Wereldkampioenschappen wielrennen

Wereldkampioenschappen wielrennen
Organisator	UCI
Geschiedenis
Eerste editie	1921
Portaal    Wielersport

De wereldkampioenschappen wielrennen zijn wegwedstrijden en tijdritten die jaarlijks door de Internationale Wielerunie worden georganiseerd voor verschillende categorieën. De eerste maal gebeurde dat in 1921, toen nog enkel voor amateurs. Het eerste wereldkampioenschap voor beroepsrenners werd gehouden in 1927. Voor vrouwen wordt sinds 1958 een wereldkampioenschap georganiseerd. De wedstrijden worden verreden als eendaagse wegwedstrijden, zowel voor eliterenners als beloften en junioren. Sinds 1994 wordt er ook een apart wereldkampioenschap tijdrijden georganiseerd.

Deelname

In tegenstelling tot de meeste andere wielerwedstrijden rijden de renners niet in merkenteams, maar in teams per land. Overeenkomstig de UCI World Tour-ranglijst vaardigen de landen een bepaald aantal wielrenners af: de tien hoogst geklasseerde wielerlanden mogen negen renners afvaardigen. Tot 2004 kon een landenploeg nog uit maximaal twaalf renners bestaan. Voor de andere landen wordt gebruikgemaakt van een rangschikking volgens continent. Deze levert afhankelijk van de positie zes plaatsen, drie plaatsen of één plaats op. De winnaar van het jaar ervoor mag altijd deelnemen en kan zo zijn land meestal aan een extra startplaats helpen. In 2006 was dit niet het geval: de Belgen gingen met negen renners van start, hoewel Tom Boonen het jaar ervoor wereldkampioen geworden was. Omdat renners de rest van het jaar in een vaak internationale ploeg rijden, komt het voor dat renners van verschillende landen elkaar helpen of dat renners van één land elkaar tegenwerken.

Ook bij de junioren, beloften en vrouwen worden de wereldkampioenschappen in landenteams verreden. Deze zijn echter kleiner dan bij de elite mannen.

Locatie en parcours

De locatie van het wereldkampioenschap verschilt per jaar. Meestal is het parcours licht heuvelachtig, vergelijkbaar met dat van klassiekers. Het zijn daarom ook vaak specialisten in dit type wedstrijden die wereldkampioen worden. Soms gaat het echter om een vrijwel vlak parcours zoals in 2002 in Zolder, of juist een vrij bergachtig parcours zoals in 1995 in Duitama.

Het parcours bestaat traditioneel uit een groot aantal ronden en de lengte van de langste wedstrijd, bij de mannen elite, is meestal ongeveer 250 kilometer. De wedstrijd vindt in het najaar plaats, niet lang nadat de mannen de Ronde van Spanje hebben gereden. De tijdritten vinden enkele dagen eerder plaats, in dezelfde regio als de wegwedstrijd.

Regenboogtrui

Voor de wereldkampioen wacht aan de eindstreep de regenboogtrui, die hij of zij een heel jaar lang mag dragen – enkel een leiderstrui in een etappewedstrijd krijgt voorrang. De eerste regenboogtruien werden in 1927 uitgereikt; voordien was er geen speciale trui voor de wereldkampioen. De wereldkampioen mag alleen in de discipline waarin de titel behaald is zijn of haar trui dragen. De gewezen wereldkampioenen mogen de rest van hun carrière regenboogbandjes onderaan hun mouwen en aan de kraag dragen.

Omdat het al verschillende keren is voorgekomen dat een regerend wereldkampioen amper wedstrijden wist te winnen, danwel veel pech kende (Jean-Pierre Monseré overleed zelfs in de regenboogtrui), wordt wel gesproken van de vloek van de regenboogtrui. Dat de regerend wereldkampioen minder vaak wint in de regenboogtrui dan in het voorgaande jaar waarin hij wereldkampioen werd, valt volgens een Britse onderzoeker (dr. Thomas Perneger) logisch te verklaren: omdat er in de media en door fans extra op de regenboogtrui wordt gelet, wordt er ook meer aandacht geschonken aan zijn mindere prestaties en vanwege de regenboogtrui valt de renner meer op in het peloton en kan hij dus niet onopgemerkt demarreren.

