pleidooi tegen de verwetenschappelijking van de pedagogiek. In: Pedagogiek, jrg. 36, 2016, nr. 2, pp. 175-198
  • Jan Bransen, Gevormd of vervormd?: een pleidooi voor ander onderwijs. Leusden, Isvw Uitgevers, 2020
  • W. de Jong, J. Bekker, I. Schonewille, L. van der Poel, H. De Deckere (red.), Grondleggers van de pedagogie(k). Amsterdam, SWP, 2022
[bewerken | brontekst bewerken]


Zie de categorie Pedagogy van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Pedagogiek&oldid=68252451"