Huidige wereldkampioenen

Discipline	Winnaar
Wegrit elite mannen	Remco Evenepoel
Wegrit elite vrouwen	Annemiek van Vleuten
Tijdrit elite mannen	Tobias Foss
Tijdrit elite vrouwen	Ellen van Dijk
Ploegentijdrit elite gemengd	Zwitserland
Wegrit beloften mannen	Jevgenıı Fedorov
Wegrit beloften vrouwen	Niamh Fisher-Black
Tijdrit beloften mannen	Søren Wærenskjold
Tijdrit beloften vrouwen	Vittoria Guazzini
Wegrit junioren mannen	Emil Herzog
Wegrit junioren vrouwen	Vlag van Verenigd Koninkrijk Zoe Bäckstedt
Tijdrit junioren mannen	Vlag van Verenigd Koninkrijk Joshua Tarling
Tijdrit junioren vrouwen	Vlag van Verenigd Koninkrijk Zoe Bäckstedt

Medaillespiegel

Plaats	Land	1 Goud	2 Zilver	3 Brons	Totaal
1	Italië	94	77	75	246
2	Nederland	57	53	48	158
3	België	52	44	42	138
4	Frankrijk	47	48	44	139
5	Duitsland	44	46	54	144
6	Vlag van Verenigde Staten Verenigde Staten	28	34	25	87
7	Vlag van Verenigd Koninkrijk Groot-Brittannië	23	16	18	57
8	Zwitserland	22	29	27	78
9	Denemarken	21	20	22	63
10	Vlag van Sovjet-Unie Sovjet-Unie	20	31	21	72
11	Australië	19	33	28	81
12	Oost-Duitsland	14	4	6	24
13	Rusland	13	19	15	47
14	Spanje	11	15	21	47
15	Noorwegen	10	3	8	21
16	Polen	9	10	10	29
17	Zweden	9	7	12	28
18	Oekraïne	6	10	6	22
19	Litouwen	6	3	7	16
20	Nieuw-Zeeland	4	3	3	10
21	Slowakije	4	1	0	5
22	Canada	3	4	8	15
23	Slovenië	3	2	2	7
24	Wit-Rusland	3	1	1	5
25	Luxemburg	2	3	4	9
26	Tsjechië	2	3	3	8
27	Ierland	2	2	3	7
28	Oostenrijk	2	1	5	8
29	Kazachstan	2	0	2	4
30	Portugal	1	2	1	4
31	Letland	1	1	0	2
32	Colombia	1	0	2	3
33	Oezbekistan	1	0	0	1
34	Tsjecho-Slowakije	0	3	3	6
35	Hongarije	0	2	1	3
	Zuid-Afrika	0	2	1	3
37	Finland	0	1	2	3
38	Brazilië	0	1	0	1
	Eritrea	0	1	0	1
	Moldavië	0	1	0	1
	Tunesië	0	1	0	1
42	Estland	0	0	2	2
43	Albanië	0	0	1	1
	Joegoslavië	0	0	1	1
	Kroatië	0	0	1	1
	Uruguay	0	0	1	1
Totaal		537	537	538	1612

Fotogalerij

• 

  De Italiaan Alfredo Binda werd als eerste drie keer wereldkampioen, in 1927, 1930 en 1932.

• 

  De Luxemburgse Elsy Jacobs werd in 1958 de eerste wereldkampioene bij de vrouwen.

• 

  De Belg Eddy Merckx werd eveneens drie keer wereldkampioen, in 1967, 1971 en 1974.

• 

  De Belg Jean-Pierre Monseré (rechts) overleed in maart 1971 als wereldkampioen.

• 

  De Nederlander Joop Zoetemelk was net geen 39 jaar toen hij in 1985 de oudste wereldkampioen werd.

• 

  De Franse Jeannie Longo werd vijfmaal wereldkampioene op de weg en viermaal in de tijdrit.

• 

  De Spanjaard Óscar Freire behaalde in 2004 voor de derde keer de wereldtitel.

• 

  De Australiër Michael Rogers werd drie keer op rij wereldkampioen tijdrijden.

• 

  De Zwitser Fabian Cancellara werd vier keer wereldkampioen tijdrijden.

• 

  De Nederlandse Marianne Vos werd in 2006, 2012 en 2013 wereldkampioene bij de vrouwen.

• 

  Tony Martin werd in 2016 voor de vierde maal wereldkampioen tijdrijden.

• 

  De Slowaak Peter Sagan werd in 2017 voor de derde keer op rij wereldkampioen.

Wereldkampioenschappen wielrennen
Mannen: wegrit elite · tijdrit elite · wegrit beloften · tijdrit beloften · wegrit junioren · tijdrit junioren · wegrit amateurs · ploegentijdrit elite · ploegentijdrit junioren Vrouwen: wegrit elite · tijdrit elite · wegrit beloften · tijdrit beloften · wegrit junioren · tijdrit junioren · ploegentijdrit elite Gemengd: ploegentijdrit elite

Mediabestanden

Zie de categorie UCI Road World Championships van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.